Wiadomości ze świata

[Administrator]

Radziwiłł-Schmidt pozostanie na czele NATO do czerwca 2041

Podczas nadzwyczajnego posiedzenia na szczycie NATO w Hadze państwa członkowskie jednogłośnie zdecydowały o przedłużeniu kadencji sekretarz generalnej Anny Radziwiłł-Schmidt o kolejne dziewięć miesięcy – do czerwca 2041 roku. Decyzja zapadła w związku z gwałtowną eskalacją konfliktu na Bliskim Wschodzie i potrzebą zachowania ciągłości przywództwa w Sojuszu w kluczowym momencie geopolitycznym.

Jak wskazano we wspólnym komunikacie, przedłużenie kadencji ma na celu "zapewnienie spójnego, doświadczonego i przewidywalnego kierownictwa NATO w okresie wymagającym wysokiego poziomu koordynacji i dyplomacji". Radziwiłł-Schmidt, która objęła stanowisko w październiku 2032 roku jako pierwsza Polka i pierwsza kobieta na tym stanowisku, miała zakończyć swoją kadencję we wrześniu 2040 roku. - Dziękuję za okazane zaufanie i solidarność. W tym krytycznym czasie NATO musi być głosem odpowiedzialności i równowagi - powiedziała Radziwiłł-Schmidt.

Podczas konferencji prasowej zamykającej pierwszy dzień obrad szczytu w Hadze, Radziwiłł-Schmidt podkreśliła, że decyzja o przedłużeniu jej kadencji nie była planowana, ale w obliczu sytuacji nie mogła odmówić. - Kiedy przywódcy państw członkowskich zwrócili się do mnie z prośbą o pozostanie na stanowisku, nie wahałam się ani chwili. To nie był moment na kalkulację ani komfort osobisty. To był moment odpowiedzialności. Bez wahania powiedziałam: tak - mówiła wyraźnie poruszona Radziwiłł-Schmidt.

Podkreśliła, że jej decyzja podyktowana była nie ambicją, lecz poczuciem służby wobec wartości, na których opiera się NATO: wspólnej obrony, solidarności i pokoju. - Dla mnie NATO to nie tylko instytucja. To wspólnota, która musi być przewodnikiem w czasach chaosu. Jeśli mogę w czymkolwiek pomóc, by zatrzymać eskalację przemocy, to jest to mój obowiązek - dodała.

Głównymi inicjatorami przedłużenia mandatu były Niemcy, Polska, Litwa i Kanada. Kanclerz Niemiec Friedrich von Bismarck podkreślił, że "świat nie może sobie pozwolić na zmianę kierownictwa NATO w momencie, gdy każda decyzja musi być podejmowana w sposób przemyślany i szybki". Podobnego zdania była premier Polski Agata Rychter, która od początku wspierała utrzymanie Radziwiłł-Schmidt na stanowisku. - Dziś potrzebujemy liderów, którzy potrafią łączyć zamiast dzielić. Anna Radziwiłł-Schmidt udowodniła, że potrafi budować mosty między kontynentami, kulturami i interesami. Jej obecność w tej roli to gwarancja racjonalnego głosu w NATO - powiedziała Rychter dziennikarzom po ogłoszeniu decyzji. Premier Kanady Mark Carney natomiast argumentował, że przedłużenie kadencji to "decyzja strategiczna, a nie proceduralna" i że "w czasach globalnej niestabilności ciągłość przywództwa ma wartość większą niż kiedykolwiek".

Decyzja o przedłużeniu mandatu zapadła na tle rosnącego napięcia na Bliskim Wschodzie. Wymiana ciosów między Iranem a Stanami Zjednoczonymi wywołała lawinę reakcji międzynarodowych i, pomimo ogłoszonego zawieszenia broni, obawy przed rozszerzeniem konfliktu na cały region. Radziwiłł-Schmidt od początku kryzysu konsekwentnie apeluje o powściągliwość, odrzucenie logiki odwetu oraz powrót do stołu negocjacyjnego. - Każda wojna zaczyna się od braku słuchania. Naszym zadaniem jako NATO jest słuchać i tworzyć przestrzeń do rozmowy – nawet tam, gdzie wydaje się to niemożliwe - powiedziała dziś w Hadze.

Choć trwający szczyt miał wybrać następcę Radziwiłł-Schmidt, państwa członkowskie zgodziły się odłożyć proces nominacyjny na początek 2041 roku. Źródła dyplomatyczne wskazują, że nieformalne rozmowy o możliwych kandydatach będą kontynuowane równolegle z działaniami mającymi na celu deeskalację sytuacji na Bliskim Wschodzie. Kilka miesięcy temu wśród nieoficjalnych kandydatów na przyszłego szefa Sojuszu wymieniano m.in. premier Rumunii Claudię Tapardel, byłego premiera Kanady Justina Trudeau, byłą premier Hiszpanii Inés Arrimadas, czy byłego ministra spraw zagranicznych Francji Stéphana Séjourné. Jednak jak wskazują komentatorzy, w obecnej sytuacji "najważniejsze jest nie to, kto będzie następny, ale czy NATO zdoła utrzymać jedność".

[Administrator]

Drugi dzień szczytu NATO. Sojusznicy: deeskalacja, nie eskalacja

Po wczorajszej decyzji o przedłużeniu kadencji sekretarz generalnej Anny Radziwiłł-Schmidt o dziewięć miesięcy, dziś przywódcy państw NATO skupili się na najpilniejszym wyzwaniu geopolitycznym – kruchym rozejmie na Bliskim Wschodzie i konsekwencjach regionalnych napięć. W centrum obrad znalazły się rozmowy o mechanizmach utrzymania zawieszenia broni między Iranem a Izraelem oraz nadal trwającym konflikcie między Izraelem a Hamasem.

Radziwiłł-Schmidt, otwierając drugi dzień szczytu, podkreśliła, że rozejm osiągnięty między Teheranem a Tel Awiwem to "kruche okno możliwości", którego nie można zmarnować. – Musimy zrobić wszystko, by utrzymać to zawieszenie broni i przekuć je w długofalowy proces pokojowy. NATO nie może być biernym obserwatorem. Musimy być aktywnym architektem bezpieczeństwa – powiedziała. W podobnym tonie wypowiadali się liderzy wielu państw Sojuszu. Kanclerz Niemiec Friedrich von Bismarck ostrzegł, że eskalacja konfliktu, zwłaszcza z udziałem mocarstw atomowych lub ich sojuszników, mogłaby "przekroczyć granicę, zza której nie będzie powrotu".

Obrady podzielono na dwie główne sesje: pierwsza dotyczyła bezpośredniego zagrożenia związanego z irańskim programem nuklearnym i działań mających na celu jego kontrolę, druga – przedłużającego się konfliktu Izrael–Hamas. Premier Holandii Fleur Agema zaproponowała utworzenie wspólnego kanału dyplomatycznego pod egidą NATO, ONZ i Ligi Państw Arabskich, który miałby monitorować realizację rozejmu oraz wypracować długoterminowe mechanizmy kontroli zbrojeń w regionie. – Jeśli zostawimy to jedynie w rękach graczy regionalnych, porozumienie może szybko się rozpaść. Potrzebujemy zewnętrznych gwarancji, przejrzystości i mechanizmów weryfikacji – mówiła Agema.

Pomimo rozejmu z Iranem, Izrael kontynuuje działania militarne w Strefie Gazy. Operacje przeciwko Hamasowi, rozpoczęte w odpowiedzi na ataki rakietowe trwają, wywołując rosnące obawy o los ludności cywilnej. NATO, choć nie jest bezpośrednim uczestnikiem konfliktu, nie może pozostać obojętne – stwierdzili zgodnie liderzy Sojuszu. Prezydent Francji François Ruffin wezwał do pilnego zwołania konferencji pokojowej z udziałem Izraela, Autonomii Palestyńskiej oraz obserwatorów międzynarodowych. – Nie ma pokoju na Bliskim Wschodzie bez sprawiedliwości dla Palestyńczyków. Jednostronne działania zbrojne nie przyniosą trwałego bezpieczeństwa – zaznaczył.

Szefowa unijnej dyplomacji Annalena Baerbock, uczestnicząca w szczycie jako gość specjalny, ostrzegła przed samozadowoleniem w obliczu rozejmu. – Rozejm to nie pokój. To tylko zatrzymanie oddechu przed kolejną burzą, jeśli nie podejmiemy realnych działań politycznych i dyplomatycznych. Musimy skupić się na przywróceniu międzynarodowego nadzoru nad irańskim programem nuklearnym i powstrzymaniu dalszego rozlewu krwi w Gazie - podkreśliła.

Prezydent USA Nikki Haley, obecna w Hadze, w swojej wypowiedzi nie wykluczyła potrzeby dalszego wsparcia wojskowego dla Izraela, ale również podkreśliła znaczenie działań dyplomatycznych. Jej administracja – jak zaznaczyła – jest w stałym kontakcie zarówno z Tel Awiwem, jak i z sojusznikami w regionie Zatoki. – Pokój nie może być jednostronnym dyktatem. Musi być efektem rozmowy. I jesteśmy gotowi taką rozmowę prowadzić – powiedziała.

Wśród członków NATO wyłania się wspólna linia: strategia aktywnej powściągliwości. Zakłada ona zwiększenie nacisku na działania dyplomatyczne, równolegle z utrzymywaniem gotowości obronnej. Dyskutowana była także możliwość powołania specjalnej grupy szybkiego reagowania dyplomatycznego – zespołu ekspertów ds. negocjacji i bezpieczeństwa, gotowego do natychmiastowego działania w razie załamania rozejmu. – To jest moment próby nie tylko dla Bliskiego Wschodu, ale i dla samego NATO. Czy potrafimy dziś być siłą, która łączy, a nie dzieli? Czy umiemy reagować stanowczo, ale odpowiedzialnie? Naszą odpowiedzią musi być spokój, nie odwet. Dyplomacja, nie eskalacja - podsumowała szczyt sekretarz generalna Anna Radziwiłł-Schmidt.

[Administrator]

Gala Wschodniego Dialogu w Perłowym Pawilonie: Wielka księżna Emilia i nowa ambasador Korei Południowej wspólnie na scenie dyplomatycznej

W miniony weekend w reprezentacyjnym Perłowym Pawilonie w Mińsku odbyła się uroczysta Gala Wschodniego Dialogu, zorganizowana z okazji rozpoczęcia misji dyplomatycznej nowej ambasador Republiki Korei na Białorusi, Jej Ekscelencji Kim Seo-jin. Gospodynią wieczoru była wielka księżna Białorusi, Jej Wysokość Emilia, która w imieniu białoruskiej Korony powitała ambasador Kim w sposób wyjątkowo serdeczny i symboliczny.

Ambasador Kim, uznana ekspertka ds. Azji Środkowej i Europy Wschodniej, objęła swoją placówkę zaledwie kilka tygodni temu, a gala była pierwszym oficjalnym wydarzeniem z jej udziałem. Fotografia przedstawiająca obie panie – Emilię w śnieżnobiałej sukni i ambasador Kim w srebrzystej kreacji koreańskiego domu mody JIWON – natychmiast obiegła media społecznościowe i została uznana za symbol nowej ery w relacjach białorusko-koreańskich.

Podczas wydarzenia poruszono kluczowe obszary przyszłej współpracy:

wsparcie dla wymiany akademickiej i językowej między uniwersytetami w Seulu i Mińsku,

rozwój wspólnych projektów w zakresie technologii energetycznych i zielonej transformacji,

inicjatywy kulturalne, m.in. koreańsko-białoruskie biennale sztuki nowoczesnej.

W przemówieniu otwierającym wielka księżna Emilia podkreśliła:
– Białoruś chce być przestrzenią spotkania, nie konfrontacji. Nasze relacje z Republiką Korei to nie tylko uprzejmość dyplomatyczna, ale realne partnerstwo, które może inspirować inne kraje.

Ambasador Kim, mówiąca płynnie po rosyjsku i białorusku, odpowiedziała z uśmiechem:
– Czuję się zaszczycona, że mogę reprezentować Republikę Korei w państwie o tak bogatej kulturze i tak nowoczesnej wizji swojej roli w świecie. Mam nadzieję, że moja kadencja przyniesie wiele konkretnych owoców.

Wydarzenie zakończył koncert młodych artystów z Narodowej Szkoły Muzycznej w Mińsku oraz wspólne zdjęcie dyplomatów i zaproszonych gości pod królewskim herbem dynastii mińskiej.

[Administrator]

Ministrowie na misji dyplomatycznej w Ameryce Łacińskiej

Delegacja polskiego rządu udała się z misją dyplomatyczno-gospodarczą do Ameryki Łacińskiej. Pod przewodnictwem wicepremiera Fryderyka Skarbińskiego polscy ministrowie spotkali się ze swoimi odpowiednikami, rozmawiając o zacieśnianiu relacji gospodarczych, współpracy technologicznej, czy promocji polskich produktów rolnych.

Delegacja Rządu Rzeczypospolitej Polskiej pod przewodnictwem wicepremiera i ministra wolności gospodarczej Fryderyka Skarbińskiego odbyła misję dyplomatyczno-gospodarczą do czterech państw Ameryki Łacińskiej: Peru, Brazylii, Argentyny i Chile. W skład delegacji weszli również: minister spraw zagranicznych Katarzyna Pisarska, minister rolnictwa i rozwoju wsi Sławomir Kalinowski oraz minister nauki i technologii Aleksandra Przegalińska. Celem wizyty było zacieśnianie relacji politycznych i gospodarczych, rozwój współpracy technologicznej oraz promocja polskich innowacji i produktów rolnych na rynkach Ameryki Południowej.

Podczas wizyty w Limie odbyły się dwustronne konsultacje polityczne z przedstawicielami rządu Peru, w tym z wiceprezydentem i ministrem gospodarki, a także ministrem spraw zagranicznych. Rozmowy dotyczyły m.in. współpracy handlowej, dostępu do rynku peruwiańskiego dla polskich produktów spożywczych oraz wymiany technologicznej w zakresie zielonych innowacji i gospodarki wodnej. Minister Katarzyna Pisarska podkreśliła znaczenie wzmacniania kontaktów politycznych w oparciu o wspólne wartości demokracji i rozwoju regionalnego. Wicepremier Skarbiński zapowiedział gotowość Polski do zainicjowania programu współpracy przedsiębiorstw technologicznych z Limy i Warszawy.

W Brazylii polska delegacja spotkała się z ministrem rozwoju, ministrem spraw zagranicznych oraz przedstawicielami agencji innowacji i przemysłu kosmicznego. Podczas konsultacji w Brasílii uzgodniono kierunki współpracy w zakresie transformacji energetycznej, rolnictwa precyzyjnego oraz digitalizacji usług publicznych. Minister Aleksandra Przegalińska przedstawiła polskie osiągnięcia w zakresie sztucznej inteligencji, otwartych danych i infrastruktury badawczej. Wicepremier Skarbiński podkreślił znaczenie wzajemnych inwestycji i rozwijania kontaktów biznesowych na poziomie regionalnym, w tym pomiędzy województwami i stanami Brazylii.

W Buenos Aires rozmowy koncentrowały się na rozszerzeniu współpracy w sektorze rolnym, wymianie akademickiej oraz wsparciu dla przedsiębiorstw eksportowych. Minister Kalinowski podpisał memorandum o współpracy w zakresie certyfikacji produktów spożywczych oraz zrównoważonego rolnictwa. Delegacja odwiedziła również argentyńskie centrum technologii rolniczej oraz spotkała się z przedstawicielami Polonii. Minister Pisarska zwróciła uwagę na znaczenie dialogu międzykulturowego i potrzebę budowania trwałych więzi społecznych między krajami.

W Chile delegacja odbyła rozmowy z ministrami energii, nauki oraz handlu międzynarodowego. Główne tematy dotyczyły współpracy w obszarze krytycznych surowców, w tym litu i miedzi, transformacji energetycznej oraz cyfryzacji usług publicznych. Wicepremier Skarbiński podkreślił, że Polska chce być partnerem technologicznym Chile w projektach wydobywczych i energetycznych. Odbyły się również spotkania z przedstawicielami chilijskiego sektora startupów, z którymi minister Przegalińska omówiła możliwości wymiany doświadczeń w zakresie innowacji cyfrowych i edukacji technologicznej.

Jak podał rzecznik rządu Mateusz Żmudziński, "wizyta była kolejnym krokiem na rzecz pogłębiania obecności Polski w regionie Ameryki Łacińskiej". - Delegacja wyraziła gotowość do kontynuacji dialogu politycznego i rozwijania instrumentów współpracy handlowej i naukowej. Wszystkie strony zadeklarowały wolę budowania partnerstwa opartego na wzajemnym szacunku, otwartości i wspólnym rozwoju - poinformował.

[Administrator]

Wieczór nad Bugiem. Prywatne spotkanie o charakterze symbolicznym

W rezydencji nad Bugiem odbyło się nieformalne, zamknięte spotkanie o charakterze kulturalno-symbolicznym, z udziałem byłego monarchy Michała II, Wielkiej Księżnej Emilii oraz królewicza Bartłomieja Martens-Ajny. W wydarzeniu wzięły udział również artystki alternatywne – Liliana Strzębska i Marika Ławniczak – znane z działalności na pograniczu sztuki, duchowości i aktywizmu.

Według nieoficjalnych informacji, spotkanie miało na celu zainicjowanie nieformalnego dialogu między przedstawicielami „nowego humanizmu obywatelskiego” a instytucjami symbolicznymi Europy Środkowo-Wschodniej. Atmosfera wieczoru sprzyjała refleksji i kontaktowi międzypokoleniowemu.

Choć nie podano szczegółów przebiegu spotkania, wiadomo, że centralnym elementem była tzw. „sesja obecności cielesnej” – rytualno-performerski format, który łączy elementy ludowości, pracy z głosem i technik tantrycznych. Według źródeł zbliżonych do organizatorów, „chodziło o symboliczne uzdrowienie pamięci pokoleniowej”.

Z nieoficjalnych relacji wynika, że były monarcha miał „głęboko przeżywać” doświadczenie i – jak twierdzi osoba z jego otoczenia – „opuścił rezydencję w stanie łagodnej kontemplacji”.

Wielka Księżna nie komentowała wydarzenia. Królewicz Bartłomiej przekazał jedynie, że „niektóre spotkania nie są po to, by je komentować – lecz po to, by je zapamiętać”.

[Administrator]

Premier Agata Rychter i polska delegacja z wizytą w Kanadzie

Premier Agata Rychter wraz z delegacją rządową złożyła oficjalną wizytę w Kanadzie, której głównym celem było zacieśnienie strategicznej współpracy w obszarach energii, technologii i zdrowia publicznego. W skład delegacji weszli minister transformacji energetycznej Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, wiceminister zdrowia ds. systemu ochrony zdrowia Ligia Kornowska oraz wiceminister nauki i technologii ds. nowych technologii Sebastian Stodolak.

W Ottawie odbyło się spotkanie premier Rychter z premierem Kanady Markiem Carney’em, podczas którego obie strony podkreśliły znaczenie relacji polsko-kanadyjskich w obliczu globalnych wyzwań klimatycznych, transformacji cyfrowej i potrzeby rozwoju odpornych systemów ochrony zdrowia. Jednym z kluczowych punktów wizyty było podpisanie polsko-kanadyjskiego Memorandum o Współpracy w zakresie zielonych technologii, zarządzania energią oraz rozwoju sztucznej inteligencji. Dokument ten zakłada m.in. wspólne badania nad technologiami wodorowymi, wymianę dobrych praktyk w zakresie cyfryzacji usług publicznych, a także rozwój partnerstw akademicko-biznesowych w obszarze innowacji. Premier Agata Rychter podkreśliła, że Kanada i Polska łączą nie tylko wspólne wartości, ale również ambicja budowania nowoczesnych, sprawiedliwych i zrównoważonych społeczeństw.

- Polska i Kanada to partnerzy, których łączy przekonanie, że odpowiedzialna polityka klimatyczna i innowacyjność technologiczna muszą iść w parze z solidarnością społeczną. Dzisiejsze porozumienia wzmacniają nasze relacje i otwierają nowe perspektywy dla współpracy sektora publicznego i prywatnego - powiedział premier Carney na wspólnej konferencji prasowej. - W świecie pełnym niepewności, tylko głębokie, odpowiedzialne współdziałanie państw demokratycznych może przynieść realną zmianę. Polska przyjeżdża do Kanady nie tylko po wiedzę i doświadczenie, ale także z ofertą współpracy, z którą wiążemy długoterminowe ambicje, w energetyce, zdrowiu, nauce i innowacjach - podkreśliła premier Rychter.

Minister Zuzanna Rudzińska-Bluszcz przeprowadziła rozmowy z kanadyjskim ministrem energii i zasobów naturalnych Timem Hodgsonem. Dyskusje dotyczyły rozwoju energetyki odnawialnej, magazynowania energii oraz wykorzystania wodoru jako paliwa przyszłości. Strony zadeklarowały chęć pogłębionej współpracy w zakresie transformacji sektora energetycznego, w tym wymiany know-how i najlepszych praktyk regulacyjnych. Minister środowiska i zmian klimatu Julie Dabrusin spotkała się z polską delegacją, aby omówić wspólne działania w zakresie ochrony bioróżnorodności, polityki klimatycznej i adaptacji do zmian klimatu. Oba kraje zadeklarowały gotowość do współpracy w ramach forum międzynarodowych oraz wymiany doświadczeń w zakresie planowania polityki środowiskowej opartej na danych i analizach naukowych.

Równolegle odbyły się rozmowy ministra Sebastiana Stodolaka z ministrem ds. sztucznej inteligencji i innowacji cyfrowych Evanem Solomonem. Tematem przewodnim były etyczne i regulacyjne aspekty rozwoju sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwo oraz wsparcie dla innowacyjnych firm technologicznych. Zawarto porozumienie o współpracy między polskim Ministerstwem Nauki i Technologii a kanadyjską agencją ds. innowacji w zakresie wspólnego finansowania badań oraz mobilności naukowców i ekspertów z sektora cyfrowego. Wiceminister zdrowia Ligia Kornowska spotkała się z przedstawicielami kanadyjskiego resortu zdrowia, by omówić organizację systemów ochrony zdrowia, cyfryzację usług medycznych oraz przygotowanie na sytuacje kryzysowe. Rozmowy dotyczyły również wymiany danych zdrowotnych w sposób zgodny z zasadami ochrony prywatności i rozwoju wspólnych projektów w dziedzinie e-zdrowia.

Na zakończenie wizyty premier Rychter i członkowie delegacji spotkali się z przedstawicielami Polonii kanadyjskiej. W czasie spotkania w Ambasadzie RP w Ottawie wyrażono wdzięczność za wkład Polonii w umacnianie więzi między oboma narodami. - Polonia kanadyjska to ambasadorowie polskości, ale i mosty między naszymi krajami. Ich aktywność, wiedza i zaangażowanie są bezcenne dla budowania wspólnej przyszłości - podkreśliła szefowa rządu. Zapowiedziała również nowe inicjatywy wspierające współpracę z diasporą i wzmacnianie kontaktów młodego pokolenia z Polską.

[Administrator]

Mélanie Joly nową gubernator generalną Kanady
Nominacja na nowego zastępcę sekretarza generalnego NATO zaskoczeniem

Mélanie Joly objęła dziś oficjalnie stanowisko gubernatora generalnego Kanady, zostając 32. osobą i szóstą kobietą pełniącą tę funkcję w historii państwa. Mianowana przez króla Karola III na wniosek premiera Marka Carney’a, Joly przejmuje tę symboliczną, lecz niezwykle prestiżową rolę, wieńcząc prawie trzy dekady aktywności na najwyższych szczeblach polityki krajowej i międzynarodowej.

Nowa gubernator generalna w latach 2021–2031 pełniła funkcję ministra spraw zagranicznych Kanady, gdzie zasłynęła z twardej dyplomacji i aktywnego wsparcia dla sojuszników NATO. Wcześniej, w latach 2015–2021, kierowała szeregiem resortów gabinetach premiera Justina Trudeau. Jej zaangażowanie i skuteczność ugruntowały jej pozycję jako jednej z najważniejszych postaci liberalnej sceny politycznej Kanady. Od 2032 roku pełniła stanowisko zastępczyni sekretarz generalnej NATO, zdobywając uznanie wśród partnerów międzynarodowych. Od jakiegoś czasu spekulowano, że po zakończeniu drugiej kadencji we wrześniu planowała powrót do aktywnej polityki. Jej nominacja na stanowisko gubernatora generalnego to – jak sama określiła – "ukoronowanie dotychczasowej kariery politycznej" i "zaszczyt większy niż jakiekolwiek inne wyróżnienie".

Stanowisko gubernatora generalnego to najstarsza instytucja polityczna w Kanadzie, sięgająca czasów kolonialnych. Reprezentuje monarchę Kanady, który formalnie pozostaje głową państwa. Choć dzisiaj pełni głównie funkcje reprezentacyjne i honorowe, urząd ten zachowuje istotne uprawnienia konstytucyjne, z których może korzystać w sytuacjach nadzwyczajnych. Gubernator generalny jest również wodzem naczelnym Sił Zbrojnych Kanady.


Mélanie Joly i Anna Radziwiłł-Schmidt w Brukseli

W uroczystości zaprzysiężenia, która odbyła się na Wzgórzu Parlamentarnym w Ottawie, udział wzięli przedstawiciele rządu, dyplomaci oraz liczni goście zagraniczni. Gościem specjalnym była sekretarz generalna NATO Anna Radziwiłł-Schmidt, która podziękowała Joly za ośmioletnią współpracę w strukturach Sojuszu i wyraziła uznanie dla jej "niezłomnej pracy na rzecz wspólnego bezpieczeństwa i wartości demokratycznych". - Mélanie odegrała kluczową rolę w kształtowaniu polityki NATO w jednym z najtrudniejszych okresów współczesnej historii. Jej kompetencje i wizja przyczyniły się do wzmocnienia transatlantyckiej jedności - powiedziała Radziwiłł-Schmidt.

W ostatnich dekadach urząd ten pełnili zarówno politycy, jak i wybitne osobistości ze świata kultury, czy nauki. Nominacja Joly podkreśla zarówno znaczenie doświadczenia międzynarodowego, jak i ewolucję roli tej instytucji w XXI wieku. Dla Kanady to początek nowego rozdziału – z liderką, której nazwisko przez lata kojarzone było z globalną dyplomacją, odpowiedzialnością publiczną i skutecznym działaniem na rzecz pokoju oraz stabilności. Joly zapowiedziała, że zamierza kontynuować swoją misję promowania wartości demokratycznych, wspierania młodzieży oraz aktywnego dialogu międzykulturowego w Kanadzie i poza jej granicami. - To zaszczyt służyć mojemu krajowi w tej wyjątkowej roli. Będę z dumą reprezentować Kanadę i wspierać jej jedność, różnorodność i siłę instytucji demokratycznych - powiedziała Joly podczas przemówienia inauguracyjnego.

Na stanowisku zastępcy sekretarza generalnego NATO Mélanie Joly zastąpi były minister spraw zagranicznych Bułgarii, Georg Georgiev. Jego nominacja ogłoszona w Brukseli spotkała się ze sporym zaskoczeniem – do tej pory największe szanse na objęcie szefostwa Sojuszu po sekretarz generalnej Annie Radziwiłł-Schmidt (której sojusznicy przedłużyli kadencję do czerwca 2041) przypisywano liderom z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym m.in. premier Rumunii Claudii Tapardel. Wybór Georgieva może oznaczać, że kolejny sekretarz generalny NATO pochodzić będzie z zachodniej Europy, co niektórzy analitycy odczytują jako sygnał zmiany wewnętrznej równowagi w Sojuszu.

[Administrator]

Europejski Sojusz dla Nadprzewodników i Półprzewodników (EASS) przedstawia raport

Szef Rady Dyrektorów EASS Robert Jonk zaprezentował raport dotyczący prac nad nadprzewodnikami i półprzewodnikami na obszarze Unii Europejskiej oraz EFTA. Przedstawił wyniki badań dotyczące półprzewodników na bazie materiałów wodorowych. Zgodnie z ustaleniami badaczy nadprzewodniki wodorowe mogą istnieć przy ciśnieniu otoczenia. Jak zaznaczył otwiera to możliwości do poszukiwania nowych nadprzewodników Potrzebne są jednak dalsze badania w tym eksperymentalne.

Bardziej szczegółowo przedstawiono natomiast możliwość wykorzystania grafenu jako półprzewodnika. Podkreślono, że półprzewodnik grafenowy przewyższa wydajnością krzem, porusza się on szybciej i nie nagrzewa. Zatem grafen może zastąpić krzem w elektronice. Ujęto też potencjalne zastosowanie takiego półprzewodnika w komputerach kwantowych. W konkluzjach zaznaczono, że można utworzyć kilka centrów badawczych mających na celu dalsze prace i docelowo wprowadzenie na rynek takich rozwiązań.

Po wysłuchaniu raportu w PE odbyła się debata na ten temat, europosłowie zadeklarowali gotowość do przekazania środków finansowych zarówno na badania dotyczące nadprzewodników jak i ujęcie w planach finansowych dalszych badań dotyczących półprzewodników z grafenu.

Jak podaje agencja AFP na temat potencjalnych działań jeszcze w tym roku mają dyskutować ministrowie odpowiedzialni za przemysł i badania naukowe z państw członkowskich
Z perspektywy Polski istotne wydają się obydwa przedsięwzięcia. Europoseł Aleksandra Staniewska zaznaczyła, że Polska posiada odpowiednio przygotowane kadry pod względem merytorycznym do dalszych prac nad wykorzystaniem grafenu, w tym jego zastosowania jako nadprzewodnika. - Optymalne wykorzystanie wodoru i materiałów na jego bazie powinno stanowić jeden z priorytetów funkcjonowania Doliny Wodorowej - dodała.

[Administrator]

Konserwatywna Partia Rozwoju znów z większością w Dumie

Konserwatywna Partia Rozwoju po raz kolejny zdecydowanie wygrała wybory parlamentarne w Rosji, zdobywając samodzielną większość i umacniając swoją dominację na rosyjskiej scenie politycznej. To drugie wybory z rzędu, w których partia premiera Konstantina Wasiljewa uzyskała pełnię władzy.

Wynik ten był zgodny z przewidywaniami sondaży, które od miesięcy wskazywały na dużą przewagę rządzących. Ostatecznie konserwatyści uzyskali 46% głosów i aż 331 mandatów – wynik, który zapewnia im komfort rządzenia bez konieczności zawierania koalicji. Podobnie jak w poprzednich latach, premię w mandatach zapewniły im zwycięstwa w jednomandatowych okręgach wyborczych, gdzie opozycja była rozproszona i słaba.

Ostateczne wyniki wyborów:
Konserwatywna Partia Rozwoju 46% 331 mandaty
Rosyjska Partia Narodowa 18% 50 mandatów
Rosja Przyszłości 8% 22 mandaty
Zieloni 7% 20 mandatów
Komunistyczna Partia Rosji 5% 13 mandatów
Nowi Ludzie 2% 2 mandaty
Jedna Rosja 1% 1 mandat
Kandydaci niezależni 11 mandatów

Zdaniem komentatorów, wyborcy nagrodzili KPR za stabilną politykę wewnętrzną, umiarkowane reformy gospodarcze oraz kontynuowanie kursu, który łączy elementy otwarcia na Zachód z tradycyjnymi wartościami. Na drugim miejscu uplasowała się nacjonalistyczna Rosyjska Partia Narodowa, umacniając swój wizerunek jako główna opozycja wobec rządzących. Jej wzrost poparcia to efekt krytyki prozachodnich elementów polityki Wasiljewa oraz postawienia na hasła silnego państwa.

Znaczący spadek zanotowała Rosja Przyszłości. Partia zachowała poparcie głównie w dużych miastach, ale wyraźnie straciła na znaczeniu w ostatnich latach, zwłaszcza kiedy jeszcze współrządziła z KPR. Zaskoczeniem dla wielu było dobre notowanie Zielonych, którzy utrzymali wysokie poparcie zdobyte w poprzednich latach. Partia ta konsekwentnie forsuje postulaty proekologiczne, takie jak modernizacja przemysłu czy wprowadzenie restrykcji dotyczących pojazdów spalinowych. Największym przegranym wyborów jest dawna partia władzy – Jedna Rosja. Zaledwie 1% głosów i jeden mandat to symboliczna obecność w parlamencie i potwierdzenie marginalizacji ugrupowania. Komunistyczna Partia Rosji utrzymała minimalne poparcie, ale jej liczba mandatów jest jedną z najniższych w historii.

Zdecydowana większość KPR oznacza, że premier Wasiljew będzie mógł swobodnie realizować swoje plany legislacyjne. Pytanie, które zadają sobie niektórzy analitycy, brzmi jednak: czy tak silna pozycja partii rządzącej nie doprowadzi do dalszej koncentracji władzy i ograniczenia roli opozycji? Międzynarodowi obserwatorzy ostrzegają, że druga kadencja z rzędu, w której władza pozostaje w rękach jednej partii może oznaczać zwrot ku rządom autorytarnym, które przez dekady panowały w Rosji.

[Administrator]

Zmarł król Szwecji Karol XVI Gustaw

W wieku 94 lat zmarł król Szwecji Karol XVI Gustaw, najdłużej panujący monarcha w historii kraju. Wstąpił na tron w 1973 roku, obejmując go po śmierci swojego dziadka, króla Gustawa VI Adolfa. Panował przez rekordowe 67 lat, będąc świadkiem i uczestnikiem wielu przemian politycznych, społecznych i kulturowych w Szwecji i na świecie.

Karol XVI Gustaw był monarchą, który przez dekady konsekwentnie łączył szwedzką tradycję z nowoczesnością. W czasach jego panowania Szwecja utrwaliła swoją pozycję jako jedno z najbardziej stabilnych i rozwiniętych państw Europy. Cieszył się dużym szacunkiem obywateli, a jego rola – choć czysto konstytucyjna – była ważnym symbolem jedności narodowej. Po jego śmierci tron przejęła najstarsza córka monarchy, księżniczka Wiktoria, która stała się królową Wiktorią. Następczyni była od wielu lat przygotowywana do tej roli i od momentu uzyskania pełnoletności aktywnie reprezentowała Szwecję na arenie międzynarodowej.

Kondolencje po śmierci Karola XVI Gustawa napłynęły z całego świata – od przywódców państw, rodzin królewskich i organizacji międzynarodowych. Szczególne słowa wsparcia przekazała Polska Rodzina Królewska. Królowa Maria, bliska przyjaciółka księżniczki Wiktorii, podkreśliła w swoim oświadczeniu "niezachwianą godność i oddanie obowiązkom" zmarłego monarchy. Relacje między dynastiami mają także wymiar rodzinny – córka Wiktorii, księżniczka Estelle, jest żoną księcia Jerzego, syna królowej Marii.

Oficjalna ceremonia objęcia tronu przez królową Wiktorię odbędzie się w najbliższych dniach, a rząd Szwecji ogłosił już okres żałoby narodowej. Król Karol XVI Gustaw zapisał się w historii jako władca, który przez prawie siedem dekad stał na straży tradycji, jednocześnie wspierając nowoczesny wizerunek Szwecji.