Ustawa
z dnia ...
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych art. 88 i 89 otrzymują brzmienie:
"Art. 88. 1. Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca.
2. Waloryzacja polega na:
1) pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji, a następnie
2) dodaniu kwoty waloryzacji do powiększonych w sposób określony w pkt. 1 kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru.
3. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację.
4. Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji.
Art. 89. 1. Wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym.
2. Wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. 1, jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów.
3. Wysokość kwoty waloryzacji jest przedmiotem corocznych negocjacji, w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, przeprowadzanych w czerwcu, w roku poprzedzającym waloryzację.
4. Jeżeli Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych w terminie 14 dni od dnia przedstawienia przez stronę rządową partnerom społecznym informacji o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych, w tym o wielkości wskaźnika inflacji, stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok następny uzgodni, w drodze uchwały, wysokość kwoty waloryzacji, wysokość tej kwoty podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze komunikatu ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
5. Jeżeli nie nastąpi uzgodnienie stanowiska Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych w trybie określonym w ust. 3 i 4, Rada Ministrów określi w terminie 21 dni od dnia zakończenia negocjacji, w drodze rozporządzenia, wysokość kwoty waloryzacji, biorąc pod uwagę informacje o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych, w tym wielkość wskaźnika inflacji, stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok następny.
5a. Kwota waloryzacji ustalona w sposób określony w ust. 5. nie może być niższa niż 15 zł. Kwota ta podlega corocznej waloryzacji z dniem 1 maja o realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. W wyniku tej waloryzacji, nie może ona ulec obniżeniu.
5b. Jeżeli kwota waloryzacji nie zostanie ustalona w trybie i w terminach określonych w ust. 2-5, to wynosi ona kwotę określoną w ust. 5a.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w drodze komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego komunikatu, o którym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1, wskaźnik waloryzacji, biorąc pod uwagę wskaźniki, o których mowa w ust. 1 i 2.".
Art. 2.
1. Zmiana metody waloryzacji dotyczy również waloryzacji przeprowadzanej w roku 2016.
2. Pierwsza waloryzacja kwoty, o której mowa w art. 89 ust. 5a ustawy zmienianej w art. 1, odbędzie się w dniu 1 września 2016 r.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
sprawozdawca: wiceminister pracy Jarosław Duda
UZASADNIENIE
Obecnie obowiązuje w Polsce waloryzacja procentowa, cenowo-płacowa. Polega ona na tym, że świadczenia i kwoty bazowe mnoży się przez wskaźnik waloryzacji równy sumie inflacji i co najmniej 20% realnego wzrostu wynagrodzeń w roku poprzedzającym waloryzację. Ten wskaźnik jest taki sam dla wszystkich, co powoduje, że świadczenia najwyższe i najniższe oraz świadczenia minimalne rosną w takim samym tempie. Oznacza to, że waloryzacja konserwuje nierówności dochodowe nabyte w trakcie aktywności zawodowej. Uważamy, że nie jest to właściwe.
Dlatego też proponujemy, aby waloryzacja była procentowo-kwotowa. Według naszego projektu świadczenie będzie najpierw mnożone o stopę inflacji, a następnie powiększane o równą dla wszystkich kwotę. Kwota ta będzie ustalana przez rząd wspólnie z partnerami społecznymi. Gdyby się tak zdarzyło, że rząd zapomni kwotę ustalić, to świadczenia będą powiększane o minimalną kwotę, która w 2016 roku wyniesie 15 zł i będzie corocznie waloryzowana o realny wzrost płac. Te same zasady będą dotyczyły kwot bazowych i minimalnych świadczeń.
Efektem zmian będzie bardziej równa i dzięki temu bardziej sprawiedliwa waloryzacja rent i emerytur, ponieważ świadczenia najniższe będą rosły w nieco szybszym tempie niż świadczenia najwyższe.
W 2016 r. na tej zmianie zyskają ci emeryci i renciści, których świadczenia wzrosną do około 3,5 tys. zł.
Skutki zmian dla finansów publicznych są trudne do ustalenia. Jednakże z naszych analiz wynika, że w roku 2017 zmiana będzie dla finansów publicznych raczej neutralna, a jej wpływ na wysokość wydatków publicznych nie powinien przekroczyć 50 mln zł w żadną ze stron.
Ustawa nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.
Ustawa nie wpłynie w szczególny sposób na sytuację rodzin z dziećmi.
