[PLK] o zmianie ustawy Kodeks wyborczy

[Mikołaj Liściowski]

Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy:
viewtopic.php?f=136&t=1635#p35902

OG: Czas do godziny 14:00 16 lipca.

[Laura]

Napieralski

Panie Marszałku
Wysoka Izbo

Chciałbym zapytać wnioskodawców dlaczego ich zdaniem obecna ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego narusza zasadę równości wyborów natomiast mająca zastosowanie w przypadku JOW w sejmie zasada,, zwycięzca bierze wszystko'' nie?.

W wyborach do senatu możliwe są dwie tury, zatem prawdopodobna jest sytuacja, że przedstawiciele określonej partii politycznej zdobyliby nawet kilkadziesiąt procent głosów, ale nie miałaby ona żadnego przedstawiciela w izbie.

Dziękuję

[Marek Kohn]

Zamoyski

Panie Marszałku,
Wysoka Izbo,

Panie Senatorze, w przypadku wyborów sejmowych wpływ pojedynczego obywatele jest znacząco wyższy niż w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego. W przypadku wyborów sejmowych, nie wprowadzamy narzuty progu ogólnokrajowego - mieszkańcy pojedynczego okręgu mają możliwość wpływu na to, kto będzie ich reprezentować w parlamencie niezależnie od tego, czy komitet tej osoby uzyska w skali kraju taki, czy inny, poziom poparcia. To jest właśnie piękność tej równości - że niezależnie od tego, czy w skali kraju jako wyborcy z danego okręgu jesteśmy mniej zauważani, może nasze problemy nie są istotne dla innych, mamy szansę delegować własnego przedstawiciela, który się o nasze sprawy upomni.

Głos mieszkańców, na przykładzie Śląska, może być natomiast zmarginalizowany - w przeszłości, do okręgu śląskiego przypisane było ok. 4,4 mln obywateli, z tego ok. 3,7 mln wyborców uprawnionych, tj. ok. 12 proc. uprawnionych. W skali kraju, by uzyskać 5 proc., przy idealnej frekwencji 100%, wymagane jest reprezentowanie ok. 1,5 mln Polaków. Oznaczałoby to, żeby pojedynczy komitet, reprezentujący ściśle sprawy autonomicznego Śląska musiałby reprezentować głos ponad 40,5 proc. głosujących na Śląsku. Tylko po to, żeby móc mieć udział w podziale mandatów! Z perspektywy wyborów sejmowych, przy reprezentacji proporcjonalnej, istotnie dla komitetu reprezentującego ściślę sprawy śląskie może ten próg byłby nawet zasadny, dla stabilizacji politycznej - chociaż w wyborach w JOWach nie ma takiego progu, i można przy znacznie mniejszym nakładzie uzyskać reprezentanta w parlamencie, a większość sejmową udaje się jednak w miarę sprawnie tworzyć. Natomiast w przypadku Parlamentu Europejskiego - nie ma potrzeby "stabilnego rządu", a bardziej prezentacji.

Stąd właśnie nasz postulat.

[Laura]

Napieralski

Panie Marszałku
Wysoka Izbo

Panie Senatorze,

Problematyka specyfiki regionów jest oczywiście znana nie tylko w Polsce, ale w wielu krajach UE. Jednak Parlament Europejski to przede wszystkim miejsce gdzie reprezentowane są interesy państw, nie wyłączając oczywiście regionów. O tym, że partie regionalne są w stanie wprowadzić swoich przedstawicieli przy obowiązywaniu progu wyborczego świadczy najbardziej wyraziście przykład Hiszpanii, dobrą egzemplifikację stanowią także Włochy. Szanuję punkt widzenia pana senatora Zamoyskiego, jednak nie wyjaśnił pan dlaczego ordynacja w obecnym kształcie wyborów do PE narusza zasadę równości w stopniu wyższym niż do sejmu, a nawet senatu?

Dziękuję

[Marek Kohn]

Zamoyski

Panie Marszałku,
Wysoka Izbo,

W odniesieniu do wątpliwości Pana Senatora wyjaśniam, że w przypadku obecnego systemu do PE, który opiera się na "premiowanej frekwencji" mamy do czynienia z naruszeniem zasady równości materialnej. W przypadku wyborów do Sejmu i Senatu realizujemy ją okręgami, które są powiązane z ilością mieszkańców.

W odniesieniu do wyborów w Hiszpanii - w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego nie obowiązuje tam próg wyborczy. W odniesieniu do Włoch, istotnie np. w wyborach w 2014 Liga Północna - do której odnosi się zapewne pan senator - nieznacznie przekroczyła próg wyborczy, który jest tam jednak niższy niż w polskich wyborach do europarlamentu, bo wynosi 4 proc., zwracam jednak uwagę, że stało się to m.in. w wyniku faktu, że frekwencja w kluczowych dla tego ugrupowania okręgach była znacząco powyżej tej, gdzie w wyborach uzyskiwała wyniki słabsze.

Podany przez Pana Senatora przykład jest bowiem znaczący. We Włoszech funkcjonuje 5 okręgów. Podam przykład z 2014 roku. Liga startowała we wszystkich, jednak w trzech z nich - tych położonych od centrum na południe (okręgi III-V) uzyskiwała wynik od 0,75-2,15 proc., co jest naturalne ze względu na jej charakter. Frekwencja w jej "najsłabszym" okręgu (IV) wyniosła jednak 49 proc., w jej najsilniejszym (I) - 65 proc. W wartościach bezwzględnych była to zresztą różnica ponad 1,5 mln głosujących. W drugim jej najsłabszych okręgu (V) - frekwencja wyniosła ok. 40,16 proc. W drugim z najlepszych dla niej okręgów (II) - ponad 63 proc. Różnica głosujących wyniosła ponad 3 mln głosujących. Można zatem mówić zatem o pokonaniu progu z trudem, dzięki dość szczęśliwej dla Ligi frekwencji.

Zresztą z podobnym zjawiskiem mieliśmy do czynienia także w 1994, 1999, 2004 i 2009 roku, choć finalny wynik Ligi był wyższy, choć głównie dzięki jeszcze mocniejszemu wsparciu na północy, połączonym z relatywnie wyższą tam frekwencją oraz tym, że regiony północne, korzystniejsze dla Ligii, są liczniejsze ze względu na takie a nie inne rozłożenie ludności.

Dziękuję.

[Marek Kohn]

Dziadzio

Dziękuję, przechodzimy do głosowania.

og: 30 lipca 18:00, w razie czego naturalnie przedłużenie

[Laura]

Przeciw

[Marek Kohn]

za

[Szamir DeLeon]

Przeciw

[Wincenty Nowak]

za