Wasza Królewska Mość,
Państwo Marszałkowie,
Wysoka Izbo,
Szanowni Goście,
Drodzy Rodacy,
Naród udzielił w wolnych wyborach 6 marca 2022 roku największego poparcia Partii Liberalno-Konserwatywnej. Moje stronnictwo uzyskało tym samym przywilej desygnowania kandydata na premiera Rzeczypospolitej Polskiej. Z woli zwycięskiego ugrupowania i decyzji Króla Michała II przypadł mi ten zaszczyt, obarczony ogromną odpowiedzialnością. To powód do dumy, jestem bowiem kolejnym premierem, który po odzyskaniu niepodległości staje, wraz z Radą Ministrów, przed Wysokim Sejmem, prosząc o udzielenie wotum zaufania.
Wysoki Sejmie,
W toku rozmów mających zapewnić odpowiednie Rady Ministrów w większości parlamentarnej, udało się sformułować koalicję Partii Liberalno-Konserwatywnej oraz Prawa i Sprawiedliwości w zakresie wspólnego programu oraz osób, które gotowe są ten program realizować. Głęboko wierzę, że choć postanowienia programowe są wynikiem kompromisu między różniącymi się siłami politycznymi, ich realizacja przyniesie oczekiwane przez Polaków zmiany w najważniejszych dziedzinach życia, umożliwiając wzrost dobrobytu, poczucia bezpieczeństwa i dumy z bycia obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej.
Podjęte rozmowy nie zwalniają mnie jednak z przedstawienia takiego programu, którego poparcie przekroczy ramy partyjne, pozwalając na zbudowanie w Polsce szerokiego kompromisu w najważniejszych sprawach, co pozwoli na wypracowanie możliwie szerokiego porozumienia co do kierunku, w którym Polska zmierza. Zwłaszcza w obszarach, gdzie sztafeta gabinetów rządowych powinna być podtrzymana - jak kroki na arenie międzynarodowej. W tej nadziei, i zgodnie z postanowieniami Konstytucji, przedstawić pragnę Wysokiej Izbie program mojego rządu.
Wysoka Izbo,
Nie bez przyczyny pierwsze miejsce w programie ugrupowania, z którego osobiście się wywodzę, zajmują sprawy gospodarcze i społeczne. Sytuacja, przed jaką przychodzi stawać Radzie Ministrów pod moim przewodnictwem rodzi wiele wyzwań. Zagrożenia - tak wewnętrzne, jak i zewnętrzne - dla polskiego wzrostu gospodarczego, narastający dług publiczny, wyzwania w zakresie systemu emerytalnego czy nieefektywność polskiego systemu podatkowego zmuszają nas do podjęcia szerokiego wachlarza działań w tym zakresie, ze szczególną aktywnością ministrów: spraw skarbowych, polityki społecznej, gospodarki oraz ministra sprawa zagranicznych.
Mój rząd podejmie się realizacji szerokiej reformy podatkowo-społecznej, w oparciu o zastąpienie szeregu podatków i opłat obciążających pracę poprzez wprowadzenie tzw. podatku od funduszu płac, w wysokości ok. 25 proc. W naszym odczuciu niepomiernie usprawni to działalność przedsiębiorstw, rozliczenia podatkowe milionów podatników oraz ograniczy biurokrację skarbową. W ramach tego programu podejmiemy jednocześnie kroki, które umożliwią w nowym systemie stosowne wsparcie dla polskich rodzin, by podtrzymać - zrealizowaną głosami poprzedniej kadencji, z naszej inicjatywy - wolę wsparcia dla tej podstawowej wspólnoty ludzkiej.
Zastąpimy podatek CIT - w dużej mierze oceniany przez ekspertów za niezwykle nieefektywny - tzw. podatkiem przychodowym, który pozwoli w ten sposób urealnić obciążenie dla wszystkich działających w Polsce podmiotów gospodarczych. Przewidywana wysokość podatku wyniesie ok. 1-1,5 proc. Podtrzymamy jednocześnie kroki, które zachęcą do dalszego wchodzenia na polski rynek nowych podmiotów - zarówno zagranicznych, jak i krajowych. W tym celu stosować będziemy instrumenty przysługujące właściwemu ministrowi do zwolnień i redukcji obciążeń podatkowych.
Podejmiemy kroki w celu modernizacji stanu polskiej gospodarki - w tym celu wesprzemy np. budzące szerokie zainteresowanie na rynkach światowych rolnictwo ekologiczne, opracujemy i wdrożymy nowoczesny system regulacji wydobycia gazu łupkowego, zrestrukturyzujemy spółki Skarbu Państwa by były realnymi, "zwinnymi" podmiotami na rynku międzynarodowym, podejmiemy kroki w celu wypromowania polskiego brandu światowego, co poprzez tzw. "siłę przyciągania" pozwoli na szeroki rozwój również mniejszych polskich przedsięwzięć. Podejmiemy również działania, by spółki Skarbu Państwa otworzyły się na e-tankowanie.
Podejmiemy kroki reformatorskie w zakresie podatku VAT. Docelowo zmierzać będziemy do obniżenia tego podatku do minimów określanych przez Unię Europejską. Mamy jednak świadomość, że musi to być połączone z takim stanem gospodarki, który pozwoli na jednocześnie stopniowe obniżanie zadłużenia Polski, co - w połączeniu z propozycją wprowadzenia konstytucyjnych ograniczeń dla władzy w zakresie zadłużenia i deficytu - pozwoli na podniesienie zaufania rynków do Polski.
Wysoki Sejmie,
Mój rząd podejmie się kontynuacji wielu długofalowych procesów rozwoju infrastruktury w kraju. Uznajemy, że jest to dziedzina, w której sztafeta gabinetów rządowych - o której mówiłem na początku swojego wystąpienia - jest jak najbardziej zasadna. Chcę przy tym podkreślić kilka punktów, które będą dla nas ważne. Nasz rząd zwróci uwagę na obszary, które dotąd traktowane były po macoszemu, wspierając m.in. budowę S16 na Mazurach, dokończy S6 Gdańsk-Szczecin, uruchomi szybką kolej Nowy Sącz-Piekiełko, przedłuży S7 do Chyżnego, poprowadzi autostradę A2 aż do granicy z Białorusią, przedłuży drogę S19 do granicy ze Słowacją, dobudowywać będzie kolejne odcinki S11 Poznań-Katowice.
Nie wyczerpuje to jednak wielu przedsięwzięć, które będą w tej dziedzinie podejmowane, a które pozostawiam do szerszego omówienia - w ramach szerokich konsultacji - ministrowi właściwemu ds. infrastruktury.
Wysoka Izbo,
W naszym odczuciu konieczna jest reforma szeroko rozumianej polityki socjalnej. W tym celu podejmiemy kroki analityczne, rozważając obecnie stosowane mechanizmy wraz z ich kosztami i efektami, by sformułować rozwiązania, które z jednej strony pozwolą na redukcję wydatków zbędnych, z drugiej zachowają wartości solidaryzmu wobec najsłabszych i najbiedniejszych, by pomóc tym, którzy mają większe problemy, podnieść się i osiągać sukcesy, spełnienie, zadowolenie. Chcemy upowszechniać jednak przede wszystkim model, w którym najważniejsze będzie wsparcie najbliższego otoczenia, bo taką pomoc uznajemy za najskuteczniejszą. By, mówiąc językiem uniwersalnych w kulturze europejskiej, jeden był obok drugiego, a nie przeciwko niemu. By jeden drugiemu pomagał nieść jego "krzyż".
W ramach reformy społeczno-podatkowej dokonamy zasadniczej zmiany systemu emerytalnego w kierunku tzw. powszechnej emerytury obywatelskiej, wprowadzając w ten sposób system jednolity, prosty i przejrzysty. Nie zapomnimy przy tym wywiązać się ze zobowiązań wobec obecnych emerytów oraz tych, którzy do emerytury już się zbliżają.
Wysoka Izbo,
"Ślachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz - aż się zepsujesz". Polityka zdrowotna od dekad jest w Polsce nierozwiązanym, trudnym wyzwaniem. Nie służą temu ciągłe zmiany w systemie, powodujące częstokroć dezorientację wśród pacjentów i białego personelu. Mój rząd podejmie szerokie konsultacje z siłami politycznymi, w celu wypracowania trwałego, stabilnego rozwiązania, w oparciu o rozwiązania rynkowe oraz zagwarantowanie podstawowego, acz dobrze i sprawnie realizowanego, zakresu świadczeń dla każdego obywatela.
W swoich propozycjach opierać będziemy się na pracach eksperckich, w tym opracowaniach Fundacji Republikańskiej, zakładającej przypisanie do każdego pacjenta pewnej puli finansowej - opartej na dofinansowaniu budżetowym, funduszach pracowniczych oraz prywatnym ubezpieczeniu. Wprowadzimy konkurencję między świadczeniodawcami (zarówno ubezpieczalniami, jak i ośrodkami ochrony zdrowia), dążąc do podwyższenia jakości świadczonych usług.
Wysoki Sejmie,
Mój rząd podejmie kroki w celu modernizacji polskiego szkolnictwa na wszystkich jego szczeblach. Podstawowym założeniem jest zmiana filozofii podejścia do edukacji. Uważamy, że o ile Polska potrzebuje dzisiaj powszechnej, szerokiej edukacji na wysokim poziomie, to kierunki jej rozwoju należy zdecentralizować. Należy zrezygnować z podejścia, w ramach którego to politycy decydują za całe roczniki młodych ludzi o tym, czy będą one intensywniej uczyć się jednego czy drugiego przedmiotu. Pragniemy wprowadzić system tzw. "bonu edukacyjnego", by pozwolić rodzinom i młodym Polakom decydować o tym, jakie aspekty swojej wiedzy i zainteresowań będą intensywniej rozwijać. Chcemy konkurencyjności placówek edukacyjnych. Mamy przy tym świadomość nierówności infrastrukturalnych - zwłaszcza między obszarami wielkich miast, a mniejszych miejscowości. Uwzględnimy te czynniki także w ramach systemu bonowego, zapewniając, że każdy kto pragnie uzyskać dobrej jakości edukację, będzie miał taką możliwość w stosunkowo bliskiej okolicy.
W związku z krokami na niższych szczeblach szkolnictwa, konieczna jest w naszym odczuciu także szeroka reforma szkolnictwa wyższego. W porozumieniami z szerokimi środowiskami akademickimi, w konsekwencji zróżnicowania edukacyjnego będącego efektem wprowadzenia systemu bonowego, chcemy odstąpić od kryterium matury jako czynnika kwalifikacyjnego na studia wyższe na rzecz powrotu systemu egzaminów wstępnych czy innych - uczciwych - ustalanych przez wybraną szkołę wyższą mechanizmów rekrutacyjnych (być może uznawania ocen z dyplomu szczególnie prestiżowej szkoły, być może wybranych osiągnięć olimpijskich, konkursowych etc.), podkreślając niezwykłą autonomię szkół wyższych.
Nie budzi naszych wątpliwości, że kondycja polskiej nauki wciąż nie jest najlepsza. Zmiany, które proponujemy nie będą jednak opierać się jedynie o zwiększenia nakładów - choć i te są konieczne - ale przede wszystkim odbiurokratyzowanie polskiej nauki, wzmocnienie jej relacji z biznesem oraz polskimi potrzebami obronnymi, aktywnym wsparciem dla rozwoju naukowego naszych uczonych - poprzez rozmaite stypendia oraz aktywność Rzeczypospolitej w gremiach promujących rozwój.
Wysoki Sejmie,
Nie może budzić wątpliwości, że mój rząd będzie rządem pamięci o polskiej historii, będzie rządem aktywnej troski o polską kulturę i dziedzictwo Narodu. W przeciwieństwie do fasadowych instytucji powoływanych przez naszych poprzedników, które należy zlikwidować jako niefektywną grę pod publiczkę, podejmiemy się realizacji ambitnych projektów. Wzmocnimy świetne, choć niedofinansowane, projekty muzealne - Muzeum AK, Muzeum Komunizmu (czerpiąc ze świetnych doświadczeń budapesztańskiego Domu Terroru). Będziemy promować, w ramach instytucji wspierania polskiej kinematografii, powstanie ambitnej polskiej produkcji o skali oscarowej.
Będziemy zdecydowani bronić niezależności mediów, podejmując kroki uniemożliwiające wykorzystywanie wpływów politycznych, będących wynikiem sprawowania władzy publicznej, do ataku na politycznych konkurentów. Takich, których ja - i moja rodzina - byliśmy ofiarami jeszcze kilka, kilkanaście tygodni temu. Nie będzie realizowana żadna polityka odwetu. Jedyne, co proponujemy, to uczciwe, bezstronne media wg standardów znanych nam z świetnych z zachodniej Europy.
Nasza aktywność na polu kulturalnym, połączona będzie z aktywną dyplomacją - wykorzystując chociażby Instytut Adama Mickiewicza doprowadzimy do upowszechnienia polskiej kultury w świadomości europejskiej, budując polską markę.
Wysoka Izbo,
Wymiar sprawiedliwości mierzy się z licznymi bolączkami. W naszym przekonaniu, warto docenić postulaty także stronnictw od nas dzisiaj odległych, opozycyjnych, gdy proponowały wzmocnienie udziału czynnika obywatelskiego, gdy przychylały się - do skądinąd wywodzącego się z naszego środowiska - postulatu prowadzenia sprawy "dzień po dniu", gdy proponowały wzmocnienie pozycji zawodu sędziego jako prawdziwej "korony zawodów prawniczych", gdy chciały rozszerzenia stosowania tzw. ADR, alternative dispute resolution, czyli alternatywnych metod rozwiązywania sporów - np. rozpowszechnienie metod arbitrażowych, zwłaszcza w sporach gospodarczych.
Podnosimy te postulaty, by wespół z całym parlamentem podjąć się realizacji tych planów, które w przestrzeni publicznej przewijają się od lat, mimo to z mizernym skutkiem. Chcemy podjąć się tego wyzwania, łącząc je jednocześnie z podjęciem się kompleksowej reformy rozmaitych gałęzi prawa - np. poprzez przeniesienie wszystkich sankcji karnych, rozproszonych dzisiaj po różnych aktach normatywnych, odpowiednio do Kodeksu wykroczeń bądź Kodeksu karnego. Będziemy działać także w kierunku ułatwienia dostępu do sądu - poprzez stosowne modyfikacje w katalogu opłat sądowych, czy - wespół z korporacjami zawodowymi - realnego dostępu do bezpłatnej pomocy prawnej dla najbiedniejszych obywateli, która w Polsce - mimo zobowiązań europejskich - jest w istocie fikcją.
Wysoki Sejmie,
W dziedzinie polskiej obronności, pozostaje wiele do zrobienia. Podejmiemy rozliczne kroki w celu maksymalizacji potencjału obronnego Polski, wzmacniając tym samym poczucie bezpieczeństwa wśród Polaków. Przychodzi nam żyć w stosunkowo spokojnym okresie europejskiej historii, nie może jednak to oznaczać zapóźnienia technologicznego i jakościowego w polskim wojsku. Zwłaszcza, że wzmacnianie obronności to także - przy okazji - wsparcie dla rozwoju technologicznego całej gospodarki, co pokazały rozliczne przykłady światowe.
Przywrócimy testy sprawnościowe na komisjach wojskowych, zwiększymy wydatki na badania i modernizację polskiej armii, podejmiemy kroki w ramach podstawowego przeszkolenia wojskowego studentów, umożliwimy służbę wojskową posiadaczom Karty Polaka, wzmocnimy kooperację z armiami NATO i Grupy Wyszehradzkiej, rozwiniemy Wojska Pancerne, zaproponujemy budowę Obrony Terytorialnej, unowocześnimy polską obronę przeciwlotniczą, pozyskamy nowoczesne śmigłowce wielozadaniowe, zastosujemy nowoczesne systemy wsparcia dowodzenia oraz zobrazowania pola walki (C4ISR), rozwiniemy współpracę polskich uczelni wojskowych z ich zagranicznymi odpowiednikami.
Podejmiemy innowacyjne kroki w celu stworzenia systemu obrony przed zagrożeniami cybernetycznymi, które są w ostatnich latach jednym z poważniejszych zagrożeń, choć wydają się mniej spektakularne niż tradycyjne ataki. Zagwarantujemy także pełne bezpieczeństwo Morza Bałtyckiego - zdając sobie sprawę z niedoskonałości polskiej Marynarki Wojennej podejmiemy kroki modernizacyjne, ale także podejmiemy kroki budowy wspólnej floty bałtyckiej.
Wysoki Sejmie,
Bezpieczeństwo to także kwestie służb policyjnych. Wiele przykładów ostatnich lat unaoczniło nam wiele niesprawności w tej dziedzinie. Zdecydowanie opowiemy się za decentralizacją kompetencji policji na szczeble wojewódzkie, przekazując decyzje finansowo-kadrowe na ten poziom struktury policyjnej. Wierzymy, że komendanci wojewódzcy będą w stanie lepiej dostosowywać środki kadrowe, techniczne i finansowe niż często nieznająca realiów urzędnicza struktura w Komendzie Głównej. Odciążymy Komendanta Głównego Policji od wielu zbędnych obowiązków biurokratycznych, umożliwiając mu poświęcenie się zadaniom sprawnego zarządzania służbami policyjnymi. Wzmocnimy jednostki terenowe, ograniczając nadmierne obciążenia "rozliczeniowo-techniczne", na rzecz faktycznego działania na rzecz ochrony bezpieczeństwa obywateli. Podejmiemy kroki w celu usprawnień w działaniach między pionami policyjnymi.
Nie mogę, poruszając tematykę MSWiA, w tym miejscu nie wspomnieć o reformie administracyjnej. Priorytetem mojego rządu będzie przygotowanie nowelizacji kodeksu wyborczego, celem przygotowania do zbliżających się wyborów samorządowych. Nie wszystkie postanowienia w tej dziedzinie są jeszcze gotowe - co jest niechlubnym zaniedbaniem poprzedniego gabinetu, a sytuacja jest nagląca. Przygotujemy również stosowną nowelizację ustawy warszawskiej, w celu ograniczenia dublowania się urzędów powstających wraz z rozpoczęciem funkcjonowania województwa stołecznego już za kilka miesięcy.
Nie bez znaczenia jest sytuacja autonomii dla Górnego Śląska - ogromne zaniedbanie naszych poprzedników. Przygotujemy, we współpracy z siłami parlamentarnymi, nowoczesną, kompleksową ustawę organiczną, realizując wolę Polaków mieszkających na Śląsku, wyrażoną w referendum. Podejmiemy jednocześnie szerokie rozmowy dot. szerokiego zwiększenia uprawnień pozostałych regionów.
Wysoka Izbo,
W dziedzinie polityki zagranicznej podejmiemy kroki w celu zacieśnienia współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Uznajemy za zasadne oparcie się na tej strukturze politycznej jako silnej grupie wspierania interesów regionalnych naszych krajów, w ramach szerszych struktur - jak Unia Europejska czy NATO. W tym celu podejmiemy kroki, które pozwolą jeszcze mocniej wyrażać wspólny głos naszego regionu, np. poprzez wspólną, anglojęzyczną stację telewizyjną.
W relacjach z Unią Europejską zachować pragniemy podejście pragmatyczne - będziemy podejmować kroki, wspierające procesy demokratyzacyjne w zakresie podejmowania decyzji, dążyć do ograniczenia niepokojących zakusów biurokratycznych, stawać zdecydowanie po stronie koncepcji "Europy Narodów", niż koncepcji "Stanów Zjednoczonych Europy". Podejmiemy aktywne rozmowy z naszymi partnerami unijnymi w zakresie dalszego kształtu tej wspólnoty, której Polska jest i pozostanie aktywnym członkiem.
Polska dyplomacja pozostanie aktywna w zakresie upowszechniania polskiej polityki historycznej, broniąc dobrego imienia Polski zagranicą oraz promując polską kulturę, rozbudzając zainteresowanie naszym krajem, jego wspaniałą historią i dorobkiem. Pozostaniemy także aktywni na arenie gospodarczej, stosując aktywną dyplomację gospodarczą. Otworzymy się także, dostrzegając sytuację gospodarczą świata, na relacje gospodarcze z państwami, z którymi dotąd współpraca - niezasadnie - była stosunkowo niewielka, jak Indie.
W odniesieniu do naszych sąsiadów zaproponujemy relacje partnerskie, szukając - tam gdzie to możliwe - jak największej ilości punktów wspólnych, pozwalając na intensyfikację relacji kulturalnych, gospodarczych, społecznych. Traktowanie jako partnerzy musi być jednak obustronne, stąd też polska służba dyplomatyczna pozostanie aktywna w zabiegach takich jak uznanie Polonii niemieckiej za mniejszość narodową, co pozwoli na poprawienie sytuacji społecznej tej grupy Polaków w Republice Federalnej.
Wysoki Sejmie,
Na koniec chcę uczciwie powiedzieć, jak chciałbym ułożyć relacje rządu z parlamentem jako najwyższą reprezentacją narodu. Otóż składam niniejszym zobowiązanie, że dla kierowanej przez mnie Radzie Ministrów partnerstwo, dialog i współpraca rządu z parlamentem nie będą pustymi słowami, lecz będą traktowane za całą powagą. Zaproponuję, by regularnie mogła odbywać się w Sejmie moja debata ze szefami wszystkich klubów parlamentarnych na temat najważniejszych problemów Polski i Polaków. Osobiście jestem zawsze do dyspozycji wszystkich klubów, a ministrowie - wszystkich komisji.
Wysoka Izbo,
W związku z powyższym, proszę o udzielenie wotum zaufania dla rządu w przedstawionym przeze mnie składzie i z przedstawionym programem.
Dziękuję.
[brawa na stojąco z ław PL-K i PiS]