Podsumowujemy kadencję Aleksandry LisekKilka dni temu premier rozpisał wybory Marszałka Województwa Górnośląskiego. To dobry moment, aby przyjrzeć się temu, jak Górny Śląsk zmienił się w trakcie kadencji marszałek Aleksandry Lisek.Lisek to polityk Prawicy, a w zasadzie Narodowej Alternatywy. W sejmiku wspiera ją jednak szeroka koalicja, składająca się poza Prawicą także z Demokratycznego Porozumienia Samorządowego, Dla Śląska i Bezpartyjnego Górnośląskiego. Ugrupowania te mają łącznie 34 radnych co oznacza, że Lisek nie ma większości w sejmiku. Stan taki panuje mniej więcej od lipca 2036 roku, kiedy część radnych opuściła Prawicę. Brak większości utrudnia, choć nie uniemożliwia rządzenia województwem. W wielu głosowaniach koalicja może bowiem liczyć na wsparcie Mniejszości Niemieckiej.
Województwo górnośląskie jest jedynym autonomicznym regionem w kraju i ma bardzo szerokie kompetencje. Przekłada się to także na korzystny sposób finansowania regionu - mechanizm określony w ustawie autonomicznej z 2022 roku jest tak ustalony, że zdecydowana większość wpływów podatków pobranych na Górnym Śląsku zostaje do dyspozycji władz regionalnych i samorządów lokalnych. Duże dochody województwa (budżet oscyluje w granicach 100 mld zł) pozwalają na realizację w regionie wielu inwestycji, na które nie mogą sobie pozwolić inne województwa.
Jednym z podstawowych wyzwań województwa są zmiany postindustrialne. Choć w województwie wciąż działa wiele kopalń węgla kamiennego, władze zdają sobie sprawę z rychłej konieczności wycofania z energii pozyskiwanej ze spalania tego surowca, co wynika m. in. z przepisów UE. Województwo, poza inwestycjami w odnawialne źródła energii, rozpoczęło zatem przygotowania do budowy w regionie elektrowni SMR. Inwestycja ma ruszyć w przyszłym roku i będzie zlokalizowana w pobliżu Łazisk Górnych.
Samorząd województwa inwestuje również w remonty i rozbudowę linii kolejowych i dróg w regionie. Kolej powróciła do Jastrzębia-Zdroju, wyremontowano linię kolejową pomiędzy Tychami Lodowiskiem i Nowym Bieruniem. Rada wojewódzka, wspólnie z samorządami lokalnymi, wprowadziła program, zgodnie z którym do każdej gminy w województwie zapewniony jest dogodny transport publiczny, autobusowy lub kolejowy. - Ludzie nie mogą być zmuszani do posiadania samochodu, muszą mieć dla niego alternatywę - mówiła marszałek Lisek po wprowadzeniu programu. W tym zakresie województwo podjęło również działania na rzecz koordynacji organizacji tego transportu. Wprowadzono zunifikowany system biletów na całą komunikację publiczną organizowaną w regionie.
Władze wojewódzkie wspierają również samorządy lokalne w rewitalizacji centrów miast oraz terenów poprzemysłowych. Aby zapobiec powstawaniu "dzielnic biedy" wprowadzono zasadę, że w każdej nowej inwestycji deweloperskiej część mieszkań przeznaczana musi być na lokale komunalne i socjalne. Poza odblokowaniem pozyskiwania nowych lokali tego rodzaju, umożliwiło to szybszą możliwość poddania starych kamienic gminnych gruntownym remontom.
Władze wprowadziły także zmiany w dziedzinie edukacji. Ograniczono liczbę uczniów w klasach do 22, zdecydowanie podniesiono również wynagrodzenia nauczycieli. Jednocześnie marszałek Lisek nie zdecydowała się na cofnięcie zmian wprowadzonych przez poprzedników, takich jak wprowadzenie obowiązkowego nauczania języka śląskiego i języka niemieckiego (minimum 1 godzina w tygodniu) oraz możliwości prowadzenia zajęć części przedmiotów w tych językach. Wprowadzono natomiast nową podstawę programową nauczania historii, w której uwypuklono historię Polaków żyjących na Górnym Śląsku w czasach, gdy region ten nie należał do Polski (już w poprzedniej podstawie programowej wiele uwagi poświęcono historii Górnego Śląska).
Samorząd województwa rozpoczął także pracę nad wprowadzeniem specjalnej ustawy metropolitalnej, pozwalającej na szerszą współpracę gmin i powiatów konurbacji górnośląskiej. Nie udało się jednak, jak dotąd, opracować jednej spójnej koncepcji, według której miałaby działać metropolia. Pojawiają się pomysły powołania jednego miasta łączącego dotychczasowe jednostki, powiatu metropolitalnego o szczególnych uprawnieniach bądź jeszcze innego formy działania metropolii.
Rada Wojewódzka pod kierownictwem marszałek Lisek jest generalnie dobrze oceniana przez mieszkańców. Pytanie tylko, czy na tyle dobrze, aby polityk wywalczyła reelekcję. Na głosowanie w regionie mogą bowiem przełożyć się sympatie ogólnopolskie w sytuacji, gdy od kilku miesięcy RZO notuje rekordowe poparcie. Według nieoficjalnych informacji koalicja wspierająca Lisek w sejmiku rozważa wystawienie jednych list wyborczych, aby wzmocnić swoje szanse na zwycięstwo.