Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Zapraszam do zabrania głosu minister Aleksandrę Korczak.
Ustawa
o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
Art. 1. W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13:
a) w ust. 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) ogólnodostępną stronę internetową przeznaczoną do ogłoszeń funduszu;”,
b) w ust. 4 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„6) ogólnodostępną stronę internetową przeznaczoną do ogłoszeń funduszu.”,
c) w ust. 4a w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
„5) ogólnodostępną stronę internetową przeznaczoną do ogłoszeń funduszu.”;
2) w art. 23 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zmianę statutu otwarty fundusz ogłasza na ogólnodostępnej stronie internetowej przeznaczonej do ogłoszeń funduszu, nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia otwartemu funduszowi zezwolenia na zmianę statutu. Wraz z ogłoszeniem o zmianie statutu otwarty fundusz każdorazowo zamieszcza na tej stronie tekst jednolity statutu.”;
3) w art. 49:
a) w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 i 6 w brzmieniu:
„5) osoby pozostające z osobami, o których mowa w pkt 3, w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze;
6) pracownicy osób pozostających z osobami, o których mowa w pkt 3, w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze.”,
b) po ust. 3a dodaje się ust. 3b w brzmieniu:
„3b. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku udostępnienia informacji objętej tajemnicą zawodową na żądanie komornika sądowego w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym albo wykonywaniem postanowienia o zabezpieczeniu spadku lub ze sporządzaniem spisu inwentarza, jeżeli są niezbędne w tym postępowaniu.”;
4) w art. 70 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Treść zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania otwartym funduszem lub połączenie powszechnych towarzystw otwarty fundusz ogłasza niezwłocznie na ogólnodostępnej stronie internetowej przeznaczonej do ogłoszeń funduszu.”;
5) w art. 81 ust. 1a otrzymuje brzmienie:
„1a. Umowa z otwartym funduszem może zostać zawarta w trybie korespondencyjnym, w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, lub w formie dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.”;
6) art. 82a otrzymuje brzmienie:
„Art. 82a. Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do otwartego funduszu składa oświadczenie o zapoznaniu się z treścią aktualnej informacji dotyczącej otwartych funduszy w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, lub w formie dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.”;
7) w art. 83 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu jest ponadto obowiązana złożyć w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, lub w formie dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między nią a jej małżonkiem, a jeżeli między małżonkami nie istnieje wspólność ustawowa – udokumentować także sposób uregulowania tych stosunków. Powyższy obowiązek ciąży także na członku otwartego funduszu, który zawarł związek małżeński po zawarciu umowy z funduszem.
2. Członek otwartego funduszu jest obowiązany zawiadomić fundusz o każdorazowej zmianie w stosunku do treści oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, o ile zmiana taka obejmuje środki zgromadzone na jego rachunku. Zawiadomienie o zmianie treści oświadczenia składa się w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, lub w formie dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Na żądanie funduszu należy przedstawić dowód takiej zmiany.”;
8) w art. 89 po ust. 3 dodaje się ust. 3a–3c w brzmieniu:
„3a. Osoba trzecia, której fundusz powierzył prowadzenie rejestru członków funduszu, o którym mowa w ust. 3, może powierzyć wykonywanie czynności związanych z jego prowadzeniem innej osobie trzeciej za zgodą funduszu i towarzystwa.
3b. W przypadku powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w ust. 3a, osoba trzecia jest obowiązana do bieżącego nadzorowania ich wykonywania przez osobę, której powierzyła ich wykonywanie.
3c. Powierzenie czynności, o którym mowa w ust. 3a, nie zwalnia towarzystwa z odpowiedzialności, o której mowa w art. 48 ust. 5.”;
9) w art. 114 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Wypłata środków w obu formach lub w jednej z nich następuje na żądanie członka funduszu złożone w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.”;
10) w art. 132 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Wypłata dokonywana bezpośrednio na rzecz osoby wskazanej przez zmarłego następuje w formie wypłaty jednorazowej lub w formie wypłaty w ratach płatnych przez okres nie dłuższy niż 2 lata, zgodnie z dyspozycją osoby uprawnionej złożoną w formie pisemnej lub w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.”;
11) w art. 137 dodaje się ust. 4–6 w brzmieniu:
„4. W przypadku wydania prawomocnego orzeczenia sądowego uwzględniającego powództwo funduszu fundusz jest obowiązany do zwrotu towarzystwu emerytalnemu:
1) kwot zasądzonych na rzecz funduszu tytułem zwrotu kosztów procesu,
2) innych kosztów, związanych z wnoszonym powództwem, proporcjonalnie do zakresu uwzględnionego powództwa
– tytułem poniesionych przez towarzystwo emerytalne wydatków związanych z postępowaniem sądowym do dnia wydania prawomocnego orzeczenia sądowego.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, wysokość kosztów zwracanych towarzystwu emerytalnemu nie może być wyższa od wartości zasądzonego orzeczeniem świadczenia.
6. W przypadku wydania prawomocnego orzeczenia sądowego uwzględniającego powództwo funduszu fundusz, w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o treści prawomocnego orzeczenia, informuje Komisję Nadzoru Finansowego o treści tego orzeczenia oraz o wysokości kosztów zwracanych towarzystwu emerytalnemu z aktywów funduszu.”;
12) w art. 189 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Otwarty fundusz i dobrowolny fundusz są obowiązane, raz w roku, ogłaszać prospekt informacyjny na ogólnodostępnej stronie internetowej przeznaczonej do ogłoszeń funduszu.”.
Art. 2. Zwrot kosztów, o którym mowa w art. 137 ust. 4–6 ustawy zmienianej w art. 1, ma zastosowanie do orzeczeń sądowych, które uprawomocniły się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2040 r.
Aleksandra Korczak:
Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Rozwiązania zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych zmierzają do usprawnienia działania funduszy emerytalnych i dostosowania istniejących rozwiązań do standardów obowiązujących dziś na rynku finansowym, w tym przede wszystkim dotyczą wprowadzenia nowoczesnych sposobów komunikacji z klientami.
Zasady regulujące kontakt z klientami otwartych funduszy emerytalnych (OFE) były wprowadzone w latach 90. ubiegłego stulecia. Od tego czasu zaszedł szereg zmian technologicznych, które wprowadziły nowe sposoby komunikowania się instytucji finansowych ze swoimi klientami. Systematycznie były aktualizowane w tym zakresie przepisy, np. określające zasady funkcjonowania towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI), ubezpieczycieli czy banków. Analogicznych zmian nie wprowadzono jednakże w zakresie OFE, zarządzanych przez powszechne towarzystwa emerytalne (PTE). W konsekwencji nadal w obszarze tym funkcjonuje szereg rozwiązań, które są archaiczne i nie przystają do obowiązujących standardów rynkowych, utrudniając też możliwość pozyskiwania informacji/podejmowania decyzji w innych formach niż papierowa
Obecne przepisy ograniczają komunikację klientów z OFE, utrudniają wykorzystanie elektronicznych form nawiązywania umów oraz dokonywania innych działań z wykorzystaniem nowych technologii. Obowiązujące regulacje wymuszają stosowanie przestarzałych form publikacji ogłoszeń dotyczących OFE, np. w prasie ogólnopolskiej, co utrudnia komunikację z członkami funduszy. Tradycyjne procedury zawierania umów oraz składania oświadczeń są nieefektywne, co powoduje trudności i opóźnienia w obsłudze klientów. Stąd też uzasadnione jest dopuszczenie nowoczesnych sposobów komunikacji z klientami OFE.
Z uwagi na pojawiające się w praktyce wątpliwości interpretacyjne dotyczące istnienia po stronie komorników sądowych uprawnienia do zasięgania informacji objętych tajemnicą zawodową dotyczącą działalności funduszu jest niezbędne doprecyzowanie istniejącego stanu prawnego. Ze względu na istniejące uwarunkowania rynkowe jest uzasadniona także modyfikacja przepisów w zakresie możliwości i zasad korzystania w działalności funduszy emerytalnych z usług podwykonawców, w tym przede wszystkim usankcjonowanie obowiązku zachowania przez te podmioty tajemnicy zawodowej dotyczącej działalności funduszy.
Inicjatywy ustawodawczej wymaga również kwestia adekwatności do realiów rynkowych obecnie obowiązujących zasad pokrywania kosztów związanych z postępowaniem sądowym, którego uczestnikiem/stroną jest OFE. Aktualnie koszty takiego sporu sądowego, niezależnie od jego ostatecznego wyniku, ponoszą wyłącznie PTE.
Propozycje rozwiązań mają na celu usprawnienie działania funduszy emerytalnych i dostosowania istniejących rozwiązań do standardów obowiązujących dziś na rynku finansowym. Postulowane zmiany w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, koncentrują się na deregulacji i cyfryzacji procesów, w tym przeniesieniu obowiązkowych ogłoszeń i publikacji z prasy ogólnokrajowej do Internetu oraz umożliwieniu elektronicznego zawierania umów i składania oświadczeń. Istotna zmiana dotyczy również możliwości opłacenia kosztów procesowych z aktywów funduszu w przypadku wygranych spraw sądowych, których beneficjentem jest fundusz. Proponowane zmiany dotyczą w szczególności:
1) zmiany sposobu publikacji ogłoszeń funduszu, w tym zwłaszcza o zmianie statutu OFE oraz prospektu OFE – z obecnej publikacji w dzienniku o zasięgu krajowym na ogólnodostępną stronę internetową przeznaczoną do ogłoszeń funduszu;
2) wyeliminowania obowiązku publikacji zmian statutu OFE w dzienniku o zasięgu krajowym i – przykładem funduszy inwestycyjnych, wprowadzenia obowiązku publikacji zmian statutu OFE jedynie na stronie internetowej danego powszechnego towarzystwa emerytalnego (PTE);
3) dostosowania działalności funduszy emerytalnych i zarządzających nimi towarzystw do obecnych uwarunkowań rynkowych w obszarze dalszego podzlecania wykonywania niektórych czynności – istotą planowanych w tym zakresie zmian jest stworzenie ram prawnych umożliwiających zlecanie niektórych usług w ramach dalszego outsourcingu, uregulowanie kwestii odpowiedzialności tych podmiotów za powierzone im czynności, jak również usankcjonowanie w przepisach ustawy o ofe obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej dotyczącej działalności funduszu w odniesieniu do ww. podwykonawców i ich pracowników. Charakter świadczonych usług na rzecz funduszu, w szczególności w zakresie prowadzenia rejestru członków funduszu, wymaga po stronie agenta transferowego korzystania z usług wyspecjalizowanych podmiotów z obszaru IT czy zajmujących się masową wysyłką listową i nie jest celowym podtrzymywanie stosowanych obecnie na rynku konstrukcji typu trójstronnych czy wielostronnych umów, kiedy towarzystwo jest stroną umów na świadczenie usług w rzeczywistości zlecanych przez agenta transferowego. Podobne rozwiązania w zakresie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej od lat już funkcjonują w art. 280 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
4) doprecyzowania uprawnień komorników sądowych do zasięgania informacji objętych tajemnicą zawodową dotyczącą działalności funduszu. Obowiązek udzielenia komornikowi informacji, o których mowa w art. 761 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – dalej „kpc”, tj. niezbędnych do prowadzenia egzekucji – został wskazany expressis verbis między innymi w:
- art. 281 w ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
- art. 15 w ust. 2 pkt 1c ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników,
- art. 105 w ust. 1 w pkt 2 lit. ł ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe ,
- art. 54 w ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych.
Ze względu na pojawiające się w praktyce wątpliwości dotyczące relacji art. 761 kpc versus art. 49 ustawy o ofe jest uzasadnione jednoznaczne wymienienie komorników sądowych jako organy uprawnione do zasięgania informacji objętych tajemnicą zawodową;
5) umożliwienia osobom zainteresowanym uczestnictwem w OFE zawarcia umowy w formie elektronicznej, co znacznie ułatwi i przyspieszy ten proces, zarówno dla klienta, jak i instytucji finansowej;
6) umożliwienia składania oświadczenia o zapoznaniu się z treścią aktualnej informacji dotyczącej OFE w formie elektronicznej;
7) umożliwienia składania oświadczeń o stosunkach majątkowych istniejących między małżonkami w formie elektronicznej, tym samym nastąpi zrównanie formy pisemnej z formą elektroniczną odnośnie do możliwości poinformowania OFE o zmianie stosunków majątkowych. Zmiana ta jest związana z upowszechnieniem dostępu do Internetu i poczty elektronicznej i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, umożliwiając przyspieszenie całego procesu po stronie zarówno klienta, jak i instytucji finansowej;
8) umożliwienia funduszom emerytalnym opłacenia z aktywów funduszu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, określonych w orzeczeniu sądowym lub w zawartej przez fundusz emerytalny umowie z profesjonalnym pełnomocnikiem reprezentującym fundusz w postępowaniu sądowym, w przypadku prawomocnie wygranych spraw sądowych, których beneficjentem jest fundusz. W przypadku nieuwzględnienia powództwa koszty będą, tak jak dotychczas, ponoszone przez PTE. Brak możliwości osiągnięcia celu projektu za pomocą innych środków niż przyjęcie projektowanej ustawy.
Wprowadzone regulacje nie spowodują skutków finansowych dla jednostek sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Przedmiot regulacji zawartej w projekcie nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
OG: 48H
