Na mównicę wchodzi Anna Radziwiłł-Schmidt:Wasza Królewska Mość!
Wasze Królewskie Wysokości!
Pani Marszłek!
Szanowne panie posłanki i panowie posłowie!
Czcigodni goście!
Nie potrafię słowami wyrazić radości, która napełnia mnie, kiedy mogę po raz trzeci stanąć przed Wysoką Izbą, wnioskując o wotum zaufania dla mojego rządu. Ostatnie kilka tygodni, przełom roku, naznaczone były kryzysem politycznym. Rządu nie udało się powołać w dwóch pierwszych konstytucyjnych krokach. Pragnę z tego miejsca podziękować Jego Królewskiej Mości królowi Michałowi II za zaufanie, którym obdarzył mnie, powierzając mi misję sformowania nowego gabinetu. To jest ogromny zaszczyt, ale przede wszystkim ogromna odpowiedzialność.
Staję przed państwem, z kompletnym rządem, składającym się z ekspertów gotowych do działania, opartym na stabilnej koalicji dwóch największych partii w polskim parlamencie - Zjednoczonej Lewicy i Postępowych Demokratów. Żeby utworzyć ten rząd, byliśmy w stanie odsunąć na bok dawne kłótnie, usiąść do rozmów i wypracować najlepszy, naszym zdaniem, kompromis. Nasz rząd będzie kontynuował pozytywne zmiany zapoczątkowane przez moich poprzedników. Zapewniam, że to będzie rząd dynamiczny, pracujący na pełnych obrotach, aby z dnia na dzień Polkom i Polakom żyło się co raz lepiej.
Jednym z fundamentów mojego rządu będzie skuteczna polityka zagraniczna. Minister Wiktoria Anastazja Skolska będzie kontynuować zapoczątkowane przez poprzednie rządy poszerzanie siatki konsulatów i ambasad na całym świecie, rozpoczynając od otwarcia ambasad RP w Dakarze, Dar es Salaam i Ułan Bator, czy konsulatu w Chengdu. Przygotujemy Polskę do wejścia do strefy euro. O tym kroku spekuluje się już od kilkunastu lat, a zostaliśmy do tego zobowiązani, wstępując do Unii Europejskiej. Przystąpiliśmy kilka lat temu do mechanizmu ERM II, co było pierwszym krokiem ku przyjęciu wspólnej waluty. Powołany zostanie zespół ekspertów oraz członek Rządu odpowiedzialny za przygotowanie Polski do wejścia do tej prestiżowej pierwszej ligi europejskiej gospodarki. Proces ten potrwa minimum 5 lat.
Źródłem atrakcyjności Polski i zarazem zdolności jej skutecznego oddziaływania na procesy decyzyjne, czy to jako sojusznika w ramach NATO, czy też partnera w strukturach Unii Europejskiej, jest jej zdolność do artykułowania interesów państw naszego regionu i działania w roli ich adwokata. Dlatego Polska nadal będzie popierała wzmacnianie relacji Ukrainy z Unią Europejską i NATO oraz ambitne reformy, które zbliżą ten kraj do standardów zachodnich. W interesach Polski oraz Europy jest Ukraina jako nowoczesne państwo, z dobrze działającą gospodarką, która zagwarantuje swoim obywatelom wysoki poziom życia.
Dostrzegając głęboką potrzebę stabilizowania naszego europejskiego sąsiedztwa, widzimy we Francji kluczowego partnera we współpracy wojskowej, zarówno w stosunkach dwustronnych, jak i w ramach NATO i Unii Europejskiej. Francja jest czwartym największym inwestorem w Polsce. Zależy nam na wykorzystaniu potencjału Trójkąta Weimarskiego w rozwiązywaniu wspólnych problemów oraz wzmacnianiu jedności i spójności Unii Europejskiej. Rozwój współpracy regionalnej jest jednym z naszych nadrzędnych priorytetów. W łonie Grupy Wyszehradzkiej odczuwamy rosnącą wolę współdziałania na rzecz realizacji wspólnoty interesów. W jej ramach będzie kontynuowana i rozwijana współpraca z organizacjami regionalnymi. W wymiarze wschodnim będziemy stawiać na rozwój współpracy transgranicznej i odnowę Partnerstwa Wschodniego.
Bezpieczeństwo narodowe naszego kraju, oprócz oczywistego oparcia w systemie obronnym państwa polskiego, oparte jest na sile i spoistości Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dziękuję zatem sojusznikom Polski za obecność ich wojsk na naszym terytorium. Polska stała się państwem, które dostarcza wspólnego bezpieczeństwa, a nie tylko jest jego odbiorcą. Będziemy dążyć dążyć do zwiększenia obecności wojskowej i infrastruktury NATO w regionie, uznając, że tylko wiarygodne, oparte na realnej sile, odstraszanie może zapewnić nam pokój i bezpieczeństwo. Będziemy dążyć do zapewnienia sił wsparcia, umocnienia sojuszniczej mobilności, realistycznego planowania oraz przyspieszenia procesów decyzyjnych.
Opowiadamy się za utrzymaniem przez Sojusz Północnoatlantycki polityki "otwartych drzwi". Chcemy rozwijać współpracę z państwami partnerskimi NATO, przede wszystkim z jego najbliższego otoczenia: Finlandią, Szwecją, Ukrainą, Mołdawią i Gruzją, z którymi łączy nas daleko posunięta zbieżność poglądów na naturę zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Zwiększymy swoją obecność w Arktyce, poprzez działania ekonomiczne. Analizowane są również możliwości inwestycji w Svalbardzie. Będziemy chcieli zwiększania bezpieczeństwa w regionie Bałtyku, poprzez lepsze monitorowanie ruchu morskiego, czy środowiska. Trwają prace nad programem Go America Latina, który zostanie zainaugurowany wiosną 2028 roku. Intensyfikacji ulegnie współpraca w organizacji IOM. Będziemy kontynuować rozwijanie współpracy z państwami azjatyckimi i afrykańskimi, w Afryce głównie w obszarach wskazanych w Przyszłości dla Afryki.
Wysoka Izbo!
W energetyce zostaną przeprowadzone inwestycje w węgiel z wykorzystaniem nowych możliwości jego zastosowania. Będziemy kontynuować aktywność na rzecz przemysłowego wykorzystania CO2. Uregulowane zostaną stosunki własnościowe pomiędzy skarbem państwa i skarbem górnośląskim. Przyspieszymy prace nad budową farm wiatrowych na Bałtyku, będziemy zwiększać możliwości magazynowania energii. Wsparcie otrzymają ciepłownie, aby jak najwięcej mieszkań mogło zostać podłączonych do miejskiego ciepła. Monitorujemy także możliwości odkupienia kilku ważnych obiektów w energetyce krajowej.
Czyste powietrze to wyzwanie cywilizacyjne. Miarą tego, czy Polska jest naprawdę dojrzałym krajem. Powietrze, woda, ziemia – przecież nie należą tylko do nas, należą też do przyszłych pokoleń i to w jakim stanie zostawimy je naszym wnukom, wystawi nam świadectwo. Z powodu smogu umiera przedwcześnie 48 tys. Polaków rocznie, a dym z palenia w piecu śmieciami nie ulatuje do nieba. Ten pył trafia do płuc naszych i naszych dzieci. Ale zdajemy sobie również sprawę z tego, że nie wszystkich stać na czystsze paliwo. Dlatego program walki ze smogiem to program wsparcia najuboższych, których nie stać dziś na ocieplenie domu, na wymianę okien czy drzwi, nie stać na dobre – nie trujące – paliwo. Bardzo ważna w tym kontekście jest również rola samorządów. To one są na pierwszej linii frontu i dobra współpraca rządu i samorządu będzie tu miała kluczowe znaczenie. Chcemy wspólnie z wami skutecznie rozwiązać ten problem. Zreformujemy Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska, zmienimy jej obowiązki i uprawnienia tak by stała się ona prawdziwą strażą ekologiczną.
Wprowadzimy podatek od transakcji finansowych, który obowiązuje w większości krajów Unii Europejskiej. Będziemy kontynuować uszczelnianie systemu podatkowe i walkę z nieuczciwymi przedsiębiorcami.
Wprowadzimy "Godzinę dla rodziny". Jesteśmy w samej czołówce, w pierwszej trójce najbardziej zapracowanych narodów w Europie. Rodziny często nie mają czasu na spędzanie ze swoimi dziećmi, nie mają czasu na pomoc im w lekcjach, a jest to konieczne, bo obciążanie dzieciaków nauką jest wielkie. Zgodnie z naszymi planami, pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 10 roku życia będzie mógł korzystać ze skróconego czasu pracy w wymiarze 7 godzin na dobę - z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za nieprzepracowaną godzinę. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień skróconego czasu pracy mógłby skorzystać jeden z rodziców lub opiekunów dziecka. Oprócz możliwości krótszego czasu pracy dla kobiet, które karmią swoje dzieci w pierwszych latach życia, konieczne jest także wprowadzenie skróconego czasu pracy z przeznaczeniem na opiekę nad dzieckiem do lat 10, co pozwoli jednemu z rodziców na przykład na odwiezienie dzieci do szkoły, czy przedszkola.
Program "Godzina dla rodziny" to dopiero początek. Rząd będzie dbać o prawa pracownicze. Będziemy postulować skrócenie tygodniowego czasu pracy do 35 godzin- 7 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia. Wprowadzimy minimalną stawkę godzinową oraz stopniowo będziemy zwiększać płacę minimalną do europejskiego poziomu 1 000 euro w ciągu kilku najbliższych lat. Będziemy zwalczać i ograniczać zatrudnianie pracowników w oparciu o umowy cywilnoprawne. Wszystkie osoby, bez względu na rodzaj umowy, muszą mieć zagwarantowane takie same prawa pracownicze, zasady BHP. Państwo zaangażuje się bardziej w ich przestrzeganie i egzekwowanie. Równa praca to równa płaca - kobiety muszą zarabiać tyle samo, co mężczyźni na tych samych stanowiskach.
Mimo wprowadzenia wielu obostrzeń prawnych, wciąż wielu młodych Polaków nie ma szans po zakończeniu nauki na zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę. Zmuszeni są pracować na umowach śmieciowych bez prawa do urlopu czy chorobowego. Administracja publiczna powinna dać dobry przykład pracodawcom wprowadzając obowiązek dla kontrahentów w zamówieniach publicznych zatrudniania pracowników wyłącznie na umowie o pracę.
Umożliwimy matkom i ojcom łączenie pracy z opieką nad dzieckiem w pierwszych latach życia dziecka. Prawnie zagwarantujemy pracę na pół etatu po urlopie rodzicielskim przez 24 miesiące. Przez ten czas otrzymywać będą dodatkowo 1 tys. zł miesięcznie niezależnie od formy zatrudnienia. Wszyscy rodzice powinni mieć wybór, czy po urodzeniu dziecka chcą zostać w domu czy wrócić do pracy. W pierwszym roku życia dziecka to proste, bo wprowadziliśmy roczne urlopy rodzicielskie. Ale co dalej? Pierwszym krokiem będzie podwojenie liczby żłobków i klubów dziecięcych. To jednak nie wystarczy. Musimy sprawić, żeby placówki stały się dostępne dla wszystkich rodziców. Dlatego zagwarantujemy 20 godzin tygodniowo darmowej opieki żłobkowej.
Każda matka, która pracuje, powinna mieć możliwość przechodzenia na emeryturę o rok wcześniej za każde urodzone dziecko. Wychowanie co najmniej czwórki dzieci przez niepracującą matkę będzie traktowane na równi z zatrudnieniem i uprawniać do emerytury na poziomie minimalnym. Bo wychowywanie dzieci, proszę państwa, to praca na pełen etat. Ponad to, wprowadzimy możliwość przechodzenia na emeryturę przez pracowników posiadających co najmniej 40 letni staż pracy, bez względu na wiek.
Obecne programy mieszkaniowe skupiają się na największych aglomeracjach, zupełnie pomijając średniej wielkości i najmniejsze miejscowości. Szansę na wynajem taniego lokum powinni mieć również pozostali mieszkańcy, których nie stać na zakup mieszkania lub nie chcą brać kredytu hipotecznego. Z myślą o nich wprowadzimy program "Tanie mieszkania na wynajem". We współpracy z samorządami będziemy wprowadzać programy budowy mieszkań komunalnych by mogły zostać tanio wynajęte. Nie każdego obywatela stać na najem po zawyżonych wolnorynkowych cenach. Mieszkanie jest prawem, a nie towarem.
Wysoka Izbo!
Dwie najczęstsze przyczyny śmierci Polaków to choroby nowotworowe i choroby układu krążenia. 3/4 Polaków odchodzi z tego świata ze względu na te dwa rodzaje chorób. Dlatego trzeba położyć większy nacisk na profilaktykę i leczenie tych chorób, i dlatego też uruchomimy dwa programy, które unowocześnią polską służbę zdrowia. Pierwszy z nich to budowa Narodowego Instytutu Onkologii, który będzie nie tylko miejscem, gdzie skutecznie leczy się nowotwory, ale również prowadzi się nowoczesne badania i terapię. Druga inicjatywa, to Narodowy Program Zdrowia Kardiologicznego. Polacy mieli wielki wkład w rozwój kardiologii i chcemy, żeby leczenie chorób serca pozostało naszą specjalnością. Wprowadzimy Powszechny Program Profilaktyki, a także przedłużymy finansowanie programu in vitro z budżetu państwa.
Nie możemy pozwolić, żeby nowe pieniądze zostały źle wydane, żeby system był nieefektywny. Każda złotówka zainwestowana w zdrowie musi oznaczać poprawę jakości życia Polaków. Zyskają na tym pacjenci, ale również mają zyskać ci, którzy na co dzień stoją przy ich łóżkach. Nie może być prywatyzacji zysków i upaństwowienia strat. Publiczny sprzęt medyczny służyć ma celom wspólnym, dobru pacjentów. Dlatego położymy ogromny nacisk na elektronizację i informatyzację służby zdrowia. Utworzymy państwową aplikację "e-lekarz", dzięki której pacjenci będą mogli konsultować ze swoimi lekarzami drobne choroby, nie wychodząc z domu. Zmniejszy to przede wszystkim duże kolejki, ale i poprawi dostępność do służby zdrowia.
Ponad to, rząd zmieni obowiązujące prawo tak, by skutecznie przeciwdziałać przemocy domowej, przestępstwom na tle seksualnym, agresji i nienawiści wobec mniejszości.
Szanowni państwo!
Oświata nie potrzebuje rewolucji. Prawdziwy skok jakościowy w edukacji może zapewnić jedynie droga ewolucji. Potrzebujemy przemyślanych zmian, które pozwolą naszym dzieciom stawić czoła wyzwaniom współczesnego świata. Przeludnione klasy stają się prawdziwą zmorą polskich szkół. Mimo wysoko wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej, taki system uniemożliwia zapewnienie edukacji na odpowiednio wysokim poziomie. Rozwiązaniem jest propozycja ograniczenia liczby uczniów w klasie do maksymalnie 20 osób. W pierwszym etapie liczebność klas zostałaby zmniejszana do 25 osób w 2029 r. Docelowy pułap osiągnęlibyśmy w 2031 r.
Współczesny świat oferuje coraz więcej możliwości dla młodych ludzi. Kluczem do ich wykorzystania jest często dobra znajomość języków obcych. Pokazują to również realia rynku pracy. Dlatego zadbamy o dobry start młodych w dorosłość. Proponujemy zapewnienie uczniom minimum 5 godzin nauki języka angielskiego w tygodniu już od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Ponad to, czas powiedzieć stop niszczeniu szans rozwoju dla dzieci z małych ośrodków. One mają prawo mieć takie same szanse na godne życie i dobre zarobki jak ich rówieśnicy w wielkich miastach. Dlatego wprowadzimy bon edukacyjny, który będzie uprawniał gorzej sytuowanych do odbioru czterech godzin korepetycji. Dzieci z biedniejszych rodzin i wsi często odstają poziomem od swoich bogatszych rówieśników. Nie może tak być, musimy dać wszystkich równe szanse, dlatego bon edukacyjny będzie pozwalał na podciągnięcie się tych dzieci w nauce. Uruchomimy też program iTornister na który złoży się tablet z internetem i wszystkimi niezbędnymi podręcznikami dla każdego dziecka na wsi i w małych miejscowościach. Będziemy chcieli zreformować liceum, które obecnie jest kursem przygotowującym do matury, nie uczy praktycznych umiejętności, a nauczyciele pędzą z materiałem, by zdążyć przed egzaminem maturalnym. Wydłużymy naukę o rok po to, by nauczyciele mogli spokojnie ćwiczyć z uczniami, nie martwiąc się, że nie zdążą z materiałem.
Z każdym rokiem spada rok inicjacji seksualnej oraz rośnie liczba nastoletnich matek. Młodzi ludzie nie są świadomi konsekwencji, jakie wynikają z odbywania stosunku płciowego bez zabezpieczenia oraz bez wiedzy. Dlatego przywrócimy do szkół obowiązkową edukację seksualną, którą ze szkół wyprowadził prawicowy rząd. Zwiększymy także liczbę godzin języków obcych, a także rozszerzymy obecny program języka migowego. Rozszerzymy także ofertę świetlic szkolnych, wydłużymy czas jej pracy oraz zwiększymy wynagrodzenie nauczycielom świetlicy. Będziemy dążyli także do wprowadzenia bezpłatnych obiadów dla uczniów.
Kultura zawsze zajmowała ważne miejsce w moim sercu. Dlatego utworzymy działającą przy ministrze kultury radę, która będzie zajmowała się zabytkami czy instytucjami kultury podległymi ministrowi, sprawując nad nimi kontrolę, by uniezależnić je od wpływów politycznych. Rada będzie także opiniować kandydatury na szefów instytucji, których powołuje minister właściwy ds. kultury. Rozszerzymy także program "Kultura za złotówkę" o Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum II Wojny Światowej - dwa najpopularniejsze w świecie polskie muzea, który każdy powinien zobaczyć chociażby raz w życiu. Będziemy rozmawiać także z przedstawicielami różnych kościołów, by wystawili i udostępnili swoje najcenniejsze eksponaty. Wprowadzimy kulturalny budżet obywatelski, gdzie obywatele będą mogli zgłaszać swoje propozycje organizowania pikników, festynów, przedstawień, sztuk, przeglądu talentów, przeglądów literackich etc. O zdobyciu tych środków w 100% decydować będą obywatele.
Szanowne panie posłanki i panowie posłowie!
Silny samorząd to podstawa silnej demokracji. Zalety istnienia samorządu terytorialnego to m.in. większa efektywność, skupienie się na sprawach o charakterze lokalnym i regionalnym, większy udział obywateli w sprawowaniu władzy i szerszy do niej dostęp. Zmienimy Kodeks Wyborczy, wydłużając kadencję samorządów do pięciu lat, wprowadzając "listę rezerwową" w przypadku komisji do liczenia głosów oraz obowiązkową transmisję internetową z lokalu wyborczego. W komisjach często pracują osoby starsze, które po kilkunastu godzinach głosowania mogą być zmęczone, osoby z listy mogłyby je zastąpić. Każdy obywatel będzie mógł śledzić pracę komisji w lokalu wyborczym dzięki internetowej transmisji video. Chcemy również, aby obowiązkowe były transmisje internetowe z sesji rad gmin, powiatów czy miast. Transmitowane i udostępniane. Czyli wszystko, co będzie działo się na sesji będzie przedstawione mieszkańcom. Każdy będzie mógł wejść na stronę internetową i będzie mógł daną sesję oglądać.
Zlikwidujemy Trybunał Stanu i przekażemy jego kompetencje do Sądu Najwyższego. TS jest instytucją nie tylko kosztowną i absolutnie niewydolną, ale wręcz niemoralną w świetle zasad prawa. Każdy członek Trybunału otrzymuje miesięcznie 10 tys. zł wynagrodzenia. Tymczasem od początku istnienia, organ wydał tylko jeden wyrok. Trybunał sądzi polityków za różne przestępstwa, w oparciu o ich stanowisko. Przy tym składa się z 19 członków, z których 16-tu wybieranych jest przez Sejm. Stanowi to naruszenie jednej z podstawowych zasad sprawiedliwości, "nemo iudex in causa sua" - "nikt nie może być sędzią we własnej sprawie". Niemoralnym jest, by politycy posiadali "specjalny sąd", składający się z osób wybranych przez tych właśnie polityków celem ich sądzenia. W państwie prawdziwej demokracji, pozycja obywatela oraz polityka jest zrównana wobec prawa. Wszyscy podlegają tym samym, niezawisłym sądom.
Idea e-government dotyczy stosowania technologii informatycznych w administracji publicznej. Z informatyzacji urzędów płynie wiele korzyści. Podniesiona zostaje jakość usług, ograniczane są niepotrzebne wydatki, zwiększa się wydajność urzędów, poprawiony zostaje dostęp usług dla osób niepełnosprawnych, a ponadto realizacja usług poprzez zautomatyzowany system zwiększa przejrzystość administracji i ogranicza czynniki korupcyjne. Zwiększa się także zaufanie do administracji ze względu na formalne przejście do podejścia przedmiotowego. Istotny jest wyłącznie cel usługi a nie osoba, która ją świadczy. Rozszerzymy obowiązki urzędów w zakresie wdrażania oraz stosowania systemów informatycznych. Proces przebudowy administracji rozpocznie się od gmin wiejskich poprzez realizację programu E-gmina.
Wprowadzone zostaną dla obywateli elektroniczne dowody osobiste. Dowód taki będzie dokumentem tożsamości obywatela zintegrowanym z innymi pożytecznymi funkcjami. Obywatel będzie mógł z jego pomocą nie tylko oddać ważny głos w wyborach, lecz nawet zarejestrować się u lekarza czy korzystać z komunikacji miejskiej. Dokument ten będzie także pełnił funkcje karty płatniczej i zawierać będzie podstawowe szkolenia jakie przeszedł obywatel – np. prawo jazdy.
Wpiszemy prawo do internetu do Konstytucji oraz wprowadzimy powszechny program "Internet w każdym domu". Powszechny dostęp do Internetu dla społeczeństwa ma wiele zalet. W sferze wolności słowa, zwiększa pluralizm mediów, tworzy dostęp do niezależnych portali i niekomercyjnych źródeł informacji. Dzięki Internetowi obywatele skuteczniej monitorują poczynania władzy w swoim państwie. Wiele czynności urzędowych dokonać można za pośrednictwem Internetu. Po stworzeniu możliwości prowadzenia referendów drogą elektroniczną, a jednocześnie przy dostatecznym upowszechnieniu Internetu, koszty demokracji będą maleć.
Będziemy kontynuować proces decentralizacji organów władzy państwowej, zapoczątkowany przez poprzedników. Władza musi być bliżej ludzi, wszystkie urzędy nie mogą znajdować się tylko w Warszawie.
Na koniec, zwracam się do Wysokiej Izby z wnioskiem o udzielenie mojemu rządowi wotum zaufania. Zachęcam równocześnie państwa posłów do zadawania pytań, postaram się odpowiedzieć dzisiaj na jak najwięcej z nich, jeśli jednak tego nie zrobię w trakcie debaty, odpowiedź zostanie udzielona pisemnie.
Dziękuję.
oklaski z ław koalicji rządzącej