Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o likwidacji Ochotniczych Hufców Pracy. Proszę o zabranie głosu wiceminister Alicję Sielską.
Ustawa
o likwidacji Ochotniczych Hufców Pracy
Art. 1.
1. Z dniem 31 grudnia 2039r. likwiduje się Ochotnicze Hufce Pracy, zwane dalej "OHP".
2. Z dniem 1 stycznia 2040 r. samorządy gminne dotychczasowe zadania OHP mogą zlecać pozarządowym agencjom zatrudnienia w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 20 lutego 2020 roku o likwidacji powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy.
Art. 2. Z dniem 1 stycznia 2040 r. pracownicy OHP stają się pracownikami właściwych terytorialnie urzędów gminy. Przepisy art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy stosuje się odpowiednio.
2. Stosunki pracy z pracownikami, o których mowa w ust. 1, wygasają z dniem 31 marca 2040 r., jeżeli przed tym dniem nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy albo w razie odmowy przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy.
3. W terminie 30 dni od dnia otrzymania propozycji nowych warunków pracy lub płacy pracownik składa oświadczenie woli o ich przyjęciu albo odmowie ich przyjęcia. Niezłożenie oświadczenia woli uważa się za odmowę przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy.
4. W przypadku wygaśnięcia stosunków pracy na podstawie ust. 2 pracownikom przysługują świadczenia przewidziane dla pracowników, z którymi stosunki pracy rozwiązuje się z powodu likwidacji pracodawcy.
Art. 3. Z dniem 1 stycznia 2040 r. właściwe terytorialnie samorządy gminne przejmują:
1) mienie OHP, w tym ich dokumenty;
2) zobowiązania oraz wierzytelności OHP.
2. Z dniem 1 stycznia 2040 r. samorządy gminne staje się stroną umów i porozumień zawartych przez OHP, w tym umów o refundację wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne zawartych przez OHP z pracodawcami lub organizacjami pracodawców.
Art. 4. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 6:
a) w ust. 1 skreśla się pkt 2,
b) skreśla się ust. 3;
2) w art. 8 ust. 1 pkt 15 skreśla się wyrazy "wykazu zawodów, w których za przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może być dokonywana refundacja, o której mowa w art. 12 zadania OHP ust. 6,";
3) rozdział V uchyla się;
4) w art. 18c ust. 1. skreśla się pkt 1;
5) w art. 35 ust. 5 skreśla się wyrazy "także przez Ochotnicze Hufce Pracy";
6) w art. 36a ust. 4 pkt 1 skreśla się wyrazy "oraz Ochotnicze Hufce Pracy";
7) w art. 100 w ust. 1 i 2 skreśla się wyrazy "oraz osobom zatrudnionym w Ochotniczych Hufcach Pracy na stanowiskach, o których mowa w art. 91 ust. 1 pkt 1–5,";
8) w art. 106 ust. 1 pkt 4 skreśla się wyrazy ",Ochotniczych Hufców Pracy";
9) w art. 108 ust. 5:
a) skreśla się pkt 5,
b) w pkt 30 skreśla się wyrazy " i Ochotnicze Hufce Pracy",
c) w pkt 34 skreśla się wyrazy "oraz Ochotniczych Hufcach Pracy",
d) w pkt 36 skreśla się wyrazy "i Ochotnicze Hufce Pracy",
e) w pkt 38 skreśla się wyrazy "i kadr Ochotniczych Hufców Pracy",
f) w pkt 38a skreśla się wyrazy "i Ochotniczych Hufców Pracy";
5) w art. 109:
a) skreśla się ust. 3,
b) w ust. 10 skreśla się wyrazy "oraz ochotnicze hufce pracy",
c) w ust. 12 pkt 1 skreśla się wyrazy "albo Ochotnicze Hufce Pracy".
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Alicja Sielska
Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Od lat nasza polityka rynku praca tkwi w zamkniętym kole. Niezwykle poważnie traktujemy realizację unijnych dyrektyw i celów polityki społecznej, aby zapewnić młodym ludziom zatrudnienie po zakończeniu przez nich nauki. To jednak zgodnie z istniejącymi przepisami wcale nie musi być prawdziwa praca – wystarczy szkolenie lub staż finansowany ze środków publicznych. Taka polityka w pewnym sensie jest przyczyną bezrobocia wśród młodych, bo jej finansowanie wymaga systematycznego wzrostu opodatkowania, a to należy tłumaczyć jako zwiększanie kosztów pracy, czyli tworzenia największej bariery w zatrudnianiu. Koło się zamyka.
Pomoc publiczna może być efektywnym środkiem w wybranych przypadkach, ale gdy nabiera powszechnego charakteru sama staje się przyczyną wystąpienia negatywnych procesów na rynku pracy. Do takiej sytuacji doszło w przypadku OHP. Jest grupa przedsiębiorców, która decyzje o zatrudnieniu uzależnia od dofinansowań z OHP. Słowem – trudno stwierdzić, czy pomoc trafia do rzeczywiście potrzebujących czy do tych, którzy znają sposób i zasady redystrybucji pieniędzy publicznych. Przy obecnie niskiej stopie bezrobocia przypomina to bardziej mechanizm do wyłudzania środków publicznych niż narzędzie do przeciwdziałania bezrobociu. Zwłaszcza, że OHP samo w sobie nie tworzy miejsc pracy, ani nie wspiera ich tworzenia, a jedynie jest pośrednikiem w procesie zatrudnienia.
Hufce to przeżytek i aż dziw bierze, że ta organizacja jeszcze istnieje. Ten relikt PRL-u w zadziwiający sposób przetrwał wszelkie reformy utrzymując skostniałą paramilitarną strukturę z komendantami i hufcami zupełnie nie przystającą do realiów współczesnego świata. Raporty NIK od lat dowodzą nieefektywności działania OHP. Odsetek absolwentów, którzy nie uczą się ani nie pracują pół roku po opuszczeniu OHP sięga kilkudziesięciu procent. Oferty pracy i szkoleń jakie można znaleźć w OHP najczęściej dotyczą niskich kwalifikacji i zawodów schyłkowych. Nie przygotowują młodych ludzi do poradzenia sobie na współczesnym rynku pracy.
Same koszty osobowe utrzymania blisko 4 tysięcznej kadry osobowej OHP sięgają 600 milionów złotych rocznie przyjmując, że pensje pracowników są niższe od średniej krajowej. Do tego dochodzą koszty utrzymania ponad 700 jednostek i koszty programów realizowanych przez OHP a przede wszystkim refundacji wynagrodzeń. Bezpiecznie można przyjąć, ze koszt funkcjonowania tej instytucji sięga 1,2-1,5 miliarda złotych.
Należy zwrócić przy tym uwagę, że prawie dwie dekady temu zlikwidowaliśmy urzędy pracy, co jak widać po poziomie bezrobocia nie wpłynęło negatywnie na rynek pracy. Dziś państwowe służby zatrudnienia nie są traktowane przez pracodawców priorytetowo w procesie pozyskiwania pracowników, którzy prowadzą rekrutacje samodzielnie lub korzystają z usług agencji zatrudnienia. Niezwykle czasochłonna i odbiegająca od obecnych standardów jest również procedura zgłaszania takiej oferty do OHP. To sprawia, że usługi świadczone przez tą instytucję nie są pożądane na rynku pracy.
W związku z tym proponujemy likwidację OHP i umożliwienie zlecania ich dotychczasowych zadań pozarządowym agencjom zatrudnienia. Majątek i zobowiązania OHP przejmą odpowiednie samorządy gminne. Przekazanie majątku OHP pozwoli na sfinansowanie gminom zawartych przez OHP umów bez wpływu na budżet gminny. Projekt przewiduje odpowiednią nowelizację ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy usuwając zapisy dotyczące OHP.
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i nie nakłada dodatkowych obciążeń administracyjnych na przedsiębiorców. Ustawa jest korzystna dla finansów publicznych pozwoli na zaoszczędzenie ponad 1 miliarda złotych środków budżetowych rocznie. Projekt nie wpłynie negatywnie na sytuacje rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
OG: 48h
