Otwieram debatę nad poselską uchwałą w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu RP.
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
z 2020 roku
Art. 1.
W uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 8 dodaje się art. 8a w brzmieniu:
"Art. 8a. Po uchwaleniu przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów władze klubów poselskich oraz kół poselskich składają na piśmie Marszałkowi Sejmu oświadczenie o udzieleniu albo odmowie udzielenia poparcia Radzie Ministrów.";
2) w art. 34 ust. 8 otrzymuje brzmienie:
"8. Projekty, co do których istnieje wątpliwość, czy nie są sprzeczne z prawem, w tym z prawem Unii Europejskiej lub podstawowymi zasadami techniki prawodawczej, Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może skierować celem wyrażenia opinii do Komisji Ustawodawczej. Komisja może większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji zaopiniować projekt jako niedopuszczalny. Projektowi zaopiniowanemu jako niedopuszczalny Marszałek Sejmu może nie nadać dalszego biegu.”;
3) w art. 37:
a) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
"2a. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu przeprowadza się również w odniesieniu do projektów ustaw wniesionych na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji.",
2
b) po ust. 4 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:
"5. Pierwsze czytanie odbywa się nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia projektu ustawy (uchwały) w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu, z zastrzeżeniem ust. 6.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do projektów, którym na podstawie art. 34 ust. 8 Marszałek Sejmu nie nadał dalszego biegu"’;
4) w art. 39:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu kończy się skierowaniem projektu do komisji, chyba że Sejm w związku ze zgłoszonym wnioskiem odrzuci projekt w całości, z zastrzeżeniem ust. 2a.",
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
"2a. W pierwszym czytaniu nie można zgłosić wniosku o odrzucenie projektu ustawy wniesionego na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji.”;
5) w art. 43 po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1d w brzmieniu:
"1a. Do sprawozdania, z wyjątkiem sprawozdań o projektach ustaw wniesionych przez Prezydenta lub Radę Ministrów, dołącza się stanowisko Rady Ministrów w odniesieniu do projektu i wniosków mniejszości. Termin przedstawienia stanowiska przez Radę Ministrów określa komisja.
1b. Stanowisko Rady Ministrów, o którym mowa w ust. 1a, dołącza się do sprawozdania, o którym mowa w art. 40 ust. 4, także w przypadku, gdy sprawozdanie dotyczy projektu wniesionego przez Radę Ministrów lub Prezydenta.
1c. Komisje przedstawiają sprawozdanie o projekcie nie później niż w terminie 9 miesięcy od dnia przeprowadzenia pierwszego czytania, z zastrzeżeniem ust. 1d.
1d. Marszałek Sejmu, na wniosek komisji, może wydłużyć termin, o którym mowa w ust. 1c, jednak nie więcej niż o 3 miesiące.”;
6) po rozdziale 6 dodaje się rozdział 6a w brzmieniu:
"Rozdział 6a
3
Postępowanie z projektami ustaw podatkowych oraz ustaw dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego
Art. 111a.
1. Do postępowania z projektami ustaw podatkowych oraz ustaw dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego, projektami zmian ustaw podatkowych oraz ustaw dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego oraz z projektami przepisów wprowadzających ustawy podatkowe oraz ustawy dotyczące funkcjonowania samorządu terytorialnego i ich zmian stosuje się przepisy działu II rozdziału 1, 1a i 14, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.
2. Marszałek Sejmu, nadając bieg projektowi, rozstrzyga ostatecznie, czy jest on jednym z projektów ustaw, o których mowa w ust. 1.
Art.111b. Projekty, o których mowa w art. 111a ust. 1, wniesione łącznie i połączone
tematycznie są rozpatrywane przez Sejm w tym samym postępowaniu legislacyjnym.
Art. 111c.
1. Pierwsze czytanie projektu ustawy podatkowej, projektu ustawy dotyczącej funkcjonowania samorządu terytorialnego lub projektu przepisów wprowadzających ustawy podatkowe oraz ustawy dotyczące funkcjonowania samorządu terytorialnego może się odbyć nie wcześniej niż trzydziestego dnia od doręczenia posłom druku projektu.
2. Pierwsze czytanie projektu zmian ustawy podatkowej, projektu zmian ustawy dotyczącej funkcjonowania samorządu terytorialnego lub projektu zmian przepisów wprowadzających ustawy podatkowe oraz ustawy dotyczące funkcjonowania samorządu terytorialnego może się odbyć nie wcześniej niż czternastego dnia od doręczenia posłom druku projektu.
Art. 111d.
Komisja rozpatrująca projekty ustaw podatkowych oraz ustaw dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego może w każdym czasie wystąpić do Sejmu z wnioskiem o debatę na temat wybranych zagadnień dotyczących rozpatrywanego projektu ustawy.
Art.111e.
1. Komisja rozpatrująca projekty ustaw podatkowych oraz ustaw dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego może przedstawić Sejmowi sprawozdanie w formie zestawienia przyjętych przez nią poprawek odnoszących się do projektu wniesionego przez wnioskodawców.
4
2. Wnioski i propozycje poprawek odrzucone przez komisję mogą być zamieszczone w sprawozdaniu komisji jako wnioski mniejszości, po ich
zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie co najmniej 5 posłów – członków komisji .
3. Do wniosku mniejszości wnioskodawcy dołączają uzasadnienie, które powinno wskazać różnice między sprawozdaniem komisji a proponowaną zmianą, a także jej cel oraz przewidywane skutki prawne i finansowe.
4. Komisja poddaje analizie końcowej wnioski mniejszości pod względem ich wzajemnej zależności, wskazanych przez wnioskodawców skutków oraz konsekwencji dla tekstu projektu ustawy, a także innych projektów oraz ustaw z nim związanych. Wniosku mniejszości niespełniającego wymogów zawartych w ust. 3 komisja może nie umieścić w sprawozdaniu.
Art. 111f.
1. Drugie czytanie projektu, o którym mowa w art. 111a ust. 1, może odbyć się nie wcześniej niż czternastego dnia od dnia doręczenia posłom
sprawozdania komisji .
2. W przypadku zgłoszenia w drugim czytaniu poprawki albo wniosku projekt kieruje się ponownie do komisji rozpatrującej ten projekt.";
7) w art. 169 w ust. 2 pkt 17 otrzymuje brzmienie:
"17) pytania do Prezesa Rady Ministrów lub członków Rady Ministrów,";
8) w art. 173:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Porządek dzienny posiedzenia Sejmu ustala Marszałek Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, z zastrzeżeniem ust. 5a.",
b) uchyla się ust. 3 i 5,
c) po ust. 5 dodaje się ust. 5a i 5b w brzmieniu:
"5a. Klubom poselskim i kołom poselskim, które w oświadczeniu, o którym mowa w art. 8a, nie udzieliły poparcia Radzie Ministrów, przysługuje prawo wprowadzenia do porządku dziennego posiedzenia Sejmu po jednym punkcie dla każdego klubu i koła.
5
5b. Informacje o wprowadzanych punktach porządku dziennego, o których mowa w ust. 5a, uprawnione podmioty przedstawiają Marszałkowi Sejmu w formie pisemnej do godziny 2100 dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu.",
d) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Przepisów ust. 3-5b nie stosuje się do wniosku, o którym mowa w art. 10a ust. 1.";
9) w dziale III tytuł rozdziału 4 otrzymuje brzmienie:
"Interpelacje, zapytania poselskie i pytania do Prezesa Rady Ministrów lub członków Rady Ministrów";
10) art. 191 otrzymuje brzmienie:
"Art. 191.
1. Interpelacje i zapytania poselskie mogą być kierowane do członków Rady Ministrów.
2. Marszałek Sejmu wprowadza do porządku dziennego każdego posiedzenia Sejmu punkt „Pytania do Prezesa Rady Ministrów oraz członków Rady
Ministrów".";
11) art. 194 otrzymuje brzmienie:
"Art. 194.
1. Klubom poselskim i kołom poselskim, które w oświadczeniu, o którym mowa w art. 8a, nie udzieliły poparcia Radzie Ministrów, przysługuje prawo zadawania na posiedzeniu Sejmu pytań Prezesowi Rady Ministrów oraz członkom Rady Ministrów.
2. Kluby poselskie i koła poselskie, którym przysługuje prawo zadawania pytań, informują na piśmie Marszałka Sejmu, do godziny 2100 dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu, o ogólnej tematyce zadawanych pytań, wraz ze wskazaniem ich adresatów.
3. Podczas rozpatrywania punktu porządku dziennego, o którym mowa w art. 191 ust. 2, w posiedzeniu Sejmu uczestniczą Prezes Rady Ministrów i członkowie Rady Ministrów, będący adresatami pytań.
6
4. Pytania są zadawane ustnie i wymagają bezpośredniej odpowiedzi.
5. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 5 minut, udzielenie odpowiedzi na pytanie nie może również trwać dłużej niż 5 minut.
6. Klub poselski lub koło poselskie decyduje, czy w jego imieniu, w ramach przysługującego mu limitu czasowego, wystąpi jeden czy też więcej posłów.
7. Posłowie, którzy zamierzają zadać pytanie, zapisują się do głosu u sekretarza Sejmu prowadzącego listę posłów zadających pytanie.
8. Kolejność wystąpień w dyskusji określa Marszałek Sejmu, uwzględniając naprzemienne zabieranie głosu przez posłów z klubów i kół, którym przysługuje prawo zadawania pytań, o których mowa w ust. 1.
9 Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu "Pytania do Prezesa Rady Ministrów lub członków Rady Ministrów" nie może być dłuższy niż 180 minut.
10. Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala podział czasu, o którym mowa w ust. 9, pomiędzy kluby poselskie i koła poselskie, którym przysługuje prawo zadawania pytań, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę liczebność klubu lub koła.";
12) uchyla się art. 196.
Art. 2.
Przepisy art. 1 pkt 2-6 stosuje się do projektów ustaw (uchwał) wniesionych po dniu wejścia w życie niniejszej uchwały.
Art. 3.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Poseł sprawozdawca: Joanna Mucha
Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Projekt zmiany przepisów regulaminu Sejmu RP ma na celu wzmocnienie autorytetu parlamentu, urealnienie jego funkcji kontrolnych, racjonalizację procesu legislacyjnego i ustanowienie praw opozycji parlamentarnej zgodnie z dobrymi wzorami państw europejskich o długiej tradycji demokratycznej. Kryzys parlamentaryzmu i spadek zaufania obywateli do instytucji demokracji przedstawicielskiej jest zjawiskiem ogólnoeuropejskim.
Dojrzałe demokracje reagują na to zjawisko poprzez wzmocnienie praw opozycji parlamentarnej i rozszerzenie funkcji kontrolnych parlamentu. Był to jeden z zasadniczych celów szerokiej nowelizacji konstytucji V Republiki Francuskiej dokonanej w lipcu 2008 roku. W Polsce kryzys zaufania do parlamentu jest szczególnie wyraźny i widoczny w każdych badaniach dotyczących zaufania obywateli do instytucji publicznych. Trzeba też podkreślić, że opozycja parlamentarna w Polsce nie posiada wielu uprawnień, które są standardowymi uprawnieniami opozycji w wielu krajach europejskich. Dlatego też zachodzi potrzeba głębokiej reformy regulaminu Sejmu mającej na celu urealnienie funkcji kontrolnych, racjonalizację legislacyjnego i poszerzenie praw opozycji.
W projekcie proponuje się wprowadzenie obowiązku składania przez wszystkie kluby i koła poselskie oświadczeń o udzieleniu poparcia Radzie Ministrów bądź o odmowie udzielenia poparcia. Oświadczenia składane byłby po uchwaleniu wotum zaufania dla Rady Ministrów. Kluby i koła, które złożą oświadczenie, że nie udzielają poparcia Radzie Ministrów, jako kluby opozycyjne, uzyskają prawo zadawania pytań Prezesowi Rady Ministrów lub członkom Rady Ministrów, a także prawo wprowadzania do porządku obrad każdego posiedzenia Sejmu po jednym punkcie. Oświadczenie to będzie składane przed rozpoczęciem posiedzenia Sejmu następującego po posiedzeniu, na którym uchwalono wotum zaufania.
Projekt ma również mającą na celu likwidację tzw. zamrażarki. Wprowadza się w niej obowiązek przeprowadzenia pierwszego czytania projektu ustawy nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia projektu do tzw. laski marszałkowskiej. Oznacza to, że Marszałek Sejmu będzie miał obowiązek wykonania wszelkich wstępnych czynności, takich jak zasięgnięcie opinii Komisji Ustawodawczej, przeprowadzenie konsultacji, zarządzenie drukowania i dostarczenie projektu posłom, w taki sposób aby umożliwić przeprowadzenie pierwszego czytania w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia projektu przez wnioskodawcę.
Jedną z najistotniejszych propozycji jest zmiana art. 173 Regulaminu Sejmu dotycząca zasad ustalania porządku dziennego posiedzenia Sejmu. Jest ona konsekwencją nowego uregulowania w Regulaminie Sejmu pozycji klubów i kół poselskich, które złożyły oświadczenie, że nie udzielają poparcia Radzie Ministrów, i przyznania im znacznie szerszych uprawnień, niż posiadają pod rządami obecnego Regulaminu Sejmu kluby i koła poselskie będące w opozycji. Regulacja ta nawiązuje do rozwiązań ustrojowych we Francji i w Wielkiej Brytanii gdzie opozycja parlamentarna ma samodzielny wpływ na określenie części porządku obrad. Proponuje się, aby te kluby i koła miały prawo wprowadzenia do porządku dziennego po jednym punkcie.
Kolejną ważną propozycją zmiany regulaminu Sejmu jest zmiana w dziale III rozdziale 4, polegająca na zlikwidowaniu obecnej formuły "informacji bieżącej" i "pytań w sprawach bieżących". Proponuje się zastąpić obecne formy całkowicie nowym rozwiązaniem tj. "Pytaniami do Prezesa Rady Ministrów i członków Rady Ministrów" (art. 191 ust. 2). Nowa instytucja byłaby stałym elementem posiedzeń Sejmu , spełniając w sposób autentyczny funkcję kontrolną. Po pierwsze, prawo do formułowania pytań do Premiera lub członków jego gabinetu należałoby tylko do klubów i kół poselskich, które zgodnie z art. 8a regulaminu Sejmu złożyły oświadczenie o nie udzieleniu poparcia Radzie Ministrów (art. 194 ust. 1). Opozycja uzyskałaby w ten sposób możliwość realnej kontroli i bieżącego dialogu z Rządem oraz informację o bieżących pracach Rady Ministrów.
Projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Projekt nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
