Otwieram debatę nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz o zmianie ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych. Proszę o zabrani głosu przedstawiciela wnioskodawców, panią poseł Felicję Maciejewską.
Ustawa
z 2024 roku
o zmianie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz o zmianie ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych
Art. 1.
W ustawie z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. z 1982 r. Nr 32, poz. 217, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) preambuła ustawy otrzymuje brzmienie:
"Mając na względzie, że Rzeczpospolita Polska gwarantuje własność, całkowitą ochronę i prawo dziedziczenia indywidualnych gospodarstw rolnych oraz że gospodarstwa te stanowią trwały i równoprawny element społeczno-gospodarczego ustroju Rzeczpospolitej Polskiej, uznając równoprawny z innymi zawodami status społeczno-zawodowy rolników indywidualnych oraz potrzebę zapewnienia należytej reprezentacji ich zawodowych i społecznych interesów wobec organów państwowych oraz państwowych i społecznych jednostek organizacyjnych działających na rzecz wsi i rolnictwa, jak też udziału w decydowaniu o sprawach związanych z rozwojem indywidualnych gospodarstw rolnych i postępem społecznym na wsi; kierując się troską o wyżywienie Narodu oraz dobrem Rzeczpospolitej Polskiej stanowi co następuje:";
2) w art. 2 ust.1 otrzymuje brzmienie:
"1. Społeczno-zawodowe organizacje rolników działają zgodnie z konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Rzeczpospolitej Polskiej, przepisami niniejszej ustawy i innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, na podstawie zarejestrowanego statutu, zgodnego z tymi zasadami i przepisami.";
3) w art. 5 ust.1 otrzymuje brzmienie:
"1. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowe jednostki organizacyjne, a także organizacje spółdzielcze i inne organizacje powołane do wykonywania zadań na rzecz rolnictwa indywidualnego zobowiązane są do współdziałania z organizacjami rolników w sprawach określonych w art. 4 ust. 1 i 3.”;
4) w art. 9:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. W wypadku gdy słuszne postulaty rolników nie są realizowane dla poparcia swoich żądań organizacja rolnicza może podjąć akcję protestacyjną.”;
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. O podjęciu akcji protestacyjnej jej organizator informuje właściwy organ gminy na terenie, której ma odbyć się protest z siedmiodniowym wyprzedzeniem.";
5) art. 13 otrzymuje brzmienie:
"Art. 13. W zakresie spraw określonych w art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1, organizacje rolników współdziałają z innymi organizacjami społecznymi i gospodarczymi rolników, rolniczymi spółdzielniami produkcyjnymi oraz innymi jednostkami i organizacjami działającymi na rzecz rolnictwa; w razie potrzeby organizacje rolników zawierają z tymi organizacjami odpowiednie porozumienia i umowy o współpracy bądź realizacji wspólnych zadań.";
6) w art. 22:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Koło gospodyń wiejskich w szczególności broni praw, reprezentuje interesy i działa na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej, kulturowej i oświatowej kobiet wiejskich oraz ich rodzin.";
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Koło gospodyń wiejskich może:
1) działać jako wyodrębniona jednostka organizacyjna kółka rolniczego na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, o którym mowa w ust. 3 i mieć swoją reprezentację we wszystkich statutowych organach tego kółka rolniczego, lub
2) być zakładane samodzielnie i działać na podstawie regulaminu rejestrowanego w wojewódzkim związku rolników, kółek i organizacji rolniczych, lub
3) działać jako dobrowolna, niezależna i samorządna, społeczno-zawodowa organizacja rolników indywidualnych, na zasadach obowiązujących kółka rolnicze (z zachowaniem praw i obowiązków określonych dla kółek rolniczych).”;
c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4.Koła gospodyń wiejskich mogą zrzeszać się na poziomie gminy, powiatu, województwa oraz kraju na zasadach określonych dla kółek rolniczych.”.
Art. 2.
W ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych (Dz. U. Nr 20, poz. 106, z późn. zm.1) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Związki zawodowe rolników indywidualnych działają zgodnie z konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Rzeczpospolitej Polskiej, przepisami niniejszej ustawy i innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, na podstawie zarejestrowanego statutu zgodnego z tymi zasadami i przepisami.";
2) w art. 3 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
" 2. W przypadku związku o ogólnokrajowym zakresie działania, założycieli nie może być mniej niż 30 rolników mających miejsce zamieszkania w co najmniej 8 województwach.";
3) w art. 9:
a) ust. 1 otrzymuje następujące brzmienie:
"1. Sąd, w razie stwierdzenia, że dany organ związku zawodowego rolników indywidualnych prowadzi działalność sprzeczną z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej lub innymi ustawami, ustala trzymiesięczny termin dostosowania działalności tego organu do obowiązującego prawa.”;
b) ust. 3 otrzymuje następujące brzmienie:
"3. Jeżeli organ związku prowadzi działalność rażąco sprzeczną z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej lub innymi ustawami, a środki zastosowane na podstawie ust. 1 i 2, okażą się bezskuteczne, sąd może zażądać od właściwych władz związku przeprowadzenia, w określonym terminie, nowych wyborów do tego organu, pod rygorem zawieszenia działalności tego organu.".
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Poseł sprawozdawca: Felicja Maciejewska
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Zgodnie z proponowanymi zmianami, Koła Gospodyń Wiejskich będą mogły w dalszym ciągu działać jako wyodrębniona jednostka organizacyjna Kółka Rolniczego i działać na podstawie statutu Kółka Rolniczego oraz uchwalonego przez siebie regulaminu. Wówczas KGW będą posiadały swoją reprezentację we wszystkich statutowych organach, na czele których stoi Krajowa Rada Kół Gospodyń Wiejskich. KGW jako jednostka organizacyjna Kółka Rolniczego nie będzie posiadać osobowości prawnej, będzie mogło prowadzić działalność gospodarczą, socjalną i handlową jedynie w zakresie określonym w statucie Kółka Rolniczego lub/i regulaminu koła.
Nie będzie mogło być natomiast założycielem i członkiem spółdzielni powoływanej w celu świadczenia usług dla rolnictwa oraz innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska wiejskiego. Podstawowym źródłem finansowania KRKGW będą składki członkowskie. Koło działające jako jednostka organizacyjna Kółka Rolniczego nie będzie mogło zawierać umów. Wszelkie umowy cywilnoprawne zawierane będą w jego imieniu i na jego rzecz przez Kółko Rolnicze. Koło Gospodyń Wiejskich będzie organizacją pozarządową i będzie otrzymywać dotacje, korzystając z osobowości prawnej Kółka Rolniczego, przy którym działa lub z Wojewódzkiego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.
Ta forma organizacji jest odpowiedzią dla członkiń KGW, które chcą aktywnie działać na rzecz środowisk wiejskich. Koło Gospodyń Wiejskich jako dobrowolna, niezależna i samorządna, społeczno-zawodowa organizacja rolników indywidualnych działać będzie niezależnie od Kółek Rolniczych. Terenem działania KGW mogą wówczas być jedna bądź więcej sąsiadujących ze sobą wsi, a teren ich działalności będzie mógł obejmować również miasto. Koło Gospodyń Wiejskich będą działać na tych samych zasadach do Kółka rolnicze, a zatem będzie działać na podstawie statutu zarejestrowanego w Krajowym Rejestrze Sądowym z inicjatywy co najmniej 10 osób.
KGW będzie posiadać osobowość prawną, będzie mogło prowadzić działalność gospodarczą, socjalną i handlową w zakresie określonym w statucie, będzie mogło samodzielnie zawierać umowy, będzie mogło również być założycielem i członkiem spółdzielni powoływanej w celu świadczenia usług dla rolnictwa oraz innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska. Zachowując jednocześnie status społeczno-zawodowej organizacji rolników będzie mogło przystępować do międzynarodowych organizacji rolniczych i ponadnarodowych organizacji rolniczych reprezentujących interesy zawodowe rolników indywidualnych wobec instytucji Unii Europejskiej.
Proponowane zmiany umożliwią kobietom, które chcą aktywnie działać na rzecz środowisk wiejskich oddzielenie Kół Gospodyń Wiejskich od Kółek Rolniczych. Koła te będą mogły działać jako niezależne i samodzielne społeczno-zawodowe organizacje rolników indywidualnych, równorzędne Kółkom Rolniczym. W końcu KGW zakładane przez aktywne i ambitne kobiety będą posiadały takie sama prawa jak Kółka Rolnicze, od których były
dotychczas zależne. Jednocześnie członkinie Kół Gospodyń Wiejskich, działających jako wyodrębniona jednostka organizacyjna Kółka Rolniczego mogą pozostać przy dotychczasowej formie organizacji, jeżeli tylko spełnia ona ich oczekiwania.
Zmieniane ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz o związkach zawodowych rolników indywidualnych, mimo wielu nowelizacji, zawierają przepisy nawiązujące bezpośrednio do konstytucji i porządku publicznego Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Przedmiot projektowanej ustawy jest zgody z prawem Unii Europejskiej, nie wpłynie także negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
