Ustawa z dnia (...) o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 16 sierpnia 2017 r.
Art. 1 W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 sierpnia 2017 r. artykuł 37 otrzymuje brzmienie:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia.”
Art. 2 Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Celem proponowanej zmiany jest zmiana art. 37 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez nadanie mu brzmienia:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia.”
Zmiana polega na usunięciu fragmentu „od momentu poczęcia”, który znacząco zaostrzył konstytucyjny zakres ochrony życia, uniemożliwiając ustawodawcy zwykłemu jakąkolwiek regulację dotyczącą przerywania ciąży.
Zmiana ma na celu przywrócenie konstytucyjnej elastyczności w zakresie prawa do ochrony życia, w sposób zgodny z międzynarodowymi standardami praw człowieka oraz orzecznictwem trybunałów konstytucyjnych państw europejskich.
Skutki prawne:
Nowe brzmienie przepisu umożliwi przyszłe uregulowanie w ustawodawstwie zwykłym kwestii dopuszczalności przerywania ciąży, które obecnie – w świetle literalnego brzmienia art. 37 – jest w praktyce wykluczone.
Zmiana nie uchyla konstytucyjnej gwarancji ochrony życia ludzkiego, lecz eliminuje jej interpretację absolutyzującą, która skutkuje niemożnością pogodzenia ochrony prawnej życia z konstytucyjnie chronionymi prawami i wolnościami kobiet.
Przewidywane skutki społeczne i systemowe:
Projektowana zmiana otwiera drogę do dalszych prac legislacyjnych nad nowoczesnym i zrównoważonym modelem ochrony życia i zdrowia, z poszanowaniem autonomii jednostki i realiów społecznych.
Zmiana ma również na celu przywrócenie równowagi pomiędzy różnymi wartościami konstytucyjnymi oraz zwiększenie społecznej akceptowalności porządku prawnego w zakresie praw reprodukcyjnych.
Zgodność z prawem międzynarodowym:
Projekt pozostaje zgodny z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w zakresie prawa do prywatności, godności i ochrony zdrowia.
Alicja Kaczmarska
Celem niniejszej ustawy jest nowelizacja artykułu 37 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez usunięcie słów „od momentu poczęcia” z dotychczasowego brzmienia przepisu. W obecnej formie artykuł ten głosi:
„Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od momentu poczęcia.”
Ten zapis ma charakter skrajnie restrykcyjny i prowadzi de facto do całkowitego zakazu aborcji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – niezależnie od przyczyn, okoliczności, czy stanu zdrowia kobiety. Takie rozwiązanie nie ma odpowiednika w żadnym demokratycznym państwie prawa w Europie, a jego skutki są dramatyczne, zwłaszcza dla kobiet.
Przepis ten zmusza kobiety do heroizmu, niezależnie od tego, czy ciąża zagraża ich życiu, czy jest wynikiem gwałtu lub kazirodztwa, czy też płód jest dotknięty ciężkimi i nieodwracalnymi wadami rozwojowymi. W świetle takiej regulacji kobieta przestaje być pełnoprawnym obywatelem, a staje się żywym inkubatorem podporządkowanym państwowej kontroli.
Od momentu wejścia w życie Konstytucji z 2017 r. kobiety w Polsce żyją w stanie instytucjonalnego terroru reprodukcyjnego. Codziennie dochodzi do sytuacji, w których lekarze – obawiając się odpowiedzialności karnej – odmawiają interwencji nawet w przypadkach zagrażających życiu pacjentki.
Dochodzi do tragedii, takich jak:
Śmierć ciężarnej kobiety z sepsą w wyniku odroczenia aborcji w martwym płodzie,
Konieczność wyjazdu za granicę na zabieg przez kobiety w traumie po gwałcie,
Zmuszanie ofiar kazirodztwa – także nieletnich – do donoszenia ciąży.
Rzeczywistość ta przypomina dystopijne wizje znane z "Opowieści podręcznej" Margaret Atwood. Polska staje się krajem, w którym kobiety nie posiadają żadnej autonomii nad własnym ciałem – krajem bliższym praktykom Talibanu niż współczesnej Europie.
Przyjęcie niniejszej zmiany w Konstytucji ma charakter niezbędnego kroku prawnego, który odblokowuje możliwość uregulowania kwestii aborcji w sposób racjonalny, humanitarny i demokratyczny. Dopóki w Konstytucji funkcjonuje nakaz ochrony życia „od momentu poczęcia”, każda liberalizacja ustawy aborcyjnej będzie sprzeczna z aktem nadrzędnym i narażona na zakwestionowanie przez Trybunał Konstytucyjny.
Radykalna Lewica, jako inicjator zmiany, jasno deklaruje swoje stanowisko:
Stoimy po stronie praw człowieka,
Stoimy po stronie kobiet,
Opowiadamy się za wprowadzeniem ustawy gwarantującej prawo do przerwania ciąży do 12. tygodnia jej trwania, bez konieczności uzasadnienia.
W sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia kobiety, gwałtu, czy wad letalnych płodu – dostęp do aborcji musi być zapewniony także po tym terminie.
Usunięcie zapisu o „momencie poczęcia” nie oznacza zanegowania wartości życia ludzkiego. Oznacza natomiast przywrócenie równowagi między ochroną życia a prawami kobiet. Wprowadza niezbędny margines wolności i autonomii, na którym można zbudować prawdziwie nowoczesne, empatyczne i odpowiedzialne ustawodawstwo bioetyczne.
Niniejsza zmiana konstytucji jest warunkiem koniecznym, by Polska mogła opuścić grono państw, w których prawa kobiet są systemowo łamane. To akt odwagi, ale przede wszystkim akt elementarnej przyzwoitości.
Nie ma wolności bez wolności kobiet.
Nie ma demokracji, w której połowa społeczeństwa żyje w strachu przed własnym państwem.
Czas zakończyć konstytucyjne piekło kobiet.
Podpisy pod projektem:
Alicja Kaczmarska
Wojciech Konieczny
Caroline Hantzsch
Anna Górska
Maria Magdalena Malinowska
Oliwia Bartosiewicz
og: potrzeba jeszcze 54 posłów
