Art. 1. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
art. 59 otrzymuje brzmienie:
„Art. 59. W ciągu roku od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu
małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje
dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu
stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem
małżeństwa.”.
Art. 2. Jeżeli termin do złożenia przez małżonka oświadczenia o powrocie do nazwiska,
które nosił przed zawarciem małżeństwa, wskazany w art. 59 ustawy zmienianej w art. 1
w brzmieniu dotychczasowym, nie upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,
podlega on wydłużeniu do roku.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia
Alisa Chackiewicz
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Art. 59 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zwanej dalej „k.r.o.”, przewiduje możliwość złożenia przez małżonka po rozwodzie oświadczenia o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Uprawnienie to dotyczy tylko tego z małżonków (zarówno męża, jak i żony), które w związku z zawarciem małżeństwa zmieniło nazwisko przez złożenie oświadczenia przewidzianego w art. 25 § 1 i 2 k.r.o. Ma ono charakter kształtujący oraz ściśle osobisty. Oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, musi być złożone osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem w terminie 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego. Termin trzech miesięcy ma charakter terminu zawitego. Nie mają zatem do niego odpowiedniego zastosowania w drodze analogii przepisy o przerwaniu lub zawieszeniu biegu przedawnienia. Nie może on zostać ani skrócony, ani przedłużony, choćby zainteresowany nie mógł w okresie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego skorzystać z tego uprawnienia. Do jego obliczenia stosuje się art. 112 k.c. Po upływie wymienionego terminu zmiana nazwiska może nastąpić jedynie w trybie przepisów ustawy z 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska. Biorąc pod uwagę zgłaszane postulaty społeczne, w tym Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP, jest zasadne wydłużenie wskazanego terminu do 1 roku. Powyższe wynika z faktu, że prawomocne wyroki rozwodowe nie zawsze w terminie 3 miesięcy od ich uprawomocnia się są doręczone do USC, przez co zainteresowani muszą korzystać z bardziej wymagającego, dłuższego i droższego trybu administracyjnej zmiany nazwiska. Dodatkowo zdarza się, że rozwiedziony małżonek nie ma wiedzy, że uprawnienie z art. 59 k.r.o. o powrocie do nazwiska przysługuje mu tylko w terminie zawitym 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. Emocje związane z trwającym postępowaniem rozwodowym sprawiają również, że nie każdy z małżonków w aktualnie zakreślonym przez ustawodawcę terminie jest gotowy do stawienia się osobiście przed kierownikiem USC w celu złożenia oświadczenia o powrocie do nazwiska. Także przyczyny niezależne od zainteresowanych (takie jak choroba) często uniemożliwiają zainteresowanym skorzystanie ze swojego uprawnienia w tak krótkim
terminie. Terminem zasadnym i bezpiecznym dla obiegu dokumentów jest termin 1 roku. Taki czas pozwoli zarówno na przesłanie prawomocnego wyroku rozwodowego z sądu do urzędu stanu Terminem zasadnym i bezpiecznym dla obiegu dokumentów jest termin 1 roku. Taki czas
pozwoli zarówno na przesłanie prawomocnego wyroku rozwodowego z sądu do urzędu stanu cywilnego, jak i jest wystarczająco długi do podjęcia przez rozwiedzionego małżonka świadomej i przemyślanej decyzji o nazwisku. Projekt zawiera przepis przejściowy, zamieszczony w art. 2 projektu, zgodnie z którym, jeżeli termin do złożenia przez małżonka oświadczenia o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, wskazany w art. 59 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, nie upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, podlega on wydłużeniu do roku.
