[BP] Ustawa o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw

[Maria Lukrecja Chotolska]

Ustawa o sprzedaży żywności przez rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw

Art. 1.
1. Dopuszczone są w ramach sprzedaży żywności przez rolników wyłącznie produkty żywnościowe:
1) przetworzone w sposób naturalny i tradycyjny,
2) bez sztucznych i identycznych z naturalnymi dodatków,
3) przetwarzane na terenie własnego gospodarstwa rolnego,
4) z oznaczeniem dotyczącym adresu gospodarstwa,
5) z podaniem przybliżonego składu produktu,
6) pochodzące z własnych upraw, chowu i hodowli z gospodarstwa rolnego.
2. Do przetwarzania żywności mogą być stosowane naturalne konserwanty oraz przyprawy.

Art. 2.
1. Sprzedaż żywności przez rolników następuje wyłącznie:
1) w miejscach, w których produkty zostały wytworzone,
2) w miejscach zamieszkania sprzedającego lub kupującego, a w szczególności w zakładzie detalicznym przy gospodarstwie rolnym,
3) na targowiskach oraz targach,
4) na festynach, wystawach, dożynkach, zlotach, koncertach i innych publicznych wydarzeniach za zgodą organizatora,
5) w handlu obwoźnym i obnośnym,
6) wysyłkowo,
7) przy drogach na prowizorycznych stoiskach za odpowiednim zezwoleniem od zarządcy dróg lub właściciela terenu,
8) bez nadzoru poprzez tzw. skrzynki zaufania.
2. Sprzedaż żywności przez rolników może być prowadzona na ternie całego kraju, bez limitu odległości od gospodarstwa.

Art. 3.
1. Domniemywa się, że skoro rolnik jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo żywności oraz zapewnić warunki higieniczne dla produktów do spożycia w ramach własnego gospodarstwa domowego, to jest również w stanie w ten sam sposób przygotować produkty przeznaczone do sprzedaży.
2. Przetwarzanie produktów żywnościowych przeznaczonych do sprzedaży przez rolników powinno odbywać się w pomieszczeniu kuchennym lub w innym odpowiednio przystosowanym do tego celu pomieszczeniu.
3. Miejsce w którym przetwarzana i przechowywana jest żywność powinno spełniać zasady dobrych praktyk higienicznych.

Art. 4.
1. Za jakość wytworzonych produktów odpowiada rolnik.
2. Konsument ma prawo odwiedzić gospodarstwo po wcześniejszym umówieniu się, aby poznać sposoby produkcji żywności na miejscu.
3. Sprzedaż żywności przez rolników może odbywać się regularnie, sezonowo lub okazjonalnie, w zależności od rodzaju oraz wielkości produkcji i sprzedaży.

Art. 5.
W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2015 r. poz. 594 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 63 w ust. 2 dodaje się pkt 13 o treści:
„13) podmiotów dokonujących sprzedaży żywności przez rolników, o której mowa w przepisach ustawy z dnia ... 2020 r. o sprzedaży żywności przez rolników”

Art. 6.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w następującym brzmieniu:
„2a. Działalnością rolniczą jest również działalność polegająca na przetwarzaniu i sprzedaży produktów rolnych, pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu niestanowiących działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli:
1) sprzedaż produktów odbywa się na rzecz konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego,
2) sprzedaż następuje na zasadach określonych w art. 2 ustawy z dnia ... 2020 r. o sprzedaży żywności przez rolników,
3) przetwarzanie produktów nie odbywa się przy zatrudnianiu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze,
4) przychód ze sprzedaży bezpośredniej nie przekroczył 75 000 złotych w roku rozliczeniowym,
5) osoba prowadząca działalność rolniczą prowadzi ewidencje sprzedaży w celach dowodowych.”

Art. 7.
W ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 na końcu skreśla się kropkę i dodaje się następujące zdanie:
„oraz do prowadzonej przez rolnika działalności powiązanej, o której mowa w art. 2 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Art. 8.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Sprawozdawca: Zdzisław Pupa (Blok Prawicy, Prawo i Sprawiedliwość)


Pani Marszałek,
Wysoka Izbo.

Ustawa, którą mam zaszczyt przedstawić dzisiaj przed Wysoką Izbą to plan ratowniczy dla małych i średnich gospodarstw, którymi kierują rolnicy - jedna z największych grup społecznych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie rolników obowiązują takie same kryteria, jak duże zakłady przetwórcze. Gospodarstwa te nie mają szans na sprzedaż przetworzonych w swych gospodarstwach produktów, przez co często są zamykane i upadają, nie zostawiając rolnikom wyboru. Średnie i małe gospodarstwa mogą natomiast ze sobą konkurować na płaszczyźnie jakości i tradycyjnego wytwórstwa.

W powyższym projekcie przywracamy tradycyjną rolę rolnika, umożliwiamy otwarcie zdrowego i naturalnego rynku dla coraz bardziej wymagającego konsumenta. Dzięki tej ustawie, możliwa będzie likwidacja szarej strefy w tejże dziedzinie. Przewidujemy, iż projekt poprawi budżety rolników, zaangażowanych w przemysł przetwórczy oraz zachęci młodych ludzi do powrotu do tego sektora.

Dziękuję.

Źródło

[Administrator]

Kuchciński
Przechodzimy do debaty.
OG: Debata trwa do godziny 11:00 12 sierpnia

[Piotr M. Wiśniewski]

Janusz Piechociński:

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!

Ja mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy.

1. Czy ustawodawca przewiduje kary za nieprzestrzeganie przepisów?
2. Czy ustawodawca przewiduje wprowadzenie możliwości sprzedaży produktów w tzw. "eko-sklepach"?
3. Czy ustawodawca przewiduje kontrole Sanepidu w gospodarstwach rolników?
4. Czy ustawodawca przewiduje możliwość zwrotu produktu przez niezadowolonego klienta?

Jako PSL, pierwotnie partia rolników, chcemy wiedzieć, czy rolnicy będą dostatecznie chronieni prawnie, mając szerokie możliwości działania i sprzedaży własnych wyrobów. Chcemy wypracować kompromis i dobrą ustawę, która będzie satysfakcjonująca dla każdej ze stron - klienta i sprzedawcy.

Dziękuję.

[Maria Lukrecja Chotolska]

Zdzisław Pupa:

Odpowiadając na Pana pytania:
1 i 3. W ustawie określono sanitarne zasady przetwarzania i sprzedaży żywności. Tak jak mowa w ustawie, rolnik bierze na siebie odpowiedzialność za wytwarzaną żywność. Ma ona być tworzona "w pomieszczeniu kuchennym lub w innym odpowiednio przystosowanym do tego celu pomieszczeniu", a " miejsce w którym przetwarzana i przechowywana jest żywność powinno spełniać zasady dobrych praktyk higienicznych" (art. 3). Jest również spisany wymóg higienicznego przygotowania żywności.
2. Istnieje możliwość sprzedaży m.in. w zakładach detalicznych.
4. Konsument powinien być świadomy tego, co kupuje. W ustawie przewidziano, iż konsument ma prawo skontrolowania sposobu produkcji przed dokonaniem zakupu (art. 4).

[Piotr M. Wiśniewski]

Janusz Piechociński:

Panie pośle, brawo! Naprawdę, takiego wystąpienia jeszcze w tym Sejmie nie było! Odpowiedział pan na moje pytania, w ogóle na nie nie odpowiadając (śmiech z ław PSL).

Może nie zrozumiał pan pytań, więc je powtórzę. Czy Sanepid będzie kontrolował rolników i proces produkcji? Jeśli tak, to czy będą to kontrole cykliczne czy jednorazowe, w odpowiedzi na zgłoszenie uchybień? Jakie będą kary za uchybienia? Czy będą to kary finansowe czy inne?

Czy zakupiony produkt po odwiedzeniu miejsca produkcji i jego oględzinach, będzie mógł zostać zwrócony czy nie? Jednocześnie, zwracamy uwagę, że art. 4. ust. 3 budzi wątpliwości, jest możliwym zakłócanie miru domowego rolnika. Jestem przekonany, że nie wszyscy będą się na spotkanie umawiać, a rolnik nie zawsze może mieć czas na oprowadzanie przypadkowych ludzi po gospodarstwie.

Tym razem liczymy na konkretne odpowiedzi, całościowe. W innym wypadku PSL będzie przeciw tej ustawie.

[Maria Lukrecja Chotolska]

Panie pośle, równie dobrze mógłbym raz jeszcze powtórzyć moją poprzednią wypowiedź, jednak zapewne nic by to nie zmieniło. Dlatego tym razem postaram się rozwinąć swoją wypowiedź tak, jakbym mówił to do małych dzieci. Widocznie inaczej nie można (śmiech z ław prawicy). Oprócz słuchania, musi pan, panie pośle, rozumieć moje słowa i wyciągać z nich wnioski, to taka rada na przyszłość.
A przechodząc do sedna: nasz projekt nie ma na celu obciążyć rolników dodatkowymi karami, straszyć przed działaniem, dzięki któremu mogą żyć i zarabiać na życie. Nie, to nie jest nasz cel. Gdyby tak było, zaznaczylibyśmy to w projekcie. Rolnicy nie będą musieli spełniać wymogów sanitarnych, tak jak w przypadku wielkich firm. Jednocześnie muszą zapewnić godne warunki, określone w ustawie, to znaczy zapewnić warunki higieniczne. Dodatkowo przetwarzanie produktów ma odbywać się w pomieszczeniu kuchennym lub innym, które zostało odpowiednio do tego przystosowane.
Aby jednak sprzedaż mogła się odbyć, produkty muszą pochodzić z własnych upraw i nie można do nich dodawać sztucznych dodatków.
Pragnę podkreślić raz jeszcze, iż to rolnik odpowiada za produkowaną żywność, dlatego to on może być pozwany do sądu w razie potrzeby. I właśnie ten fakt może być tą karą, o którą pan tak dopytuje i której się tak doszukuje, lecz proszę mieć większe zaufanie do polskich rolników. Poza tym domniemywamy, że "skoro rolnik jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo żywności oraz zapewnić warunki higieniczne dla produktów do spożycia w ramach własnego gospodarstwa domowego, to jest również w stanie w ten sam sposób przygotować produkty przeznaczone do sprzedaży". To też spisano w projekcie.
Powtórzę, że osoba zainteresowana może umówić się z rolnikiem, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Zwrot jednak nie jest uwzględniony w ustawie, gdyż konsument kupuje dane produkty na własną odpowiedzialność, tym bardziej że ma prawo odwiedzić gospodarstwo przed dokonaniem zakupu. Oczywiście, że rolnik nie zawsze może mieć czas, panie pośle, dlatego użyliśmy terminu "umówić się", a nie "przyjść w dowolnym momencie". Jeśli ustawa zakłada taką możliwość, zarówno rolnik jak i konsument muszą dojść do porozumienia w tej sprawie.
Jeżeli pan i pana klub zagłosujecie przeciw, będzie to sprzeciw wobec rolników, od których wyszedł powyższy pomysł. Robimy to dla nich, nie dla nas. Jak na razie to PSL zapewnia sobie stanowiska, a nie godne życie i bardziej przejrzyste prawo dla rolników. Ale to już nikogo nie dziwi. Jeśli jednak pan lub pana partia mają jakiekolwiek zastrzeżenia co do ustawy, czekamy na propozycje poprawek.
Dziękuję.

[Piotr M. Wiśniewski]

Janusz Piechociński:

Panie pośle, tym razem jestem usatysfakcjonowany odpowiedziami i zgadzam się z większością pana odpowiedzi. Od początku chodziło nam o to, by rolników nie karać, a nagradzać, a ta ustawa jest krokiem w dobrą stronę, bo zapewnia przejrzyste warunki umowy sprzedawca-rolnik - klient.
Jeśli podstawowe warunki sanitarne zostaną dopełnione, nie będą potrzebne jakieś szczególne ustalenia, tutaj się z panem zgadzam. Brak możliwości zwrotu budzi lekkie zgrzyty w moich myślach, dlatego zgłaszam odpowiednią poprawkę:

Art. 4. 4. Klient, jeśli sprzedawca wykaże taką wolę, ma prawo do zwrotu produktu lub wymiany go w ciągu tygodnia, ale tylko pod warunkiem, że:
a) opakowanie nie zostało naruszone;
b) żywność została sprzedana popsuta lub przeterminowana.

Zgłoszona poprawka ma na celu zagwarantowanie możliwości zwrotu produktu, ale tylko w dwóch przypadkach, jeśli opakowanie zostało nienaruszone oraz żywność od początku była zepsuta. Jednak, zgodnie z prawem, zachowujemy tutaj klauzulę, że to rolnik musi się wykazać dobrą wolą i przyjąć towar, bo w przypadku zakupu od osoby prywatnej prawo ochrony konsumentów nie obowiązuje. Ale każdy uczciwy rolnik zgodzi się na wymianę lub zwrot nienaruszonego towaru.

PSL od zawsze jest za rolnikami, osobami, które zarabiają swoją, nierzadko bardzo ciężką, pracą i takie insynuacje jakie pan uprawia są co najmniej nie na miejscu. Zapewniam pana posła, że PSL, po uzyskaniu udzielonych wyjaśnień nie zagłosuje przeciw takiej ustawie, chcieliśmy mieć pewność, że rolnicy nie będą karani za niewielkie uchybienia.

[Joszua Barycz]

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Ustawa wprowadza od lat postulowane przywrócenie rolnikowi odwiecznego prawa do sprzedaży, a konsumentom dostępu do żywności wytwarzanej w gospodarstwie rolnika. Tym nie mniej nie możemy w tym momencie zapominać o ochronie konsumentów i opierać się tylko o domniemanie, że rolnik te same warunki higieniczne będzie zapewniał dla żywności sprzedawanej i konsumowanej przez siebie. Prawo powinno przewidywać też sytuacje skrajne i przed takimi zabezpieczać obywateli. Tak jak w prawie karnym istnieje domniemanie niewinności, ale mimo tego tworzymy cały system zabezpieczający przed łamaniem prawa i karający za jego nieprzestrzeganie.

Zgadzam się z wnioskami formułowanymi przez PSL i koniecznością określenia bardziej szczegółowych wymogów związanych z bezpieczeństwem sanitarnym. Uważamy, że sformułowanie o dobrych praktykach jest zbytnio niedoprecyzowane, aby mogło stanowić skuteczną ochronę konsumentów. Dlatego proponujemy następującą poprawkę:

Poprawka nr 1 Partii Liberalnej

Art. 3 ust. 3 uzyskuje brzmienie:
3. Miejsca w którym przetwarzana i przechowywana jest żywność powinno spełniać podstawowe warunki higieniczne:
1) miejsca w których przetwarzana i przechowywana jest żywność powinny być sprzątane przed rozpoczęciem i po zakończeniu produkcji;
2) w miejscach w których przetwarzana i przechowywana jest żywność nie powinny przebywać zwierzęta ani osoby niepowołane;
3) naczynia i urządzenia wykorzystywane do produkcji żywności powinny być utrzymane w czystości.

W art. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
4. Podstawowe warunki higieniczne określone w art. 3 podlegają kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i organów Inspekcji Weterynaryjnej.

Takie przepisy umożliwią jednocześnie rolnikom możliwość sprzedaży ich produktów bez zbędnych utrudnień oraz konsumentom pewność, że spełnione są podstawowe warunki higieniczne podczas przetwarzania i przechowywania żywności.

Wnioskodawcy proponują w ustawie wyłączenie sprzedaży żywności przez rolników z opodatkowania podatkiem dochodowym. Jakie intencje stoją za takim wyłączeniem? W naszej opinii ma to znamiona nierównego traktowania producentów. Rolnicy będą korzystali ze zwolnienia podatkowego do kwoty 75 tysięcy złotych przychodu, a inni producenci takiego przywileju nie otrzymają. Czy nie lepiej w tej sytuacji objąć tą sprzedaż zryczałtowanym podatkiem od przychodów? Rolnicy już dziś korzystają z szeregu przywilejów i dofinansowań naszym zdaniem dalsze uprzywilejowanie tej grupy nie jest zasadne. Musimy pamiętać, że przywileje zawsze są rozdawane kosztem innych grup. Pytanie, kto ma płacić za przywileje rolników? Pracownicy najemni, którzy są niejednokrotnie w dużo trudniejszej sytuacji materialnej?

Dziękuję.

[Anna Radziwiłł-Schmidt]

Wicemarszałek Pucz-Swarzewska:

Zamykam debatę, przechodzimy do głosowania.
1) Ustawa bez poprawek
2) Ustawa z poprawką Polskiego Stronnictwa Ludowego

Art. 4. 4. Klient, jeśli sprzedawca wykaże taką wolę, ma prawo do zwrotu produktu lub wymiany go w ciągu tygodnia, ale tylko pod warunkiem, że:
a) opakowanie nie zostało naruszone;
b) żywność została sprzedana popsuta lub przeterminowana.

3) Ustawa z poprawką Partii Liberalnej

Art. 3 ust. 3 uzyskuje brzmienie:
3. Miejsca w którym przetwarzana i przechowywana jest żywność powinno spełniać podstawowe warunki higieniczne:
1) miejsca w których przetwarzana i przechowywana jest żywność powinny być sprzątane przed rozpoczęciem i po zakończeniu produkcji;
2) w miejscach w których przetwarzana i przechowywana jest żywność nie powinny przebywać zwierzęta ani osoby niepowołane;
3) naczynia i urządzenia wykorzystywane do produkcji żywności powinny być utrzymane w czystości.

W art. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
4. Podstawowe warunki higieniczne określone w art. 3 podlegają kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i organów Inspekcji Weterynaryjnej.

og: głosowanie potrwa 48h

[Michał Ajna]

1. Za
2. Wstrzymuje się
3. Wstrzymuję się