Przechodzimy do kolejnego punktu obrad czyli debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw. Proszę o zabranie głosu wiceministra Mateusza Pawełczuka.
Ustawa
o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 dodaje się pkt 7 w brzmieniu: "7) zasady sporządzania testamentu życia";
2) w art. 3 w ust. 1 dodaje się pkt 11 – 13w brzmieniu:
"11) uporczywa terapia – stosowanie procedur medycznych w celu podtrzymywania funkcji życiowych nieuleczalnie chorego, które przedłuża jego umieranie, wiążące się z nadmiernym cierpieniem lub naruszeniem godności pacjenta. Uporczywa terapia nie obejmuje podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, łagodzenia bólu i innych objawów oraz karmienia i nawadniania, o ile służą dobru pacjenta;
12) kurator medyczny – kurator ustanowiony na podstawie art. 17 ust. 4;
13) stan terminalny – nieodwracalny stan spowodowany urazem lub chorobą, która spowodowała poważne, postępujące i trwałe pogorszenie zdrowia, przy istnieniu uzasadnionego medycznego przekonania, że leczenie tego stanu byłoby nieskuteczne.”;
3) art. 4 ust. 2 uzyskuje brzmienie:
"2. W razie zawinionego naruszenia prawa pacjenta do umierania w spokoju i godności, w tym przez stosowanie uporczywej terapii oraz nierespektowanie testamentu życia sąd może, na żądanie małżonka, krewnych lub powinowatych do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika medycznego, zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez nich cel społeczny na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego.";
4) art. 17 uzyskuje brzmienie:
"Art. 17.
1.Pacjent w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia świadomej zgody albo sprzeciwu na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.
2.Pełnomocnik medyczny wyraża zgodę albo sprzeciw za pacjenta, który jest niezdolny do podjęcia świadomej decyzji lub wyrażenia woli albo skorzystał z prawa, o którym mowa w art. 9 ust. 4.
3. Przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę albo sprzeciw, o których mowa w ust. 1, za pacjenta małoletniego, który nie ukończył 16 lat, oraz za pacjenta niezdolnego do podjęcia świadomej decyzji lub wyrażenia woli jeśli nie ustanowił pełnomocnika medycznego, o którym mowa w ust. 2.
4.W przypadku, gdy pacjent jest niezdolny do podjęcia świadomej decyzji lub wyrażenia woli i nie ma on przedstawiciela ustawowego ani nie ustanowił pełnomocnika medycznego, ani nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 22f, którego treść obejmuje dane badanie lub świadczenie zdrowotne, przeprowadzenie badań lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego. Sąd, wydając postanowienie o zezwoleniu albo o braku zezwolenia na wnioskowane badanie lub świadczenie zdrowotne, ustanawia dla takiej osoby kuratora medycznego, jeśli z okoliczności sprawy wynika, że leczenie będzie kontynuowane. W przypadku, gdy pacjent pozostaje w stanie wyłączającym możliwość podejmowania świadomych decyzji, zgodę albo sprzeciw, o których mowa w ust. 1, wyraża kurator medyczny.
5.Postanowieniu, o którym mowa w ust. 4 sąd nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
6.Sąd może odwołać kuratora medycznego w każdym czasie, jeśli uzyska wiarygodne informacje wskazujące, że kurator medyczny nie działa na rzecz dobra pacjenta.
7.Sąd niezwłocznie odwołuje kuratora medycznego jeśli pacjent odzyskał trwale zdolność samodzielnego wyrażania świadomej zgody lub sprzeciwu na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.
8.Do kuratora medycznego stosuje się odpowiednio art. 22d.
9.W przypadku, gdy choć jeden przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, który nie ukończył 16 lat, wyraża sprzeciw na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych, albo gdy nie można się skontaktować z przedstawicielem ustawowym pacjenta małoletniego, który nie ukończył 16 lat, zezwolenie może, na wniosek lekarza, wydać sąd opiekuńczy.
10.W przypadku, gdy małoletni, który ukończył 16 lat, sprzeciwia się przeprowadzeniu badania lub udzieleniu innego świadczenia zdrowotnego, należy powiadomić o tym jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli przynajmniej jeden przedstawiciel ustawowy wyrazi zgodę na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych, zezwolenie na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych wydaje sąd opiekuńczy.
11.Zgoda oraz sprzeciw, o których mowa w ust. 1-6, mogą być wyrażone ustnie albo poprzez takie zachowanie osób wymienionych w tych przepisach, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom albo brak takiej woli."
5) po art. 17 dodaje się art. 17a -17c w brzmieniu:
"Art. 17a.
1. W przypadku badań lub innych świadczeń zdrowotnych o podwyższonym ryzyku dla pacjenta, w tym zabiegu operacyjnego, zgoda, o której mowa w art. 17, wyrażana jest na piśmie.
2. W szczególnych okolicznościach zgoda taka może być wyrażona ustnie, w języku migowym lub w inny niebudzący wątpliwości sposób w przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech pełnoletnich, nieubezwłasnowolnionych, widzących i słyszących świadków potrafiących pisać.
3.vTreść zgody, o której mowa w ust. 2, należy niezwłocznie spisać, z podaniem miejsca i daty jej udzielenia, a pismo podpisują wszyscy świadkowie. Pismo załącza się do dokumentacji medycznej.
4. Niezachowanie formy wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 1 albo 2, uważa się za brak zgody.
Art. 17b.
1. W przypadkach, o których mowa w art. 17 ust 4-6, sąd opiekuńczy niezwłocznie wszczyna postępowanie dotyczące zezwolenia na przeprowadzenie badań lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych na podstawie wniosku, o którym mowa w art. 17 ust. 5, albo z urzędu na podstawie zawiadomienia.
2. Sąd, wysłuchuje pacjenta, także małoletniego, o ile osoba ta jest przytomna, jej przedstawicieli ustawowych oraz lekarza.
3. W przypadku, gdy pacjent nie jest przytomny, sąd zapoznaje się ze stanem pacjenta w miejscu, w którym on przebywa.
4. Sąd może powołać biegłych w celu zasięgnięcia opinii o stanie zdrowia pacjenta.
5. Sąd, w terminie 24 godzin od wpłynięcia wniosku albo zawiadomienia, wydaje postanowienie, w którym zezwala albo odmawia zezwolenia na przeprowadzenie badań lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.
6. Sądem właściwym jest sąd właściwy dla podmiotu udzielającego świadczenia.
Art. 17c.
1. Na postanowienie sądu służy zażalenie.
2.Zażalenie wnosi się w terminie 24 godzin do sądu okręgowego.
3.Sąd okręgowy rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później niż w terminie 72 godzin.
4.Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje.” ;
6 )art. 18 otrzymuje brzmienie:
"Art. 18. Pacjent, który ukończył 16 lat i jest zdolny do podjęcia świadomej decyzji, ma prawo do odstąpienia od leczenia w każdym czasie.
7) w art. 20 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień.";
8) w art. 20 dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:
"3. Pacjent ma prawo do niestosowania wobec niego uporczywej terapii.
4. Pacjent, wobec którego zaprzestano uporczywej terapii, ma prawo do skutecznej opieki paliatywnej.";
9) po rozdziale 6 dodaje się rozdziały 6a i 6b w brzmieniu:
„Rozdział 6a
Zasady udzielania pełnomocnictw medycznych, stałych zgód lub sprzeciwów oraz sporządzania testamentu życia
Art. 22a.
1. Osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona, może wyznaczyć inną osobę pełnoletnią i nieubezwłasnowolnioną swoim pełnomocnikiem medycznym.
2. Ustanowienie pełnomocnika medycznego wymaga pisemnej zgody osoby, która ma być pełnomocnikiem.
3. Osoba fizyczna może wskazać tylko jednego pełnomocnika medycznego.
4. Osoba fizyczna może dodatkowo wskazać inną niż pełnomocnik medyczny osobę fizyczną, która staje się pełnomocnikiem medycznym w przypadku, gdy pierwotnie ustanowiony pełnomocnik medyczny nie może działać z jakiejkolwiek przyczyny. W przypadku podjęcia czynności przez tak wskazaną osobę pierwotne pełnomocnictwo medyczne wygasa.
5. W przypadku, gdy pełnomocnik medyczny lub osoba, o której mowa w ust. 4 nie może podjąć czynności uznaje się, że osoba nie ma pełnomocnika medycznego.
Art. 22b. Pełnomocnictwo medyczne obejmuje wyrażanie w imieniu pacjenta zgody albo sprzeciwu na udzielenie świadczeń zdrowotnych w przypadku, gdy pacjent jest niezdolny do podjęcia świadomej decyzji albo w przypadku korzystania przez niego z prawa, o którym mowa w art. 9 ust. 4.
Art. 22c. Pełnomocnik medyczny jest zobowiązany do działania w najlepiej pojętym interesie pacjenta oraz do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta o jakich dowiedział się w związku z udzielonym pełnomocnictwem.
Art. 22d.
1.Jeżeli pacjent sporządził testament życia lub oświadczenie, o którym mowa w art. 22f, wówczas pełnomocnik medyczny nie jest uprawniony do działania w zakresie objętym tymi oświadczeniami.
2.Pełnomocnik medyczny nie może sporządzić ani odwołać w imieniu mocodawcy testamentu życia ani oświadczenia.
Art. 22f.
1. Osoba fizyczna, która ukończyła 16 lat i nie jest ubezwłasnowolniona, może wyrazić, w każdym czasie, na urzędowym formularzu, z podpisem poświadczonym notarialnie:
a) testament życia, określając w nim wolę zaprzestania wobec niej, z chwilą wystąpienia stanu terminalnego i utraty zdolności wyrażenia woli, procedur medycznych (w tym resuscytacji oraz wspomaganego oddychania), innych niż podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, łagodzenie bólu i innych objawów oraz karmienie i nawadnianie, o ile służą dobru pacjenta,
b) oświadczenie określające wolę stosowania albo niestosowania wobec niej określonych procedur medycznych.
2. Testament życia i oświadczenia, o których mowa w ust. 1, wiążą lekarzy, pielęgniarki oraz pozostały personel medyczny, jeżeli zostały zarejestrowane w rejestrze, o którym mowa w art. 22h, lub pacjent złożył takie oświadczenie z chwilą przyjęcia do placówki medycznej lub w trakcie pobytu w placówce albo lekarz lub pielęgniarka zapoznali się z treścią takiego oświadczenia.
3. Jeżeli osoba fizyczna złożyła oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 oraz testament życia i występują różnice w złożonych dokumentach wówczas stosuje się testament życia.
4. W celu rejestrowania, przechowywania i udostępniania testamentów życia i oświadczeń oraz zgłoszeń o odwołaniu tych testamentów i oświadczeń, tworzy się Centralny Rejestr Medyczny.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia wzór formularzy, o których mowa w ust. 1, procedury składania, odwoływania i udostępniania testamentów życia i oświadczeń w Centralnym Rejestrze Medycznym.
Rozdział 6b
Postępowanie w sprawie uporczywej terapii
Art. 22g.
1. W przypadku wystąpienia u pacjenta stanu terminalnego lekarz, po zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza lub zespołu leczącego pacjenta, orzeka o rozpoznaniu stanu terminalnego i informuje o tym pacjenta, jeżeli jest przytomny, albo jego przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika medycznego, albo kuratora medycznego. Lekarz jest zobowiązany wyjaśnić przyczyny orzeczenia oraz poinformować o przysługujących prawach.
2. W orzeczeniu o rozpoznaniu stanu terminalnego lekarz, w miarę możliwości po zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza lub zespołu leczącego, może orzec o niepodejmowaniu resuscytacji wobec pacjenta w przypadku zatrzymania akcji oddechowej lub krążenia. Prawomocne orzeczenie wiąże lekarzy i pozostały personel medyczny.
3. Lekarz dokonuje adnotacji o orzeczeniu o rozpoznaniu stanu terminalnego w dokumentacji medycznej.
4. W przypadku, o którym mowa w art. 9 ust. 4, lekarz informuje przedstawiciela ustawowego pacjenta albo pełnomocnika medycznego.
5. W przypadku, gdy pacjent jest niezdolny do podjęcia świadomej decyzji lub wyrażenia woli i nie ma przedstawiciela ustawowego ani pełnomocnika medycznego, ani kuratora medycznego, ani nie sporządził testamentu życia, lekarz informuje właściwego miejscowo prokuratora. W takim przypadku prokurator jest zobowiązany, przed podjęciem postanowienia o wniesieniu odwołania od orzeczenia o rozpoznaniu stanu terminalnego albo o braku podstaw do jego wniesienia, do zapoznania się ze stanem pacjenta w miejscu, w którym on przebywa.
Art. 22h.
1. Pacjent, który ukończył 16 lat, oraz przedstawiciel ustawowy pacjenta, a także pełnomocnik medyczny, kurator medyczny oraz, w przypadku, o którym mowa w art. 22j ust. 5, prokurator mogą złożyć, w terminie 24 godzin od powiadomienia o orzeczeniu o rozpoznaniu stanu terminalnego, odwołanie od tego orzeczenia do konsultanta wojewódzkiego ze specjalności medycznej, właściwej dla leczenia choroby, która była przyczyną wydania orzeczenia, o którym mowa w art. 22g ust.1.
2. Na podstawie wniesionego odwołania konsultant wojewódzki niezwłocznie powołuje konsylium odwoławcze, właściwe do rozpoznania odwołania.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia skład, sposób powoływania i procedury działania konsylium odwoławczego.";
Art. 2. Jeżeli w przepisach ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty mowa o przedstawicielu ustawowym pacjenta należy przez to rozumieć także pełnomocnika medycznego lub kuratora pacjenta.
Art. 3. W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
1) w art. 30 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„2. Wykonywanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, nie może naruszać praw i godności pacjenta.”;
2) w art. 39 dotychczasowa treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do odstąpienia od uporczywej terapii, zaprzestania procedur medycznych oraz niestosowania określonych procedur medycznych zgodnie z testamentem życia lub oświadczeniem, o których mowa w art. 22g ustawy o prawach pacjenta.”.
Art. 4. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 – Kodeks karny w art. 192 § 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Kto przeprowadza badanie lub udziela innych świadczeń zdrowotnych bez wymaganej zgody albo zezwolenia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2."
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie 3 miesiące od dnia ogłoszenia.
Mateusz Pawełczuk
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Olbrzymi postęp, jaki dokonał się w medycynie w ciągu ostatnich lat, spowodował, że możliwe stało się instrumentalne wspomaganie podstawowych funkcji życiowych, co w sytuacjach, gdy choroba lub uraz zagrażają życiu, może być jedyną szansą uratowania chorego. Przykładami podejmowanych w takich sytuacjach działań medycznych są: resuscytacja krążeniowo-oddechowa, sztuczna wentylacja, wspomaganie farmakologiczne lub mechaniczne układu krążenia, leczenie nerkozastępcze i przeszczepianie narządów. Nie należy stosować tych samych metod i narzędzi u osób znajdujących się w stanie terminalnym, gdyż prowadzi to jedynie do przedłużania umierania i cierpienia.
Coraz częściej lekarze stają dziś przed trudnym dylematem: czy u pacjentów w stanie terminalnym wdrażanie lub kontynuowanie wszelkich dostępnych form leczenia (również tych podtrzymujących funkcje życiowe), którymi dysponuje współczesna medycyna, jest istotnie działaniem w imię dobra pacjenta? Czy lekarz zwalczając chorobę, nie zapomina w takich przypadkach o cierpieniu pacjenta? Powstaje też pytanie, czy niekiedy uznawane za innowacyjne, instrumentalne postępowanie, podejmowane w innym celu niż ulżenie w cierpieniu, nie staje się w takiej sytuacji
eksperymentem medycznym?
Należy podkreślić, że rezygnacja lub wycofanie się z intensywnej terapii lub terapii szczególnie obciążającej chorego w stanie terminalnym nie oznacza zakończenia opieki medycznej, a jedynie zmianę celu leczenia, którym staje się od tego momentu zapewnienie choremu godnych warunków umierania. Wyraźnie trzeba także podkreślić, że w procesie podejmowania decyzji dotyczących zakresu terapii podtrzymującej życie, obok zespołu medycznego, powinien na równych prawach uczestniczyć chory.
Zadaniem lekarza jest rzetelne poinformowanie go zarówno o konsekwencjach i zagrożeniach związanych z rozpoczęciem i kontynuowaniem terapii, jak i z rezygnacją z takiej formy leczenia. Jest to szczególnie ważne w czasach, w których w mediach stworzony został fałszywy obraz prawie nieograniczonych możliwości współczesnej medycyny, która jest w stanie wyleczyć każde schorzenie. Jeśli to możliwe, rozmowa lekarza z chorym i jego bliskimi powinna odbyć się wtedy, gdy chory jest przytomny i może samodzielnie podjąć decyzję lub udzielić upoważnienia osobie, która będzie podejmować decyzje medyczne w jego imieniu.
Niejasne regulacje prawne i obawa lekarzy przed odpowiedzialnością za spowodowanie śmierci pacjenta przez zaniechanie leczenia powodują, że w Polsce u wielu chorych znajdujących się w stanie terminalnym podejmowana i kontynuowana jest uporczywa terapia. Częsta wśród polskich lekarzy postawa paternalistyczna sprzyja pomijaniu chorych w procesie podejmowania decyzji, między innymi dotyczących podtrzymywania
funkcji życiowych. Jeśli decyzja o zaprzestaniu leczenia przedłużającego życie u człowieka dorosłego w stanie terminalnym jest trudna do podjęcia, to staje się wręcz dramatyczna w sytuacjach, kiedy choruje dziecko. Problem ten wówczas dotyka też rodziców, a emocje w znacznym stopniu utrudniają próby zaoszczędzenia dziecku niepotrzebnych cierpień.
Ochrona godności, dobra, autonomii i praw dziecka nieuleczalnie lub śmiertelnie chorego stanowi istotny problem etyczny współczesnej pediatrii. Stosowanie uporczywego leczenia podtrzymującego życie w tej grupie chorych powoduje cierpienia dzieci, na które składają się ból, lęk, brak poczucia bezpieczeństwa, brak intymności, izolacja w szpitalu, pozbawienie informacji, udziału w decyzjach i innych praw, w tym prawa do wyboru opieki paliatywnej i prawa do godnego umierania.
Uważamy, że zasada poszanowania praw nieuleczalnie lub śmiertelnie chorego pacjenta powinna zostać wprowadzona do współczesnej praktyki lekarskiej. Aby tak się stało, niezbędna jest zarówno refleksja etyczna, jak również praktyczne zastosowanie zasad, które polegają na umiejętności podejmowania decyzji klinicznych, dotyczących zarówno włączania i kontynuowania, jak również zaniechania i wycofywania się z dostępnych terapii przedłużających życie. Umiejętność podejmowania trudnych decyzji klinicznych jest obowiązkiem, od którego lekarz nie może się uchylać. Pragniemy zwrócić uwagę, że decyzja o zaniechaniu lub wycofaniu się z uporczywej terapii jest niezbędna, aby pacjent uzyskał dostęp do opieki paliatywnej, mającej na celu ochronę jego godności, poprawę jakości życia oraz ochronę przed uporczywą terapią i innymi zbędnymi działaniami.
W związku z powyższym w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dodano nowe rozdziały dotyczące udzielania pełnomocnictw medycznych oraz sporządzania testamentu życia. W związku z proponowanymi zmianami wprowadzono definicje na użytek ustawy pojęć: uporczywej terapii, kuratora medycznego oraz stanu terminalnego. Zakres pojęć uporczywej terapii oraz stanu terminalnego został opracowany na podstawie wskazań nauk medycznych uzupełnionych o wskazania natury etycznej i filozoficznej zawartych w Wytycznych dla lekarzy w sprawie zaniechania i wycofania się z uporczywego leczenia podtrzymującego życie u dzieci Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego.
Projekt podkreśla prawo pacjenta do umierania w spokoju i godności i porządkuje zasady odpowiedzialności cywilnej za zawinione naruszenie tego prawa. Sąd będzie mógł, na wniosek uprawnionych zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany cel społeczny.
Projekt proponuje wprowadzenie do prawa polskiego nowej instytucji – testamentu życia. Testament życia będzie mogła złożyć każda osoba fizyczna, która ukończyła 16 lat i nie jest ubezwłasnowolniona. Testament życia z podpisem poświadczonym notarialnie będzie stanowić oświadczenie woli o sprzeciwie co do podejmowania, z chwilą wystąpienia stanu terminalnego oraz utraty zdolności wyrażenia woli, procedur medycznych innych niż podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, łagodzenie bólu i innych objawów oraz karmienie i nawadnianie. Podejmowanie tych zabiegów będzie mogło mieć miejsce jedynie wówczas, gdy służą one dobru pacjenta. Wyrażona przez pacjenta wola będzie również obejmowała sprzeciw w odniesieniu do resuscytacji i wspomaganego oddychania. Wyrażona w testamencie życia wola pacjenta będzie wiązać lekarzy, pielęgniarki i pozostały personel medyczny. Przewiduje się utworzenie centralnego rejestru oświadczeń w celu jednoznacznego identyfikowania pacjentów, którzy złożyli testament życia. Dostęp do rejestru będzie możliwy dla świadczeniodawców usług medycznych oraz pełnomocników medycznych.
W projekcie przewidziano nowy rozdział regulujący postępowanie mające zapobiec wdrożeniu u pacjenta uporczywej terapii. Kluczowe dla tego postępowania jest wydanie przez lekarza (po zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza lub zespołu leczącego pacjenta) orzeczenia o rozpoznaniu stanu terminalnego, a więc nieodwracalnego stanu spowodowanego urazem lub chorobą, powodującego postępujące, poważne i trwałe pogorszenie zdrowia, przy istnieniu uzasadnionego medycznego przekonania, że leczenie tego stanu byłoby nieskuteczne. Projekt wprowadza także możliwość powołania pełnomocnika medycznego.
Uchwalenie ustawy nie spowoduje znaczącego wzrostu wydatków z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Koszty wynikające z działań konsyliów odwoławczych oraz stworzenia i prowadzenia przewidzianych w ustawie rejestrów mogą zostać skompensowane zmniejszeniem wydatków z budżetu państwa wynikającym z ograniczenia kompetencji rzeczowej sądów powszechnych i komisji przy
Rzeczniku Praw Pacjenta. Projekt ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Projekt nie wpłynie na sytuację rodzin z dziećmi. Projekt nie wprowadza nowych obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców.
Dziękuję.
