Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgłoszonym przez grupę posłów klubu Razem dla Polski - Demokracja i Postęp. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana posła Krzysztofa Kwiatkowskiego.
Ustawa
z dnia
o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Art. 1. W ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 29 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
„Złożenie dokumentu wykazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu nie jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.”;
2) w art. 37 w § 1 zdanie trzecie otrzymuje brzmienie:
„Złożenie dokumentu wykazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu nie jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.”;
3) w art. 46 w § 3 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
„Złożenie pełnomocnictwa lub jego wierzytelnego odpisu nie jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.”;
4) w art. 106 po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu:
„§ 3a. Sąd może z urzędu zwrócić się do organizacji społecznej lub organu administracji publicznej o przedstawienie sądowi istotnego dla sprawy poglądu, jeżeli uzna to za przydatne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.”;
5) w art. 111 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd zarządza połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli mogły być objęte jedną skargą i nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.”;
6) w art. 232 w § 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) zażalenia na postanowienie, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione.”.
Art. 2. Do postępowań prowadzonych na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe, z tym że do zażaleń uwzględnionych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepis art. 232 § 1 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Krzysztof Kwiatkowski
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Celem projektu ustawy jest wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwanej dalej „ustawą”. Projektowana nowelizacja ustawy przewiduje rozwiązania, które w ocenie projektodawcy umożliwią przyspieszenie i zwiększenie efektywności postępowań prowadzonych przed sądami administracyjnymi. W tym celu w art. 1 projektu proponuje się wprowadzenie w ustawie następujących zmian:
1. Zmiany w art. 29, art. 37 § 1 oraz art. 46 § 3 ustawy mają związek z prowadzonymi pracami w zakresie działań deregulacyjnych w obszarze wymiaru sprawiedliwości i zostały wprowadzone na wzór rozwiązań funkcjonujących obecnie w Kodeksie postępowania cywilnego. Przewidują one zniesienie konieczności złożenia przed sądem dokumentu potwierdzającego umocowanie (lub jego uwierzytelnionego odpisu), w sytuacji gdy stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną. Proponowane rozwiązanie wyeliminuje zbędną biurokrację polegającą na potwierdzeniu przez stronę umocowania do działania w jej imieniu, jeżeli takie umocowanie wynika z treści rejestru dostępnego publicznie.
2. Zmiana w art. 106 ustawy polegająca na dodaniu § 3a przewiduje wprowadzenie do postępowania przed sądami administracyjnymi instytucji tzw. "przyjaciela sądu". Wprowadzenie tej instytucji umożliwi sądowi uzyskanie istotnego dla sprawy poglądu w sprawach o precedensowym i skomplikowanym charakterze, których rozstrzygnięcie jest istotne dla debaty publicznej lub może rzutować na sytuację prawną wielu osób.
3. Zmiana art. 111 § 1 ustawy wynika z analizy wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 12 grudnia 2024 r. wyroku w sprawie C-118/23 i udzielonych w tym wyroku odpowiedzi na pytania prejudycjalne polskiego sądu. Zmiana ta ma na celu usprawnienie postępowań toczących się przed sądami administracyjnymi w szczególnie skomplikowanych sprawach, w których do sądu administracyjnego wpłynęło wiele skarg na tę samą decyzję. Przepis ten wprowadza wyjątek od zasady łącznego rozpoznawania spraw w sytuacji, w których połączenie wszystkich spraw ze skarg na decyzję sprawiłoby, że wydanie orzeczenia w rozsądnym terminie byłoby nadmiernie utrudnione, a nawet niemożliwe.
4. Zmiana w art. 232 § 1 pkt 2 ustawy przewiduje wprowadzenie możliwości zwrotu wpisu od zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przypadku uwzględnienia każdego zażalenia. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują jedynie zwrot wpisu w przypadku uwzględnienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną. Wprowadzenie możliwości zwrotu wpisu od każdego zażalenia, w przypadku jego uwzględnienia, będzie zgodne z zasadą demokratycznego państwa prawnego, bowiem obywatel nie powinien być narażony na ponoszenie dodatkowych kosztów spowodowanych wydaniem wadliwego postanowienia przez sąd pierwszej instancji.
W art. 2 projektu przewidziano przepis przejściowy, który stanowi, że do postępowań prowadzonych na podstawie przepisów ustawy, wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie, będą stosowane przepisy dotychczasowe. Zasada działania nowego prawa – w myśl tego przepisu – znajdzie zastosowanie jedynie w przypadku zażaleń, o których mowa w art. 232 § 1 pkt 2 ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszym projektem, uwzględnionych przez sąd od dnia wejścia w życie projektowanej nowelizacji.
Projektowana zmiana ustawy będzie miała wpływ na zmniejszenie dochodów budżetowych realizowanych w części 0910 Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez sądy na poziomie ok. 57 tys. zł w skali roku. Projektowana ustawa nie jest objęta prawem Unii Europejskiej, nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
og: 48h