[Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Marszałek: Michał Zacharski
Awatar użytkownika
Aleksander Sternicki
Posty: 1127
Rejestracja: 22 paź 2023, 10:39

[Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Aleksander Sternicki » 14 sty 2025, 14:08

Michał Zacharski

Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Proszę o zabranie głosu wiceministra Stanisława Trzcińskiego.

Ustawa

o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej


Art. 1. W ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 11 uchyla się;
2) po rozdziale 2 dodaje się Rozdziały 2a – 2c w brzmieniu:

„Rozdział 2a
Rada Powiernicza
Art. 12a. 1. W muzeum państwowym i rejestrowanym muzeum samorządowym działa rada powiernicza.
2. Rada powiernicza realizując zadania, o których mowa w ust. 3, kierując się troską o dobro muzeum.
3. Do zadań rady powierniczej należy:
1) nadzór nad wypełnianiem przez muzeum jego powinności wobec zbiorów i społeczeństwa;
2) bezpośredni nadzór nad realizacją celów i zadań, o których mowa w art. 1 i 2;
3) powoływanie i odwoływanie dyrektora muzeum;
4) wyznaczenie członków komisji konkursowej oceniającej kandydatów na stanowisko dyrektora;
5) ocena sprawozdania rocznego z działalności muzeum przedstawionego przez dyrektora;
6) uzgodnienie z dyrektorem ramowego programu działania muzeum na okres jego powołania;
7) uzgodnienie z dyrektorem warunków finansowych realizacji ramowego programu działania;
8) przyjmowanie rocznego planu działalności muzeum.
4. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, właściwe organy administracji rządowej oraz organy jednostek samorządu terytorialnego, po zasięgnięciu opinii Rady do spraw Muzeów, mogą przekazać radzie powierniczej realizację dodatkowych uprawnień ponad wskazane w ust. 3.
5. W skład rady wchodzą:
1) dwie osoby wskazane przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
2) trzy osoby wskazane przez organizatora muzeum;
3) dwie osoby wskazane wspólnie przez wszystkie działające w muzeum zakładowe organizacje związkowe, reprezentatywne w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych;
4) dwie osoby wskazane przez stowarzyszenia zawodowe oraz twórcze właściwe ze względu na zakres działania muzeum;
5) dwie osoby wskazane przez fundacje i inne organizacje wspierające działalność muzeum;
6) jedna osoba wskazana przez dyrektora muzeum;
7) od dwóch do pięciu osób o uznanym autorytecie w dziedzinie właściwej ze względu na zakres działania muzeum, wybrane przez jej pracowników.
6. Rada powiernicza wybiera ze swojego grona Przewodniczącego, który kieruje jej pracami.
7. Członkowie rady powierniczej powoływani są na okres 5 letniej kadencji.
8. Członkostwo w radzie powierniczej wygasa przed upływem kadencji w razie:
1) śmierci;
2) zrzeczenia się członkostwa;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na utratę praw publicznych;
4) ubezwłasnowolnienia;
5) odwołania z powodu niewykonywania obowiązków członka rady powierniczej wynikających z przepisu ustawy lub regulaminu.
9. Szczegółowy plan pracy rady powierniczej określa uchwalony przez nią Regulamin.

Art. 12b. 1. Członkom rady powierniczej przysługuje wynagrodzenie za udział w posiedzeniu rady powierniczej, a także zwrot kosztów przejazdów na zasadach określonych w przepisach regulujących należności przysługujące pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
2. Koszt funkcjonowania rady powierniczej pokrywa muzeum.
3. Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, ustala organizator muzeum.

Rozdział 2b
Rada muzeum
Art. 12c. 1. W muzeach tworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, które nie są rejestrowanymi muzeami samorządowymi, działa rada muzeum.
2. Rada muzeum może zostać powołana w muzeach tworzonych przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
3. Do zadań rady muzeum należy:
1) nadzór nad wypełnianiem przez muzeum jego powinności wobec zbiorów i społeczeństwa
2) bezpośredni nadzór nad realizacją celów i zadań, o których mowa w art. 1 i 2;
3) ocena sprawozdania rocznego z działalności muzeum oraz opiniowanie rocznego planu działalności muzeum przedstawionych przez dyrektora;
4) opiniowanie kandydatów na stanowisko dyrektora muzeum.
4. Rada muzeum liczy od 5 do 15 członków powołanych na okres 5 letniej kadencji przez podmiot tworzący muzeum, o którym mowa w art. 5 ust. 1.
5. Kandydatów na członków rady muzeum mogą zgłosić:
1) w muzeach upamiętniających historię walk i martyrologii minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
2) podmiot tworzący muzeum;
3) właściwe ze względu na siedzibę muzeum organy jednostek samorządu terytorialnego;
4) zakładowe organizacje związkowe działające w muzeum;
5) stowarzyszenia naukowe i twórcze;
6) fundacje i inne organizacje wspierające działalność muzeum;
7) dyrektor muzeum;
8) rada muzeum;
9) grupa skupiająca co najmniej 20% pracowników muzeum.
6. Rada muzeum wybiera ze swojego grona przewodniczącego, który kieruje jej pracami.
7. Członkowie rady muzeum wskazani przed podmioty, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, nie mogą łącznie stanowić więcej niż 1/3 składu Rady muzeum.
8. Do wygaśnięcia kadencji członka rady muzeum art. 12a ust. 7 stosuje się odpowiednio.
9. Szczegółowy tryb pracy rady określa uchwalony przez nią Regulamin.

Art. 12d. 1. Członkom rady muzeum mogą przysługiwać diety oraz zwrot kosztów przejazdów i noclegów na zasadach określonych w przepisach regulujących należności przysługujące pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, o ile nie otrzymują ich z innego tytułu. Wydatki te pokrywa muzeum.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, przyznaje dyrektor muzeum, o ile środki na ten cel ujęte są w planie finansowym muzeum na dany rok.


Rozdział 2c
Dyrektor muzeum

Art. 12e. 1. Działalnością muzeum kieruje dyrektor.
2. Do zadań dyrektora należy w szczególności:
1) zapewnienie warunków do należytego przygotowania i udostępniania zbiorów muzealnych;
2) realizacja celów i zadań muzeum wskazanych w art. 1 i 2;
3) opracowanie rocznego plan działalności muzeum i jego realizacja;
4) opracowanie sprawozdania z wykonania rocznego planu działalności muzeum za rok ubiegły;
5) wyrażanie zgody na przenoszenie muzealiów poza teren muzeum, zgodnie z art. 29;
6) ustalanie opłat za wstęp do muzeum zgodnie z art. 10 ust. 3;
7) uczestnictwo w posiedzeniach rady powierniczej lub rady muzeum;
8) tworzenie kolegiów doradczych zgodnie z art. 12 ust. 1.
3. Dyrektor muzeum nie może należeć do partii politycznej, ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z celami i zadaniami muzeum.

Art. 12f. 1. W muzeum państwowym oraz rejestrowanym muzeum samorządowym dyrektor muzeum jest powoływany w drodze konkursu przez radę powierniczą.
2. Rada powiernicza może większością 2/3 głosów, bez przeprowadzania konkursu, zdecydować o przedłużeniu mandatu dotychczasowego dyrektora i powołać go na kolejną kadencję. Przepis ust. 1 nie znajduje wówczas zastosowania.
3. W muzeum samorządowym dyrektor jest powoływany w drodze konkursu przez podmiot tworzący muzeum.
4. Na wniosek rady muzeum, przyjęty większością 2/3 głosów, podmiot tworzący muzeum może przedłużyć mandat dotychczasowego dyrektora powołując go na kolejną kadencję bez przeprowadzania konkursu.
5. Informację o zamiarze ogłoszenia konkursu na stanowisko dyrektora muzeum podaje się do wiadomości publicznej wraz ze wskazaniem terminu rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia postępowania konkursowego.
6. W ogłoszeniu o konkursie określa się w szczególności:
1) nazwę, siedzibę i adres muzeum;
2) opis kwalifikacji wymaganych od kandydata na stanowiska dyrektora muzeum;
3) określenie umiejętności i kompetencji, jakie ma posiadać kandydat na stanowisko dyrektora muzeum oraz zadań jakie ma realizować;
4) wykaz dokumentów wymaganych od osób przystępujących do konkursu;
5) miejsce i termin składana ofert, nie krótszy niż 30 dni od podania do publicznej wiadomości informacji o konkursie;
6) termin rozpatrzenia złożonych ofert.”,
7. Kandydat na dyrektora muzeum przedstawia radzie powierniczej lub radzie muzeum, komisji konkursowej oraz podmiotowi tworzącemu muzeum, ramowy program działalności muzeum na okres trzech lat.

Art. 12g. 1. W celu przeprowadzenia konkursu, o którym mowa w art. 12f ust. 1 i 2 podmiot uprawniony do powołania dyrektora powołuje komisję konkursową, w skład której wchodzą:
1) jeden przedstawiciel ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
2) dwóch przedstawicieli podmiotu tworzącego muzeum;
3) cztery osoby wskazane przez radę powierniczą lub radę muzeum.
2. W przypadku nierozstrzygnięcia konkursu niezwłocznie ogłasza się kolejny konkurs.

Art. 12h. 1. Dyrektor muzeum jest powołany na czas oznaczony od 3 do 5 lat.
2. W muzeum państwowym oraz rejestrowanym muzeum samorządowym rada powiernicza powołuje i odwołuje dyrektora po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
3. Dyrektor muzeum może być odwołany:
1) na własną prośbę;
2) z powodu choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków;
3) z powodu naruszania przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem;
4) w przypadku rażącego odstąpienia od realizacji planu działalności muzeum.
4. W sprawach dotyczących powołania i odwołania dyrektora muzeum w zakresie nieuregulowanym w ustawie mają zastosowanie przepisy art. 68 – 72 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510, poz. 1700, poz. 2140, z 2023 r. poz. 240, poz. 641).
5. Statut muzeum może przewidywać utworzenie stanowiska zastępcy dyrektora, a także określać liczbę stanowisk zastępców dyrektora oraz tryb ich powoływania i odwoływania.”;

3) uchyla się art. 16 i art. 17;

4) uchyla się art. 19 i art. 19a.

Art. 2. W ustawie z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
"4. Wysokość dotacji celowej wyznacza się na zasadzie finansowania pluralistycznego biorąc pierwiastek kwadratowy każdej z kontrybucji prywatnej, obliczając ich średnią i podnosząc z powrotem do kwadratu dla każdego wniosku. Wyliczona wartość stanowi wskaźnik udziału dla danego wniosku. Kwotę dotacji wylicza się dzieląc wskaźnik udziału danego wniosku przez sumę wskaźników udziału wszystkich wniosków pomnożone przez dostępną pulę środków publicznych na dany cel.";

2) art. 12 otrzymuje brzmienie:
„Art. 12. Organizator zapewnia instytucji kultury środki finansowe niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności, w wysokości adekwatnej do zakresu prowadzonej działalności kulturalnej określonej w rocznym planie działalności, a także środki finansowe na utrzymanie obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona.”;

3) w art. 27 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Podstawą gospodarki finansowej Instytucji kultury jest roczny plan finansowy opracowany przez dyrektora, na podstawie wysokości rocznej dotacji od organizatora oraz z uwzględnieniem innych źródeł finansowania.”.

Art. 3.
1. W muzeach państwowych oraz rejestrowych muzeach samorządowych tworzy się rady powiernicze w terminie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
2. W muzeach samorządowych tworzy się rady muzeum w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.


Stanisław Trzciński

Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!

Głównym celem ustawy jest potrzeba zmodyfikowania zasad funkcjonowania i zarządzania muzeami, w taki sposób, aby ich działalność była w pełni niezależna, wolna od wpływów politycznych i skupiona wyłącznie na realizacji misji muzeum o najwyższej jakości. Obowiązujące przepisy kształtują jednak bardzo silną pozycję podmiotu tworzącego muzeum, a praktyka realizacji jego kompetencji wskazuje, że są one wykorzystywane dla wywarcia politycznego wpływu na kierunek działalności muzeów i sposobu realizacji ich misji. Dotyczy to zarówno muzeów państwowych, jak i muzeów samorządowych. Jednocześnie przepisy ustawy o muzeach nie stwarzają mechanizmów, które stanowiłyby gwarancję niezależności – przede wszystkim autonomii programowej – muzeów. Tryb powoływania wewnętrznych organów muzeów został ukształtowany w sposób niegwarantujący ich niezależności od podmiotu tworzącego, a uprawnienia dyrektora, rady muzeum, czy nawet rady powierniczej sformułowane są na zbyt dużym poziomie ogólności i nieprecyzyjności, co uniemożliwia faktyczne egzekwowanie od organizatora spełniania jego obowiązków względem instytucji kulturalnej, a z drugiej strony – wykazanie podmiotowi tworzącemu, organizatorowi wywierania wpływu politycznego na instytucję. Ponadto powołanie rady powierniczej, która posiada realny wpływ na wybór dyrektora muzeum, jest fakultatywne.

Dla osiągnięcia przewidzianego celu konieczne jest dokonanie zmian w następujących obszarach: doprecyzowanie granic między polityką kulturalną państwa a autonomią programową i artystyczną instytucji kultury; wprowadzenie obowiązku tworzenia ciał (rad) pośredniczących między podmiotem tworzącym muzeum a podległą mu instytucją; uniezależnienie trybu powoływania dyrektora muzeów od dyskrecjonalnego uznania podmiotu tworzącego muzeum poprzez wprowadzenie obligatoryjnych konkursów na to stanowisko, a także – szerzej – doprecyzowania sposobu funkcjonowania systemu finansowania instytucji kulturalnej. W tym ostatnim zakresie zmiany obejmują ustawę o prowadzeniu działalności kulturalnej, gdyż problem ten dotyczy wszystkich instytucji kultury, a przewidziane w niej zmiany – poprzez zastosowanie art. 4 ustawy o muzeach – będą także stosowane wobec muzeów.

Zmiany zawarte w ustawie o muzeach obejmują przede wszystkim obowiązek utworzenia w każdym muzeum państwowym oraz rejestrowanym muzeum samorządowym rady powierniczej, która będzie odpowiedzialna za powołanie i odwołanie dyrektora muzeum oraz nadzór nad realizacją przez niego misji muzeum. W pozostałych muzeach samorządowych ustawa przewiduje obowiązek powołania rady muzeum, która będzie zaopatrzona w instrumenty pozwalające na bezpośredni niezależny nadzór nad realizacją misji muzeum przez dyrektora, z wyłączeniem jednak kompetencji do jego powoływania i odwoływania. Osobną – istotną – częścią regulacji zawartej w ustawie jest stworzenie obowiązkowego konkursowego wyłaniania dyrektora muzeów.

Ustawa wprowadza ponadto zmiany w art. 5 ust. 4, art. 12 i art. 27 ust. 3 ustawy o organizowaniu działalności kulturalnej. Zmiany te mają na celu wzmocnienie gwarancji niezależności i autonomii budżetowej oraz finansowej instytucji kultury, w tym muzeów. W tym celu w art. 12
wprowadzono zmianę polegającą na zobowiązaniu organizatora do przekazania środków finansowych na funkcjonowanie instytucji kultury w wysokości adekwatnej do zakresu prowadzonej działalności kulturalnej. Obecnie w wielu przypadkach środki przeznaczane na tę działalność były niewystarczające, bądź przeznaczane wyłącznie na te wydarzenia kulturalne, które były przedmiotem zainteresowania organizatora. Ponadto ustawa wprowadza zmianę w art. 27 ust. 3, zgodnie z którą podstawą gospodarki finansowej Instytucji kultury jest roczny plan finansowy opracowany przez dyrektora, na podstawie wysokości rocznej dotacji od organizatora oraz z uwzględnieniem innych źródeł finansowania.

Nowatorską i innowacyjną zmianą jest zmiana w sposobie określania wysokości dotacji celowej zaproponowana w art. 5 ust. 4. Proponujemy zastosowanie finansowania pluralistycznego dzięki któremu możliwe będzie alokowanie środków, które jest odpowiedzią na to jak obywatele wyceniają dany projekt, a nie poprzez arbitralne decyzje jakiegoś komitetu kto ile dostaje. W finansowaniu pluralistycznym wkłady donatorów na dany projekt są zestawiane z sumą prywatnych wkładów na wszystkie projekty ubiegające się i spełniające warunki danej dotacji oraz z unikalną liczbą osób i podmiotów kontrybuujących do danego projektu. Na tej bazie wyliczany jest udział danego projektu w puli środków przeznaczonych na daną dotację. W konsekwencji, projekty do których kontrybuuje większa liczba osób i organizacji są bardziej szczodrze finansowane ze środków publicznych. Taki mechanizm zwiększa różnorodność i sprawiedliwość finansowania zachęcając do angażowania większej liczby nawet małych prywatnych dotacji niż do poszukiwania pojedynczych dużych dotacji od bogatych organizacji lub osób prywatnych.

W zakresie skutków prawnych proponowana ustawa umożliwi muzeom wypełnianie ich celów statutowych w sposób niezależny, rzetelny i apolityczny. Dzięki proponowanym rozwiązaniom wprowadzone zostaną mechanizmy i narzędzia gwarantujące niezależność programową i instytucjonalną muzeów.

W zakresie finansowo-gospodarczym proponowana ustawa zapewni stabilne finansowe podstawy funkcjonowania instytucji kultury, na poziomie adekwatnym do ich działalności, odpowiadającym ich realnym potrzebom, zapobiegając jednocześnie ich niedoinwestowaniu, jak i przeszacowaniu kosztów ich utrzymania. Ustawa może przynieść wzrost kosztów finansowania instytucji kultury ze środków publicznych jeśli dotychczasowe dotacje zapewniane przez organizatora były niewystarczające. Szacujemy, że wpływ ten będzie w granicach 100 milionów złotych i rozdzieli się na budżet państwa i budżety samorządów. Środki te ze względu na roczny cykl planowania budżetów instytucji kultury będą musiały być zapewnione w budżetach organizatorów instytucji kultury na rok 2040. Projekt nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi i nie nakłada nowych obciążeń administracyjnych na przedsiębiorców.

Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Dziękuję.

OG: 48h

Awatar użytkownika
Aleksander Sternicki
Posty: 1127
Rejestracja: 22 paź 2023, 10:39

Re: [Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Aleksander Sternicki » 16 sty 2025, 22:57

Michał Zacharski

Dziękuję za debatę. Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za?
Dziękuję.
Kto jest przeciw?
Dziękuję.
Kto się wstrzymał?
Dziękuję.

OG: 48h

Awatar użytkownika
Gabriela Dawidowska
Posty: 559
Rejestracja: 14 paź 2017, 14:17

Re: [Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Gabriela Dawidowska » 17 sty 2025, 19:31

za
Gabriela Dawidowska - senator, prezes Partii Liberalno-Konserwatywnej


Awatar użytkownika
Marta Fornero-Piotrowska
Posty: 3004
Rejestracja: 27 gru 2022, 15:50

Re: [Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Marta Fornero-Piotrowska » 20 sty 2025, 13:40

za
Marta Fornero-Piotrowska - przewodnicząca Parlamentu Europejskiego XIII kadencji (od 2039)

Premier RP (2020; 2032-37), minister sprawiedliwości (2015-22), senator RP (2015-34), posłanka na Sejm (2034-39), marszałek woj. pomorskiego (2026-32)

Awatar użytkownika
Aleksander Sternicki
Posty: 1127
Rejestracja: 22 paź 2023, 10:39

Re: [Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Aleksander Sternicki » 20 sty 2025, 20:32

Michał Zacharski

Dziękuję za głosowanie. Proszę o podanie wyników.

Administrator
Administrator
Posty: 24076
Rejestracja: 19 kwie 2015, 13:04

Re: [Rząd] o zmianie ustawy o muzeach oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Postautor: Administrator » 21 sty 2025, 17:41

Wyniki głosowania:
Głosowało 250 posłów
Sejm przyjął ustawę jednogłośnie.


Wróć do „Sejm RP”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości