Komentarze do wiadomości z kraju

[Mikołaj Liściowski]

Poszlaki są, krytykuje Pan bardzo ostro interwencję na Białorusi w sytuacji, kiedy istnieje duże napięcie pomiędzy Chinami a Tajwanem. Mówi Pan, że w przypadku sporów pomiędzy dwoma rywalizującymi o władzę rządami nie powinno dochodzić do interwencji z zewnątrz. Głoszone przez Pana poglądy mogą służyć do wsparcia propagandy komunistycznych Chin, jeśli te zdecydowałyby się zaatakować Tajwan, a część społeczności międzynarodowej chciałaby stanąć w jego obronie.
Co do interwencji w Kosowie, to oczywiście była ona krytykowana, nikt jednak na poważnie nie podnosił argumentu, że była ona nielegalna. Serbia, czy wówczas jeszcze Jugosławia, nie podjęła żadnych działań mających na celu wyciągnięcie konsekwencji wobec NATO, które Pana zdaniem nielegalnie naruszyły jej suwerenność, wystąpiła do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o rozstrzygnięcie sporu w tej kwestii. Także interwencja w Iraku odbyła się bez wsparcia ONZ, tutaj zresztą nie było nawet wewnętrznego sporu.

Mam nadzieję, że do ataku Chin na Tajwan nie dojdzie. Jeśli jednak stałoby się inaczej, społeczność międzynarodowa powinna wesprzeć Tajwan. Nie wiem, czy akurat Wojsko Polskie powinno się tutaj angażować, Tajwan jest jednak na drugim końcu świata, tym niemniej moim zdaniem jak najbardziej państwa regionu będą mogły Tajwan wesprzeć i uważam, że byłoby to jak najbardziej zgodne z prawem międzynarodowym.

[Fryderyk Skarbinski]

Co ma piernik do wiatraka? To zupełnie dwie odmienne sytuacje. I oczywiście mówię, że w przypadku wojny domowej nie powinno dochodzić do interwencji z zewnątrz bo jest to sprzeczne z prawem międzynarodowych. Z zasadami nieinterwencji, z prawem do samostanowienia narodów oraz integralności terytorialnej. Społeczność międzynarodowa nie uznaje Tajwanu za państwo, pan sam jako prezydent nie dążył do jego uznania, a jednocześnie postuluje pan żeby bronić go jak państwa.

To co pan mówi o interwencji w Kosowie to kłamstwo albo konfabulacja. Oczywiście, że Jugosławia w 1999 roku wystąpiła do MTS w sprawie wszczęcia postępowania wobec państw, które brały udział w interwencji NATO w związku z potencjalnym naruszeniem zobowiązania do nie używania siły wobec innego państwa. Co do interwencji w Iraku sam Sekretarz Generalny ONZ mówił w 2004 roku: "Z naszego punktu widzenia i z punktu widzenia Karty Narodów Zjednoczonych, [wojna] była nielegalna".

W prawie międzynarodowym nie chodzi o pana prezydenta czy moje zdanie. Prosiłbym o jakiś merytoryczny argument poparty odniesieniem do norm prawa międzynarodowego uzasadniający, że wsparcie militarne Tajwanu byłoby z nim zgodne. Na razie pan prezydent porusza się w sferze "moim zdaniem" i "uważam", a to nie jest wystarczające uzasadnienie do uznania, że taka interwencja byłaby legalna.

[Mikołaj Liściowski]

To jest jedynie Pana interpretacja Karty Narodów Zjednoczonych. Ona nigdzie wprost nie mówi, że tego rodzaju interwencja, z jaką mieliśmy do czynienia na Białorusi, jest nielegalna. Terrorystyczne władze Wiktora Łukaszenki nie mogą zostać uznane za reprezentanta narodu białoruskiego, nie posiadały żadnej realnej legitymacji, nie można mówić, że realizowały prawo do samostanowienia, a my naruszyliśmy ich integralność terytorialną.
Fakt, że Tajwan nie jest uznawany przez większość społeczności międzynarodowej, powtarzam większość, bo część państw go uznaje, nie oznacza, że nie może on istnieć jako byt niezależny od Chińskiej Republiki Ludowej. Uznanie międzynarodowe nie warunkuje istnienia państwowości.

Co do tamtych interwencji, to oczywiście, były one krytykowane. Tym niemniej nic z tego nie wynikało, nikt tak naprawdę nie stwierdził, że były one nielegalne, tak, aby miało to jakiekolwiek znaczenie prawne. Także wszelkie Pana wypowiedzi, pomimo ich zdecydowanego charakteru, opierają się na bardzo pacyfistycznej interpretacji Karty Narodów Zjednoczonych z pominięciem innych, nie mniej ważnych źródeł prawa międzynarodowego.

Przecież prawo zwyczajowe również jest źródłem prawa międzynarodowego, które w gruncie rzeczy ma charakter płynny. Wskazałem przed chwilą szereg sytuacji, w których doszło do interwencji i nie spotkało się to z żadnymi konsekwencjami. Można zatem stwierdzić, że zgodnie z prawem zwyczajowym istnieją sytuacje, w których interwencja jest dopuszczalna. Szczególnie istotny jest fakt, że interwencja na Białorusi odbyła się zgodnie z przedmiotem i celem Karty Narodów Zjednoczonych. Należy pamiętać, że celem Karty Narodów Zjednoczonych, wyrażonym w jej preambule, jest "uchronienie przyszłych pokoleń od klęski wojny", "przywrócenie wiary w podstawowe prawa człowieka, godność i wartość jednostki" czy "zjednoczenie sił dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa". Nie ma żadnych wątpliwości, że pokojowa interwencja mająca na celu zakończenie krwawych walk o władzę, które w dodatku skutkują zniszczeniem i śmiercią obywateli państw sąsiednich, stanowi urzeczywistnienie tego celu. Zgodnie z art. 31 ust. 1 Konwencji Wiedeńskiej o prawie traktatów, traktaty międzynarodowe należy interpretować w świetle ich przedmiotu i celu. Na pewno interpretowanie Karty Narodów Zjednoczonych w taki sposób, że nakazuje ona państwom czekać na samodzielne rozstrzygnięcie konfliktu przez dwie wojujące strony, zezwalając na użycie przemocy wobec osób cywilnych, zakazując im interwencji, nie jest zgodne z przedmiotem i celem tego traktatu. Szczególnie, że powtórzę raz jeszcze, nic takiego nie wynika wprost z Karty.

[Fryderyk Skarbinski]

To nie jest żadna moja interpretacja ale norma wynikająca wprost z przepisów Karty potwierdzona chociażby w rezolucji Institut de Droit International. Pan prezydent odnosi się do elementów, które nie wynikają z naszej argumentacji i dla wzmocnienia swojego przekazu używa sformułowań, które nie mają potwierdzenia. Nigdy nie podnosiliśmy choćby kwestii naruszania integralności terytorialnej terenów zajętych przez puczystów. Mówi pan też o władzach Łukaszenki jako o 'terrorystycznych' ale formalnie nie zostały za takie uznane przez żadne państwo.

W przypadku państwowości Tajwanu eksperci w zakresie prawa międzynarodowego są podzieleni co do uznania jego państwowości w części na bazie tego, że właśnie Tajwan nie potwierdził jednoznacznie swojego oddzielenia od Chin. Taką interpretację przedstawiał chociażby sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości James Crawford. Nie wydaje mi się żebyśmy byli w stanie rozstrzygnąć te wątpliwości, ale wrócę do pytania dlaczego tej państwowości Polska także za pana rządów jako głowy państwa nie uznała?

Cały czas abstrahuje pan od zasadniczych różnic wynikających z tego, że tamte interwencje odbywały się na podstawie rezolucji ONZ (Syria, Liban). A co do interwencji w Kosowie i Iraku ich legalność jest kwestionowana, a brak stwierdzenia ich nielegalności wynika raczej z problemów z egzekwowaniem prawa międzynarodowego niż z uznania ich legalności w jego świetle. Choć co do Iraku najczęstszy argument i tak opiera się na uzasadnieniu tej interwencji w świetle wcześniejszych rezolucji dotyczących Iraku więc i tak w tym wypadku odpada pana argument jakoby dozwolona była interwencja po jednej ze stron wojny domowej bez takiej legitymizacji. To, że tamte interwencje nie spotkały się z konsekwencjami nie dowodzi ich legalności czy dopuszczalności, a jedynie nieefektywności egzekucji prawa międzynarodowego. Tym bardziej, że jeszcze raz to podkreślę, poza Kosowem miały one jako podstawę rezolucje RB ONZ.

Karta Narodów Zjednoczonych nie daje możliwości interpretacji zasadności użycia siły (poza samoobroną) w ręce pojedynczych państw nawet jeśli tak jak pan prezydent wskazuje taka interwencja byłaby uzasadniona przedmiotem i celem Karty. Artykuły 39, 40 i 41 jasno wskazują warunki i zasady, które muszą być spełnione zanim państwo będzie mogło interweniować na terenie innego państwa. Państwo powinno otrzymać mandat od społeczności międzynarodowej przez upoważnione organy (RB ONZ), aby móc interweniować zbrojnie w konflikcie. Zadziwiające jest to, że nawet nie było próby uzyskania takiego mandatu przed tą interwencją. To poddaje w wątpliwość czy deklaratywne cele tej interwencji były zgodne z faktycznymi oraz czy podstawa do tej interwencji jaką wybrał rząd była właściwa. Tak jak od początku tłumaczymy nie sam fakt i konieczność interwencji jest przez nas kwestionowana, ale sposób i podstawa prawna do jej przeprowadzenia.

[Mikołaj Liściowski]

Rezolucje takie mogą mieć charakter jednie pomocniczych źródeł prawa międzynarodowego. Możliwość interwencji na zaproszenie nie jest podważana i należy do prawa zwyczajowego, które ma taką samą moc prawną, jak Karta Narodów Zjednoczonych. Dodatkowo puczyści zaatakowali terytorium Polski i Rosji, co powoduje, że interwencja była nie tylko uzasadniona, ale i konieczna w ramach samoobrony.

Co do Tajwanu, to kwestie uznania jego państwowości i wzajemnych relacji z Chińską Republiką Ludową są bardzo skomplikowane, co zresztą sam Pan przyznaje. Zarówno Republika Chińska, jak i Chińska Republika Ludowa nie uznają się wzajemnie i prowadzą politykę jednych Chin, w związku z czym nie ma możliwości jednoczesnego uznania państwowości obydwu. Oczywiście mówię tutaj o uznaniu międzynarodowym, którego brak wcale nie oznacza, że Republika Chińska nie może de facto istnieć jako niepodległe państwo. Zupełnie nie widzę też powodu, dla którego Polska miałaby uznawać Republikę Chińską za moich rządów.

[Fryderyk Skarbinski]

Panie prezydencie wraca pan do argumentu samoobrony, ale co do tego już się zgodziliśmy. Interwencja była uzasadniona i konieczna w ramach samoobrony. Tylko nasze władze podjęły ją z innej podstawy prawnej i także w innych celach nie związanych z samoobroną. To jest przez nas krytykowane.

Interwencja na zaproszenie jako taka nie jest podważana, ale ma swoje ograniczenia i jednym z nich jest interwencja na zaproszenie strony biorącej udział w wojnie domowej. To RB ONZ została przyznana prerogatywa do podejmowania interwencji zbrojnej w przypadku konfliktu w sytuacjach innych niż samoobrona lub samoobrona zbiorowa. Te procedury zostały przyjęte po to, aby uniknąć partykularnych ocen sytuacji przez pojedyncze państwa w celu uzasadnienia interwencji zbrojnej. Dlatego społeczność międzynarodowa uznaje za nielegalną interwencję Rosji na Krymie pomimo zaproszenia do interwencji wystosowanego przez Janukowycza de jure prezydenta Ukrainy. Dlatego też w tym zakresie podważamy legalność interwencji na Białorusi przy jednoczesnym uznaniu legalności i konieczności samoobrony.

Przestaję w takim razie rozumieć pana stanowisko w sprawie Tajwanu. Z jednej strony uznaje pan, że Republika Chińska jest de facto państwem, że należy jej bronić jak państwa, a z drugiej strony chce pan zachowania statusu quo i nie widzi pan powodu dla uznania jej przez władze Polski.

[Mikołaj Liściowski]

Na gruncie prawa krajowego podstawa interwencji rzeczywiście była określona inaczej, ale już po podjęciu decyzji o wysłaniu sił na Białoruś, doszło do ataku na Polskę, co zmieniło także zakres ich wykorzystania. Nie można określić jak przebiegłaby interwencja bez bombardowania polskich miast. Także na gruncie prawa międzynarodowego ta interwencja jednoznacznie musi być określona jako działanie w samoobronie.

Proszę wskazać źródło poglądów, według których nie jest możliwa na gruncie prawa międzynarodowego interwencja na zaproszenie w przypadku wojny domowej po stronie legalnych władz. Nie tylko Polska, a większość państw regionu wzięła udział w interwencji, nie można zatem mówić, że interwencja była wynikiem partykularnej oceny któregokolwiek państwa.

Porównywanie sytuacji na Białorusi do aneksji Krymu jest niestosowne. Polska ani Rosja nie anektowały żadnych terytoriów Białorusi. W 2014 r. Wiktor Janukowycz poprosił o interwencję już po tym, kiedy został pozbawiony władzy, znajdował się poza terytorium Ukrainy, a nowe władze cieszyły się generalnie poparciem miejscowej ludności. W ubiegłym roku legalny rząd w momencie prośby o interwencję wciąż kontrolował sporą część kraju, a Wiktor Łukaszenka kontrolował wschodnie tereny tylko dzięki armii, gdy tylko zaczął odnosić porażki, na ulice wyległy tłumy jego przeciwników.

Uznanie państwowości Republiki Chińskiej skutkowałoby zaprzestaniem uznawania Chińskiej Republiki Ludowej i faktycznym zerwaniem z nią wszelkich relacji dyplomatycznych i gospodarczych. To nie jest pożądane z punktu widzenia interesu Polski. Powinniśmy raczej wspierać działania dążące do pojednania Chin i Tajwanu, być może zakończenia polityki jednych Chin.

[Gabriela Dawidowska]

Gabriela Dawidowska w TVP info o rzekomym awansie sędzi w zamian za wyrok:
Insynuacje, jakoby minister Roman Liściowski miał awansować sędziów w zamian za wydanie wyroku określonej treści są niepoważne. Decyzje o delegowaniu sędziów nie są podejmowane z dnia na dzień, podejmując decyzję o delegowaniu sędzi Brygidyr-Dorosz do Sądu Apelacyjnego w Warszawie minister mógł nawet nie wiedzieć, że akurat tego dnia orzeka ona w sprawie pani Wydrzyńskiej. Decyzję o delegacji zawsze poprzedza szczegółowa analiza dorobku orzeczniczego sędziego, inaczej będzie to decyzja wadliwa i może podlegać uchyleniu. Pani sędzia ma wieloletnie doświadczenie, najpierw w pracy w prokuraturze, a później Sądzie Okręgowym w Warszawie. Jest to zatem osoba o dużym doświadczeniu, jak się zdaje wystarczającym, by orzekać w SA w Warszawie.
Być może warto zastanowić się nad samą kompetencją ministra sprawiedliwości do podejmowania decyzji o delegacji sędziów, czy nie wnika to zbyt mocno w ich niezawisłość. Taki system istnieje jednak od lat i nie był dotąd szerzej podważany. Delegacje są konieczne, bowiem nie zawsze szybko da się wypełnić wakatów na stanowiskach pełnoprawnych sędziów danego sądu, czasem przyczyniają się do tego wypadki losowe, a procedura konkursowa przed Krajową Radą Sądownictwa trwa dość długo.

[Andrzej Nowaczyk]

Andrzej Nowaczyk w RMF FM:

Uruchomienie Farmy Wiatrowej Dębsk jest dobrym krokiem w kierunku transformacji energetycznej Polski. Trzeba jednak pamiętać, że chociaż energia wiatrowa może z powodzeniem pełnić pomocniczą rolę w energetyce, trudno mówić o niej jako mogącej zmienić strukturę produkcji energii na wielką skalę. Warto rozwijać chociażby zaniedbaną dotychczas energetykę geotermalną, a dla pełnego zaspokojenia potrzeb naszego kraju konieczne jest wykorzystanie zwłaszcza elektrowni atomowych. Dzięki temu możliwe byłoby dostarczenie dużej ilości energii bez znacznego wpływu na środowisko. Co więcej, postęp technologiczny otwiera nam drzwi do korzystania z nowych źródeł energii, takich, jak hel-3 i deuter. Ich potencjał znacznie przewyższa rozwiązania starego typu. Polska Partia Transhumanistyczna będzie dążyć do zwiększenia innowacyjności w energetyce oraz umieszczenia Polski w światowej czołówce w tym obszarze, również dzięki inwestycjom takim, jak pozyskiwanie helu-3 na Księżycu.

[Wincenty Nowak]

Jakub Nowak dla Radio Łódź o wyroku w sprawie Michała L. z art. 197 § 2:

Ta sprawa pewnie będzie ogromną pożywką dla karnistów do pisania glos tych wyroków. Oceniając tę sprawę muszę zacząć od tego, że z całym szacunkiem dla matki pokrzywdzonej, ale osoba przebrana za misia pandę nie wykonuje zawodu zaufania publicznego, co prawda ma kontakt z dziećmi i może to zwiększać społeczną szkodliwość tego czynu, jednakże mam nadzieję, co nie jest wyartykułowane w artykule, sąd nie przychylił się do tej części argumentacji w zakresie zawodu zaufania publicznego. Zeznania pokrzywdzonej też bardziej negatywnie wpływają na sytuację sprawcy, trzeba przypomnieć, że zachowanie pokrzywdzonego dokonane po popełnieniu przestępstwa nie ma wpływu na ocenę stopnia winy czy społecznej szkodliwości czynu, a także chęć, bądź jej brak, ścigania sprawcy w tym typie czynu zabronionego nie ma znaczenia, jest to czyn ścigany z urzędu. Sytuację sprawcy pogorszyły zmiany ustawowe w zakresie znamion i granic ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności, co ogromnie zwiększyło zakres karalności na podstawie tego przepisu, pomijając słuszność tej zmiany. Zgodnie z przepisami przed zmianami dokonany czyn nie spełniałby znamion czynu zabronionego na podstawie tego przepisu i moim zdaniem to zmniejsza społeczną szkodliwość tego czynu, gdyż ani to nie było dokonane przy użyciu podstępu, ani też przemocy. Jak już jestem przy społecznej szkodliwości to społeczna szkodliwość danego typu rodzajowego przestępstwa nie powinna mieć większego wpływu na sądowym wymiarze kary, bo ma wpływ na ustawowy wymiar kary w postaci widełek określonych ustawowo, który ogranicza ten sądowy, stąd argument o szczególnie wysokiej społecznej szkodliwości przestępstw przeciwko dobrom prawnym wolność i autonomia seksualna nie jest dostatecznie zasadny dla wysokości orzeczonej kary. Tym bardziej, że sprawca był młodociany w chwili popełnienia czynu zabronionego, a zgodnie z artykułem 54 paragraf pierwszy Kodeksu Karnego, sąd kieruje się przede wszystkim tym, żeby sprawcę wychować, a moim zdaniem orzeczona kara w takiej wysokości tego nie spełni, co prawda sam przepis nie nakazuje łagodności kary, ale jest to konieczność takiego ukształtowania sankcji karnej, by zapobiec pogłębieniu demoralizacji sprawcy. Jak dobrze pamiętam to kara pozbawienia wolności powyżej trzech lat powoduje nieodwracalne zmiany w mózgu więźnia, a także syndrom trwałej izolacji, więc orzeczona kara spowoduje pogłębienie demoralizacji sprawcy. Moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem byłoby zastosowanie kary sekwencyjnej z artykułu 37b Kodeksu Karnego, czyli w tym przypadku do 6 miesięcy pozbawienia wolności i do 2 lat ograniczenia wolności, gdyż kara zamienna nie ma zastosowania po zmianach z powodu podniesienia ustawowych granic kary pozbawienia wolności, tj. orzeczenia zamiast tej kary kary grzywny, bądź kary ograniczenia wolności, choć w tym przypadku bardzo możliwe, że kara sekwencyjna realizowałaby lepiej cel wychowawczy.