Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, panią minister Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk.
Ustawa
z ... 2032 roku
o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Art. 1. W ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
„3a) uprawnienia i obowiązki osób sprawujących opiekę;”;
2) w art. 11 w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) warunki przyjmowania dzieci, z uwzględnieniem preferencji dla rodzin wielodzietnych i dzieci niepełnosprawnych oraz dla dzieci opiekunów będących pracownikami żłobka lub klubu dziecięcego i dziennych opiekunów;
3) po rozdziale 6 dodaje się rozdział 6a w brzmieniu:
„Rozdział 6a
Dzień Opiekuna Małego Dziecka oraz uprawnienia i obowiązki opiekuna
Art. 53a. 1. Dzień 4 kwietnia ustanawia się Dniem Opiekuna Małego Dziecka.
2. Poprzez opiekuna, o którym mowa w ust. 1 rozumie się osobę, o której mowa w art. 16, art. 39 i art. 50 ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw rodziny w związku z ustanowionym Dniem
Opiekuna Małego Dziecka, może przyznać nagrody specjalne opiekunom.
4. Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady przyznawania nagród specjalnych, rodzaje nagród, podmioty uprawnione do zgłaszania wniosków oraz sposób i tryb postępowania w sprawie tych nagród.
Art. 53b. Opiekun w żłobku, klubie dziecięcym, dzienny opiekun lub niania obowiązany jest do:
1) właściwej realizacji opieki, zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych oraz zapewnienie optymalnych warunków do prawidłowego rozwoju psychomotorycznego, społecznego i poznawczego właściwego do wieku dziecka,
2) dbania o bezpieczeństwo dzieci powierzonych jego opiece,
3) stwarzania warunków do wszechstronnego rozwoju dzieci,
4) współpracy z rodzicami dla dobra dziecka,
5) stałego pogłębiania i aktualizowania wiedzy oraz doskonalenia swoich umiejętności opiekuńczych, wychowawczych i edukacyjnych poprzez:
a) samokształcenie,
b) kursy organizowane przez organy administracyjne i jednostki samorządu terytorialnego,
c) studia, studia podyplomowe.
Art. 53c. 1. Opiekunowi może zostać nadany:
1) za działalność w zakresie nauk pedagogicznych, psychologicznych, nowatorskie rozwiązania lub osiągnięcia w dziedzinie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „Medal ministra właściwego do spraw rodziny”;
2) za szczególnie wybitne osiągnięcia w długoletniej pracy zawodowej z dzieckiem tytuł honorowy „Zasłużonego Opiekuna Małego Dziecka”;
3) za długoletnią pracę „Medal za Długoletnią Pracę".
2. Medale oraz tytuł, o których mowa w ust. 1 nadaje minister właściwy do spraw rodziny na uzasadniony wniosek dyrektora żłobka, klubu dziecięcego lub organizacji społecznej prowadzącej zgodnie ze statutem działalność w obszarze opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
3. We wniosku, o którym mowa w ust. 2, wskazuje się w szczególności imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, wykształcenie oraz miejsce zamieszkania osoby zasłużonej oraz uzasadnienie.
4. Minister właściwy do spraw rodziny określi w drodze rozporządzenia:
1) wzór wniosku, o którym mowa w ust. 2,
2) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o nadanie medalu lub tytułu, o których mowa w ust. 1,
3) sposób wręczania medalu lub tytułu, o którym mowa w ust. 1,
4) wzory odznaki oraz legitymacji potwierdzających nadanie medalu lub tytułu, o których mowa w ust. 1
- uwzględniając konieczność zapewnienia sprawności postępowania w sprawach o nadanie medalu lub tytułu oraz godnego i uroczystego uhonorowania osób, którym jest nadawany medal lub tytuł.
Art. 53d 1. Opiekun podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.
Art. 53e. 1. Opiekunowi przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 5 dni roboczych.
2. Opiekun nabywa prawo do urlopu, o którym mowa w ust. 1, po przepracowaniu łącznie, nieprzerwanie i faktycznie 5 lat w żłobku lub w klubie dziecięcym lub jako dzienny opiekun.
3. Prawo do urlopu wypoczynkowego, o którym mowa w ust. 1, nabywa się jednorazowo w okresie 2 lat, licząc od dnia nabycia uprawnień, o którym mowa w ust. 2.
Art. 53f. 1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce sprawowania opieki na wniosek opiekuna, wystawia opiekunowi legitymację służbową.
2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce sprawowania opieki może pobierać opłaty za wydanie legitymacji w wysokości nieprzekraczającej kosztów wytworzenia dokumentu.
3. Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, wzór oraz tryb wystawiania legitymacji służbowej, o której mowa ust. 1, uwzględniając w szczególności potrzebę poświadczenia zatrudnienia na stanowisku opiekuna, a także termin, w jakim wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce sprawowania opieki zobowiązany jest do wydania legitymacji.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 4 w ust. 7 po pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
"4) sprawujące opiekę, o których mowa w art. 16, art. 39 i art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.”,
2) w art. 5 w ust. 2 po pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
"4) sprawujące opiekę, o których mowa w art. 16, art. 39 i art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 2, który wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Minister Pracy, Polityki Społecznej i Mieszkalnictwa
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Projekt ustawy wprowadza zmiany do ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz do ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Projektowane zmiany polegają na przyznaniu osobom sprawującym opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 szczególnych przywilejów oraz uprawnień, a także na ustanowieniu dnia 4 kwietnia Dniem Opiekuna Małego Dziecka.
Projektowane zmiany podyktowane są potrzebą ustanowienia systemu nagradzania i uhonorowywania wykonujących zawód zaufania publicznego, jakim jest zawód opiekuna, dziennego opiekuna i niani. Rola jaką pełnią w wychowaniu małego dziecka, stwarzając im warunki do prawidłowego, bezpiecznego i harmonijnego rozwoju, nierzadko sprowadza się do roli zbliżonej poza domem do roli rodziców. Na wykonujących ten zawód ciąży ogromna odpowiedzialność i wymogi co do podnoszenia kwalifikacji i posiadania wszechstronnego wykształcenia. Ta rozbieżność pomiędzy wymogami a zarobkami powoduje, że wykwalifikowane osoby rezygnują z tej formy zatrudnienia lub zmuszone są do podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Sytuacja taka jest dalece niepożądana z punktu widzenia społeczeństwa. Celowym bowiem jest, aby osoby sprawujące opiekę w ramach żłobków, klubów dziecięcych i innych form, cechowały się wysokim stopniem motywacji oraz kwalifikacji tak osobistych, jak i naukowych.
Projektowane zmiany w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 polegają na przyznaniu opiekunom świadczącym łączną, faktyczną pracę w nieprzerwanym okresie 5 lat dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni raz na 2 lata pracy (art. 1 pkt 3 projektu ustawy — dodawany art. 53e); polepszenie warunków przyjmowania do żłobka lub klubu dziecięcego dzieci opiekunów będących pracownikami żłobka lub klubu dziecięcego i dziennych opiekunów (art. 1 pkt 2 projektu ustawy); objęcie opiekunów ochroną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych (art. 1 pkt 3 projektu ustawy — dodawany art. 53d) oraz uzyskaniu przez opiekunów prawa posługiwania się legitymacją służbową.
Zmiany w ustawie wprowadzają delegację ustawową dla ministra właściwy do spraw rodziny do określenia zasad przyznawania nagród specjalnych, rodzajów nagród, podmiotów uprawnione do zgłaszania wniosków oraz sposobu i trybu postępowania w sprawie tych nagród. Zmiany zawierają także delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw rodziny do ustanowienia wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej opiekuna. Przyznają także ministrowi właściwemu do spraw rodziny uprawnienie do nadawania tytułu "Zasłużonego Opiekuna Małego Dziecka" oraz nagrody za długoletnią pracę „Medal za Długoletnią Pracę". Zgodnie z projektowanym art. 53c (art. 1 pkt 3 projektu) opiekunowi będzie mógł zostać przyznany przez ministra właściwego do spraw rodziny medal za działalność w zakresie nauk pedagogicznych, psychologicznych, nowatorskie rozwiązania lub osiągnięcia w dziedzinie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, medal za długoletnią pracę lub tytuł honorowy "Zasłużonego Opiekuna".
Projektowane zmiany w ustawie o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego polegają na nabyciu przez opiekuna uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Projektodawcy proponują przyznanie opiekunom dzieci w wieku do lat 3 uprawnienia do ulgi 33% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych (art. 2 pkt 1 projektu ustawy) i uprawnienia do ulgi 33% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego w komunikacji zwykłej, na podstawie biletów imiennych miesięcznych (art. 2 pkt 2 projektu ustawy).
Zdaniem autorów ustawy, ustanowienie dnia 4 kwietnia Dniem Opiekuna Małego Dziecka nie tylko uhonorowywałoby trudy codziennej pracy opiekunów i podniosłoby rangę ich zawodu, ale przede wszystkim stanowić miałoby zachętę do jego podjęcia. W ten sposób codzienny trud Opiekunów Małego Dziecka zostałby doceniony podobnie jak trud Pracownika Socjalnego, który ma swoje święto w dniu 21 listopada.
Projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej, nie wpłynie także negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
