Otwieram debatę nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz zmianie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców, panią minister Agnieszkę Kapałę-Sokalską.
Ustawa
z dnia ...
o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz zmianie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 179^5 dodaje się art. 179^6 w brzmieniu:
„Art. 179^6 § 1. Pracownicy w ciąży, przez cały okres trwania ciąży przysługuje urlop ciążowy.
§ 2. Pracownica łączy korzystanie z urlopu ciążowego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie niższym niż 1/5 pełnego wymiaru czasu pracy i nie wyższym niż 4/5 pełnego wymiaru czasu pracy. Urlopu ciążowego udziela się na pozostałą część dotychczasowego wymiaru czasu pracy.
§ 3. Urlop ciążowy jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej pracownicy składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed dniem wskazanym we wniosku, od którego pracownica chce rozpocząć korzystanie z urlopu. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186^8a. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.
§ 4. Pracownica może zrezygnować z korzystania z urlopu ciążowego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy.”;
2) w art. 186^8a w pkt 9 po słowach „o którym mowa w pkt 8” dodaje się przecinek i dodaje się pkt 10 i 11 w brzmieniu:
„10) treść wniosku o udzielenie urlopu ciążowego,
11) dokumenty dołączane do wniosku, o którym mowa w pkt 10”.
Art. 2. W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 po w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
„7) zasiłek ciążowy.”;
2) po rozdziale 7 dodaje się Rozdział 7a w brzmieniu:
„Rozdział 7a Zasiłek ciążowy
Art. 35a 1. Zasiłek ciążowy przysługuje ubezpieczonej w okresie ciąży.
2. Zasiłek ciążowy przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ciążowego.
3. Miesięczny zasiłek ciążowy za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ciążowego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
4. Do zasiłku ciążowego stosuje się odpowiednio przepisy art. 11 ust. 4 oraz art. 12 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 3.”;
3) Art. 47 otrzymuje brzmienie:
„Przepisy art. 36-42 i art. 45 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego i zasiłku ciążowego, a do świadczenia rehabilitacyjnego także art. 46.”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Agnieszka Kapała-Sokalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Ustawa ma na celu zmianę dwóch ustaw: ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w celu wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, które pomogą kobietom kontynuować zatrudnienie w czasie ciąży, a mianowicie – urlopu ciążowego i zasiłku ciążowego.
Obecnie znaczna część pracownic w ciąży przebywa na zwolnieniu lekarskim niemal przez cały okres trwania ciąży. Wiele z nich byłoby w stanie i chciałoby pracować, jednakże nie w pełnym wymiarze czasu pracy, co jest znacznie bardziej obciążające dla organizmu. Kobieta w ciąży szybciej się męczy i jest bardziej podatna na stres, w związku z tym lekarze decydują się na wypisywanie zwolnień lekarskich, co z kolei wiąże się z koniecznością niewykonywania pracy w całym wymiarze czasu pracy w jakim pracownica jest obowiązana pracować. Niestety brak jest prawnych możliwości umożliwiających zmniejszenie wymiaru czasu pracy pracownicy w ciąży, która nie skutkowałaby obniżeniem wynagrodzenia pracownicy.
Brak takiego uregulowania jest niekorzystny zarówno dla pracownic jak i dla pracodawców. Pracownice bowiem na znacznie dłuższy okres "wypadają z obiegu pracy" i tym samym są mniej atrakcyjne dla swoich pracodawców po powrocie z urlopów macierzyńskich i wychowawczych. Z drugiej strony pracodawcy, na bardzo długi czas tracą pracownice, które często są świetnie wyszkolone, idealnie pasujące do stanowiska pracy, które zajmują. Wprowadzenie rozwiązania prawnego, które pozwoliłoby zmniejszyć wymiar czasu pracy pracownicy w ciąży przy jednoczesnym zachowania zarobków takiej pracownicy na takim samym jak dotychczas poziomie i, z drugiej strony, na wypłacaniu wynagrodzenia przez pracodawcę w stopniu proporcjonalnym do rzeczywiście wykonywanej pracy jest zatem w pełni pożądane.
Proponowane zmiany, mają na celu wprowadzenie do Kp nowej instytucji, jaką jest urlop ciążowy, który przysługiwałby wszystkim pracownicom przez cały okres trwania ciąży oraz wprowadzenie do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa instytucji zasiłku ciążowego. Urlop ciążowy byłby nowym uprawnieniem dla pracownic związanym z rodzicielstwem, obok istniejących obecnie – m.in. urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Specyfika urlopu ciążowego polegałaby na tym, że w czasie jego trwania ciąży kobieta łączyłaby korzystanie z niego z wykonywaniem pracy u pracodawcy w wymiarze nie niższym niż 1/5 pełnego wymiaru czasu pracy. Urlop ten umożliwiłby wykonywanie przez pracownicę w ciąży pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy na rzecz swojego pracodawcy bez konieczności wypłaty przez niego dodatku wyrównawczego.
Umożliwienie matkom wykonywania pracy w niepełnym wymiarze godzin, ułatwia powrót na rynek pracy po urlopie rodzicielskim. Jak pokazują statystyki z krajów skandynawskich, w których odsetek kobiet pracujących na pół etatu jest jednym z wyższych w Europie, wskaźnik biernych zawodowo kobiet, które nie podejmują pracy ze względu na prowadzenie domu i opiekę nad dziećmi wynosi tam zaledwie kilka procent.
Projekt ustawy przyniesie długoterminowo pozytywne skutki dla budżetu państwa, mimo że krótkoterminowo, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zostanie obciążony kosztami wypłaty zasiłków ciążowych. W dłuższej perspektywie zmiana ta przyczyni się jednak do wzrostu zatrudnienia, a co za tym idzie do wzrostu gospodarczego naszego kraju, który przyczyni się w sposób naturalny do wzrostu przychodów budżetu Państwa. Potencjalne koszty można pokryć ze zwiększonych wpływów z podatku VAT.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, wpłynie pozytywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
og: 32h
