Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Kodeks karny proszę o zabranie głosu wiceminister Alicję Sielską.
Ustawa
o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Kodeks karny
Art. 1. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 58 § 1a otrzymuje brzmienie:
„§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić wykonywanie opieki nad dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkało przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach, z wyjątkiem przypadku, gdy jedno z rodziców zamieszkuje za granicą.”;
2) w art. 97 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Rodzice, o których mowa w ust. 1, obowiązani są do wzajemnego informowania się o bieżących sprawach dziecka oraz przekazywania dokumentów dziecka, w szczególności dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, a także dokumentacji medycznej.”;
3) w art. 107 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić wykonywanie opieki nad dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkało przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach, z wyjątkiem przypadku, gdy jedno z rodziców zamieszkuje za granicą.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 582^1 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach.”;
2) art. 598^22 otrzymuje brzmienie:
„Art. 598^22. Przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach.”;
3) w art. 756^2:
a) w § 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać przemiennie z każdym z rodziców
w porównywalnych okresach”,
b) § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Przepisy art. 1050^1 i art. 1051^1, a jeżeli zabezpieczenie polega na uregulowaniu sposobu kontaktów z dzieckiem albo ustaleniu, że dziecko będzie mieszkać przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach – przepis art. 582^1 § 3, stosuje się odpowiednio.”.
Art. 3. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny po art. 207 dodaje się w art. 207a w brzmieniu:
„Art. 207a. § 1. Kto utrudnia lub uniemożliwia wykonanie kontaktów lub sprawowanie opieki nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wynikających z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Jeżeli w następstwie czynu określonego w § 1 pokrzywdzony dozna uszczerbku na zdrowiu psychicznym, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.”.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Alicja Sielska
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Postulowane w projekcie propozycje zmian przepisów mają na celu wskazanie orzekania opieki naprzemiennej jako priorytetowego sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, doprecyzowanie wykonywania kontaktów z małoletnim oraz egzekwowania orzeczeń sądowych w tym zakresie.
Problem przyznawania w sytuacji rozpadu małżeństwa wyłącznej opieki nad dzieckiem jednemu z rodziców prowadzi do występowania tzw. alienacji rodzicielskiej, czyli zachowań prowadzących do powstawania zaburzeń w relacji między dzieckiem a drugim z rodziców i niszczących ich wzajemne więzi. Zachowania te często przybierają formę przemocy emocjonalnej wobec dziecka, manipulowania strachem i lękami dziecka, a także okazywania niechęci do drugiego rodzica w obecności dziecka. W efekcie takich zachowań, u dzieci, które ich doświadczają, mamy do czynienia z występowaniem gniewu, agresji, depresji, uzależnień, obniżonej samooceny, nadpobudliwości, a także innych problemów zdrowotnych. Niestety polskie prawo, a przede wszystkim praktyka jego stosowania naruszają dobro dzieci, pozbawiając je, po rozwodzie rodziców, możliwości zamieszkiwania w takim samym wymiarze czasu zarówno z matką jak i z ojcem
Proponowana zmiana art. 58 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ma na celu wprowadzenie, jako priorytetowej, możliwości orzekania opieki naprzemiennej, czyli powierzenia przez sąd wykonywania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określenia wykonywania opieki nad dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkało przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach, z wyjątkiem przypadku, gdy jedno z rodziców zamieszkuje za granicą.
Proponowana zmiana dotycząca art. 107 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego koresponduje ze zmianą art. 58 § 1a, a różnica polega jedynie na tym, że będzie ona miała zastosowanie w sytuacjach, w których rodzice nie są stronami postępowania rozwodowego, ale żyją w rozłączeniu.
Niezależnie od powyższego projekt przewiduje wprowadzenie zmiany w art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego poprzez dodanie przepisu nakładającego na rodziców, którzy wykonują wspólnie władzę rodzicielską, obowiązku wzajemnego informowania się o bieżących sprawach dziecka oraz przekazywania dokumentów dziecka, a w szczególności dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, a także dokumentacji medycznej.
Proponowane zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego stanowią konsekwencję zmian wprowadzanych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. W celu zabezpieczenia prawa dziecka do wychowania przez oboje rodziców poprzez efektywne ograniczenie przypadków utrudniania kontaktów dziecka z drugim rodzicem, w tym jego izolowania od jednego z rodziców, projekt ustawy przewiduje także penalizację tego rodzaju zachowań.
Badania empiryczne pokazują, że opieka naprzemienna ma pozytywny wpływ na dzieci i rodziców po rozpadzie rodziny, gdyż umożliwia obojgu rodzicom aktywne zaangażowanie w wychowywanie swoich dzieci, a także budowanie i podtrzymywanie relacji rodzic-dziecko.
Projekt wpłynie pozytywnie na sytuację rodzin z dziećmi. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Projekt nie przynosi dodatkowych obciążeń dla finansów publicznych ani nie nakłada nowych obciążeń administracyjnych na przedsiębiorców.
Dziękuję.
OG: 48h
