Wiadomości ze świata

[Administrator]

Nie żyje babka króla Jerzego. Księżna Teresa miała 107 lat

Wczoraj wieczorem w szpitalu w Monachium zmarła w wieku 107 lat księżna Bawarii Teresa, wdowa po księciu Rasso Wittelsbachu, wnuku ostatniego króla Bawarii Ludwika III. Wnukiem księżnej jest król Jerzy. Była jedną z najdłużej żyjących przedstawicielek rodzin panujących w historii. Informację o śmierci nestorki dynastii podał książę Luitpold, głowa rodu Wittelsbachów.

Księżna Teresa przyszła na świat 7 stycznia 1931 roku na Zamku Wallsee w Dolnej Austrii, jako córka arcyksięcia Teodora Habsburga, z toskańskiej linii dynastii oraz księżniczki Marii von Waldburg zu Zeil und Trauchburg. Jej pradziadkiem od strony ojca był cesarz Austrii Franciszek Józef. W 1955 roku poślubiła księcia bawarskiego Rasso (1926-2011). Małżonkowie mieli czworo dzieci, ich najmłodszą córką jest księżna Gizela, margrabina Miśni, matka króla Jerzego.

Księżna Teresa i książę Rasso w młodości

Księżna Teresa utrzymywała bliskie kontakty z Polską Rodziną Królewską, odkąd jej wnuk Jerzy w 2020 roku poślubił ówczesną następczynię tronu, królewną Monikę. Po wstąpieniu na tron królowej Moniki w 2029 roku para królewska odwiedziła księżną m. in. przy okazji wizyty w Niemczech w 2031 roku. Była ostatnią żyjącą prababką następcy tronu, królewicza Michała Roberta.

Na wieść o śmierci księżnej na Zamku Królewskim w Warszawie opuszczono do połowy masztu flagi Polski i Bawarii.

Na ten moment nie podano informacji odnośnie pogrzebu księżnej, najpewniej spocznie jednak obok męża w nekropolii Wittelsbachów w Andechs.

[Administrator]

Sternicki z pierwszą wizytą w Brukseli. Na szczycie Rady Europejskiej walczy o ograniczenie unijnego budżetu

Premier Aleksander Sternicki wziął udział w dwudniowym szczycie Rady Europejskiej w Brukseli. Było to spotkanie inaugurujące rozmowy na temat nowej perspektywy finansowej na lata 2042-2048 podczas którego szefowa Komisji Europejskiej Sanna Marin przedstawiła pierwszy zarys dochodów unijnego budżetu. Szczyt nie przyniósł porozumienia co do założeń przyszłego budżetu Wspólnoty.



Przewodniczący Rady Europejskiej Manfred Weber przyznał, że rozmowy pokazały rozbieżności między poszczególnymi krajami w sprawie wartości budżetu UE. "Propozycja Komisji, aby zwiększyć budżet Unii do 1,2% DNB została chłodno przyjęta przez część państw członkowskich, z grupy chcącej oszczędniejszego budżetu. Negocjacje jednak dopiero się rozpoczynają i mam nadzieję, że szybko postawimy kolejne kroki w kierunku porozumienia." - mówił przewodniczący.

Komisja Europejska zaproponowała, aby jednocześnie z powiększeniem budżetu zmniejszyć jego zależność od składek państw członkowskich. W tym celu zaproponowany został szereg nowej generacji dochodów własnych, które miałyby stanowić przede wszystkim część wpływów z systemu ETS, podatek od śladu węglowego, podatek minimalny od korporacji i podatek cyfrowy.

Premier Sternicki jeszcze przed rozpoczęciem szczytu mówił, że propozycja Komisji jest nie do zaakceptowania. Dołączenie Polski do grupy państw, które nie zgadzają się na zwiększenie unijnego budżetu nie zaskakuje. Polska przez zmniejszenie dystansu w rozwoju gospodarczym do najsilniejszych państw UE musi coraz więcej wpłacać do budżetu UE z tytułu udziału we wpływach z VAT i składki liczonej od DNB. Nie jest wykluczone, że w najbliższej perspektywie finansowej nasz kraj zostanie płatnikiem netto do unijnego budzetu.

"Składka do budżetu UE jest coraz większym obciążeniem dla naszych finansów. Już w tym roku jej wysokość przekroczyła 100 miliardów złotych. Będziemy twardo opowiadać się za ograniczeniem wielkości unijnego budżetu i zwiększeniem priorytetu na programy finansujące innowacje." - mówił Aleksander Sternicki.

W trakcie szczytu polski Premier podnosił potrzebę zmniejszenia udziału UE we wpływach z ceł argumentując, że pozostawiana w budżetach krajowych kwota stanowiąca 20% wszystkich wpływów nie pozwala na pokrycie kosztów administracji celnej. Przywódcy państw UE dyskutowali również kwestię rabatu brytyjskiego, który w coraz większym stopniu finansuje też Polska. Premier Sternicki wskazywał, że zmiana priorytetów z polityki rolnej i spójności na rzecz wsparcia innowacji pozwoliłaby osłabić argumenty za utrzymaniem rabatu.

W trakcie szczytu Polska prezentowała stanowisko bliskie państwom tzw. koalicji oszczędnych głównie z północy Europy. Jak zazwyczaj liderem tej grupy była Wielka Brytania, a wspierały ją kraje nordyckie. W wielu kwestiach wtórowały im tym razem kraje Europy Środkowo-Wschodniej.

[Administrator]

Minister Pisarska z wizytami w Izraelu i Palestynie



Minister spraw zagranicznych Katarzyna Pisarska spotkała się w Jerozolimie ze swoim izraelskim odpowiednikiem Ja’ir Lapidem. Głównym tematem rozmów była kwestia zakończenia konfliktu zbrojnego i możliwej formuły procesu pokojowego.

Minister Lapid zgodził się, że potrzebne są rozmowy pokojowe między Izraelem i Palestyną, ale uzależnił ich rozpoczęcie od wyeliminowania wszelkich zagrożeń dla Izraela ze strony ugrupowań terrorystycznych Hamasu i Hezbollahu. „Potrzebna jest koncepcja dwóch państw dla dwóch narodów, która zagwarantuje pokój w regionie, zachowanie izraelskich osiedli i bezpieczeństwo dla Izraelczyków.” – mówił minister spraw zagranicznych Izraela.

Polska wiceminister spraw zagranicznych Katarzyna A. Przybyła poprowadziła spotkanie robocze ze stroną izraelską w sprawie formuły rozmów pokojowych i warunków porozumienia. Wśród ważnych punktów omawiane były kwestie zapewniania nadzoru organów międzynarodowych, zapewnienia bezpieczeństwa i pomocy humanitarnej dla ludności cywilnej oraz możliwego podziału terytoriów.

„Polska uznaje w pełni państwowość Izraela i Palestyny. Uznajemy też prawo Izraela do obrony własnej, ale nie może się to wiązać z nadużywaniem siły. Odpowiedź militarna powinna być proporcjonalna i zachowywać umiar, aby minimalizować cierpienia dla ludności cywilnej. Jesteśmy w pełni oddani sprawie wypracowania ram instytucjonalnych, które pozwolą obu państwom żyć w pokoju. W obecnej sytuacji obie strony tracą.” – powiedziała minister Pisarska.

Równolegle do rozmów dotyczących procesu pokojowego odbyły się spotkania polskiej delegacji, w której znaleźli się wiceminister obrony narodowej Jan Starosta i wiceminister nauki i technologii Aleksandra Przegalińska oraz przedstawiciele polskiego przemysłu, z izraelskim biznesem. Przedmiotem rozmów była współpraca w przemyśle zbrojeniowym oraz w zakresie wykorzystania nowych technologii.

Strona polska zapoznała się także z izraelskim ekosystemem dla innowacji w szczególności z inkubatorami technologicznymi i funduszami finansującymi badania, rozwój i komercjalizację innowacji. Nazywany narodem startupów kraj ma średnio 1 innowacyjny startup na 1400 obywateli. Polska delegacja miała okazję spotkać się z przedstawicielami kilku firm z obszaru cybersecurity, blockchain, sztucznej inteligencji i systemów satelitarnych.

Rozmowy zakończyły się podpisaniem dwóch porozumień o współpracy pomiędzy Polską Grupą Zbrojeniową, a Elbit Systems i Rafael odpowiednio dotyczących technologii wykorzystywanych w najnowszych generacjach czołgów oraz systemów obrony powietrznej i przeciwrakietowej. W ramach wizyty minister Pisarska odwiedziła także instytut Yad Vashem w Jerozolimie poświęcony ofiarom holocaustu.

Minister Pisarska spotkała się także w Ramallah z sekretarzem generalnym Organizacji Wyzwolenia Palestyny Husseinem al-Sheikh i wspólnie odwiedzili mauzoleum wieloletniego przywódcy Palestyńczyków Jasera Arafata. Rozmowy dwustronne dotyczyły rozwoju sytuacji w Strefie Gazy i porozumienia dotyczącego humanitarnego zawieszenia broni. Szefowa polskiej dyplomacji podkreśliła, że rozwiązanie konfliktu może być osiągnięte jedynie wprowadzając rozwiązanie dwu państwowe bazujące na międzynarodowym uznaniu.

"Rozmawialiśmy o sposobach na natychmiastowe i spokojne zakończenie agresji w Strefie Gazy oraz o możliwościach zapewnienia pomocy humanitarnej Palestyńczykom w Strefie poprzez otwarcie bezpiecznych korytarzy dla środków medycznych i żywności, ale także zapewnienia wody i elektryczności." - podsumował sekretarz al-Sheikh.

Minister spraw zagranicznych potwierdziła także wsparcie dla palestyńskich wysiłków w celu powołania nowego rządu. Omówiona została propozycja przeprowadzenia po trwałym zawieszeniu broni demokratycznych wyborów w Palestynie pod nadzorem organizacji międzynarodowych. "Polska jako kraj, który cierpiał, był okupowany i który doświadczył przesiedleń ludności nie może nie solidaryzować się ze sprawą palestyńską, ale jednocześnie Polska nie może odmawiać prawa do egzystencji Izraelowi" - zaznaczała minister Pisarska.

Efektem spotkania było także podpisanie protokołu o międzyministerialnych konsultacjach politycznych w celu wypracowania formuły rozmów pokojowych. Polska - co podkreślają eksperci - ma bardzo dobre stosunki z obiema stronami konfliktu bliskowschodniego: Palestyną i Izraelem dodatkowo wzmocnione pokojowym przesłaniem nowego rządu. Jednak rozmowy o tym konflikcie nigdy nie należą do łatwych.

[Administrator]

Para królewska i przedstawiciele rządu w Zjednoczonym Królestwie


W ostatnich dniach miała miejsce wizyta królowej Moniki i króla Jerzego w Zjednoczonym Królestwie. Para królewska, w towarzystwie przedstawicieli polskiego rządu, spotkała się z królem Karolem III i królową Kamilą na serii oficjalnych spotkań, które podkreśliły silne więzi łączące oba kraje oraz wspólną wizję współpracy na wielu strategicznych płaszczyznach.

Podczas wizyty delegacji polskiej, na której czele stała szefowa dyplomacji Katarzyna Pisarska, istotne rozmowy przeprowadzili także sekretarz stanu ds. polityki zbrojeniowej Jan Starosta oraz sekretarz stanu ds. energii Włodzimierz Ehrenhalt. Spotkania odbyły się z ich brytyjskimi odpowiednikami, a główne tematy poruszone podczas rozmów to współpraca gospodarcza, obronność oraz innowacje w energetyce.

Budowa jednolitego rynku kapitałowego w UE

Katarzyna Pisarska spotkała się z brytyjskim ministrem spraw zagranicznych, aby omówić dalsze kroki w budowie jednolitego rynku kapitałowego w Unii Europejskiej oraz zagadnienia związane z nową perspektywą finansową UE. Obie strony potwierdziły chęć kontynuowania współpracy mającej na celu ułatwienie przepływu kapitału i rozwój gospodarek obu krajów. Przedstawiciele zgodzili się, że głębsza integracja finansowa sprzyja stabilności i konkurencyjności europejskiego rynku, co przekłada się na silniejszą pozycję Unii na arenie międzynarodowej. Uzgodniono także wspólne stanowisko w sprawie ograniczenia wielkości budżetu unijnego i sprzeciwu wobec nowych unijnych podatków.

Polska w programie myśliwca 6. generacji Tempest

Jan Starosta, sekretarz stanu ds. polityki zbrojeniowej, z powodzeniem zakończył rozmowy dotyczące dołączenia Polski do brytyjskiego programu myśliwca 6. generacji Tempest. Polskie zaangażowanie w program oznacza nie tylko wzmocnienie technologiczne polskich sił zbrojnych, ale również szansę na rozwój rodzimego przemysłu lotniczego poprzez transfer wiedzy i wspólne projekty badawczo-rozwojowe. Obie strony zadeklarowały intensyfikację prac nad harmonogramem współpracy i przydziałem partnerów technologicznych. Przedstawiciele rządów podpisali Memorandum of Understanding w sprawie formalnego dołączenia Polski do programu.

Współpraca w zakresie energii z fuzji jądrowej

Włodzimierz Ehrenhalt, sekretarz stanu ds. energii, prowadził rozmowy z brytyjskim ministrem ds. energii, które skoncentrowały się na wspólnych inicjatywach w zakresie energii odnawialnej i fuzji jądrowej. Szczególnym tematem dyskusji była gotowość firmy Tokamak Energy do wdrożenia komercyjnych rozwiązań w tej dziedzinie. Obie strony osiągnęły porozumienie w sprawie ustanowienia zespołu roboczego, który będzie zajmował się badaniem potencjału współpracy i wymianą doświadczeń. Wstępne ustalenia przewidują wspólne projekty badawcze oraz udostępnianie technologii, co ma przyspieszyć wdrażanie technologii fuzji jądrowej w Polsce i wspierać transformację energetyczną kraju.

Podsumowanie spotkania królewskich par

Król Karol III i królowa Kamila serdecznie przyjęli polską parę królewską, podkreślając historyczne więzi przyjaźni i współpracy między narodami. Wspólne rozmowy skupiały się na wyzwaniach współczesnego świata – od problemów środowiskowych po bezpieczeństwo i stabilność międzynarodową. Wizyta zakończyła się uroczystym przyjęciem w Pałacu Buckingham, gdzie omówiono przyszłe działania mające na celu zacieśnienie współpracy na polu gospodarczym, społecznym i technologicznym.

Wizyta polskiej delegacji była symbolicznym przypieczętowaniem partnerstwa i dowodem na dążenie obu krajów do wspólnego rozwoju i stawienia czoła globalnym wyzwaniom.

[Administrator]

Bliżej kasowego VATu - Komisja Europejska przekazała polski wniosek do decyzji Rady UE



Minister finansów Sławomir Dudek kilka tygodni temu na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE wniósł w imieniu polskiego rządu do Komisji Europejskiej wniosek o odstępstwo od ogólnej zasady wyrażonej w art. 63 tej dyrektywy. Zasada ta mówi, że obowiązek podatkowy VAT powstaje w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług. Częścią planowanych reform w celu uszczelnienia systemu VAT w Polsce ma być natomiast zastosowanie metody kasowej, która przenosi powstanie obowiązku podatkowego na moment zapłaty za towar lub usługę.

Komisja Europejska nie wniosła zastrzeżeń do polskiego wniosku i przedstawiła stosowny wniosek Radzie Unii Europejskiej. Rada może jednomyślnie upoważnić Polskę do wprowadzenia szczególnych środków stanowiących odstępstwo od przepisów niniejszej dyrektywy w celu upraszczania poboru VAT, zapobiegania niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. Decyzja ma zapaść na najbliższym posiedzeniu Rady.

"Metoda kasowa to ważna część planowanych przez nas reform uszczelniających system VAT. Jednocześnie pozwoli zwiększyć płynność finansową przedsiębiorstw, bo podatek należy będą płacić dopiero po wpłynięciu środków od kontrahenta. Liczymy na pozytywną decyzję Rady, bo polskie rozwiązania mogą być swoistym proof of concept dla rozwiązań w innych krajach lub dla rozwiązania dla całej Unii Europejskiej. Od lat mówi się o wspólnym systemie wymiany faktur cyfrowych czy innych metodach zmniejszania luki VAT" - komentował minister Dudek decyzję Komisji Europejskiej.

[Administrator]

Będzie kasowy VAT - Rada UE zaakceptowała wniosek Polski



Rada Unii Europejskiej zgodziła się na objęcie Polski derogacją dla art. 63 dyrektywy 2006/112/WE. To umożliwi wdrożenie w Polsce kasowego VATu, który jest częścią dużej reformy uszczelnienia systemu VAT, którą przygotowało Ministerstwo Finansów. Podatnicy po wprowadzeniu zmian w ustawie o VAT nie będą już musieli płacić podatku od faktur, które nie zostały opłacone przez kontrahentów.

"To element rewolucji w systemie podatku VAT, pozwalający poprawić płynność finansową firm oraz uprościć rozliczenia podatkowe. Cały proces w większości zostanie zautomatyzowany, a podatnicy nie będą musieli składać osobnych deklaracji podatkowych. To duża oszczędność czasu dla firm, która poprawi także konkurencyjność naszej gospodarki." - podkreślała wiceminister finansów Małgorzata Krok.

[Administrator]

Oliwia Popowska na spotkaniach w Brukseli

Przewodnicząca Kongresu na rzecz Demokracji i Postępu Oliwia Popowska odbyła szereg spotkań z liderami partyjnymi i unijnymi w trakcie wizyty w Brukseli. Tematem rozmów były między innymi przyszłoroczne wybory do Parlamentu Europejskiego.

Liderka opozycji, przewodnicząca KNDP Oliwia Popowska udała się do Brukseli. Podczas wizyty była marszałek Sejmu RP spotkała się z przewodniczącym Rady Europejskiej Manfredem Weberem, przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Nathalie Kosciusko-Morizet, przewodniczącą Europejskiej Partii Ludowej, Robertą Metsolą i wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej Alicją Mikołajczyk. W spotkaniach uczestniczyła europosłanka Maria Radziwiłł, która pełni funkcję wiceprzewodniczącej EPL od 2035 roku. Później Popowska spotkała się również z polską delegacją europosłów w EPL.

Jak informuje biuro prasowe Popowskiej, głównym tematem rozmów liderki KNDP z unijnymi politykami były przyszłoroczne wybory do Parlamentu Europejskiego. Europejska Partia Ludowa jest obecnie drugą co do wielkości frakcją w Parlamencie Europejskim, dysponując 171 mandatami (o cztery mniej niż Socjaliści i Demokraci). - Strategia wyborcza naszej rodziny politycznej powoli, acz starannie, zaczyna nabierać kształtów. Już za dziesięć miesięcy mieszkańcy wszystkich państw Unii Europejskiej zdecydują o kierunku, jakim powinna podążać nasza wspólnota. Będziemy chcieli przekonywać ich do naszej wizji rozwoju - mówiła europosłanka Kamila Gasiuk-Pihowicz, szefowa delegacji KNDP w EPL.

Od jakiegoś czasu w międzynarodowych mediach pojawiają się spekulacje na temat możliwego tzw. Spitzenkandidat, czyli wiodącego kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej. Wśród nazwisk wymienianych po stronie EPL pojawiają się m.in. szefowa partii i była przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, Roberta Metsola, która miałaby największe szanse na zdobycie nominacji. Oprócz niej na giełdzie nazwisk pojawiają się również były premier Finlandii, obecnie europoseł Jyrki Katainen i obecna premier Bułgarii Mariya Gabriel.

Najprawdopodobniej o reelekcję z ramienia Socjalistów i Demokratów będzie chciała ubiegać się obecna przewodnicząca KE Sanna Marin. Z kolei kandydatem Renew Europe może być były prezydent Francji Emmanuel Macron, którego druga kadencja zakończyła się w 2037 roku lub obecna wysoka przedstawicielka UE ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, była przewodnicząca PE Dita Charanzová, która stała na czele listy paneuropejskiej w 2034 roku.

Podczas wizyty Oliwia Popowska odbyła również prywatne spotkanie z sekretarz generalną NATO, byłą premier RP Anną Radziwiłł-Schmidt.

[Administrator]

Sternicki odwiedził Ukrainę



Premier Aleksander Sternicki w swoją drugą wizytę zagraniczną udał się do Kijowa. Głównym punktem wizyty było spotkanie z prezydentem Ukrainy Wołodimirem Zełeńskim. Rozmowy dotyczyły przede wszystkim negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską naszego wschodniego sąsiada oraz możliwych rozwiązań sytuacji zaanektowanego przez Rosję Krymu.

Prezydent Zełeński omówił stan przygotowań Ukrainy do akcesji podkreślając ich znaczne zaawansowanie. "Jesteśmy zdeterminowani, aby jak najszybciej przeprowadzić niezbędne reformy i dołączyć do Unii Europejskiej." - zaznaczył. Polski Premier zapewnił o pełnym poparciu tych dążeń przez nasz kraj i zapowiedział wsparcie ekspertów swojego rządu wszędzie tam, gdzie Ukraina takiego wsparcia będzie potrzebowała. Wskazał również, że będzie zabiegał na forum unijnym o jak najszybsze przyjęcie Ukrainy. Przywódcy rozmawiali również o sytuacji nielegalnie zaanektowanego przez Rosję Krymu i utrzymującego się status quo w kwestii przywrócenia półwyspu do Ukrainy.

Delegacja polskiego rządu odwiedziła Seryjny Zakład Antonow, gdzie zaprezentowane zostały najnowsze modele samolotów transportowych produkowane przez ukraińskie przedsiębiorstwo. Wiceminister obrony narodowej Jan Starosta wskazywał, że Polska szuka następców C-130E Hercules i C-295M CASA, a konstrukcje naszych sąsiadów są poważnie rozważane w tym kontekście. Przedstawiciele naszego MON i firm zbrojeniowych rozmawiali też o możliwych zakupach innego typu uzbrojenia zarówno przez Polskę jaki i Ukrainę. Podpisany został także list intencyjny w sprawie wspólnych prac nad stworzeniem czołgu nowej generacji, które Polska rozpoczęła w ramach programu Maczek.

W drugiej części dnia szef polskiego rządu wspólnie z ukraińskim premierem Denysem Szmyhalem złożył kwiaty w miejscu upamiętniającym Bohaterów Niebiańskiej Sotni, czyli ofiar protestów na Majdanie. Po krótkim spacerze i nieoficjalnych rozmowach udali się na spotkanie delegacji obu rządów, gdzie omawiane były tematy związane z bieżącą współpracą. Premierzy zapowiedzieli powstanie polsko-ukraińskiego Forum Biznesu oraz zacieśnienie współpracy w obszarze rolnictwa.

Na zakończenie rozmów premier Sternicki zainaugurował pracę polsko-ukraińskiej Grupy do Spraw Trudnych, której zadaniem będzie zakończenie uzgodnień w sprawie ekshumacji ofiar Rzezi Wołyńskiej oraz wypracowanie rozwiązań wszelkich innych kwestii wynikających z zaszłości historycznych. "To milowy krok w celu rozwiązania tych spraw, które w przeszłości nas dzieliły. Chcemy dzięki temu znieść ostatnie bariery, które spowalniają tempo zacieśniania naszego sojuszu." - podkreślał polski Premier.

[Administrator]

Jest rozejm Hezbollahu i Izraela


Premier Izraela Benny Gantz poparł amerykańską propozycję zawieszenia broni z Hezbollahem w Libanie, rekomendując jej przyjęcie przez rząd. - Zawieszenie broni ma obowiązywać od 4 nad ranem czasu lokalnego - przekazała prezydent USA Nikki Haley.
Gantz zapowiedział, że głosowanie w sprawie rozejmu odbędzie się jeszcze tego samego dnia. Szczegóły dotyczące terminu wejścia w życie zawieszenia broni nie zostały ujawnione. Premier podkreślił, że Izrael, w porozumieniu z USA, zachowuje swobodę działania przeciwko Hezbollahowi.

Premier wskazał trzy powody, dla których zawieszenie broni jest korzystne dla Izraela. Po pierwsze, skupienie się na zagrożeniu ze strony Iranu. Po drugie, umożliwienie wypoczynku żołnierzom i uzupełnienie zapasów wojennych. Po trzecie, oddzielenie walk na północy kraju od konfliktu z Hamasem w Strefie Gazy.

Liban popiera zawieszenie ognia
Hezbollah, wspierany przez Iran, regularnie ostrzeliwuje Izrael od wybuchu wojny w Strefie Gazy. Izrael odpowiada zmasowanymi nalotami i operacjami lądowymi na południu Libanu. Amerykańska propozycja rozejmu miała także zostać zaakceptowana przez rząd Libanu.

Porozumienie, wypracowane przez amerykańską i francuską dyplomację, opiera się na rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ z 2006 r. Zakłada ono wycofanie się Hezbollahu z południa Libanu i przejęcie kontroli przez siły zbrojne tego państwa. Pierwsza faza zawieszenia broni ma trwać 60 dni.

Izrael podkreśla, że celem ofensywy jest eliminacja zagrożenia ze strony Hezbollahu. W atakach tej organizacji zginęło ponad 100 Izraelczyków, a ok. 60 tys. zostało ewakuowanych. Z kolei w izraelskich atakach zginęło ponad 3,8 tys. Libańczyków, głównie cywilów.

Sprawę skomentowała już m.in. szefowa KE Sanna Marin. "Ogłoszone zawieszenie broni między Izraelem a Hezbollahem to bardzo zachęcająca wiadomość. Przede wszystkim dla Libańczyków i Izraelczyków dotkniętych walkami. Liban będzie miał możliwość zwiększenia bezpieczeństwa wewnętrznego i stabilności dzięki zmniejszeniu wpływów Hezbollahu" - napisała w serwisie X.

[Administrator]

Przewrót w Syrii. Prezydent uciekł z Damaszku, władzę przejmują islamiści

W niedzielę syryjscy rebelianci ogłosili, że przejęli władzę w tym kraju. Za akcję odpowiedzialna jest HTS, czyli islamistyczna grupa Hajat Tahrir asz-Szam pod wodzą Abu Muhammada al-Dżaulaniego.

Wieloletnia wojna domowa w Syrii zakończyła się w 2019 roku po interwencji w tym kraju sił NATO oraz Rosji. Wcześniej, po sukcesach Państwa Islamskiego, w 2016 roku prezydent Baszszar al-Asad zrezygnował ze stanowiska i wyjechał z kraju. Umożliwiło to porozumienie sił rządowych z częścią opozycji i wspólne zwalczenie radykalnych islamistów. W zamian w kraju zostały przeprowadzone wybory, dość szybko jednak kraj pogrążył się w autorytaryzmie, władzę przejął generał Suhajl al-Hasan. Jego rządy cechowały się większym liberalizmem, niż wcześniejszy reżim Asada, w kraju brak jednak było wolności politycznych.

Kluczową rolę w wydarzeniach w Syrii odgrywa wspomniana islamistyczna grupa HTS i jej lider Abu Muhammad al-Dżaulani. To on, wraz z dwoma towarzyszami, ogłosił w telewizyjnym oświadczeniu wyzwolenie stolicy Syrii i i obalenie wieloletnich rządów wojskowych. HTS jest dziś najpotężniejszą zbrojną opozycją w Syrii.
Działania HTS zaskoczyły wojskowy reżim. Siłom islamistów praktycznie bez oporu udało się zająć Aleppo, a w ciągu kolejnych dni opanować niemal cały kraj.
W piątek Dżaulani udzielił wywiadu CNN, który - jak podkreśla stacja - odbył się w biały dzień i przy niewielkiej ochronie. Poinformował, że celem syryjskiej koalicji rebeliantów jest ostatecznie obalenie prezydenta. Mówił o planach stworzenia rządu opartego na instytucjach i "radzie wybranej przez ludzi".
Syryjski prezydent, generał Suhajl al-Hasan wyleciał z Damaszku w niedzielę w nieznanym kierunku. Tego samego dnia pojawiły się informacje, że zginął w katastrofie lotniczej. Premier Syrii Muhammad Gazi al-Dżalali oświadczył, że od sobotniego wieczoru nie wiadomo, gdzie znajduje się obalony prezydent Syrii. Jednak kilka godzin później rosyjskie MSZ, które od lat wspierało jego reżim, poinformowało, że opuścił on kraj. W Rosji przebywać ma rodzina al-Hasana.

W niedzielę przywódca HTS oświadczył, że syryjskie instytucje państwowe w okresie przejściowym będą nadzorowane przez byłego premiera Muhammada Gazi al-Dżalaliego do czasu ich oficjalnego przekazania nowej władzy. Reuters wskazuje, że zasygnalizował tym samym chęć zapewnienia uporządkowanej transformacji po tym, jak rebelianci ogłosili koniec rządów wojskowych. Należy jednak podkreślić, że współpraca ze strony premiera al-Dżalaliego znacznie ułatwia HTS przejęcie władzy.

Kim jest Abu Muhammad al-Dżaulani
Dżaulani ma prawdopodobnie 56 lata, urodził się w Arabii Saudyjskiej, a do Syrii powrócił razem z rodziną w 1989 r. Dwa lata po ataku na World Trade Center znalazł się w Iraku i dołączył do Al-Kaidy. Trzy lata później został pojmany przez Amerykanów i przez kolejne pięć lat był przez nich przetrzymywany. Po tym, jak odzyskał wolność dostał zadanie utworzenia oddziału Al-Kaidy w Syrii - podaje Al Jazeera. W tym czasie współpracował z Abu Bakr al-Baghdadim, późniejszym liderem ISIS. Wkrótce odciął się jednak od tych organizacji.

W kolejnych latach Dżaulani zdawał się dystansować od celów Al-Kaidy, którym było m.in. utworzenie "globalnego kalifatu" we wszystkich krajach muzułmańskich. Zamiast tego skupiał się na budowaniu organizacji na terytorium Syrii. W 2017 roku zrodziło się HTS, którego został liderem.

W 2018 r. Stany Zjednoczone uznały HTS za zagraniczną organizację terrorystyczną i wyznaczyły nagrodę za Dżaulaniego w wysokości 10 mln dol.

Jest jasne, że tam, gdzie terytorium kontrolują rebelianci, Dżaulani działa mniej jak człowiek poszukiwany, a bardziej jak polityk. Po tym, jak lojalne wobec niego siły przejęły kontrolę nad Aleppo, pojawił się publicznie i zabrał głos w historycznej cytadeli miasta - opisuje CNN.

Czy przetrwa jako lider Syrii czy okaże się jedynie przywódcą tymczasowym? Na to pytanie w tej chwili nie sposób znaleźć odpowiedzi.