Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem zmiany ustawy - Prawo atomowe. Proszę o zabranie głosu wiceministra Włodzimierza Ehrenhalta.
Ustawa
o zmianie ustawy - Prawo atomowe
Art. 1. W ustawie z dnia 29 listopada 2000 roku - Prawo atomowe wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3:
a) po pkt 7^1 dodaje się pkt 7^2 w brzmieniu:
"7^2) fuzja jądrowa - proces za pomocą którego dwa lżejsze jądra atomowe zderzają się ze sobą doprowadzając do fuzji i stworzenia jednego cięższego jądra;";
b) po pkt 16a dodaje się pkt 16b w brzmieniu:
"16b) obiekt fuzji jądrowej - elektrownia fuzji jądrowej lub reaktor badawczy przeznaczony do produkcji energii elektrycznej lub ciepła za pomocą fuzji jądrowej;";
c) pkt 17 uzyskuje brzmienie:
17) "obiekt jądrowy – elektrownię jądrową, reaktor badawczy, zakład wzbogacania izotopowego, zakład wytwarzania paliwa jądrowego, zakład przerobu wypalonego paliwa jądrowego, przechowalnik wypalonego paliwa jądrowego, a także bezpośrednio związany z którymkolwiek z tych obiektów, za wyjątkiem obiektów fuzji jądrowej;".
2) po Rozdziale 12a dodaje się Rozdział 12b w brzmieniu:
"Rozdział 12b
Działania w zakresie rozwoju energetyki fuzji jądrowej
Art. 108f. Minister właściwy do spraw energii podejmuje działania mające na celu rozwój energetyki fuzji jądrowej, w szczególności:
1) opracowuje projekty planów i strategii w zakresie rozwoju i funkcjonowania energetyki fuzji jądrowej w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym projekt Programu polskiej energetyki fuzji jądrowej;
2) podejmuje działania na rzecz zapewnienia kompetentnych kadr dla energetyki fuzji jądrowej;
3) wspiera rozwój technologii fuzji jądrowej;
4) zapewnia rozwój niezbędnej infrastruktury do produkcji i wykorzystania energii z fuzji jądrowej;
5) działa na rzecz udziału polskiego przemysłu w realizacji zadań w zakresie energetyki fuzji jądrowej.
Art. 108g. Minister właściwy do spraw energii opracowuje projekt Programu polskiej energetyki fuzji jądrowej zwany dalej "Programem fuzji" we współpracy z ministrem właściwym do spraw nauki.
Art. 108h.
1. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw energii, przyjmuje Program fuzji w drodze uchwały.
2. Program fuzji jest programem wieloletnim w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
3. Uchwałę Rady Ministrów, o której mowa w ust. 1, wraz z Programem fuzji minister właściwy do spraw energii ogłasza w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Art. 108e.
1. Minister właściwy do spraw energii opracowuje, co dwa lata, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku, sprawozdanie z realizacji Programu fuzji i przedkłada je Radzie Ministrów.
2. Minister właściwy do spraw energii ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, przyjęte przez Radę Ministrów sprawozdanie z realizacji Programu fuzji.".
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Włodzimierz Ehrenhalt
Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Przez lata cała lista poprzednich rządów nie potrafiła doprowadzić do realizacji jednej z kluczowych inwestycji dla polskiej energetyki jakim było wybudowanie elektrowni atomowej. Dzisiaj coraz większymi krokami ta technologia odchodzi do lamusa, a na horyzoncie pojawia się bezpieczniejsza, tańsza i bardziej wydajna technologia fuzji jądrowej. W elektrowni jądrowej energia powstaje z rozszczepiania jądra atomowego, w elektrowni fuzji jądrowej powstaje z połączenia jąder atomowych. Choć oba procesy bazują przekształcaniu atomów ich zasadnicze różnice mają olbrzymie znaczenie dla bezpieczeństwa obu procesów.
Warunki wymagane do rozpoczęcia i podtrzymania reakcji fuzji jądrowej sprawiają, że wypadki nuklearne znane z elektrowni jądrowych czy stopienie rdzenia reaktora w efekcie reakcji łańcuchowej, są w jej przypadku niemożliwe. Reakcja fuzji jądrowej zależy od ciągłego dostarczania paliwa, a sam proces jest wysoce wrażliwy na jakiekolwiek zmiany warunków a jednym z nich jest utrzymywanie temperatury milionów stopni Celsjusza, aby osiągnąć właściwą gęstość cząsteczek. Jako, że fuzja może zachodzić tylko w tak ekstremalnych warunkach jest samoograniczającym się procesem, który automatycznie się przerywa gdy te warunki się zmienią.
Reakcja fuzji jądrowej nie produkuje też wysoko radioaktywnych i długotrwałych odpadów nuklearnych. Mimo, że w tego typu elektrowniach powstaje więcej odpadów są one jednak niskiego poziomu i nie prezentują poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Skażenie na przedmiotach w tych elektrowniach utrzymuje się przez krótki czas i na niskim poziomie i może być bezpiecznie zarządzane na bazie podstawowych zasad wynikających z prawa atomowego.
Polska chce być liderem w zakresie wykorzystania technologii fuzji jądrowej dlatego konieczne są zmiany w Prawie atomowym. W związku z powyższymi różnicami obiekty fuzji jądrowej nie powinny podlegać tym samym wysokim wymogom bezpieczeństwa jak obiekty jądrowe. W zupełności do bezpiecznego prowadzenia tego typu obiektów są wystarczające przepisy prawa budowlanego i ustawy o ochronie przeciwpożarowej. W związku z tym w zaproponowanej nowelizacji zaproponowaliśmy wprost wyłączenie z definicji obiektu jądrowego obiektów fuzji jądrowej.
Ustawa wprowadza także definicję fuzji jądrowej i obiektu fuzji jądrowej, które zostały skonstruowane w ten sposób, aby obejmować różnego typu obiekty niezależnie od paliwa użytego do przeprowadzenia reakcji syntezy jąder atomowych i technologii konstrukcji samego reaktora. W nowelizacji wprowadziliśmy także analogiczne jak dla rozwoju energetyki jądrowej przepisy dot. energetyki fuzji jądrowej w celu nałożenia na ministra właściwego ds. energetyki obowiązków związanych jej rozwojem.
Zmiany te pozwolą na istotne ułatwienie inwestycji w rozwój i komercjalizację technologii fuzji jądrowej w Polsce. Otworzy to możliwość wykorzystania wiedzy i doświadczenia polskich naukowców pracujących nad fuzją w różnych międzynarodowych projektach do stworzenia eksperymentalnych i komercyjnych obiektów fuzji jądrowej w naszym kraju. Wierzymy, że otwarcie przestrzeni w tym obszarze doprowadzi do tego, że w bliskiej przyszłości energia z fuzji jądrowej stanie się ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski. Wprowadzając przepisy dotyczące fuzji jądrowej jako jeden z pierwszych krajów na świecie mamy szansę stać się ważnym graczem na rynku tych technologii.
Ustawa nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi, nie nakłada nowych obciążeń administracyjnych i nie wpływa na finanse publiczne. Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.
Dziękuje.
OG: 48h
