Przechodzimy do kolejnego punktu obrad, a mianowicie debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Proszę o zabranie głosu panią wiceminister finansów Małgorzatę Krok.
Ustawa
o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 skreśla się pkt 32a;
2) art. 19a uzyskuje brzmienie:
"Art. 19a [Obowiązek podatkowy]
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty za dostawę towaru lub wykonanie usługi.";
3) art. 20 uzyskuje brzmienie:
"Art. 20 [Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie i nabyciu towarów]
W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty za dostawę towaru lub wykonanie usługi.";
4) art. 21 skreśla się;
5) w art. 29a ust. 15 skreśla się pkt 5 i w pkt 3 średnik zastępuje się kropką;
6) w art. 86 skreśla się ust 19c;
7) w art. 87:
a) ust. 2 uzyskuje brzmienie:
"2. Zwrot różnicy podatku następuje na koniec każdego dnia kalendarzowego na rachunek VAT podatnika. W szczególnych przypadkach jeśli, któraś z transakcji wymaga dodatkowego zweryfikowania przez urząd skarbowy zwrot następuje w terminie 7 dni kalendarzowych.",
b) ust. 2a-6n skreśla się,
c) ust. 7 uzyskuje brzmienie:
"7. Różnicę podatku niezwróconą przez urząd skarbowy w terminach, o których mowa w ust. 2 zdanie traktuje się jako nadpłatę podatku podlegającą oprocentowaniu w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.";
d) ust. 10-13 skreśla się;
8) art. 89a-95 skreśla się;
9) art. 99 skreśla się;
10) art. 103 uzyskuje brzmienie:
"Art. 103 [PLNCoin i zapłata podatku]
1. Skarb państwa wyemituje opartą o technologię blockchain i służącą wyłącznie do rozliczeń podatkowych kryptowalutę PLNCoin.
2. PLNCoin jest wymienialny na złotówki w stosunku 1 do 1 w ściśle określonych w przepisach sytuacjach.
3. Wszystkie transakcje z udziałem PLNCoin odbywają się w oparciu o prywatny zdecentralizowany rejestr blockchain, zwany dalej rejestrem PLNCoin.
4. Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury stosują mechanizm podzielonej płatności.
5. Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że całość kwoty podatku wynikającej z zapłaconej części lub całości wartości sprzedaży netto jest dokonywana w PLNCoin z rachunku VAT podatnika na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze.
6. Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w PLNCoin przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:
1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3) numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.
7. Dane transakcji, o której mowa w ust. 6 są weryfikowane przez Bank w Rejestrze Cyfrowych Faktur i Paragonów. W przypadku niezgodności z danymi zwartymi w Rejestrze bank nie wykona transakcji.”;
11) w art. 106g:
a) skreśla się ust. 3a-3c,
b) w ust. 4 skreśla się zdanie drugie;
12) w art. 106j:
a) w ust. 2 skreśla się pkt 2a,
b) ust. 4 skreśla się;
13) w art. 106m w ust. 5:
a) w pkt 2 wyrazy „jej danych, lub” zastępuje się wyrazami "jej danych.";
b) pkt 3 skreśla się;
14) art. 106na-106ne skreśla się;
15) art. 106q skreśla się;
16) w art. 111:
a) uchyla się ust. 1a,
b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:
"1b. W ewidencji, o której mowa w ust. 1, wykazuje się dane o sprzedaży, zawarte w dokumentach wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, w tym określające przedmiot opodatkowania, wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego oraz dane służące identyfikacji poszczególnych sprzedaży, w tym numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo podatku od wartości dodanej.",
c) w ust. 3a:
– pkt 4 otrzymuje brzmienie:
"4) poddawać kasy rejestrujące w terminach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7a pkt 4 obowiązkowemu przeglądowi technicznemu przez właściwy podmiot prowadzący serwis kas rejestrujących;",
– uchyla się pkt 5,
– pkt 8 otrzymuje brzmienie:
"8) dokonywać wydruku dokumentów wystawianych przy zastosowaniu kasy rejestrującej;",
– uchyla się pkt 10,
– w pkt 11 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 12 i 13 w brzmieniu:
"12) zapewnić połączenie umożliwiające przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Rejestrem Cyfrowych Faktur i Paragonów, określone w art. 111a ust. 3;
13) zakończyć używanie kas rejestrujących w przypadku zakończenia działalności gospodarczej lub pracy kas rejestrujących, zapewniając zabezpieczenie danych z kasy rejestrującej.",
d) ust. 6a otrzymuje brzmienie:
"6a. Kasa rejestrująca musi zapewniać prawidłowe zaewidencjonowanie, przechowywanie i bezpieczne przesyłanie danych z kasy rejestrującej na zewnętrzne nośniki danych oraz umożliwiać połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Rejestr Cyfrowych Faktur i Paragonów, określone w art. 111a ust. 3. Pamięć fiskalna kasy rejestrującej musi posiadać numer unikatowy nadawany w drodze czynności materialno-technicznych przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych.";
17) po art. 111 dodaje się art. 111a w brzmieniu:
"„Art. 111a. 1. Minister właściwy do spraw finansów prowadzi Rejestr Cyfrowych Faktur i Paragonów, formułuje polecenia do kas rejestrujących i jest administratorem danych w nim zawartych.
2. Rejestr Cyfrowych Faktur i Paragonów jest systemem teleinformatycznym opartym o blockchain i służącym do:
1) odbierania i gromadzenia danych z kas rejestrujących, które obejmują:
a) dane o sprzedaży wykazane w prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 111 ust. 1,
b) dane o zdarzeniach zapisywanych w pamięciach kas rejestrujących, mających znaczenie dla pracy kas rejestrujących, które wystąpiły podczas używania tych kas, w tym o fiskalizacji kasy, zmianach stawek podatku, zmianach adresu punktu sprzedaży i datach dokonania przeglądów technicznych;
2) analizy i kontroli danych z kas rejestrujących;
3) przesyłania poleceń do kas rejestrujących, dotyczących pracy kas
4) przyjmowania i przechowywania danych z cyfrowych faktur
5) analizy i kontroli prawidłowości danych z cyfrowych faktur.
3. Kasy rejestrujące łączą się z Rejestrem Cyfrowych Faktur i Paragonów za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej w sposób, który zapewnia:
1) przesyłanie danych z kas rejestrujących do Rejestru Cyfrowych Faktur i Paragonów w sposób bezpośredni, ciągły, zautomatyzowany lub na żądanie ministra właściwego do spraw finansów, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 Ordynacji podatkowej;
2) przesyłanie poleceń z Rejestru Cyfrowych Faktur i Paragonów do kas rejestrujących, dotyczących pracy kas, i ich odbiór przez te kasy:
a) związanych z fiskalizacją kasy rejestrującej,
b) obejmujących określenie:
– sposobu i zakresu przesyłania danych z tej kasy,
– sposobu pracy kasy rejestrującej,
c) zapewniających prawidłowość pracy kasy rejestrującej.
4. Podatnik wystawiający fakturę przekazuje z systemu księgowego za pomocą udostępnionego interfejsu dane o wystawionej fakturze do Rejestru Cyfrowych Faktur i Paragonów.
5. W przypadku wystawiania faktury poza systemem księgowym lub w systemie nie zintegrowanym z Rejestrem Cyfrowych Faktur i Paragonów podatnik wpisuje dane do rejestru korzystając z aplikacji udostępnionej przez ministra właściwego do spraw finansów.
6. Minister właściwy do spraw finansów w drodze rozporządzenia określi zakres danych z faktur wysyłanych do Rejestru Cyfrowych Faktur i Paragonów mając na uwadze uwzględnienie minimalnej ilości niezbędnych danych potrzebnych do weryfikacji i analizy faktur.
7. Minister właściwy do spraw finansów udostępnia dane zgromadzone w Rejestrze Cyfrowych Faktur i Paragonów dyrektorom izb administracji skarbowej, naczelnikom urzędów skarbowych i naczelnikom urzędów celno-skarbowych, w zakresie niezbędnym do wykonywania obowiązków ustawowych.";
18) art. 112aa skreśla się.
Art. 2. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa w art. 193a skreśla się § 1a.
Art. 3. W ustawie z dnia 29 sierpnia 2036 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw art. 3-6 skreśla się.
Art. 4. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 62a ust. 2 uzyskuje brzmienie:
"2. Rachunek VAT jest prowadzony w PLNCoin.";
2) w art. 62b ust. 3 skreśla się.
3) art. 62c uzyskuje brzmienie:
"Art. 62c.
1. W celu realizacji przelewu bank w pierwszej kolejności obciąża kwotą podatku od towarów i usług rachunek VAT nabywcy towarów i usług.
2. W przypadku braku środków na rachunku VAT, w celu realizacji przelewu, bank obciąża brakującą kwotą rachunek rozliczeniowy nabywcy towarów i usług uznając tymi środkami rachunek VAT i realizuje przelew zgodnie z ust. 1.
3. W celu uznania rachunku VAT, o którym mowa w ust. 2 bank kupuje od skarbu państwa odpowiednią ilość jednostek PLNCoin przelewając równowartość w polskich złotych na rachunek bankowy odpowiedniego dla podatnika urzędu skarbowego.
4. W przypadku posiadania środków na rachunku rozliczeniowym w wysokości niewystarczającej na zapłatę kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży brutto wskazanej w komunikacie przelewu bank nie realizuje przelewu.
5. Po otrzymaniu środków w postaci PLNCoin bank uznaje tą kwotą rachunek VAT, który jest prowadzony dla tego rachunku rozliczeniowego na, który zrealizowany został przelew.
6. W przypadku gdy płatność za fakturę zostanie dokonana na podstawie komunikatu przelewu na rachunek odbiorcy, dla którego bank nie prowadzi rachunku VAT, bank dokonuje zwrotu środków przy użyciu komunikatu przelewu.
7. Na podstawie danych z Rejestru Cyfrowych Faktur i Paragonów bank na bieżąco obciąża rachunek rozliczeniowy podatnika sumą należnych kwot podatku VAT dla transakcji z danego dnia kalendarzowego i uzna rachunek VAT odpowiednią liczbą PLNCoin. W przypadku braku środków na rachunku do wykonania transakcji bank ponawia próbę jej wykonania po każdym wpływie środków na konto aż do pełnego pokrycia należnych kwot podatku VAT.
8. Po zakończeniu dnia kalendarzowego bank dokona rozliczenia stanu rachunku VAT na bazie informacji z rejestru PLNCoin podatnika w następującej kolejności:
1) różnicę sumy PLNCoin, które obciążyły rachunek VAT podatnika w ramach płatności podzielonych i sumy VATCoin, które uznały rachunek VAT podatnika w ramach płatności podzielonych i transakcji, o których mowa w pkt. 1 zwróci na rachunek rozliczeniowy podatnika obciążając rachunek właściwego urzędu podatkowego,
2) pozostałą sumę PLNCoin na rachunku VAT przekaże na rachunek właściwego urzędu podatkowego.”
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2039 roku.
Małgorzata Krok
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Nasze państwo co roku traci miliardy złotych z powodu luki w podatku VAT. Luki, którą powodują osoby unikające płacenia lub wyłudzające VAT. Szacujemy, że wielkość tej luki sięga już ponad 300 miliardów złotych, czyli ok. 40% należnego podatku co jest historycznie rekordowym wynikiem porównywalnym z poziomem luki notowanym np. w Rumunii. Kwotę tę możemy odzyskać upraszczając system podatkowy dla podatku od towarów i usług oraz wprowadzając mechanizmy uniemożliwiające nadużycia z nim związane.
Wprowadzane w ostatnich latach rozwiązania w tym zakresie takie jak podzielona płatność czy KSeF nie miały szans uzyskać zakładanego efektu w zakresie uszczelnienia systemu VAT ponieważ ich główną cechą była dobrowolność stosowania. To pozwalało nadal wykorzystywać istniejące furtki do oszustw, unikania i uchylania się od zapłaty podatku takie jak zawyżanie należnego zwrotu czy przestępstwa typu znikający podatnik. Coraz bardziej złożone i różnorodne sposoby rozliczania z organami podatkowymi istotnie obniżały wydajność całego systemu.
W związku z tym proponujemy całkowicie innowacyjne podejście do administracji podatkowej w tym obszarze oparte o technologię blockchain i kryptowalutę podatkową PLNCoin. Teoretyczne podwaliny pod to rozwiązanie położył już w 2016 roku Richard Ainsworth z Boston University School of Law, który wraz ze swoim zespołem zaproponował wykorzystanie VATCoin dla Rady Współpracy Zatoki. Ta sama koncepcja proponowana była także w dyskusjach nad ujednoliceniem systemu podatku VAT w Unii Europejskiej.
Dzisiaj jako pierwszy kraj na świecie nasz rząd przygotował ramy prawne, które umożliwiają funkcjonowanie takiego systemu. Dzięki tym zmianom nie tylko znaczącą zmniejszy się luka VAT, ale także zmniejszą się koszty administracji podatkowej, zmniejszą się obciążenia podatników związane z biurokracją podatkową oraz poprawi się płynność finansowa przedsiębiorstw.
System opiera się na całkowicie cyfrowym rozwiązaniu, którego jednym z filarów będzie oparty o technologię blockchain Rejestr Cyfrowych Faktur i Paragonów. Tam będą trafiać dane o wszystkich transakcjach rejestrowane na kasach fiskalnych oraz za pomocą udostępnionego publicznie API także wszelkie dane z faktur elektronicznych wystawianych w dowolnym systemie księgowym, który zostanie zintegrowany z RCFP. W przypadku niewielkiej już grupy podatników VAT wystawiającej faktury w formie papierowej będą oni zobligowani do przesyłania niezbędnych danych za pomocą aplikacji, którą udostępni Ministerstwo Finansów.
Drugim istotnym elementem jest wprowadzenie kasowego sposobu naliczania VAT. Oznacza to, że obowiązek podatkowy będzie powstawał w momencie otrzymania zapłaty za towar, a nie tak jak dzisiaj w momencie wystawienia faktury. Polska uzyskała w tym zakresie odstępstwo od przepisów unijnych i będzie mogła stosować takie rozwiązanie dla wszystkich podatników.
Trzecim fundamentem rozwiązania jest cyfrowa kryptowaluta podatkowa PLNCoin emitowana przez Skarb Państwa służąca do rozliczeń podatkowych. Walutę tę będzie można wykorzystać jedynie do płatności podatku VAT choć w przyszłości możliwe będzie rozszerzenie jej zastosowania na inne podatki. Transakcje w PLNCoin będą chronologicznie zapisane w rozproszonym rejestrze i weryfikowane automatycznie przez administrację podatkową. Każda firma biorąca udział w transakcji za pomocą PLNCoin będzie miała dostęp do zapisów transakcji wszystkich PLNCoin, którymi dysponuje. Poprawne transakcje będą agregowane w bloki, które zostaną zapieczętowane kryptograficznie i połączone z kolejnym blokiem w łańcuchu.
W prawidłowo funkcjonującym systemie VAT podatnicy nie ponoszą kosztu podatku. VAT należny dla towarów i usług zakupionych, jest pomniejszany o VAT naliczony dla towarów i usług sprzedanych. W systemie PLNCoin w odróżnieniu do obecnego rozwiązania konto podatkowe VAT każdego podatnika będzie balansowane codziennie. Podatek na rzecz Skarbu Państwa będzie płacony od razu, a ewentualne zwroty wykonywane na koniec każdego dnia. To znacząco przyspieszy rozliczenia i przepływ gotówki między podatnikami a Skarbem Państwa.
Dodatkową zaletą systemu jest odporność na cyberataki. PLNCoin jako kryptowaluta nie ma fizycznej reprezentacji i jest niewymienialna poza sytuacjami wskazanymi w ustawie, gdy wykonywane są zwroty podatku. Jeśli zostałby wykradziony automatycznie stałby się bezużyteczny, co za tym idzie nie będzie mógł powstać czarny rynek PLNCoin. Każda próba wykonania transakcji skradzionymi PLNCoinami zostanie odrzucona przez rejestr blockchain, a ich pochodzenie ujawnione. Taki mechanizm zapobiegnie wszelkim fraudom możliwym w obecnym systemie. Dodatkowo systemy antyfraudowe oparte o sztuczną inteligencję w ramach administracji podatkowej będą wykrywać podejrzane transakcje dzięki zbieraniu informacji w postaci elektronicznej w Rejestrze Cyfrowych Faktur i Paragonów, co do których zlecana będzie dodatkowa kontrola.
Bezpośrednim skutkiem ustawy będzie zwiększenie wpływów do budżetu państwa z tytułu należnego podatku VAT, o kwotę szacowaną na ponad 300 miliardów złotych. Doprowadzi ona także do zwiększenia pewności obrotu gospodarczego oraz zwiększenia konkurencyjności polskiego systemu podatkowego. Ustawa zmniejszy obciążenia biurokratyczne dla polskich przedsiębiorców oraz obciążenia związane z administracją podatkową dla organów podatkowych.
Ustawa jest zgodna z przepisami Unii Europejskiej i odstępstwem dla stosowania art. 63 dyrektywy 2006/112/WE zaakceptowanym przez Radę Unii Europejskiej. Ustawa wpłynie pozytywnie na sytuację rodzin z dziećmi oraz na stan finansów publicznych.
Dziękuję.
OG: 48h