Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców, panią posłankę Aurelię Dębińską.
Ustawa
z ... 2035 roku
o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
Art. 1. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. — Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 109 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, w tym wskutek niewykonania orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem, w szczególności w przedmiocie kontaktów z dzieckiem lub postanowienia o przymusowym odebraniu dziecka, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.";
2)w art. 113^2 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem, w tym w przypadku stosowania przemocy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej";
Art, 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. — Kodeks postępowania cywilnego wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 327^1 w § 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a także przyczyn, dla których nie uwzględnił zdania dziecka i jego życzeń;";
2) w art. 445^1 § 2 otrzymuje brzmienie:
" § 2. Jeżeli postępowanie w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej lub kontaktów zostało wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację, sąd przekaże sprawę sądowi, w którym toczy się sprawa o rozwód lub o separację. W tym przypadku przepisu art. 579 § 2 nie stosuje się.";
3) w art. 445^3 skreśla się wyrazy "lub 3";
4) w art. 579 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
2. W sprawach, o których mowa w S 1, sąd opiekuńczy orzeka w terminie trzech miesięcy od dnia wniesienia wniosku.”;
5) w art. 582^1 uchyla się § 3 i 4;
6) uchyla się art. 598^15 i art. 598^16
7) w art. 665 5 S 2 wyrazy "art. 579" zastępuje się wyrazami "art. 579 § 1"
8) uchyla się art. 7562.
Art. 3. Do postępowań w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej lub kontaktów, o których mowa w art. 445 1 § 2, ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 4. Do postępowań w sprawach, o których mowa w art. 579, ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 5. Postępowania w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem, o których mowa w art. 598^15 i art. 598^16 ustawy zmienianej w art. 2, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, podlegają umorzeniu.
Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Aurelia Dębińska
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Celem projektu ustawy jest wzmocnienie ochrony praw i dobra dziecka w sytuacji rozpadu rodziny, a zwłaszcza w przypadku gdy kwestia opieki nad dzieckiem pozostaje sporną pomiędzy rodzicami.
Zgodnie z art. 109 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia, jeżeli dobro dziecka jest zagrożone. Sąd opiekuńczy władny jest, na podstawie przywołanego przepisu, wydać każde zarządzenie, jakiego w danych okolicznościach wymaga dobro dziecka. Niemniej jednak wydaje się zasadnym bezpośrednie wskazanie w ustawie, że sąd wyda odpowiednie zarządzenie także wtedy, gdy dobro dziecka jest zagrożone na skutek niewykonania orzeczenia sądu albo ugody zawartej przed sądem lub mediatorem. Wyraźne określenie w treści przepisu, że tego rodzaju reakcja sądu będzie możliwa również w przypadku niewykonywania orzeczenia opiekuńczego, będzie dla rodziców jasnym komunikatem wskazującym na skutki braku realizacji orzeczenia sądu czy też wspomnianej ugody. Rozwiązanie to powinno w znacznie większym niż obecnie zakresie wymuszać na stronie zobowiązanej wykonywanie orzeczeń, poszukiwanie porozumienia ze stroną uprawnioną oraz współpracę stron w zakresie wykonywania kontaktów z dzieckiem.
Projekt wprowadza zmianę w art. 113^2 § 1, która zmierza do jednoznacznego wskazania, że sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem w przypadku stosowania przemocy domowej, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Jednocześnie proponowana zmiana art. 327^1 § 1 pkt 1 k.p.c. zmierza do tego, aby w przypadku nieuwzględnienia zdania dziecka i jego życzeń, sąd w uzasadnieniu wyroku odniósł się także do tej kwestii. Rozwiązanie to ma na celu zwiększenie roli dziecka w rozpoznawanej sprawie. Zapobiega traktowaniu dziecka w sposób przedmiotowy, a także pomijaniu nadrzędnej wartości, którą jest jego dobro.
Ponadto projekt dąży także do usprawnienia postępowań sądowych powiązanych z postępowaniem o rozwód lub o separację poprzez zmianę art. 445^1 k.p.c. Jest to istotne z uwagi na prawa stron i uczestników postępowania, ale pośrednio również przekłada się na sytuację ich małoletnich dzieci. Niewątpliwie przedłużające się postępowanie tworzy sytuację niepewności, która wpływa na poziom stresu, poczucie destabilizacji i bezpieczeństwa dzieci. projektowany art. 445^1 § 2 k.p.c. przewiduje przekazywanie sprawy dotyczącej władzy rodzicielskiej lub kontaktów, w przypadku której postępowanie zostało wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub separację, do sądu, przed którym toczy się postępowanie w sprawie o rozwód lub separację. Projekt ustawy przewiduje usunięcie niektórych regulacji w zakresie wykonywania kontaktów z dzieckiem.
Oczekiwanym efektem regulacji będzie wzmocnienie ochrony praw i dobra dziecka w sytuacji rozpadu rodziny oraz poprawa skuteczności prawidłowego wykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub mediatorem, w szczególności w przedmiocie kontaktów z dzieckiem.
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych. Projektowana regulacja będzie miała pozytywny wpływ na małoletnie dzieci doświadczające rozwodu lub separacji rodziców, gdyż spowoduje wzmocnienie ochrony ich praw. Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.
Dziękuję.
og: 48h
