Art. 1. Ustawa określa:
1) wykonywanie obowiązku oznakowania oraz rejestracji psów i kotów;
2) zasady działania ogólnodostępnych krajowych baz danych psów i kotów prowadzonych
przez podmioty zrzeszone oraz Centralnego Rejestru Psów i Kotów;
3) wykonywanie dobrowolnej, bezpłatnej kastracji oraz sterylizacji psów i kotów.
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) podmiot zrzeszony – przedsiębiorcę lub osobę prawną, w tym organizację pozarządową,
o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie
prowadzących w systemie teleinformatycznym na zasadach i warunkach określonych w
ustawie ogólnodostępną krajową bazę danych psów i kotów;
2) oznakowanie – trwałe wszczepienie zwierzęciu mikroczipa odpowiadającego warunkom,
o których mowa w załączniku II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 576/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie przemieszczania o charakterze
niehandlowym zwierząt domowych oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 998/2003
(Dz. U. UE L 178 z 28.06.2013 r., str. 1);
3) rejestracja – wprowadzenie do jednej z ogólnodostępnych krajowych baz danych psów i
kotów prowadzonych przez podmioty zrzeszone informacji o psie albo kocie, w tym
wskazanych w ustawie danych;
4) kastracja – zabieg polegający na chirurgicznym usunięciu gruczołów rozrodczych
(płciowych): jąder u samców, jajników u samic albo jajników wraz z macicą u samic;
5) sterylizacja – zabieg polegający na podwiązaniu i przecięciu nasieniowodów u samców
albo podwiązaniu i przecięciu jajowodów u samic.
Art. 3. 1. Właściciel psa albo kota zobowiązany jest do jego oznakowania w terminie 30
dni od dnia ukończenia przez psa albo kota 3 miesiąca życia, a jeżeli właściciel wszedł w
posiadanie psa albo kota, który ukończył już 3. miesiąc życia – w terminie 30 dni od dnia
wejścia w jego posiadanie.
2. Oznakowania dokonuje lekarz weterynarii wpisany do rejestru, o którym mowa w art.
24d ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt lub osoba, która posiada tytuł technika
weterynarii, pod nadzorem lekarza weterynarii.
Art. 4. 1. Właściciel psa albo kota w terminie 7 dni od dnia oznakowania, zobowiązany
jest do jego rejestracji. Obowiązek rejestracji uważa się za spełniony, jeżeli rejestracji dokonała
inna osoba, w tym lekarz weterynarii, lub organizacja społeczna, której statutowym celem
działania jest ochrona zwierząt.
2. Właścicielowi psa albo kota, a także innym osobom lub podmiotom, o których mowa
w ust. 1 zdanie drugie, przysługuje uprawnienie do wyboru jednej z ogólnodostępnych
krajowych baz danych psów i kotów.
3. Osoba dokonująca rejestracji zobowiązana jest wprowadzić do ogólnodostępnej
krajowej bazy danych psów i kotów następujące dane:
1) imię i nazwisko, kod pocztowy i miejsce zamieszkania właściciela oraz jeżeli posiada –
telefon i adres elektroniczny;
2) gatunek, rasę i płeć zwierzęcia;
3) numer mikroczipa;
4) datę wszczepienia mikroczipa;
5) miejsce wszczepienia zwierzęciu mikroczipa;
6) datę oraz przyczynę wykreślenia zwierzęcia z bazy;
7) jeżeli łącznie z oznakowaniem dokonane zostało szczepienie przeciwko wściekliźnie –
datę szczepienia;
8) jeżeli wykonano zabieg kastracji albo sterylizacji – datę i miejsce zabiegu oraz dane osoby
wykonującej zabieg
Art. 5. Właściciel psa albo kota zobowiązany jest do niezwłocznego, w terminie nie
dłuższym niż 14 dni od zaistnienia zmiany, aktualizowania danych ujętych w ogólnodostępnej
krajowej bazie danych psów i kotów.
Art. 6. Zabrania się wprowadzania do obrotu psa albo kota, wobec którego nie dopełniono
obowiązku oznakowania lub rejestracji.
Art. 7. 1. Centralny Rejestr Psów i Kotów, zwany dalej „Centralnym Rejestrem”,
gromadzi dane zawarte w ogólnodostępnych krajowych bazach danych psów i kotów,
zapewniając bieżącą migrację danych z tych baz oraz dostęp na zasadach określonych w art. 8.
2. Centralny Rejestr jest prowadzony w systemie teleinformatycznym przez ministra
właściwego do spraw informatyzacji.
3. Administratorem danych zgromadzonych w Centralnym Rejestrze jest organ
prowadzący Rejestr.
Art. 8. 1. Centralny Rejestr jest jawny dla organów administracji publicznej, w tym policji
i straży gminnej, lekarzy weterynarii oraz organizacji społecznych, których statutowym celem
działania jest ochrona zwierząt.
2. Dostęp do danych zawartych w Centralnym Rejestrze jest bezpłatny.
Art. 9. 1. Właściciel psa albo kota ma prawo do jego bezpłatnej kastracji albo
sterylizacji.
2. Właścicielowi psa albo kota przysługuje uprawnienie do wyboru bezpłatnego zabiegu
kastracji albo sterylizacji.
3. Zabiegu bezpłatnej kastracji albo sterylizacji dokonuje lekarz weterynarii wpisany do
rejestru, o którym mowa w art. 24d ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia
zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
4. Gmina w programie, o którym mowa w art. 11a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
ochronie zwierząt , ustala szczegółowe warunki dobrowolnej,
bezpłatnej kastracji albo sterylizacji psów i kotów w gminie.
Art. 10. Właściciel psa lub kota nie ponosi opłaty za oznakowanie, rejestrację, kastrację
i sterylizację.
Art. 11. 1. Finansowanie oznakowania, rejestracji, kastracji i sterylizacji jest zadaniem
własnym gminy.
2. Gmina zawiera z podmiotami lub osobami uprawnionymi do wykonywania
oznakowania, rejestracji, kastracji lub sterylizacji umowy na przeprowadzanie oznakowania,
rejestracji, kastracji lub sterylizacji.
Art. 12. 1. Gmina otrzymuje z budżetu państwa dotację celową na refinansowanie
oznakowania, rejestracji, kastracji i sterylizacji w wysokości:
1) 70 zł za oznakowanie i rejestrację jednego zwierzęcia;
1) 70 zł za oznakowanie i rejestrację jednego zwierzęcia;
2) 300 zł za kastrację albo sterylizację jednego zwierzęcia o wadze do 15 kg;
3) 500 zł za kastrację albo sterylizację jednego zwierzęcia o wadze powyżej 15 kg do 30 kg;
4) 700 zł za kastrację albo sterylizację jednego zwierzęcia o wadze powyżej 30 kg.
2. Dotacja wypłacana jest przez wojewodę jednorazowo do dnia 30 kwietnia, na
podstawie informacji składanej przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w terminie do dnia
31 marca do wojewody o liczbie oznakowanych, zarejestrowanych, wysterylizowanych i
wykastrowanych psów i kotów oraz stawkach refinansowania określonych w ust. 1 w roku
Art. 13. 1. Kto wprowadza do obrotu psa albo kota, wobec którego nie dopełniono
obowiązku oznakowania lub rejestracji podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości
od 1 000 do 10 000 złotych.
2. Kto nie wypełnia obowiązku2) rejestracji lub psa albo kota zgodnie z art. 4,
3) aktualizacji danych, o której mowa w art. 5
– podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 100 do 1000 złotych.
3. Administracyjną karę pieniężną nakłada w drodze decyzji wójt (burmistrz, prezydenta
miasta) właściwy dla miejsca zamieszkania właściciela psa albo kota.
4. Wpływy z tytułu administracyjnych kar pieniężnych stanowią dochód budżetu gminy.
Zmiany w przepisach, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 14. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach w art. 3 w ust. 2 pkt 14 otrzymuje brzmienie:
„14) zapobiegają bezdomności zwierząt na zasadach określonych w ustawie z dnia 21
sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt i ustawie z dnia.
r. o zapobieganiu bezdomności psów i kotów .
Art. 15. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt w art. 11a:
1) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie oraz obligatoryjne
oznakowanie, rejestrację, sterylizację albo kastrację;”;
2) uchyla ust. 3 i 3a.
Art. 16. w ustawie
z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w art. 56.
1) ust. 1 otrzymuje brzmienie
„1) Psy oraz koty powyżej 3. miesiąca życia na obszarze całego kraju oraz lisy wolno żyjące na obszarach określonych przez ministra właściwego do spraw rolnictwa podlegają obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie.;”;
2) ust. 2 otrzymuje brzmienie
„2) Posiadacze psów lub kotów są obowiązani zaszczepić psy lub koty przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa lub kota 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.;”;
3) ust. 3 otrzymuje brzmienie
„3) Szczepień psów lub kotów przeciwko wściekliźnie dokonują lekarze weterynarii świadczący usługi weterynaryjne w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt.;”;
4) ust. 4 otrzymuje brzmienie
„4) Psy oraz koty poddane szczepieniu podlegają wpisowi do rejestru prowadzonego przez lekarzy weterynarii, o których mowa w ust. 3. Po przeprowadzeniu szczepienia posiadaczowi psa lub kota wydaje się zaświadczenie lub dokonuje się wpisu w paszporcie, o którym mowa w art. 24e
ust. 2.;”;
5) ust. 4b otrzymuje brzmienie
„4b) Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość wynagrodzenia lekarzy weterynarii, o których mowa w ust. 3, za dokonanie szczepienia psa lub kota, mając na uwadze zapewnienie możliwości dokonywania szczepień psów przeciwko wściekliźnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uwzględniając koszty ich dokonania.
Art. 17. 1. Psy i koty oznakowane oraz poddane rejestracji przed dniem wejścia w życie
ustawy, nie podlegają obowiązkowi ponownej rejestracji, o ile rejestracja nastąpiła w jednej z ogólnodostępnych krajowych baz danych psów i kotów prowadzonych przez podmioty
zrzeszone.
2. Właściciel psa albo kota niepoddanego przed dniem wejścia w życie ustawy
oznakowaniu i rejestracji w jednej z ogólnodostępnych krajowych baz danych psów i kotów
prowadzonych przez podmioty zrzeszone – zobowiązany jest do jego oznakowania i rejestracji
w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 18. Minister właściwy do spraw rolnictwa przeprowadzi w latach 2039-2041
kampanię informacyjną na temat wprowadzonych ustawą obowiązków właścicieli psów i
kotów w zakresie oznakowania i rejestracji psów i kotów oraz zasad dobrowolnej kastracji i
sterylizacji psów i kotów.
Art. 19. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2039 r.
Nikodem Kepp
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Projektowana ustawa zakłada wprowadzenie do krajowego systemu prawnego ustawowych obowiązków o charakterze powszechnym, tj. nałożonych na wszystkich właścicieli psów i kotów, polegających na obligatoryjnym oznakowaniu oraz rejestracji zwierzęcia, a przewiduje poddanie ich zabiegowi dobrowolnej, bezpłatnej kastracji lub sterylizacji w celu ograniczenia oraz zapobiegania bezdomności tych zwierząt. Ponadto celem proponowanych rozwiązań jest zapewnienie prawnych i technicznych możliwości śledzenia losów indywidualnych psów i kotów, ich identyfikacji, ustalenia sytuacji prawnej i faktycznej, szczególnie na wypadek zagubienia, znalezienia się w schronisku dla zwierząt czy adopcji oraz prawnych możliwości zapobiegania bezdomności zwierząt, poprzez poddawanie ich obligatoryjnemu zabiegowi sterylizacji albo kastracji. Projektowana ustawa stanowi odpowiedź na formułowane od dawna w przestrzeni publicznej– zwłaszcza przez organizacje pozarządowe o profilu prozwierzęcym oraz aktywistów ekologicznych – postulaty służące ograniczaniu bezdomności psów i kotów, zapobieganiu przestępstwom znęcania się nad zwierzętami oraz nielegalnego ich rozmnażania mając na uwadze dobrostan zwierząt, troskę o utrzymanie ich relacji z opiekunami (posiadaczami), a także konieczność włączenia w ten obszar państwa oraz instytucji publicznych jako gwarantujących odpowiednie, wysokie standardy, analogiczne do istniejących w innych krajach Unii Europejskiej. Nie bez znaczenia jest też dążenie do odciążenia jednostek samorządu terytorialnego, schronisk dla zwierząt oraz organizacji pozarządowych, realizujących zadania publiczne lub cele statutowe dotyczące działań na rzecz dobrostanu zwierząt obowiązki przewidziane przez projektodawców w zakresie oznakowania i rejestracji mają charakter bezwzględnie wiążących, nałożonych w drodze przepisów, których zignorowanie grozi odpowiedzialnością administracyjno-prawną (administracyjna kara pieniężna). Proponowane rozwiązanie jest zarazem wyrazem kompromisu pomiędzy dwoma alternatywnymi modelami regulacji normowanej materii, tj. z jednej strony utrzymania jej niemal zupełnie zderegulowaną, jak jest obecnie (tj. bez „twardej” regulacji wprowadzonej w drodze przepisów prawa powszechnie obowiązującego, pozostawiając przestrzeń dla aktywności podmiotów prywatnych, w tym organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorców, które za pomocą „rynkowych” środków cywilnoprawnych: umów i innych dobrowolnych czynności prawnych, określą wzajemne prawa i obowiązki, w tym wprowadzą dane do baz danych prowadzonych przez prywatne podmioty), z drugiej zaś strony restrykcyjną, surową i etatystyczną interwencją legislacyjną, obligującą wszystkich posiadaczy psów i kotów do partycypacji w jednym centralnym, rządowym rejestrze, pod groźbą sankcji administracyjnych, administracyjno-karnych czy karnych Projekt ustawy zakłada ponadto wprowadzenie dla właścicieli psów i kotów możliwości dobrowolnej, bezpłatnej kastracji albo sterylizacji psów i kotów, a w tym: wprowadzenie na potrzeby niniejszej ustawy definicji legalnych sterylizacji i kastracji, przyznanie posiadaczowi zwierzęcia swobody wyboru pomiędzy zabiegiem sterylizacji lub kastracji. Zakłada się także nałożenie na gminy obowiązku wprowadzania do corocznego programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, szczegółowych warunków dobrowolnej, bezpłatnej kastracji lub sterylizacji. Projektowana ustawa przewiduje wprowadzenie zakazu obrotu psami i kotami, wobec których nie dopełniono obowiązku oznakowania lub rejestracji, a także zwolnienie z obowiązku ponownej rejestracji zwierzęcia, o ile rejestracja nastąpiła przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy, w jednej z ogólnodostępnych krajowych baz danych psów i kotów prowadzonych przez podmioty zrzeszone. Rozwiązanie te mają przyczynić się do realizacji celów ustawy, w tym zwłaszcza zaowocować efektywnym ograniczeniem bezdomności psów i kotów oraz polepszeniem bytu zwierząt, respektując jednocześnie obecne realia oraz standardy konstytucyjne oraz czyniąc interwencję legislacyjną „tańszą” i mniej dotkliwą dla adresatów niż w przypadku przyjęcia alternatywnych założeń konkurencyjnych w projekcie ustawy zawarto również przepisy wprowadzające obowiązek szczepień kotów przeciw wściekliźnie. Dotychczasowe prawo nakazuje wyłącznie szczepienie psów. W powszechnej świadomości przyjęło się to że koty praktycznie nie zapadają na tą chorobę, jednak jak świadczą statystyki chorują one w prawie równym stopniu jak psy. Z tego powodu włączenie kotów do obowiązku szczepień jest uzasadnione.
