Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę projektu, pana ministra Bartosza Kownackiego.
Ustawa
z 2025 roku
o zmianie ustawy o drogach publicznych
Art. 1. W ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440, 1920, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 191 i 1089) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 4 po pkt 11a dodaje się pkt 11b w brzmieniu:
"11b) droga o znaczeniu obronnym – droga publiczna lub jej odcinek, wyznaczona w okresie pokoju, przewidziana do wykorzystania w czasie pokoju, kryzysu lub wojny do wykonywania przewozów istotnych dla obronności państwa oraz zobowiązań sojuszniczych;";
2) w art. 4a ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw obrony narodowej określi, w drodze zarządzenia, wykaz dróg o znaczeniu obronnym lub ich odcinków. Zarządzenie to nie podlega ogłoszeniu.";
3) w art. 5 w ust. 1 uchyla się pkt 7;
4) art. 6 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi inne niż określone w art. 5 ust. 1, stanowiące połączenia między miastami lub mające znaczenie dla województwa.";
5) w art. 10 po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
"3a. Pozbawienie drogi o znaczeniu obronnym dotychczasowej kategorii jest możliwe jedynie w przypadku jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii.";
6) w art. 18 w ust. 2:
a) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) przygotowanie dróg krajowych, których jest zarządcą na potrzeby obrony państwa;",
b) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
"2a) nadzór nad przygotowaniem innych niż określone w pkt 2 dróg publicznych na potrzeby obrony państwa zgodnie z zaleceniami ministra właściwego do spraw transportu;";
7) w art. 19 dodaje się ust. 9 w brzmieniu:
"9. Zadania na drogach o znaczeniu obronnym wykonywane w ramach przygotowań obronnych państwa ujętych w programach obronnych, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1430), są finansowane z budżetu państwa, w ramach wydatków obronnych, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1716, z 2016 r. poz. 2260 oraz z 2017 r. poz. 2018).".
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Projekt ustawy dokonuje zmian w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Proponowane zmiany są rezultatem analiz praktycznych doświadczeń związanych z przygotowaniem infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa i zabezpieczenia potrzeb transportowych sił zbrojnych. Celem projektowanych zmian jest określenie statusu dróg o znaczeniu obronnym i usprawnienie procesu inwestycji na tych drogach, które jako zadania wykonywane w ramach przygotowań obronnych państwa ujęte zostały w programach obronnych o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Zadania te będą finansowane z budżetu państwa.
Projektowane przepisy nie nakładają obowiązku budowy, przebudowy czy też remontu wszystkich dróg o znaczeniu obronnym, wskazanych przez ministra właściwego do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej w drodze zarządzenia. Zaproponowane zmiany wprowadzają uregulowania prawne umożliwiające finansowanie z budżetu państwa zadań na drogach o znaczeniu obronnym lub ich odcinkach np. w zakresie dostosowania tych dróg do wymagań techniczno-obronnych, niezależnie od ich kategorii, uwzględniających wymagania transportowe Sił Zbrojnych RP i NATO.
Projekt ustawy przewiduje następujące zmiany:
Pkt 1 projektu ustawy. Proponuje się wprowadzenie definicji drogi o znaczeniu obronnym. Droga o znaczeniu obronnym to droga publiczna lub jej odcinek, wyznaczona w okresie pokoju, przewidziana do wykorzystania w czasie pokoju, kryzysu lub wojny do wykonywania przewozów istotnych dla obronności państwa oraz zobowiązań sojuszniczych.
Pkt 2 projektu ustawy. Projektowany przepis przewiduje, iż w zarządzeniu ministra właściwego do spraw transportu wydanym w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej określone będą nie tylko drogi publiczne, ale również poszczególne odcinki tych dróg publicznych. Nie zawsze bowiem drogą o znaczeniu obronnym będzie droga publiczna, ale jedynie jej odcinek. Jednocześnie należy wyjaśnić, iż nie ma potrzeby zamieszczania w projekcie ustawy przepisu czasowo utrzymującego w mocy dotychczasowe zarządzenie wydane na podstawie art. 4a ust. 2 ustawy o drogach publicznych, gdyż w momencie wejścia w życie przepisów projektowanej ustawy, w tym nowego brzmienia art. 4a ust. 2, wejdzie w życie nowe zarządzenie, które zgodnie z projektowanym zakresem obejmować będzie wykaz dróg o znaczeniu obronnym lub ich odcinków.
Pkt 3 i 4 projektu ustawy. Na podstawie dotychczas obowiązującego art. 4a ust. 2 ustawy o drogach publicznych minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej określa, w drodze zarządzenia, wykaz dróg o znaczeniu obronnym, do których zaliczane mogą być, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 7 i art. 6 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, tylko drogi krajowe i wojewódzkie. Potrzeby Sił Zbrojnych w zakresie utrzymania wytypowanej sieci dróg na potrzeby obrony państwa wskazują na konieczność wykorzystania w tym celu, oprócz dróg krajowych i wojewódzkich, także dróg innych kategorii. Drogi powiatowe, gminne lub ich odcinki uznane jako niezbędne do zapewnienia Siłom Zbrojnym dojazdów, między innymi do portów lotniczych, morskich, przepraw, poligonów, składów materiałowych i obiektów specjalnych, nie są ustawowo zaliczone do dróg o znaczeniu obronnym. Proponowane zmiany znoszą te ograniczenia i umożliwiają zaliczenie wszystkich kategorii dróg publicznych lub ich odcinków do dróg o znaczeniu obronnym. Takie rozwiązanie powinno umożliwić odpowiednie przygotowanie infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa i zabezpieczyć potrzeby transportowe wojsk własnych i sojuszniczych
W pkt 5 projektu ustawy proponuje się dodanie w art. 10 tej ustawy nowego ustępu 3a, zgodnie z którym pozbawienie drogi o znaczeniu obronnym dotychczasowej kategorii będzie możliwe jedynie w sytuacji jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii. Pkt 6 projektu ustawy dotyczy doprecyzowania przepisu art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o drogach publicznych w zakresie nadzoru Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) nad przygotowaniem infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa.
Proponowane w ustawie o drogach publicznych zmiany umożliwią wykorzystanie na potrzeby obrony państwa wszystkich kategorii dróg publicznych lub ich odcinków niezbędnych do zabezpieczenia potrzeb transportowych Sił Zbrojnych RP i NATO. Ponadto zmiany te pozwolą również na określenie zakresu rzeczowo-finansowego potrzeb dotyczących prowadzenia inwestycji na drogach o znaczeniu obronnym, jak również na zapewnienie stabilnego finansowania z budżetu państwa budowy, przebudowy i remontu wytypowanych dróg na potrzeby obrony państwa.
Rozwiązania zawarte w projekcie ustawy nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, nie wpłyną także negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
