Przechodzimy do debaty nad prezydenckim projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw:
Ustawa z dnia …………. 2016 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty wprowadza się następujące zmiany:
1. W art. 3 dodaje się pkt 26 w brzmieniu:
„26) specjaliście – należy przez to rozumieć lekarza pediatrę, psychologa wieku dziecięcego, psychologa klinicznego, logopedę.”
2. W art. 5 w ust. 7 pkt. 1 otrzymuje brzmienie:
„1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki, zgodnie z rozporządzeniem, o którym mowa w art. 22 ust. 6."
3. W art. 6 dodaje się ust. 7 i 7a w brzmieniu:
„7. Przedszkole publiczne umiejscowione na terenie szkoły publicznej nie wchodzi w skład jego struktury organizacyjnej, zachowuje samodzielną obsługą finansowo-księgową oraz odrębność lokalową i programową, a kształcenie i wychowywanie w nim jest zorganizowane na zasadach zgodnych z ramowym statutem publicznego przedszkola.”
„7a. Dyrektor lub wicedyrektor szkoły publicznej, na terenie której zlokalizowane jest przedszkole publiczne, nie może być jednocześnie dyrektorem tego przedszkola.”
4. W art. 14:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w wieku 3–6 lat. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego.”
b) ust. 1a otrzymuje brzmienie:
„1a. W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat.”
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Dziecko w wieku 6 lat jest zobowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu. Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego spełnia się przez uczęszczanie do przedszkola publicznego albo niepublicznego, o którym mowa w art. 90 ust. 1b. Realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego w innej formie wychowania przedszkolnego jest możliwa jedynie decyzją rodziców.”
d) ust. 3a otrzymuje brzmienie:
„3a. Obowiązek, o którym mowa w ust. 3, rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. W przypadku dziecka, o którym mowa w ust. 1a, obowiązek ten rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko rozpocznie spełnianie obowiązku szkolnego.”
e) po ust. 3c dodaje się ust. 3d-3i w brzmieniu:
„3d. Dziecko w wieku 5 lat ma prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego, gmina zaś ma obowiązek zapewnienia dzieciom pięcioletnim możliwości korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego. Zapewnienie warunków do realizacji tego prawa jest zadaniem własnym gminy.
3e. Nabycie prawa, o którym mowa w ust. 3d, rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 5 lat.
3f. W przypadkach uzasadnionych ważnymi przyczynami rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego może być odroczone, nie dłużej jednak niż o 1 rok.
3g. Decyzję o odroczeniu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego podejmują rodzice, po zasięgnięciu opinii w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub u specjalisty. Decyzję, wraz z załączoną opinią lub oświadczeniem rodziców o odbytej konsultacji, w poradni psychologicznopedagogicznej lub u specjalisty, w sprawie odroczenia obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, rodzice przekazują do wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
3h. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany pisemnie powiadomić rodziców dziecka, o którym mowa w ust. 3b i 3d, o przysługującym mu prawie do korzystania z wychowania przedszkolnego.
3i. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany pisemnie powiadomić rodziców dziecka, o którym mowa w ust. 3d, o przysługującym mu prawie do korzystania z wychowania przedszkolnego.”
f) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Zapewnienie warunków do spełniania obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego oraz realizacji prawa do korzystania z wychowania przedszkolnego, jest zadaniem własnym gminy.”
g) po ust. 4b dodaje się ust. 4c i 4d w brzmieniu:
„4c. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) zawiadamia pisemnie rodziców dziecka o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego do dnia 30 kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, na który została przeprowadzona rekrutacja.
4d. Dzieci sześcioletnie realizują obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego w:
1) publicznym przedszkolu lub publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez gminę, lub
2) publicznym przedszkolu lub publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez inną osobę prawną lub osobę fizyczną, położonych na obszarze gminy, lub
3) niepublicznym przedszkolu, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, lub niepublicznej innej formie wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 90 ust. 1c, położonych na obszarze gminy.”
h) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Publiczne przedszkola, publiczne inne formy wychowania przedszkolnego, niepubliczne przedszkola, o których mowa w art. 90 ust. 1b, oraz niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 90 ust. 1c, mogą pobierać opłaty inne niż ustalone zgodnie z ust. 5, 5f, 6 i 9 na wniosek rady rodziców.”
i) po ust. 8 dodaje się ust. 8a w brzmieniu:
„8a. Na wniosek rady rodziców w przedszkolu mogą być organizowane odpłatne zajęcia dodatkowe. Realizacja zajęć wykraczających poza podstawę programową może odbywać się w czasie bezpłatnego nauczania lub poza nim, w zależności od decyzji rady rodziców, podjętej w porozumieniu z dyrektorem przedszkola. Wyboru zajęć dodatkowych dokonują rodzice.”
j) po ust. 8a dodaje się ust. 8b w brzmieniu:
„8b. Opłaty, o których mowa w ust. 8, nie mają charakteru obligatoryjnego.”
5. W art. 14a:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Sieć publicznych przedszkoli, wraz z publicznymi przedszkolami i publicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego, prowadzonymi przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne, publicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego, prowadzonymi przez gminę, niepublicznymi przedszkolami, o których mowa w art. 90 ust. 1b, oraz niepublicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 90 ust. 1c, zapewnia dzieciom, o których mowa w art. 14 ust. 1, zamieszkałym na obszarze gminy, możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego. Droga dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym, realizującego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego lub korzystającego z prawa do wychowania przedszkolnego, z domu do publicznego przedszkola, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, albo niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 90 ust. 1c, w których gmina zapewniła warunki spełniania tego obowiązku, nie może przekraczać 2 km i jest drogą z chodnikiem.”
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Jeżeli droga dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym, realizującego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego lub korzystającego z prawa do wychowania przedszkolnego, z domu do publicznego przedszkola, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, albo niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 90 ust. 1c, a w przypadku dziecka sześcioletniego droga z domu do publicznego przedszkola lub niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, przekracza 2 km lub jeśli jest to droga bez chodnika, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.”
c) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Nauczyciela oraz osobę, o której mowa w art. 6 ust. 6, prowadzących zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego prowadzonej przez gminę, zatrudnia dyrektor przedszkola prowadzonego przez tę gminę.”
6. W art. 15 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia.”
7. W art. 16:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które przed dniem 1 września kończy 6 lub 5 lat, jeżeli wykazuje psychofizyczną dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej.”
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Decyzję o wcześniejszym rozpoczęciu nauki w szkole podstawowej podejmują rodzice. W przypadku, gdy chodzi o dziecko w wieku 5 lat wcześniejsze rozpoczęcie nauki wymaga zasięgnięcia opinii w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub u specjalisty. Decyzję, wraz z załączoną opinią lub oświadczeniem rodziców o odbytej konsultacji w poradni psychologicznopedagogicznej lub u specjalisty w sprawie wcześniejszego rozpoczęcia nauki w szkole, rodzice przekazują dyrektorowi szkoły, w obwodzie której mieszka dziecko. Dziecko, które decyzją rodziców rozpoczęło wcześniej naukę w szkole podstawowej, jest zwolnione z obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3”
c) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Dziecko, które decyzją rodziców rozpoczęło wcześniej naukę w szkole podstawowej, w trakcie trwania roku szkolnego decyzją rodziców może zostać przeniesione ze szkoły do przedszkola, do którego uczęszczało wcześniej. W przypadku dziecka, które nie uczestniczyło wcześniej w wychowaniu przedszkolnym, wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany pisemnie wskazać rodzicom publiczne przedszkole albo niepubliczne przedszkole, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, które mogą przyjąć dziecko.”
d) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego podejmują rodzice po zasięgnięciu opinii w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub u specjalisty. Decyzję, wraz z załączoną opinią lub oświadczeniem rodziców, o odbytej konsultacji w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub u specjalisty, w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego, przekazują dyrektorowi szkoły, w obwodzie której mieszka dziecko.”
e) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Decyzję, o której mowa w ust. 3, składa się w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego.”
f) uchyla się ust. 4b
g) ust. 4c otrzymuje brzmienie:
„4c. Dziecko, które decyzją rodziców ma odroczony obowiązek szkolny, ma prawo do kontynuowania wychowania przedszkolnego w tym przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego, w której wcześniej realizowało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego. W przypadku dzieci, które z powodu odroczenia rocznego obowiązku przedszkolnego nie uczestniczyły w wychowaniu przedszkolnym, wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany pisemnie wskazać rodzicom publiczne przedszkole albo niepubliczne przedszkole, o którym mowa w art. 90 ust. 1b, które mogą przyjąć dziecko, a w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, z których jedną z niepełnosprawności jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym, także w ośrodku umożliwiającym dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.”
h) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Decyzją rodziców dziecko objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego, o którym mowa w art. 14 ust. 3, ma możliwość realizacji tego obowiązku poza przedszkolem. Uczeń odpowiednio publicznej lub niepublicznej szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko zostało przyjęte ma możliwość realizacji obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą.
i) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
„10. Informację o decyzji, o której mowa w ust. 8, składają rodzice przed rozpoczęciem roku szkolnego albo w trakcie roku szkolnego, do dyrektora odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko zostało przyjęte. Do informacji należy dołączyć:
1) opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej lub specjalisty lub oświadczenie rodziców o odbytej konsultacji w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub u specjalisty w sprawie realizacji obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą lub realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, poza przedszkolem;
2) oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia;
3) zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w ust. 11.
j) ust. 10a otrzymuje brzmienie:
„10a. Przepisów ust. 10 pkt 1 i 3 nie stosuje się w przypadku decyzji, o której mowa w ust. 8, dla dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym.” k) ust. 11 otrzymuje brzmienie:
„11. Dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą otrzymuje świadectwo ukończenia poszczególnych klas danej szkoły po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły, przeprowadzonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 4 przez szkołę, do której dziecko zostało przyjęte. Dziecku takiemu nie ustala się oceny zachowania.”
l) ust. 14 otrzymuje brzmienie:
„14. Decyzja, o której mowa w ust. 8, może zostać unieważniona przez dyrektora szkoły w przypadku, jeżeli dziecko z przyczyn nieusprawiedliwionych nie przystąpiło do egzaminu klasyfikacyjnego, o którym mowa w ust. 11.”
ł) po ust. 14 dodaje się ust. 14a w brzmieniu:
„14a. Rodzice dziecka, którzy podjęli decyzję, o której mowa w ust. 8, mogą w dowolnym momencie złożyć pisemną informację do dyrektora odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko zostało przyjęte, o rezygnacji z realizacji przez ich dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3 poza przedszkolem, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą. Po otrzymaniu takiej informacji dyrektor jest zobowiązany umożliwić dziecku lub uczniowi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki.”
8. W art. 17:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
,,2. Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać 2 km.”
b) w ust. 2 dodaje się pkt 2b w brzmieniu:
,,2b. Droga dziecka z domu do szkoły, nieprzekraczająca odległości wymienionej w pkt. 2, nie być drogą bez chodnika.''
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
,,3. Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka: 1) przekracza odległość wymienioną w ust. 2 lub jest drogą bez chodnika, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.
2) nie przekracza odległości wymienionej w ust. 2 i droga jest drogą z chodnikiem, gmina może zorganizować bezpłatny transport, zapewniając opiekę w czasie przewozu.”
9. W art. 18 ust. 1, pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły bądź zgłoszeniem odroczenia obowiązku szkolnego, o którym mowa w art. 16 ust. 3.”
10. W art. 20s ust. 1 wraz z pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wniosek o przyjęcie do publicznego przedszkola, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, publicznej szkoły, publicznej placówki, na zajęcia w publicznej placówce oświatowo-wychowawczej, na kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych lub kwalifikacyjny kurs zawodowy, zwany dalej „wnioskiem”, składa się odpowiednio do dyrektora:
1) wybranego publicznego przedszkola lub wybranej publicznej szkoły, a w przypadku wyboru publicznej innej formy wychowania przedszkolnego – do dyrektora publicznego przedszkola;”
11. W art. 20w dodaje się się ust. 2a i 2b w brzmieniu:
„2a. Dziecko od momentu rozpoczęcia wychowania przedszkolnego ma prawo do jego kontynuowania w tym przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego, w której rozpoczęło edukację.
2b. Dziecko, które rozpoczęło wychowanie przedszkolne w innej formie wychowania przedszkolnego, ma możliwość realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego w innej formie wychowania przedszkolnego jedynie decyzją rodziców.”
12. W art. 22 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach.”
13. W art. 22a:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Nauczyciel przedstawia dyrektorowi przedszkola lub szkoły program wychowania przedszkolnego lub program nauczania do danych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego na dany etap edukacyjny.”
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W przypadku innej formy wychowania przedszkolnego nauczyciel przedstawia dyrektorowi przedszkola program wychowania przedszkolnego.”
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„W przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe nauczyciel prowadzący kształcenie zawodowe w danym zawodzie przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania do danego zawodu.”
d) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Program wychowania przedszkolnego i programy nauczania, o których mowa w ust. 1-3, mogą obejmować treści nauczania wykraczające poza zakres treści nauczania ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, treści nauczania ustalonych dla danych zajęć edukacyjnych w podstawie programowej kształcenia ogólnego albo treści nauczania ustalonych w formie efektów kształcenia dla danego zawodu w podstawie programowej kształcenia w zawodach.”
e) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Program wychowania przedszkolnego i programy nauczania, o których mowa w ust. 1-3, powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów, dla których są przeznaczone.”
f) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Dyrektor przedszkola lub szkoły, przed dopuszczeniem do użytku w danym przedszkolu, danej innej formie wychowania przedszkolnego lub danej szkole przedstawionego przez nauczyciela programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania, o których mowa w ust. 1-3, jest zobowiązany do zasięgnięcia opinii rady pedagogicznej i rady rodziców. Opinia rady rodziców jest wiążąca.”
g) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
„7. Dopuszczone do użytku w danym przedszkolu, danej formie wychowania przedszkolnego lub danej szkole programy wychowania przedszkolnego lub programy nauczania, o których mowa w ust. 1-3, stanowią odpowiednio zestaw programów wychowania przedszkolnego lub szkolny zestaw programów nauczania. Dyrektor przedszkola lub szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programów wychowania przedszkolnego i szkolnym zestawie programów nauczania całości odpowiednio podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub podstawy programowej kształcenia ogólnego ustalonej dla danego etapu edukacyjnego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – także całości podstawy programowej kształcenia w zawodach, w których kształci szkoła.”
h) po ust. 9 dodaje się ust.10 i 11 w brzmieniu:
„10. Uczestnictwo dziecka lub ucznia w zajęciach realizowanych w przedszkolu, szkole, innej formie wychowania przedszkolnego i placówce przez podmioty zewnętrzne, wymaga każdorazowo zgody jego rodziców, po uprzednim zapoznaniu się rodziców ze szczegółowym zestawieniem treści programowych oraz wykazem wykorzystywanych materiałów. Uczestnictwo w tych zajęciach nie ma charakteru obligatoryjnego.
11. W przypadku realizacji w szkole, przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego lub placówce dodatkowych zajęć lub programów, także jedynie elementów programów, które nie zostały wcześniej włączone w zestaw odpowiednio programów wychowania przedszkolnego lub programów nauczania, oraz nie stanowią integralnej części programu wychowawczego lub programu profilaktyki, uchwalonych zgodnie z art. 54, uczestnictwo dziecka lub ucznia w tych zajęciach i programach wymaga każdorazowo zgody jego rodziców, po uprzednim zapoznaniu się rodziców ze szczegółowym zestawieniem treści programowych oraz wykazem wykorzystywanych materiałów. Uczestnictwo w tych zajęciach lub objęcie dziecka lub ucznia takim programem nie ma charakteru obligatoryjnego.”
14. W art. 22ab:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Nauczyciel ma prawo wyboru podręcznika spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego, oraz materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych.”
b) uchyla się ust. 2
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 1, przy wyborze podręcznika, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów niepełnosprawnych objętych kształceniem specjalnym, uwzględnia potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne tych uczniów.”
d) uchyla się ust. 4
e) uchyla się ust. 5
f) uchyla się ust. 7
15. W art. 22ad:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Nauczyciel ma prawo wybrać inny podręcznik niż podręcznik zapewniony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.”
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, sfinansowanie kosztu zakupu podręcznika innego niż podręcznik zapewniony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jednostkę samorządu terytorialnego prowadzącą szkołę podstawową.”
16. W art. 22c ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Podręcznik lub jego część opracowane w wyniku zlecenia, o którym mowa w ust. 1, są dopuszczone do użytku szkolnego po spełnieniu warunków określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 22aw ust. 1.”
17. W art. 41 ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce, po zaopiniowaniu ich projektów przez radę szkoły lub placówki oraz pozytywnym zaopiniowaniu przez radę rodziców.”
18. W art. 42 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki po wcześniejszym pozytywnym zaopiniowaniu przez radę rodziców.”
19. Art. 44 zx ust. 1. pkt. 2 otrzymuje brzmienie:
2) w przypadku ucznia lub słuchacza gimnazjum lub ucznia szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum – z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego.
20. W art. 53:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
,,1. W szkołach, przedszkolach, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach specjalnych i innych formach wychowania przedszkolnego oraz placówkach, z zastrzeżeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów.”
b) w ust. 2, po pkt. 3 dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
,,4) w innych formach wychowania przedszkolnego - co najmniej 3 przedstawicieli, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców dzieci danej formy wychowania przedszkolnego.''
21. W art. 54:
a) w ust. 2, po pkt. 3 dodaje się pkt. 4-11, w brzmieniu:
„4) opiniowanie projektu statutu i regulaminu szkoły lub projektu zmian statutu i regulaminu szkoły;
5) opiniowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce;
6) opiniowanie programów wychowania przedszkolnego oraz programów nauczania;
7) opiniowanie wybranych przez nauczyciela podręczników szkolnych, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych;
8) opiniowanie decyzji organu prowadzącego przedszkole w sprawie likwidacji przedszkola, utworzenia filii przedszkola oraz zmiany lokalizacji przedszkola;
9) opiniowanie treści umów zawartych z podmiotami prowadzącymi na terenie szkoły lub placówki sprzedaż produktów spożywczych w zakresie asortymentu oferowanego uczniom oraz okresu obowiązywania umów;
10) opiniowanie decyzji dotyczących organizacji żywienia dzieci na terenie szkoły lub placówki;
11) rozpatrywania skarg rodziców w sprawie realizacji przyjętych programów wychowania przedszkolnego oraz programów nauczania.”
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. opinie wydawane przez rady rodziców, o których mowa w ust. 2 pkt. 2-10, mają charakter wiążący.”
c) ust. 4 uzyskuje brzmienie:
„4. Jeżeli rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a lub b, organ prowadzący ma obowiązek zapewnić możliwość mediacji pomiędzy przedstawicielami rady rodziców oraz rady pedagogicznej – na wniosek stron w terminie 14 dni od złożenia wniosku u dyrektora szkoły lub placówki. Po upływie 14 dni od złożenia wniosku w przypadku podjęcia mediacji, za zgodą organu prowadzącego, można przedłużyć termin uzyskania porozumienia. Jednak gdy termin ten przekroczy 30 dni od pierwszej mediacji, obowiązuje program, który był realizowany w poprzednim roku szkolnym. Program ten obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.”
d) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
„4a. Jeżeli rada rodziców nie zaopiniuje pozytywnie podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych wybranych przez nauczyciela lub zespół nauczycieli, organ prowadzący ma obowiązek zapewnić możliwość mediacji pomiędzy przedstawicielami rady rodziców a nauczycielem lub zespołem nauczycieli – na wniosek stron w terminie 14 dni od złożenia wniosku u dyrektora szkoły lub placówki. Po upływie 14 dni od złożenia wniosku w przypadku podjęcia mediacji, za zgodą organu prowadzącego, można przedłużyć termin uzyskania porozumienia. Jednak gdy termin ten przekroczy 30 dni od pierwszej mediacji, obowiązują podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe obowiązujące w poprzednim roku szkolnym. Obowiązują one do czasu pozytywnego zaopiniowania przez radę rodziców podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych wybranych przez nauczyciela lub zespół nauczycieli.”
e) uchyla się ust. 7
22. Uchyla się art. 57
23. W art. 67 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1) Do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna ma obowiązek zapewnić uczniom możliwość korzystania z:
1) pomieszczeń do nauki z niezbędnym wyposażeniem;
2) biblioteki;
3) szatni;
4) świetlicy;
5) gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej;
6) zespołu urządzeń sportowych i rekreacyjnych;
7) pomieszczeń administracyjno-gospodarczych.”
24. W art. 67a ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła – w przypadku szkoły podstawowej i gimnazjum – może na wniosek rady rodziców zorganizować stołówkę, a także kuchnię.”
25. W art. 71b ust. 5d otrzymuje brzmienie:
„5d. Dyrektor przedszkola organizuje indywidualne obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne w porozumieniu z organem prowadzącym.”
Art 2. W ustawie z dnia z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 827) wprowadza się następujące zmiany:
1. W art. 5:
a) w ust. 1 uchyla się pkt. 2-3
b) ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) nauczyciele zatrudnieni w szkole podstawowej prowadzącej dotychczas oddział lub oddziały przedszkolne stają się nauczycielami przedszkola, o którym mowa w pkt 2 i ust. 2;”
c) w ust. 1 po pkt. 4 dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
„5) ustala się okres jednego roku, liczonego od dnia 1 września 2016 r., na dostosowanie przedszkoli zlokalizowanych na terenie szkół podstawowych do warunków określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 5 ust. 7, pkt 1a. Dostosowanie warunków jest zadaniem własnym gminy.”
e) uchyla się ust. 2-6
Art. 3. Ustawa wchodzi z życie z dniem ogłoszenia z mocą od 1 września 2017 roku.
Sprawozdawca: Elżbieta Jakubiak
Uzasadnienie: Treść projektu ustawy jest w dużej mierze tożsama z treścią projektu zgłoszonego kilka lat temu przez obywateli i wówczas odrzuconego. Dziś z racji przychylenia się obywateli w referendum do likwidacji obowiązku szkolnego wobec sześciolatków taka regulacja jest jak najbardziej potrzebna.
Według projektu to rodzice dokonują wyboru wieku rozpoczęcia edukacji szkolnej. Wiek jest ustalony standardowo na 6 lub 7 lat, zgodnie z wolą rodziców, zamanifestowaną w ostatnich latach. Jeśli jednak rodzice chcą przyspieszyć lub opóźnić rozpoczęcie edukacji, mają taką możliwość. Decyzję podejmują po konsultacji ze specjalistą: pediatrą, psychologiem lub logopedą. Decyzja o przyspieszeniu lub opóźnieniu rozpoczęcia edukacji szkolnej konkretnego dziecka jest podejmowana przez jego rodziców, a nie przez dyrektora szkoły czy jakiegokolwiek innego urzędnika lub specjalistę.
Reforma edukacji wprowadziła we wrześniu 2011 r. obowiązek nauki przedszkolnej pięciolatka. Państwo nie wywiązało się ze swojej części zobowiązania i do dziś nie przygotowało w dużej mierze bazy przedszkolnej. Ustawa zdejmuje obowiązki z dziecka i nakłada je na dorosłych, czyli w tym wypadku na władze samorządowe oraz państwowe. Gmina musi przygotować i zapewnić miejsca edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku przedszkolnym 3-6 lat, a władze centralne, poprzez odgórne standardy oraz wsparcie finansowe muszą zagwarantować wysoką jakość tej edukacji. Zmianę tę rozpoczęła przyjęta w ub. roku nowelizacja ustawy oświatowej, która zakłada prawo do przedszkola dla trzylatków i czterolatków od 2017 r. oraz przekształcenie oddziałów przedszkolnych w szkole w pełnoprawne przedszkole. Ustawa stwierdza, że pięciolatki mają prawo, a nie obowiązek do przedszkola. Ponadto przedszkole działające na terenie szkoły musi oferować prawdziwie przedszkolne warunki dla dzieci.
Rodzice mają obecnie ograniczone prawo do wpływania na treści i metody nauczania, co pokazała praktyka ostatnich miesięcy. Tymczasem: ,,Ustawa o oświacie w art. 1 stwierdza, że „system oświaty zapewnia w szczególności wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. Tym samym obowiązek szkolny nie może być pojmowany jako ograniczenie konstytucyjnych praw rodziców z art. 48 ust. 1 Konstytucji, ale jako ich potwierdzenie i instytucjonalne wsparcie.'' (z opinii stowarzyszenia prawników Ordo Iuris) Dlatego ustawa wprowadza kontrolę rad rodziców nad programem nauczania w szkołach i przedszkolach oraz przewiduje utworzenie rad rodziców również w placówkach niepublicznych i innych formach edukacji przedszkolnej.
Rząd podjął w roku 2014 inicjatywę wprowadzenia darmowego podręcznika. To rozwiązanie potrzebne dla urzeczywistnienia konstytucyjnej gwarancji bezpłatnej edukacji jest jednak dalece niedoskonałe, ponieważ rząd chce ustanowić własny monopol na rynku wydawniczym. Doświadczenie ostatnich lat każe stosować zasadę ograniczonego zaufania wobec władz oświatowych i wprowadzić kontrolę społeczną w tym zakresie. Ustawa ustala, że wybór podręczników pozostaje przywilejem nauczyciela (zgodnie z obowiązującymi przepisami Karty Nauczyciela), a zarazem wprowadza konieczność porozumienia w tym zakresie z radą rodziców. Aby wybór był realny, konieczne jest wprowadzenie jednolitych warunków finansowania wszystkich podręczników, zarówno rządowego, jak i wyprodukowanych na wolnym rynku. Dlatego ustawa przewiduje także wprowadzenie dotacji państwowej na dowolnie wybrany podręcznik.
Likwidacja dużej części zajęć dodatkowych we wrześniu 2013 r. odbyła się na mocy nowelizacji z 13 czerwca 2013 i była to zmiana ograniczająca ofertę edukacyjną przedszkoli, wprowadzona wbrew woli rodziców, przy dużym oporze społecznym. Zajęcia dodatkowe płatne realizowane w godzinach pracy przedszkola stanowią cenne uzupełnienie oferty edukacyjnej i są zwykle najtańszą tego typu ofertą na rynku. Ich realizacja odbywa się w sposób dogodny dla rodziców (zajęcia w czasie pobytu dziecka w przedszkolu, bez konieczności dodatkowego dowożenia go na zajęcia). Ponadto dyrekcje przedszkoli potrafiły zorganizować udział w zajęciach również dzieciom, których rodzice z powodów finansowych, nie mogli ponosić pełnej opłaty za udział w nich. Dlatego ustawa przewiduje powrót do sytuacji, w której organizacja zajęć dodatkowych zależy od wyboru rodziców.
Od początku lat dziewięćdziesiątych zlikwidowano wiele tysięcy szkół i przedszkoli w Polsce. W dodatku na mocy ustawy o reformie z 2009 r., kuratorzy oświaty stracili prawo do blokowania likwidacji placówek. Władze samorządowe zyskały pełną swobodę w tym zakresie, a rodzice stracili instancję odwoławczą. Dlatego ustawa wprowadza obligatoryjne opiniowanie przez rady rodziców decyzji o likwidacji szkół, przedszkoli i przenosinach oddziałów.
Decyzja o prowadzeniu domowej edukacji dziecka jest dziś uzależniona od dyrekcji szkoły. Ustawa przewiduje, że decyzję podejmują rodzice, po konsultacji ze specjalistą.
Ustawa dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, rodziców, nauczycieli, przedszkoli, szkół i innych placówek oświaty oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Ustawa przewiduje zmianę pożądaną społecznie. Powrót do systemu wypracowanego i sprawdzonego przez lata będzie miał pozytywny wpływ na jakość pracy w szkołach i przedszkolach. Rodzice zyskają wpływ na edukację dzieci, co będzie wypełnieniem konstytucyjnych zobowiązań państwa wobec tej grupy obywateli i przyczyni się do poszerzenia sfery swobód obywatelskich. Dzieci będą mogły uczyć się w tempie dostosowanym do swojego etapu rozwoju. Proces likwidacji placówek oświaty publicznej zostanie poddany większej kontroli lokalnych społeczności. Wszystko to przyniesie stabilizację całemu systemowi edukacji, czego beneficjentami będą dzieci, rodzice oraz pracownicy oświaty, w tym nauczyciele.
Pierwszym skutkiem finansowym ustawy będzie ograniczenie wydatkowania subwencji oświatowej na sześciolatki w 1 klasie, o ok. 2 mld zł w stosunku do spodziewanej sumy (przy założeniu, że zamiast planowanego całego rocznika sześciolatków w 1 klasach znajdzie się maksimum 15% rocznika 2011), biorąc pod uwagę finansowy standard „A”, który w r. 2014 wynosi 5 289,45 zł. Dodatkowym kosztem będzie sfinansowanie dla dzieci przedszkolnych stopniowej poprawy warunków, zgodnie z założeniami przedmiotowej ustawy. Finansowanie dotacji z budżetu centralnego na podręczniki nie będzie wymagało dodatkowych nakładów w stosunku do tego, co już przewiduje regulacja dotycząca darmowego podręcznika. Zmienione zostanie jedynie przeznaczenie, nie kwota dotacji.
Częściowo będzie można sfinansować zmianę ze środków zaoszczędzonych z subwencji, opisanych w punkcie powyżej. Ponadto wskazana będzie dotacja celowa z budżetu centralnego w podobnej wysokości oraz zaangażowanie środków własnych samorządów pochodzących z przeznaczonej na finansowanie celów edukacyjnych części podatku CIT.
Debata trwa do godziny 12:00 15 września.
