[Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Marszałek: Michał Zacharski
Awatar użytkownika
Agata Rychter
Posty: 604
Rejestracja: 11 lip 2024, 14:17

[Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Agata Rychter » 22 kwie 2025, 12:24

Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Proszę o zabranie głosu panią minister Sylwię Gregorczyk-Abram.

USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece


Art. 1.
W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 7 w § 2 po wyrazach „o którym mowa w art. 92 § 4” dodaje się wyrazy „i art. 95j § 2”;
2) w art. 95c w § 2 w pkt 10 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 11 w brzmieniu:
„11) oświadczenie odbierane w toku czynności o tym, czy w skład spadku wchodzą spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, własność lub wieczyste użytkowanie nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”;
3) w art. 95j dotychczasową treść oznacza się jako § 1 oraz dodaje się § 2 i 3 w brzmieniu:
„§ 2. Nie później niż w dniu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia na żądanie spadkobiercy lub zapisobiercy windykacyjnego notariusz składa za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe wniosek o wpis w księdze wieczystej, o ile następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami. Notariusz poucza osoby zainteresowane o możliwości złożenia żądania, o którym mowa w zdaniu pierwszym, oraz o treści art. 62610 § 12 Kodeksu postępowania cywilnego, o czym wzmiankę umieszcza w akcie poświadczenia dziedziczenia.
§ 3. Złożenie przez notariusza wniosku, o którym mowa § 2, uważa się za złożenie wniosku przez spadkobiercę lub zapisobiercę windykacyjnego.”.

Art. 2.
W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w art. 36 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, a także notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie złożyli wniosku, o którym mowa w art. 95j § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której jest założona księga wieczysta.”.

Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.


Sylwia Gregorczyk-Abram:

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie rozwiązań odciążających sądy wieczystoksięgowe i przyśpieszenie postępowań wieczystoksięgowych, które służyć będą przede wszystkim obywatelom.

Nowelizacja ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie i ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece umożliwi składanie przez spadkobierców lub zapisobierców windykacyjnych za pośrednictwem notariuszy, przy użyciu systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, wniosków o wpis do księgi wieczystej w celu ujawnienia przejścia prawa własności nieruchomości wskutek dziedziczenia, stwierdzonego aktem poświadczenia dziedziczenia. Pośrednictwo notariusza, który aktualnie jest obowiązany do składania wniosku o wpis wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jest dla obywatela bardzo wygodne, gdyż notariusz pobiera należną od strony czynności opłatę sądową od wniosku o wpis i przekazuje ją do sądu oraz wypełnia za stronę wniosek o wpis i wstępnie weryfikuje dokumenty stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej. Postulowane rozwiązanie przyśpieszy i ułatwi procedurę ujawniania przedmiotowych zmian w księgach wieczystych.

Celem projektowanych zmian jest pozostawienie spadkobiercy/zapisobiercy windykacyjnemu wyboru czy wypełni obowiązek ujawnienia swojego prawa do spadku w księdze wieczystej na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia czy najpierw rozporządzi swoim prawem (dokona działu spadku i ewentualnie zniesienia współwłasności) i dopiero wtedy ujawnione zostanie prawo do przedmiotu masy spadkowej, tj. nieruchomości w księdze wieczystej. Spadkobierca/zapisobierca windykacyjny może wówczas skorzystać z prawa z art. 34 ukwh zdanie drugie i wykazać nieprzerwane następstwo prawne co do prawa do nieruchomości po spadkodawcy odpowiednimi dokumentami, stanowiącymi podstawę wpisu do księgi wieczystej. Ustawodawca pozostawił wybór momentu złożenia wniosku obywatelowi. W sytuacji szybkiego rozporządzenia przedmiotami masy spadkowej tj. dokonanie jednej czynności notarialnej po drugiej (sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, dokonanie działu spadku i ewentualnie zniesienia współwłasności) może dojść do sytuacji, w której obligatoryjne złożenie wniosku przez notariusza po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia mogłoby doprowadzić do ujawnienia już nieaktualnego stanu prawnego nieruchomości. Ponadto może też narazić obywatela na dodatkowe koszty związane z taksą notarialną za sporządzenie i złożenie elektronicznego wniosku wieczystoksięgowego i kosztów związanych z opłatą sądową od wniosku o wpis do księgi wieczystej. Fakultatywne złożenie przez notariusza za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe wniosku o wpis w księdze wieczystej, w celu ujawnienia przejścia prawa własności nieruchomości wskutek dziedziczenia, stwierdzonego aktem poświadczenia dziedziczenia, o ile następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami, wypełnia prospołeczne cele ustawy.

Proponowane rozwiązanie usprawni postępowanie o wpis w księdze wieczystej, w przypadku sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia po właścicielu ujawnionym w księdze wieczystej, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, przez zniesienie obowiązku zawiadamiania sądu, określonego w art. 36 ust. 1 ukwh. Zmiana przepisów w tym zakresie znacznie usprawni i przyspieszy rozpoznawanie spraw. Aktualnie ujawnienie spadkobiercy (nowego właściciela) w księdze wieczystej wiąże się niejednokrotnie z czasochłonną oraz pracochłonną procedurą, w której sądy muszą wykonywać wiele czynności, które w przypadku wprowadzenia zaproponowanych zmian, będą zbędne. Procedura ujawniania nowych właścicieli (spadkobierców) w księdze wieczystej, może generować konieczność zarejestrowania w sądzie w określonym przedziale czasowym aż trzech spraw wieczystoksięgowych, tj. o wpis ostrzeżenia do księgi wieczystej, o wpis prawa własności oraz o wykreślenie ostrzeżenia z księgi wieczystej, w których w proces rozpoznawania (a także wcześniej rejestrowania) trzykrotnie zaangażowany musi być orzecznik oraz urzędnik sądowy. Ponadto, w jednej sprawie, trzykrotnie sąd wysyła do uczestników tego postępowania korespondencję sądową (zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia do księgi wieczystej, zawiadomienie o wpisie własności, zawiadomienie o wykreśleniu ostrzeżenia z księgi wieczystej). Procedura ta jest zatem pracochłonna, rozciągnięta w czasie, a także generuje niepotrzebne koszty sądowe.

Dodatkowo należy podkreślić, że w związku z tym, iż księgi wieczyste prowadzi się w celu zabezpieczenia obrotu nieruchomościami, a rejestr prowadzony jest w celu zobrazowania aktualnego stanu prawnego nieruchomości, to efektem wprowadzonych zmian związanych z możliwością składania przez notariuszy wniosków do księgi wieczystej po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia, będzie transparentność i pewność aktualności wpisów w księdze wieczystej.

Projektowane zmiany nie będą wywoływać skutków finansowych dla budżetu państwa. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, nie wpływa negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.

Dziękuję.
Obrazek

Awatar użytkownika
Agata Feiss
Posty: 478
Rejestracja: 03 mar 2025, 14:35

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Agata Feiss » 22 kwie 2025, 13:30

Alicja Kaczmarska

Pani Marszałek, Wysoka Izbo,

Na początku chciałabym jasno powiedzieć: RadLew poprze ten projekt. Jest to krok w dobrym kierunku – kierunku państwa sprawnego, państwa przyjaznego obywatelowi. Ale jak każdy krok, trzeba go ocenić w kontekście drogi, którą idziemy – i tej, którą chcielibyśmy pójść.

Projekt, który dziś omawiamy, usprawnia procedury dotyczące ujawniania praw do nieruchomości w księgach wieczystych po dziedziczeniu. Brzmi technicznie, ale dla zwykłych ludzi to kwestia bardzo praktyczna – chodzi przecież o czas, pieniądze i poczucie bezpieczeństwa prawnego. Ułatwienie procedury przez umożliwienie notariuszom składania wniosku elektronicznie, bez konieczności osobistej interwencji spadkobiercy, to ulga dla obywatela i ulga dla sądów. Tak, administracja ma działać sprawnie. Ale – i tu chcę postawić mocny akcent – sprawność nie może oznaczać przerzucania kosztów i obowiązków na obywatela.

Bo choć projekt deklaruje, że wszystko pozostaje „fakultatywne”, że spadkobierca „może”, to my – jako ustawodawcy – wiemy dobrze, że praktyka życia często z tego „może” robi „musi”. Notariusze, z wygody czy rutyny, będą odruchowo realizować procedurę. Pojawia się pytanie: czy obywatel zostanie realnie poinformowany o swoich prawach, o możliwych kosztach i alternatywach? Czy notariusz nie stanie się kolejnym ogniwem w łańcuchu fiskalizacji codziennego życia?

RadLew przypomina: zaufanie do państwa buduje się nie tylko przez uproszczone procedury, ale też przez ich sprawiedliwość i przejrzystość.

W naszym przekonaniu każda nowelizacja, nawet techniczna, powinna być okazją do szerszej refleksji nad systemem. Dlaczego po tylu latach prowadzenia ksiąg wieczystych wciąż mamy sytuacje, w których ujawnienie dziedziczenia trwa miesiącami? Dlaczego informatyzacja nie idzie w parze z odciążeniem obywatela z kosztów? Dlaczego państwo nie inwestuje więcej w cyfryzację sądów, zamiast przesuwać obowiązki na jednostki?

Pani Marszałek, Wysoka Izbo,

Ta ustawa – przy wszystkich swoich zaletach – nie może być zasłoną dymną dla rzeczywistości, w której notariusz staje się urzędnikiem, ale za pieniądze obywatela. Dlatego będziemy patrzeć na praktykę stosowania tego przepisu. Będziemy wnioskować, by po roku jego obowiązywania rząd przedstawił raport o liczbie takich wniosków, o średnich kosztach ponoszonych przez obywateli i o czasie ich rozpatrywania.

Sprawne państwo to nie państwo, które się sprytnie urządza kosztem obywatela. Sprawne państwo to takie, które z obywatela robi partnera, nie petenta.

Dlatego – poprzemy. Ale przypilnujemy.

Dziękuję.

Awatar użytkownika
Agata Rychter
Posty: 604
Rejestracja: 11 lip 2024, 14:17

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Agata Rychter » 25 kwie 2025, 10:58

Dziękuję za debatę. Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za?
Dziękuję.
Kto jest przeciw?
Dziękuję.
Kto się wstrzymał?
Dziękuję.

OG: 48H
Obrazek



Awatar użytkownika
Renata Budzyńska
Posty: 1450
Rejestracja: 12 gru 2016, 17:04

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Renata Budzyńska » 27 kwie 2025, 19:04

za
baronowa Renata Budzyńska - poseł na Sejm I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji.

Wicepremier (2022-24), MSWiA (2022-26), prezes PiS (2021-24), Wicemarszałek Sejmu IV kadencji (2026-2030), koordynator służb specjalnych (2032-2038)

Awatar użytkownika
Gabriela Dawidowska
Posty: 559
Rejestracja: 14 paź 2017, 14:17

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Gabriela Dawidowska » 27 kwie 2025, 19:16

za
Gabriela Dawidowska - senator, prezes Partii Liberalno-Konserwatywnej

Awatar użytkownika
Agata Rychter
Posty: 604
Rejestracja: 11 lip 2024, 14:17

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Agata Rychter » 28 kwie 2025, 12:02

Zamykam głosowanie, proszę o podanie wyników.
Obrazek

Administrator
Administrator
Posty: 24076
Rejestracja: 19 kwie 2015, 13:04

Re: [Rząd] o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Postautor: Administrator » 28 kwie 2025, 18:25

Wyniki głosowania:
Głosowało 205 posłów
Sejm przyjął ustawę jednogłośnie.


Wróć do „Sejm RP”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość