Wysoka Izbo!
Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności oraz niektórych innych ustaw.
Projekt referować będzie minister Iwona Piątek.
Ustawa o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności oraz niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1116) w art. 8 wprowadza się następujące zmiany:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia osób pozbawionych wolności przedsiębiorcy zatrudniający te osoby otrzymują ze środków Funduszu Aktywizacji ryczałt w wysokości 40% wartości wynagrodzeń przysługujących zatrudnionym osobom pozbawionym wolności; wypłata ryczałtu następuje na wniosek tych przedsiębiorców.”;
Art. 2. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. poz. 557, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 43 w § 7 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) potrąceń w wysokości 7% wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych zatrudnionych w formach określonych w art. 121 § 2,”;
2) w art. 116 w § 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) wykonywania pracy, jeżeli przepisy szczególne, także wynikające z prawa międzynarodowego, nie przewidują zwolnienia od tego obowiązku, oraz wykonywania prac, o których mowa w art. 123a § 1,”;
3) w art. 123a:
a) § 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„§ 1. Za prace porządkowe oraz pomocnicze wykonywane na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, a także za prace na cele społeczne na rzecz:
1) samorządu terytorialnego,
2) podmiotów, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim,
3) państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych,
4) spółek prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu lub województwa
– w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie, skazanemu nie przysługuje wynagrodzenie.
§ 2. Skazanemu, za jego pisemną zgodą lub na jego wniosek, dyrektor zakładu karnego może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie przy pracach, o których mowa w § 1, w wymiarze przekraczającym 90 godzin miesięcznie lub przy pracach na cele społeczne na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 56 § 3, oraz innych organizacji pożytku publicznego.”,
b) dodaje się § 5–8 w brzmieniu:
„§ 5. Podmioty, o których mowa w § 1 i 2, zgłaszają zapotrzebowanie na przyjęcie do pracy na cele społeczne skazanych właściwemu organowi gminy.
§ 6. Właściwy organ gminy wyznacza podmioty, na rzecz których skazani mogą wykonywać prace na cele społeczne, o których mowa w § 1 i 2, na podstawie zapotrzebowania lub z własnej inicjatywy, za zgodą podmiotów, o których mowa w § 1 i 2.
§ 7. Wyznaczone podmioty mają obowiązek przyjąć skazanych do pracy.
§ 8. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej oraz ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, tryb wyznaczania przez właściwy organ gminy podmiotów, na rzecz których skazani mogą wykonywać prace na cele społeczne, o których mowa w § 1 i 2, czynności tych podmiotów, w zakresie wykonywania pracy, w tym dotyczące zgłaszania zapotrzebowania na przyjęcie do pracy skazanych, organizowania miejsc pracy i przydziału pracy oraz kontroli skazanych, mając na względzie konieczność zapewnienia warunków do sprawnego wykonywania pracy na cele społeczne.”;
4) w art. 125 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Z wynagrodzenia za pracę przysługującego skazanemu potrąca się 7% na cele Funduszu określone w art. 43 § 8 oraz 45% na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy utworzonego na podstawie art. 6a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1116).”.
Art. 3. Zezwolenia wydane na podstawie art. 123a § 2 ustawy, o której mowa w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc przez okres na jaki zostały wydane.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie:
Nadrzędnym celem projektu jest zwiększenie zatrudnienia wśród osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych. W przekonaniu projektodawcy praca powinna stanowić istotny element odbywania kary pozbawienia wolności, ponieważ wpływa pozytywnie tak na skazanych (resocjalizacja, rozwój umiejętności zawodowych, możliwość zarobkowania), jak i na porządek w jednostkach penitencjarnych.
Zmiana ustawy – Kodeks karny wykonawczy zmierza m.in. do zwiększenia możliwości finansowych Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy poprzez podniesienie potrącenia na ten cel z przysługującego skazanym wynagrodzenia za pracę. Niniejszy projekt ma zaś na celu dokonanie zmian w sposobie wydatkowania środków zgromadzonych w Funduszu poprzez zwiększenie ryczałtu przysługującego przedsiębiorcom z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia osób pozbawionych wolności. Obecnie ryczałt ten wynosi 20% wartości wynagrodzeń przysługujących zatrudnionym osobom pozbawionym wolności, po zmianach zostanie on podniesiony do 40% wartości wynagrodzeń. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 r. (sygn. akt P 20/09) zmusiło ustawodawcę do znowelizowania przepisów Kodeksu karnego wykonawczego umożliwiających przed tą datą zatrudnianie skazanych za wynagrodzeniem w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Wzrost wynagrodzeń skazanych do poziomu co najmniej minimalnego wynagrodzenia doprowadził do spadku odsetka zatrudnionych odpłatnie wśród wszystkich osadzonych zatrudnionych. Pomimo wprowadzenia mechanizmów potrącających, w szczególności na rzecz utworzonego Funduszu Aktywizacji, zatrudnienie skazanych nadal pozostaje na znacznie niższym poziomie niż przed zmianami normatywnymi będącymi skutkiem ww. orzeczenia Trybunału. W opinii projektodawcy obecne regulacje pozostawiają znaczne pole do zwiększenia udziału potrąceń w wynagrodzeniu skazanego, a w efekcie, poprzez Fundusz Aktywizacji, do stworzenia bardziej atrakcyjnych zachęt finansowych skierowanych do potencjalnych pracodawców. Proponowana zmiana w postaci wzrostu ryczałtu przysługującego przedsiębiorcom ma na celu zbliżenie obecnie ponoszonych przez pracodawców kosztów do tych, które wynikały z przepisów przed 2010 r. W ocenie projektodawcy zwiększone koszty pracy nie są obecnie w wystarczającym stopniu rekompensowane, co stanowi główny powód niskiego i utrzymującego się od kilku lat poziomu zatrudnienia skazanych. Ze środków Funduszu podmiotom zatrudniającym osoby pozbawione wolności mogą być udzielane pożyczki i dotacje.
Projekt zakłada również poszerzenie zakresu prac wykonywanych przez skazanych nieodpłatnie, zwiększenie możliwości finansowych Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy poprzez podniesienie potrącenia na ten cel z przysługującego skazanym wynagrodzenia za pracę.
Przewiduje się, że wzrost przychodów funduszu celowego- zwiększenie przychodu FAZS z tytułu potrąceń z wynagrodzeń skazanych przekroczy 400 milionów złotych w ciągu 10 lat, a koszty z tytułu wypłaty ryczałtu przedsiębiorcom nie przekroczą 250 milionów złotych w ciągu 10 lat, co przełoży się na ponad 4200 miejsc pracy.
Zakres projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi.
og; 48h
