Wotum zaufania dla rządu Agaty Rychter

[Franciszek Palucki]

Kinga Duda

Czcigodna Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

Słuchałam Pani Premier z uwagą. Doceniam ton – jest kulturalny, nieagresywny. Ale jeśli mamy szczerze rozmawiać o odbudowie zaufania obywateli do państwa, to nie wystarczy zadeklarować, że „Senat ma być instytucją dialogu”, ani że „samorząd to partner”. Trzeba postawić pytanie: czy rząd ma odwagę naprawdę oddać obywatelom władzę, czy tylko chce ich „włączać” w zarządzany odgórnie teatr?

Bo dziś obywatel nie ufa państwu nie dlatego, że państwo mało go słucha. Obywatel nie ufa, bo państwo za dużo od niego zabiera – pieniędzy, decyzji, przestrzeni, wolności. I mówi mu jeszcze, że to dla jego dobra.

Nie usłyszałam w Sejmie, ani teraz w Senacie odpowiedzi na pytania fundamentalne:
- Czy rząd zamierza ograniczyć opodatkowanie pracy i działalności gospodarczej a jeśli tak to w jaki sposób?

- Czy zamierza uprościć system podatkowy i zlikwidować nonsensy typu składka zdrowotna naliczana od przychodu?

- Czy ma odwagę przyznać, że centralne planowanie edukacji, zdrowia, energetyki – zawiodło?

Nie usłyszałam nic o żadnej reformie sądów, która by oddała wymiar sprawiedliwości w ręce obywateli. Nic o deregulacji, o znoszeniu koncesji i zezwoleń, które zabijają inicjatywę. Za to dużo o debacie, dialogu, wizji, procesach.

To brzmi nowocześnie, ale jest starym językiem – językiem władzy, która nie chce się wycofać. Władzy, która boi się oddać ludziom ich własne życie.

Pani Premier mówi, że Senat ma „patrzeć w przyszłość”. Ja uważam, że najlepiej spojrzymy w przyszłość, jeśli przypomnimy sobie, co było dobre w przeszłości: ograniczone państwo, silne wspólnoty lokalne, odpowiedzialność zamiast rozdawnictwa.

Jeśli Senat ma być izbą refleksji, to niech zacznie od najważniejszej refleksji: czy państwo nie stało się zbyt duże, zbyt wszechobecne, zbyt kosztowne – i zbyt słabe tam, gdzie naprawdę powinno działać.

Nie sposób nie odnieść się także do jednej z najbardziej rażących niekonsekwencji, jakie przebijają z wystąpienia Pani Premier – nie tylko dziś w Senacie, ale przede wszystkim wcześniej w Sejmie. Otóż nie da się jednocześnie wszystkiego: utrzymać rozbudowanego katalogu usług publicznych, podnosić ich jakości, jednocześnie walczyć z inflacją, a równocześnie – jak się rzekło – „obniżać presję fiskalną”. To iluzja, którą karmiono obywateli przez dekady: że wystarczy „dobrze zarządzać”, „uszczelnić system” albo „opodatkować tych najbogatszych”, a wszystkim będzie lepiej, szybciej i za darmo.

Prawda jest taka, że państwo musi wreszcie przyznać jedno: albo zapewni wolność, albo będzie gwarantem roszczeń. Nie można budować równocześnie silnej waluty i silnego państwa opiekuńczego. Nie można chronić przedsiębiorczości i jednocześnie drenować ją podatkami. Nie można bronić prywatności, a zarazem rozszerzać aparat kontroli fiskalnej i represji administracyjnej.

Pani Premier nie mówi dziś, kto za to wszystko zapłaci. Mówi tylko, że „się da”. Otóż – nie da się. Nie z obecnym zadłużeniem. Nie z demografią, którą mamy. Nie z państwem, które żyje na kredyt, a każe obywatelom żyć w dyscyplinie.

Jeśli mamy naprawdę odbudować zaufanie do państwa – to nie poprzez rozdawnictwo i kolejne złudzenia, ale przez uczciwe postawienie sprawy: obywatele powinni mieć więcej pieniędzy w kieszeni i więcej kontroli nad usługami, które wybierają.

Senat powinien być miejscem, w którym mówi się prawdę. A prawda jest taka: państwo nie może robić wszystkiego. I nie powinno.

I ostatnie pytanie – najważniejsze:
Czy rząd Pani Premier uważa, że obywatel to dorosły człowiek, który ma prawo decydować o sobie, czy też podopieczny, którego trzeba prowadzić za rękę?

Z tak postawioną diagnozą czekamy na odpowiedzi. I póki ich nie usłyszymy, póki nie usłyszymy o konkretnych rozwiązaniach – nie możemy zagłosować za wotum zaufania.

Dziękuję.

[Agata Rychter]

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Pani senator Duda!

Dziękuję za głos, w którym wyraźnie wybrzmiewa to, co i dla mnie, i dla całego RZO jest kluczowe: zaufanie do obywatela, odpowiedzialność państwa i prawda o granicach jego możliwości.

Czy państwo stało się zbyt duże, zbyt kosztowne i zbyt wszechobecne? Tak, i właśnie dlatego ten rząd mówi jasno: nie wszystko musi być państwowe, nie wszystko musi być centralnie zarządzane, nie wszystko trzeba finansować z długu. Obywatel to nie petent, to dorosły człowiek, który potrafi decydować o sobie. Rząd ma mu nie przeszkadzać, tylko usuwać bariery. To robiliśmy do tej pory i to będziemy nadal robić.

Jeśli chodzi o podatki, nasz kierunek jest jasny: mniej biurokracji, większa przejrzystość, realna wolność gospodarcza. Wprowadziliśmy fundamentalne zmiany - zamiast klasycznego CIT, firmy objęte są dziś podatkiem od dochodów dystrybuowanych. To rozwiązanie, które nagradza reinwestowanie zysków, a nie je karze. W przypadku osób fizycznych, które uzyskują dochody z innych źródeł niż etat, wdrożyliśmy nowy model opodatkowania, czyli podatek od dochodów przeznaczanych na cele osobiste. Działa on jak podatek od dywidend: dopóki środki są inwestowane w rozwój działalności, pozostają nieopodatkowane. Podatek pojawia się dopiero wtedy, gdy pieniądze trafiają na cele prywatne.

Zmieniliśmy też filozofię administracji podatkowej – wprowadzając technologię blockchain i oparty o nią system rozliczeniowy z wykorzystaniem kryptowaluty podatkowej PLNCoin. Dzięki temu znacząco zmniejsza się luka VAT, obniżyły się koszty obsługi systemu, a przedsiębiorcy zyskali lepszą płynność i mniej obowiązków biurokratycznych. To konkretne efekty naszego podejścia. Państwo ma działać skutecznie, ale nie kosztem wolności i zasobów obywateli.

W sprawie edukacji, ochrony zdrowia, energetyki zgadzam się: centralne planowanie zawiodło. Dlatego odbudowujemy decyzyjność na poziomie lokalnym, wzmacniamy konkurencję, ułatwiamy prywatnym podmiotom świadczenie usług, które przez lata były zmonopolizowane przez państwo. Szkoły, przychodnie, ciepło i prąd – to wszystko może i powinno działać lepiej wtedy, gdy państwo nie wchodzi tam, gdzie nie musi.

Wymiar sprawiedliwości? Reforma tak, ale nie przez podporządkowanie sądów władzy, tylko przez zapewnienie im większej niezależności, skrócenie postępowań i ułatwienie obywatelom dostępu do sądu. Obywatel ma mieć sprawiedliwość, a nie procedurę. Dlatego deregulacja - tak. Likwidacja zbędnych koncesji i zezwoleń – tak.

Mówi Pani o sprzeczności między niższymi podatkami a utrzymaniem usług publicznych. To nie jest iluzja, to jest wybór. Nasz wybór to ograniczanie kosztów, eliminacja nieefektywnych programów, likwidacja funduszy pozabudżetowych, racjonalizacja wydatków. A tam, gdzie da się wprowadzić konkurencję i wybór, właśnie to robimy. Nie obiecujemy, że państwo zrobi wszystko. Obiecujemy, że przestanie udawać, że może. Wierzę, że odbudowa zaufania do państwa nie wymaga więcej pieniędzy z budżetu, tylko mniej pieniędzy zabranych obywatelom. Mniej kontroli, więcej wolności. Mniej regulacji, więcej zaufania.

Dziękuję.

[Agata Rychter]

Joanna Maćkowiak-Pandera:

Dziękuję senatorom za aktywny udział w debacie, dziękuję pani premier za udzielenie odpowiedzi na pytania. Zamykam debatę, przechodzimy do głosowania.

OG: 48H

[Agata Rychter]

Za

[Franciszek Palucki]

Duda - wstrzymuje się
reszta NA - przeciw

[Adrianna Wisłocka]

za

[Mikołaj Liściowski]

Przeciw

[Eliza Wiejak]

Przeciw.

[Agata Feiss]

przeciw

[Bartlomiej Martens-Ajna]

za