[Rząd] Ustawa o zmianie ustawy o trójstopniowym podziale terytorialnym

[Karol Malinowski]

USTAWA
z dnia 5 listopada 2020 roku.

o zmianie ustawy o trójstopniowym podziale terytorialnym państwa

Art. 1:1. Z dniem 1 grudnia 2022 roku stworzone zostaną województwa:
1) górnośląskie
2) jurajsko-dąbrowskie
3) warszawskie

2. Z dniem 1 grudnia 2022 roku zostaną wygaszone województwa:
1) śląskie
2) opolskie

3. Z dniem 1 grudnia 2022 roku marszałkowie województw zostają wybierani w wyborach powszechnych. W województwie warszawskim marszałkiem województwa jest prezydent Warszawy.

4. Wykaz gmin i powiatów, wchodzących w dniu 1 grudnia 2022 w skład województw, określa załącznik do ustawy.

Art. 2 Siedzibą wojewody i sejmiku województwa są:
1) w województwie dolnośląskim - wojewody i sejmiku województwa - Wrocław
2) w województwie górnośląskim - wojewody - Opole - sejmiku województwa - Katowice
3) w województwie jurajsko-dąbrowskim - wojewody - Sosnowiec - sejmiku województwa - Częstochowa
4) w województwie kujawsko-pomorskim - wojewody - Bydgoszcz - sejmiku województwa - Toruń
5) w województwie lubelskim - wojewody i sejmiku województwa - Lublin
6) w województwie lubuskim - wojewody - Gorzów Wielkopolski - sejmiku województwa - Zielona Góra
7) w województwie łódzkim - wojewody i sejmiku województwa - Łódź
8) w województwie małopolskim - wojewody i sejmiku województwa - Kraków
9) w województwie mazowieckim - wojewody i sejmiku województwa - Płock
10) w województwie podkarpackim - wojewody i sejmiku województwa - Rzeszów
11) w województwie podlaskim - wojewody i sejmiku województwa - Białystok
12) w województwie pomorskim - wojewody i sejmiku województwa - Gdańsk
13) w województwie świętokrzyskim - wojewody - Radom - sejmiku województwa - Kielce
14) w województwie warmińsko-mazurskim - wojewody i sejmiku województwa - Olsztyn
15) w województwie warszawskim - wojewody i sejmiku województwa - Warszawa
16) w województwie wielkopolskim - wojewody i sejmiku województwa - Poznań
17) w województwie zachodniopomorskim - wojewody i sejmiku województwa - Szczecin

Art. 3 Nazwą urzędu wojewody jest:
w województwie dolnośląskim - "wojewoda dolnośląski"
w województwie górnośląskim - "wojewoda górnośląski"
w województwie jurajsko-dąbrowskim - "wojewoda jurajsko-dąbrowski"
w województwie kujawsko-pomorskim - "wojewoda kujawsko-pomorski"
w województwie lubelskim - "wojewoda lubelski"
w województwie lubuskim - "wojewoda lubuski"
w województwie łódzkim - "wojewoda łódzki"
w województwie małopolskim - "wojewoda małopolski"
w województwie mazowieckim - "wojewoda mazowiecki"
w województwie podkarpackim - "wojewoda podkarpacki"
w województwie podlaskim - "wojewoda podlaski"
w województwie pomorskim - "wojewoda pomorski"
w województwie świętokrzyskim - "wojewoda świętokrzyski"
w województwie warmińsko-mazurskim - "wojewoda warmińsko-mazurski"
w województwie warszawskim - "wojewoda warszawski"
w województwie wielkopolskim - "wojewoda wielkopolski"
w województwie zachodniopomorskim - wojewoda zachodniopomorski"

Art. 4 Pierwsze wybory do organów stanowiących województw i powiatów, o których mowa w ustawie, przeprowadza się przed datą określoną w art. 1 ust. 1.

Art. 5:1. Zobowiązuje się Sejm, Senat i Radę Ministrów do dokonania, nie później niż do dnia 30 listopada 2024 roku, oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa.
2. Na podstawie wyników oceny, o której mowa w ustawie 1, może być dokonana korekta zasadniczego podziału terytorialnego państwa wprowadzonego ustawą.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w Podziale administracyjnym:

Województwo zachodniopomorskie:
- utworzenie powiatów:
wolińsko-kamieński ( ob. m. Świnoujście i kamieński) – siedziba Świnoujście;
koszaliński (ob. białogardzki i koszaliński ) - siedziba Koszalin;
choszczeńsko-stargardzki – siedziba Stargard
pyrzycko-myśliborski – siedziba Myślibórz;
łobesko-świdwiński – siedziba Świdwin;

Województwo pomorskie
- włączenie Elbląga i powiatu elbląskiego;
- włączenie do powiatu elbląskiego powiatu nowodworskiego;
- utworzenie powiatu malborsko-sztumskiego z siedzibą w Malborku.

Województwo kujawsko-pomorskie:
połączenie powiatów:
grudziądzkiego i wąbrzeskiego - siedziba Grudziądz - nazwa powiatu grudziądzki
golubsko-dobrzyńskiego i rypińskiego - siedziba Rypin - nazwa powiatu rypiński
mogileńskiego i inowrocławskiego - siedziba Inowrocław - nazwa powiatu inowrocławski
radziejowskiego i aleksandrowskiego - siedziba Aleksandrów Kujawski - nazwa powiatu aleksandrowski
sępoleńskiego i tucholskiego - siedziba Tuchola - nazwa powiatu tucholski

Województwo warmińsko-mazurskie
- włączenie Elbląga do województwa pomorskiego
- połączenie powiatów:
braniewskiego i lidzbarskiego - siedziba Lidzbark Warmiński - nazwa powiatu lidzbarski
gołdapskiego i oleckiego - Gołdap - nazwa powiatu gołdapski
nidzickiego i działdowskiego - Działdowo - nazwa powiatu działdowski
nowomiejskiego i iławskiego - Iława - nazwa powiatu iławski
węgorzewskiego i giżyckiego - Giżycko - nazwa powiatu giżycki

Województwo podlaskie:
-włączenie powiatów węgrowskiego (bez gminy Łochów i Korytnica przyłączonych do powiatu wyszkowskiego, oraz Sadowne, Stoczek przyłączonych do powiatu ostrowskiego) i sokołowskiego połączonych w powiat sokołowsko-węgrowski ze stolicą w Sokołowie Podlaskim.
- włączenie powiatu łosickiego z gminami Mordy, Przesmyki, Paprotnia i Korczew z dotychczasowego powiatu siedleckiego,
- połączenie powiatów:
monieckiego i grajewskiego - siedziba Grajewo - nazwa powiatu grajewski
hajnowskiego, siemiatyckiego i bielskiego - siedziba Bielsk Podlaski - nazwa powiatu bielski
łomżyńskiego i kolneńskiego - siedziba Łomża - nazwa powiatu łomżyński
suwalskiego i sejneńskiego - siedziba Suwałki - nazwa powiatu suwalski
wysokomazowieckiego i zambrowskiego - siedziba Zambrów - nazwa powiatu zambrowski

Województwo lubuskie:
-połączenie powiatów:
sulęcińskiego i słubickiego - siedziba Słubice - nazwa powiatu słubicki
gorzowskiego i strzelecko-drezdeneckiego - siedziba Gorzów Wielkopolski - nazwa powiatu gorzowski
wschowskiego i nowosolskiego - siedziba Nowa Sól - nazwa powiatu nowosolski

Województwo wielkopolskie:
- połączenie powiatów:
pilskiego i chodzieskiego - siedziba Piła - nazwa powiatu pilski
międzychodzkiego i szamotulskiego - siedziba Szamotuły - nazwa powiatu szamotulski

Województwo mazowieckie:
- obejmuje powiaty: m. Płock i Ostrołęka; księstwo płockie, gostyniński, sierpecki, żuromiński, płoński, sochaczewski, wyszkowski, pułtuski, ciechanowski, mławski, przasnyski, ostrołęcki i ostrowski.
- połączenie powiatów:
księstwa płockiego i gostynińskiego - siedziba Płock - nazwa powiatu księstwo płockie
makowskiego i przasnyskiego - siedziba Przasnysz - nazwa powiatu przasnyski
żuromińskiego i sierpeckiego - siedziba Sierpc - nazwa powiatu sierpecki

Województwo warszawskie
- obejmuje powiaty: m. Warszawa, grójecki (bez gmin Nowe Miasto nad Pilicą i Mogielnica przyłączonych do powiatu rawskiego), żyrardowski, grodziski, warszawski zachodni, piaseczyński, otwocki, pruszkowski, miński, wołomiński, legionowski, nowodworski,

Województwo lubelskie
-włączenie powiatów:
m. Siedlce, garwoliński, siedlecki.
- połączenie powiatów:
janowskiego i biłgorajskiego - siedziba Biłgoraj - nazwa powiatu biłgorajski
parczewskiego i włodawskiego - siedziba Włodawa - nazwa powiatu włodawski

Województwo łódzkie:
-włączenie gmin Nowe Miasto nad Pilicą i Mogielnica z województwa mazowieckiego pow. Białobrzeskiego, do powiatu rawskiego,
- połączenie powiatów:
m. Skierniewice i skierniewickiego - siedziba Skierniewice - nazwa powiatu skierniewicki
poddębickiego i zgierskiego - siedziba Zgierz - nazwa powiatu zgierski
wieruszowskiego i wieluńskiego - siedziba Wieluń - nazwa powiatu wieluński



Województwo świętokrzyskie
- przyłączenie powiatów: m. Radom, białobrzeski, kozienicki, lipski, przysuski, radomski, szydłowiecki zwoleński,
- połączenie powiatów:
radomskiego i białobrzeskiego - siedziba Radom - nazwa powiatu radomski
lipskiego i zwoleńskiego - siedziba Zwoleń - nazwa powiatu zwoleński
przysuskiego i szydłowieckiego - siedziba Szydłowiec - nazwa powiatu szydłowiecki
kazimierskiego i pińczowskiego - siedziba Pińczów - nazwa powiatu pińczowski
włoszczowskiego i jędrzejowskiego - siedziba Jędrzejów - nazwa powiatu jędrzejowski

Województwo dolnośląskie:
- przyłączenie powiatów: brzeskiego, namysłowskiego i nyskiego;
- połączenie powiatów:
górowskiego i wołowskiego - siedziba Wołów - nazwa powiatu wołowski
strzelińskiego i oławskiego - Oława - nazwa powiatu oławski
wałbrzyskiego i kamiennogórskiego - siedziba Wałbrzych - nazwa powiatu wałbrzyski
jeleniogórskiego i złotoryjskiego - siedziba Jelenia Góra - nazwa powiatu jeleniogórski
trzebnickiego i milickiego - siedziba Trzebnica - nazwa powiatu trzebnicki
namysłowskiego i brzeskiego - siedziba Brzeg - nazwa powiatu brzeski

Województwo górnośląskie
- obejmuje powiaty: m. Opole,, Katowice, Bytom, Chorzów, Gliwice, Jastrzębie-Zdrój, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Tychy, Zabrze, Żory; , kędzierzyńsko-kozielski, kluczborski, krapkowicki, oleski, opolski, prudnicki, strzelecki, bieruńsko-lędziński, cieszyński, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, księstwo pszczyńskie, księstwo raciborskie, rybnicki, tarnogórski, wodzisławski,
-połączenie powiatów głubczyckiego i kędzierzyńsko-kozielskiego - siedziba Kędzierzyn-Koźle - nazwa powiatu kędzierzyńsko-kozielski

Województwo jurajsko-dąbrowskie
- obejmuje powiaty: m. Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Sosnowiec, będziński, częstochowski, kłobucki, myszkowski, zawierciański, chrzanowski i olkuski;

Województwo małopolskie-
- włączenie powiatów: m. Bielsko-Biała; bielski, żywiecki;
- przyłączenie powiatów miechowskiego i proszowickiego (bez gminy Koszyce) do powiatu krakowskiego - siedziba Kraków - nazwa powiatu krakowski
-przyłączenie gminy Koszyce do powiatu brzeskiego;
- odłączenie powiatów: chrzanowski, olkuski

Województwo podkarpackie:
-połączenie powiatów:
m. Krosno i krośnieńskiego - siedziba Krosno - nazwa powiatu krośnieński
m. Tarnobrzeg i tarnobrzeskiego - siedziba Tarnobrzeg - nazwa powiatu tarnobrzeski
leskiego, bieszczadzkiego i sanockiego - siedziba Sanok - nazwa powiatu sanocki

Na mównicę wchodzi minister Karol Malinowski, przedstawiający nowelizację ustawy o trójstopniowym podziale terytorialnym.

Pani Marszałek,
Panie premierze,
Wysoka Izbo!

Rząd Partii Liberalnej, Porozumienia dla Polski i Partii Polaków chciałby przedstawić Wysokiej Izbie, paniom i panom posłom naszą propozycję reformy administracyjnej, którą chcemy wprowadzić, nowelizując ustawę o trójstopniowym podziale terytorialnym.

Uzasadnienie:
Wprowadzana reformę administracyjną jest skutkiem tego, że poprzednia reforma administracyjna nie do końca się sprawdziła. Chodzi m.in. o województwa mazowieckie i śląskie, gdzie było zbyt wiele nierówności społecznych. Między innymi po to, by te nierówności zniweczyć, wprowadzamy zmiany. Również informujemy, że Ślązacy będą mieli "własne" województwo, głównie w historycznych granicach Górnego Śląska, z możliwością otrzymania, w dalekiej przyszłości, statusu autonomicznego.
Reforma to również szansa dla mieszkańców Radomia i okolic, bowiem to miasto dołączy do województwa świętokrzyskiego i otrzyma wspólnie z Kielcami status miasta wojewódzkiego. Mieszkańcy konurbacji śląsko-dąbrowskiej nie muszą się bać, że połączenia autobusowe, tramwajowe i kolejowe w ramach KZK GOP, Tramwajów Śląskich i Kolei Śląskich nie będą zmieniane, jak i również nie będzie rozwiązana konurbacja, jak i Górnośląski Okręg Przemysłowy. Również mamy zamiar łączyć powiaty, bowiem niektóre nie radzą sobie najlepiej, bowiem są za małe i zbyt biednie. Będziemy również odbiurokratyzować powiaty. Nasz cel to silna samorządność.

Ustawa nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi.

Korzyści:
Koalicja rządowa dostała gwarancję od samorządowców, że w województwie jurajsko-dąbrowskim będzie rozwijana komunikacja miejska pomiędzy miastami tego województwa, m.in. Sosnowiec-Olkusz, Będzin-Chrzanów, jak i również szeroką współpracę pomiędzy tymi regionami. Również po rozmowami z władzami Kielc i Radomia widzimy, że władze tych miast chcą współpracować m.in. jeżeli chodzi o lotnisko w Radomiu, gdzie po reformie administracyjnej ma dojść do zmiany nazwy na Radom-Kielce. Również w nowym województwie górnośląskim miasta dzisiejszego województwa śląskiego i opolskiego widzą korzyści z tych zmian i jest dzięki temu szansa na szybszy rozwój tych regionów. Ta reforma daje szansę na lepszy rozwój województw. W kwestii powiatów, to połączone powiaty, to szansa dla takich powiatów, bowiem większe i bogatsze powiaty, to szansa na konkurowanie na równych prawach z większymi powiatami, a więc większy rozwój.

Zagrożenia:
Powołaliśmy zespół ekspertów, jak i również prowadziliśmy konsultacje z samorządami i mieszkańcami i jak na razie nie ma zagrożeń reformy, ale zostawiamy otwartą furtkę, dwuletnią możliwość zmian, jeśli będzie taka konieczność to takie delikatne zmiany czy modyfikacje będą. Jesteśmy też otwarci na poprawki.

Koszty:
Koszt reformy administracyjnej to będzie około 100 mln zł, ale przedstawione koszty pozwolą poprawić status życia mieszkańców; musimy utworzyć kilka nowych urzędów i delegatur. Widzimy głęboki sens tych zmian, dlatego zabezpieczyliśmy już odpowiednie środki w budżecie.

Dziękuję.

[Piotr M. Wiśniewski]

Wicemarszałek Antoniszyn-Klik:

Otwieram debatę.

og: 48h na zabranie głosu, jeśli nikt nie zabierze, od razu głosujemy.
og: edytuj datę ustawy

[Laura]

Na mównicę wchodzi poseł Patryk Lewicki

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Rząd podejmuje niewątpliwie ważną próbę reform. Wiele zapisów wzbudza jednak kontrowersje wśród mieszkańców różnych części kraju. W województwie opolskim zapewne są zwolennicy oraz przeciwnicy tego aby województwo zostało wygaszone. Debata to właściwy czas aby wyjaśnić w szczegółach czy korzyści dla mieszkańców województwa opolskiego będą większe po włączeniu tego obszaru w skład województwa górnośląskiego. Czy województwo opolskie nie jest w stanie samodzielnie należycie funkcjonować wedle wnioskodawców?. Proponowana jest także reforma powiatów poprzez łączenie, jakimi przesłankami kierujecie się państwo proponując te zmiany, czy są to czynniki obiektywne?. W wielu powiatach przeznaczonych do likwidacji delikatnie mówiąc nie ma entuzjazmu w związku z proponowanymi zmianami, które są traktowane jako usilna próba wprowadzania zmian.

Dziękuję

[Karol Malinowski]

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo.

Panie pośle, rozumiem pana obawy, ale są one nieuzasadnione. Opole w województwie górnośląskim otrzyma status miasta wojewódzkiego. Zmiana podziału administracyjnego daje szanse na poprawę życia mieszkańców obecnego województwa opolskiego. Oczywiście mogliśmy tego województwa nie wygaszać, ale dane ekonomiczne województwa są niestety brutalne, bowiem województwo jest najbiedniejszym regionem Polski i chcemy to zmienić właśnie wprowadzając te ziemie do województwa górnośląskiego. Mieszkańcy na tym nie stracą, tylko na tym zyskają.

Co do pańskiego pytania co do likwidacji powiatów, to też nie rozumiem tych obaw, bowiem siedziby powiatów, które zostaną wygaszone po połączeniu powiatów, będą w dalszym ciągu funkcjonowały filie Starostw, tak jak w przypadku byłych miast wojewódzkich po reformie z 1999 roku, a tak jak mówiłem mieszkańcy i same powiaty tylko na tym skorzystają, bowiem powiaty będą mogły się rozwijać i konkurować z większymi powiatami, a mieszkańcy też na tym skorzystają, bo to będzie oznaczało lepsze życie dla mieszkańców.

Dziękuję.

[Laura]

Na mównicę wraca Patryk Lewicki

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Prosiłbym o wskazanie przez Pana ministra źródła wedle którego województwo opolskie jest najbiedniejszym regionem. A jeśli tak jest rzeczywiście na podstawie określonych danych to czy rzeczywiście przyłączenie tych terenów do nowego województwa górnośląskiego będzie korzystne, skoro jak wiemy niekorzystnie obecność w województwie Śląskim ocenia duża część mieszkańców Częstochowy czy Sosnowca. Co zatem nastąpi, że województwo opolskie zyska na tyle, że właściwym będzie jego wygaszenie. Czy można przekładać to automatycznie skoro Radom zostanie włączony do woj świętokrzyskiego, a zatem obecność Warszawy nie pozwoliła na poziomie samorządu osiągnąć mieszkańcom Radomia wzrostu zamożności zgodnego z ich aspiracjami.
Czy nie uważacie państwo, pytanie kieruję do wszystkich klubów parlamentarnych w szczególności tych tworzących koalicję rządową, że zmiany zarówno w strukturze województw jak i powiatów powinny zostać poprzedzone referendum . Zwłaszcza w sprawie wygaszenia województwa?.

Dziękuję

[Karol Malinowski]

Pani marszałek,
Wysoka izbo.

Panie pośle, tylko akurat w przypadku województwa górnośląskiego jest taka sytuacja, że to Województwo będzie praktycznie jednolite, a w obecnym województwie śląskim właśnie Śląskie miasta się rozwijały, a nieŚląskie nie. Poza tym tak jak mówiłem samorządowcy chcą takiej zmiany i są gotowi na taką zmianę.

Co do referendum, to można je rozważyć, ale nie uważam, żeby było to konieczne.

Dziękuję.

[Administrator]

Na mównicę wchodzi Paweł Liściowski
Pani marszałek!
Wysoka Izbo!
Z wielkim zainteresowaniem przyjąłem zapowiedź reformy administracyjnej. Od dłuższego czasu dostrzegam bowiem niedoskonałości obecnego podziału. Propozycja rządu jest jednak moim zdaniem niedopracowana.
Po pierwsze w art. 1. ust. 3 jest mowa o wyborze marszałków województw w wyborach powszechnych. Ufam, że zostaną zaproponowane poprawki do ordynacji wyborczej, które wprowadzą tam odpowiednie przepisy. Kolejne zdanie stanowi, że marszałkiem w województwie warszawskim będzie prezydent miasta. Czy w takim razie mieszkańcy pozostałej części województwa, niż samo miasto nie będą mieli wpływu na wybór swoich władz? Ta sprawa musi zostać doprecyzowana, bowiem na ten moment tak należy interpretować ten zapis.
Co więcej ust. 4. tego samego artykułu odnosi się do załącznika do ustawy, którego w projekcie brakuje. Jest co prawda jakiś spis zmian, ale nie jest on wykazem, do którego odnosi się rzeczony przepis.
Co do połączenia powiatów, to jestem umiarkowanym zwolennikiem takiego rozwiązania, jednak uważam, że w wielu przypadkach nazwy nowych powiatów mogłyby odnosić się do nazw łączonych powiatów, co zresztą zastosowano w kilku przypadkach. To na pewno pozwoli na uniknięcie konfliktów w części przypadków.
Liczę na dostosowanie tekstu ustawy do moich oczekiwań.
Dziękuję.

[Karol Malinowski]

Pani marszałek,
Wysoka Izbo.

Panie pośle przygotujemy poprawki w kwestii wybieralności marszałka województwa warszawskiego.
Co do Kodeksu Wyborczego, to damy po nowym roku gotowy projekt nowego kodeksu wyborczego.
Co do ust. 4, to poprawimy to.
Co do kwestii połączonych powiatów, to jednak uważamy, że nazwy mogą być niezmienione w reformie administracyjnej, bowiem nie uważamy, żeby to jakaś była poważna zmiana.

Dziękuję.

[Laura]

Na mównicę wchodzi pos. Patryk Lewicki

Pani Marszałek
Wysoka Izbo
Panie Ministrze

Mówi Pan, że pomysł referendum można rozważyć, ale nie uważa aby było ono konieczne. Naszym zdaniem waga problemu jest na tyle znacząca, iż należy zapytać obywateli. Proszę zatem o odpowiedź. Czy pańska formacja polityczna jest za czy przeciw referendum i od jakich czynników zależy ewentualne przeprowadzenie referendum?

Dziękuję

[Karol Malinowski]

Pani marszałek,
Wysoka Izbo.

Panie pośle, można rozpisać referendum, ale jako szef Partii Polaków, kiedy jeździłem po Polsce podczas kampanii wyborczej i byłem m.in. w województwie opolskim wiem, że mieszkańcy chcą takiej zmiany, bo gdyby tej zmiany ludzie nie chcieli, to mnie i mojej partii nie byłoby w Sejmie.

Oczywiście można potwierdzić wolę mieszkańców w regionalnych referendach, ale tak jak mówiłem nie jestem tego zwolennikiem.