[ZL] Ustawa o powołaniu Polskiego Instytutu Języków Obcych

[Laura]

Na mównicę wchodzi poseł Olga Novak

Pani Marszałek
Wysoka Izbo
W imieniu klubu parlamentarnego Zjednoczonej Lewicy przedstawiam projekt ustawy o powołaniu Polskiego Instytutu Języków Obcych.




Ustawa o powołaniu Polskiego Instytutu Języków Obcych z ....... 2020
Art 1. Tworzy się Polski Instytut Języków Obcych
Art 2. Siedzibą instytutu jest miasto Poznań
Art 3. Cele instytutu
1)Kształcenie i doskonalenie kadr w zakresie znajomości i nauczania języków obcych
1) prowadzenie badań nad językami obcymi
2)prowadzenie badań nad językami wymarłymi i zagrożonymi wymarciem
3) prowadzenie badań nad gwarami, dialektami niemającymi statusu języka
4)prowadzenie studiów z zakresu języków pozaeuropejskich
5)prowadzenie studiów nad gwarami, dialektami niemającymi statusu języka
6)działalność wydawnicza, szczegóły określa statut
Art 4. Instytutem kieruje dyrektor generalny.
1) dyrektorem generalnym może zostać osoba przynajmniej z tytułem doktora z zakresu językoznawstwa, filologii.
2)posiada dorobek naukowy w tym publikacje zagranicą, pozyskane granty badawcze.
3)jest osobą niekaraną
4) Wyboru pierwszego dyrektora dokonuje minister właściwy ds. nauki
5)kadencja trwa 5 lat
6)kolejnego dyrektora wybiera Rada
Art 5. Organem uchwałodawczo-kontrolnym jest rada.
1) w skład Rady wchodzą wszyscy pełnoetatowi pracownicy naukowi.
2) szczegóły ustania członkostwa określa statut
Art 6. Instytut dzieli się na departamenty zajmujące się badaniem poszczególnych obszarów i języków, szczegóły określa statut.
Art 7. Dyrektor Generalny przedstawia co dwa lata raport z działań instytutu ministrowi właściwemu ds. nauki.
Art 8. Przychodami instytutu są
1) dotacje budżetowe
2)dotacje celowe na działania określone w artykule 3
Art 9. Ustawa wchodzi w życie dnia1 styczna 2021 roku
1) instytut rozpoczyna pracę dydaktyczną z dniem 1 października 2023 roku.

Uzasadnienie

Powołanie Polskiego Instytutu Języków Obcych w celu rozwoju kształcenia i prowadzenia badań nad językami obcymi. Kształcenie ma na celu przygotowywanie kompetentnych kadr z zakresu znajomości języków pozaeuropejskich takich jak suahili ( jeden z języków urzędowych Unii Afrykańskiej) shona, syngaleski. Czyli takich, których znajomość wśród obywateli będzie utylitarna dla państwa w procesie rozwijania stosunków politycznych i gospodarczych. Wykształcenie w tak specjalistycznym obszarze pozwala także na znalezienie niszy na rynku pracy. Badania i kształcenie z zakresu języków zagrożonych wyginięciem lub wymarłych np pruski. Badania nad gwarami w tym ewolucji języka . Lokalizacja instytutu w Poznaniu jest krokiem w kierunku aby instytucje państwowe miały swe siedziby także poza stolicą.

Ustawa jest zgodna z prawem UE

Dziękuję

[Joszua Barycz]

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Pani Poseł jakie zadania będzie wykonywał Polski Instytut Języków Obcych, których nie realizują już istniejące instytucje prywatne i państwowe? Lekcje suahili prowadzi m.in. Forum Kenijsko-Polskie. Badaniem gwar i dialektów zajmuje się Instytut Języka Polskiego PAN. Studia z zakresu języków pozaeuropejskich prowadzą liczne instytuty lingwistyki stosowanej na naszych uczelniach. Po co tworzyć kolejną instytucję zajmującą się tym samym za pieniądze podatników? Jaką wartość dodaną ma ona zapewnić w stosunku do już istniejących instytucji? Jakie koszty dla budżetu państwa spowoduje powołanie PIJO?

Dziękuję.

[Laura]

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Powołanie PiJO spowoduje, że powstanie jeden ośrodek naukowo badawczy zajmujący się badaniem języków obcych. Celem jest stworzenie silnego ośrodka, który będzie kształcił kadry na wzór Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, prowadził wąsko wyspecjalizowaną działalność badawczą i dydaktyczną. Ośrodki prowadzące badania i edukacje z zakresu języków są rozproszone na terenie całego kraju, my chcemy aby były dostępne w jednym silnym ośrodku. Zakres badań nie będzie obejmował gwar występujących w Polsce. Badania nad językami pozaeuropejskimi, językami zagrożonymi wymarciem czy wymarłymi traktujemy jako działanie strategiczne. Z jednej strony ocalenie języków zagrożonych wyginięciem lub wymarłych jako wkład Polski na rzecz dziedzictwa kultury, z drugiej jako instrument do posiadania kadr znających języki pozaeuropejskie, co będzie utylitarne dla państwa, państwo takich ludzi potrzebuje. Budżet to około 20 milionów złotych rocznie.

Dziękuję

[Joszua Barycz]

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

W opinii Partii Liberalnej znacznie lepszym rozwiązaniem jest wspieranie wielu ośrodków konkurujących ze sobą jakością badań i zajęć dydaktycznych niż tworzenie kolejnej centralnej instytucji państwowej. 20 milionów złotych można przeznaczyć na wiele pilniejszych i ważniejszych wydatków. Myślę, że polska gospodarka nie cierpi na brak kadr znających języki obce nawet te najbardziej egzotyczne. Polska gospodarka cierpi z powodu olbrzymich obciążeń biurokratycznych i fiskalnych. 20 milionów mniej obciążeń może pomóc wielu firmom i gospodarstwom domowym. Nie wiem skąd opinia pani poseł, że państwo potrzebuje takich ludzi. Gdyby byli oni potrzebni to już dziś rynek takie zapotrzebowanie by zagospodarował i gospodaruje choćby przez działanie takich organizacji jak wspomniane wcześniej Forum Kenijsko-Polskie.

Lewica często mówi o sobie, że jest obrońcą interesów najsłabszych obywateli. To działanie na pewno nie jest w ich interesie, a wręcz wpłynie na zwiększenie obciążeń podatkowych obywateli, bo gdzieś te 20 dodatkowych milionów w budżecie trzeba będzie znaleźć. Jak wyższe podatki wpłynął Państwa zdaniem na sytuację rodzin z dziećmi? Partia Liberalna nie zgadza się na szastanie pieniędzmi obywateli zwłaszcza na tak wątpliwe projekty jak powołanie Polskiego Instytutu Języków Obcych.

Dziękuję.

[Laura]

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Nie wiem skąd przekonanie przedstawicieli Partii Liberalnej o tym, że należy podnieść podatki aby powołać instytut. Jak funkcjonuje wiele ośrodków dydaktycznych wspieranych i promowanych przez państwo, w tym uczelnie prywatne to wiemy. W Polsce nie brakuje także specjalistów z zakresu administracji publicznej czy stosunków międzynarodowych, gospodarka nie odczuwa ich niedoboru. Czy jednak kwestionuje Pan zasadność funkcjonowania takich instytucji jak KSAP czy PISM. W tych instytucjach pracują przecież najlepsi, nauka i praca pozwala się rozwijać i podnosić kwalifikacje. KSAP dostarczyła wielu wybitnych urzędników Polska gospodarka cierpi z wielu powodów, nie bynajmniej z obciążeń fiskalnych, ale z niejasności przepisów, co jest korzystne dla wielu środowisk, gdyż w gąszczu przepisów duży może więcej, jego jest stać na najlepszych prawników. Dzięki czemu może unikać płacenia podatków, wykorzystywać kruczki prawne, że nie osiąga dochodów, na tym cierpią finanse państwa. Ochrona najsłabszych polega między innymi na tym, że podatki płacą wszyscy, a nie Ci którzy nie mogą ich uniknąć. O tym jak bronicie pieniędzy obywateli mówicie wtedy kiedy jest wam wygodnie, w związku z doraźnymi potrzebami. Jednak kiedy obniżacie podatki, dajecie ulgi zagranicznym firmom kosztem polskich, w budżecie nie ma środków na sfinansowanie wielu potrzebnych przedsięwzięć wówczas mówicie o wolności, o zostawianiu pieniędzy obywateli w ich portfelach. Wtedy nie widzicie tych najsłabszych.
Dziękuję

[Piotr M. Wiśniewski]

Piotr M. Wiśniewski:

Pani Marszałek, Wysoka Izbo!

Pani poseł, ja mam kilka pytań.

Pierwsze i najważniejsze - po co tworzyć kolejną instytucję, która tylko będzie generować koszty i powielać zadania wielu innych organizacji?

Po drugie, czemu akurat Poznań? Nie mam nic przeciwko temu miastu, ale jestem ciekaw dlaczego lewica wybrała akurat Poznań.

Kolejne pytanie. W skład Rady Instytutu, który chcecie powołać wchodzą, tu cytat - "wszyscy pełnoetatowi pracownicy naukowi". Raz, dlaczego tylko pełnoetatowi? Niepełnoetatowi są gorsi? Dwa, ci pracownicy naukowi to z jakiej dziedziny? Fizyki, czy może bezpieczeństwa wewnętrznego? Niech państwo to doprecyzują. Dwa, będą to pracownicy WSZYSTKICH uczelni? Przecież to niemożliwe do zrealizowania, pani poseł! Być może warto postawić na przedstawicieli konkretnych uczelni, również wybieranych na kadencję.

I ostatnie pytanie, art. 6., mówi o departamentach - w jaki sposób one będa podzielone? Będzie departament do spraw każdego języka, czy proponują państwo podział według grup - języki romańskie, germańskie itd.?

[Jan Wolański]

Przemówienie posła Stanisława Gogacza:

Pani Marszałek, Wysoka Izbo!

Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Klubu Prawa i Sprawiedliwości. Naszym zdaniem powołanie Polskiego Instytutu Języków Obcych to pomysł zupełnie chybiony.

Powtórzę główny zarzut po moich przedmówcach, jednak warto, by wybrzmiał on ponowie, gdyż dotyka meritum problemu. Owa instytucja powiela zadania, które są już w kompetencjach uniwersytetów, instytutów prywatnych, szkół językowych, centrów doszkalających czy wspomnianej Polskiej Akademii Nauk.

Wyrażam głębokie przekonanie, iż istnienie Instytut ma znikome walory praktyczne i będzie stratą pieniędzy państwowych, które można zainwestować w rozwój struktur już istniejących. Uważam, że optymalne wyjście to zwiększenie dotacji na Polski Instytut Dyplomacji, który szkoli rodzime kadry na misje dyplomatyczne, w służbie Ojczyźnie, m. in. w zakresie nauki języków.

Dziękuję.

[Laura]

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Odpowiadając na pytania zadane przez Pana posła Wiśniewskiego. Instytut nie powiela, on dopełnia prac w pewnych dziedzinach. Jednym z celów jest badanie języków wymarłych i zagrożonych wyginięciem, a więc tym czego w Polsce brakuje, a co daje szansę na granty ze środków unijnych. Powołanie instytutu spowoduje, że badania nad wyżej wspomnianą tematyką będą prowadzone w jednym ośrodku. Poznań, gdyż jest to silny ośrodek akademicki, a uważamy, że nie wszystkie instytucje centralne powinny znajdować się w stolicy, pewne kroki w tym względzie zostały już uczynione. Jak państwo wiecie m.in siedziba główna Polskiej Agencji Kosmicznej znajduje się w Gdańsku. Będą to pracownicy z takich dziedzin jak lingwistyka, językoznawstwo, filologia czy kulturoznawstwo. Nie wiem czy ustawodawca ma podejmować decyzje odnośnie tego z jakich ośrodków mają pochodzić pracownicy PIJO, lepiej pozostawić to w gestii władz instytutu. Podział na departamenty, to określa statut naszym zdaniem winien istnieć oddzielny departament np dla języków afrykańskich, oddzielny dla azjatyckich, badania nad językami wymarłymi byłyby prowadzone w innym. Co do członków rady i etatu, to czy jest to sugestia czy PSL zamierza zgłosić poprawkę do ustawy. Jedną przesłanką, tego, że w projekcie ustawy zapis dotyczy pełnoetatowych pracowników naukowych jest ewentualna dyspozycyjność pracowników zatrudnionych np na pół etatu, co mogłoby przekładać się na obecność na posiedzeniu rady. Nie są w żaden sposób gorsi pod żadnym względem.
Na część pytań Pana posła Gogacza już udzieliłam odpowiedzi. Polski Instytut Języków Obcych ma kształcić kadry nie tylko na misje dyplomatyczne, ale także z zakresu znajomości języków, które zna niewielki odsetek społeczeństwa jak i naukowców, Ma stanowić wkład Polski do badań nad językami wymarłymi czy zagrożonymi wyginięciem od strony języka, gramatyki, zmian zachodzących w językach. To także będzie służba na rzecz ojczyzny. Nie wiem dlaczego pan poseł Gogacz uznaje, iż będzie to marnowanie publicznych pieniędzy.

[Felicjan Dulski]

Na mównicę sejmową wchodzi posłanka Sadurska:

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

od kiedy lewica martwi się o pieniądze prostych obywateli? Wtedy, kiedy za III RP podnosiliście podatki oraz biurokrację? Kiedy wspieraliście Platformę w ich antyrodzinnych ustawach? Niech szanowna posłanka zastanowi się czasem o czym mówi. I kolejne pieniądze pójdą w błoto przez Wasz chybiony pomysł. Szanowna posłanka powiada, że zależy jej na szkoleniu kadry w językach i wpływie Polski na badania lingwistyczne. Po to mamy chyba Uniwersytety i Akademie, aby polscy studenci mogli kształcić się w wybranych przez nich językach. Po co specjalny Instytut, który wręcz na przymus będzie chciał kształcić młodzież, która tego nie chce? Młodzi wybierają różne kierunki, które dadzą im prace. A takie badania lingwistyczne nie dadzą im zarobku by cokolwiek do garnka włożyć. Uważam, że Instytut jest zbędny - powinniśmy szkolić do perfekcji nasz rodzimy język, czym zajmuje się PAN. Naukę obcych języków zostawmy szkołom i uniwersytetom. A pieniądze obywateli zostawmy albo w ich portfelach, albo wydajmy na naprawdę potrzebne rzeczy.

Dziękuję.

[Laura]

Pani Marszałek
Wysoka Izbo

Pani poseł Sadurska mija się z prawdą, proszę wskazać kiedy to lewica zwiększała biurokrację, jakie podatki zostały podniesione i w jakich rzekomo antyrodzinnych ustawach lewica wspierała Platformę. To Wy jesteście podnóżkiem PO, co udowadnialiście w poprzedniej i obecnej kadencji sejmu (brawa z ław lewicy). Każdy oczywiście wybiera kierunki studiów zgodne z predyspozycjami i zainteresowaniami. Nikt nikogo nie zmusza do studiowania języków. proszę uważnie przeczytać projekt ustawy. Instytut ma za zadanie kształcić specjalistów w wąskich obszarach, zainteresowanie będzie zatem niewielkie, ale państwo potrzebuje specjalistów w tym zakresie. dziękuję.