Strona 1 z 1

[KO]: o zmianie ustawy o ewidencji ludności

: 27 cze 2022, 15:57
autor: Anna Radziwiłł-Schmidt
Wicemarszałek Radziwiłł:

Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności, zgłoszonym przez grupę posłów Koalicji Obywatelskiej. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, panią posłankę Ewę Kołodziej.

Ustawa
z dnia ... 2030 r.
o zmianie ustawy o ewidencji ludności


Art. 1. W ustawie z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności w art.46 w ust. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
„3a) notariuszom – w zakresie niezbędnym do realizacji ustawowych zadań notariusza przewidzianych w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie;”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływnie 14 dni od dnia ogłoszenia.


Obrazek
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

Zważywszy na fundamentalną rolę notariusza w zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu prawnego, ugruntowaną na przestrzeni lat i odpowiadającą potrzebom państwa oraz jego obywateli, z pełnym przekonaniem należy opowiedzieć się za udostępnieniem notariuszom danych z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności.

Państwo deleguje notariuszowi kompetencje w zakresie wiarygodnego dokumentowania określonych zdarzeń poprzez tworzenie dokumentów o szczególnej mocy dowodowej. Notariusz, w zakresie realizowania powierzonych mu obowiązków poprzez dokonywanie czynności notarialnych oraz realizowanie innych związanych z nimi zadań, stanowi organ ochrony prawnej, pełniący funkcję publiczną poza strukturą organów państwa. Z powyższego należy wnioskować, iż notariusz, będąc częścią szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości, zabezpiecza zarówno interes publiczny, jak i prawa oraz słuszne interesy stron oraz innych osób, dla których dana czynność może wywierać skutki prawne.

Stosownie do treści art. 85 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie, przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności. W praktyce oznacza to konieczność sprawdzenia dokumentów mogących stanowić urzędowe potwierdzenie tożsamości, a w razie braku ich przedstawienia w inny miarodajny sposób. W sytuacji dokonywania czynności notarialnych z udziałem pełnomocnika, gdzie brak jest bezpośredniej możliwości kontaktu z osobą mocodawcy, możliwość sprawdzenia danych w bazie PESEL jest istotna, i to celem upewnienia się przez notariusza, czy mocodawca pozostaje przy życiu.

W zakresie czynności dokonywanych przez notariusza, o których mowa w art. 79 ustawy, znajduje się między innymi sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia, które po wpisie do Rejestru Spadkowego prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną, przez wprowadzenie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych wynikających z tego aktu, o których mowa w art. 95ha pkt 3-7 ustawy, ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, o czym stanowi art. 95j ustawy. Jedną z informacji, wskazaną w art. 95 f ustawy, która powinna zostać zamieszczona w akcie poświadczenia dziedziczenia, jest numer PESEL spadkodawcy. Nadto, numer ten musi zostać zamieszczony przez notariusza w procesie rejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Należy wyraźnie podkreślić, że system służący do rejestrowania aktów poświadczenia dziedziczenia nie ma żadnego połączenia z bazą PESEL.

Notariusz, działając w oparciu o przepis art. 92 § 4 ustawy, po sporządzeniu aktu notarialnego zawierającego przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej albo ustanowienie prawa, które może być ujawnione w księdze wieczystej bądź obejmującego czynność przenoszącą własność nieruchomości, chociażby dla tej nieruchomości nie była prowadzona księga wieczysta, nie później niż w dniu jego sporządzenia, obowiązany jest złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Numer PESEL stanowi jedną z pozycji, którą notariusz uzupełnia w procesie składania wniosku wieczystoksięgowego, i to w oparciu o poczynione uprzednio ustalenia w procesie identyfikacji osoby biorącej udział w czynności notarialnej.

Zapewnienie notariuszowi dostępu do bazy danych PESEL winno być określone przepisami ustawy, a za początek tych działań należy uznać nowelizację ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, poprzez dodatnie w art. 46 notariuszy (w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań) – jako podmiotów, którym udostępniane są dane z rejestru PESEL.

Wejście w życie projektu ustawy nie będzie miało wpływu na budżet państwa. Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej, ustawa nie wpłynie także negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.

Dziękuję.

Re: [KO]: o zmianie ustawy o ewidencji ludności

: 28 cze 2022, 22:59
autor: Fryderyk Skarbinski
Maria Muś

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Zgodnie z unijnym RODO jednymi z naczelnych zasad dotyczącymi przetwarzania danych osobowych są zasady ograniczenia celu i minimalizacji danych (art. 5 ust. 1 lit. b i c). Zakres danych przechowywanych w rejestrze PESEL, do których ustawa daje dostęp notariuszom jest bardzo szeroki. Znacznie szerszy niż wymagają tego wskazane przez wnioskodawców cele, dla których notariusze mieliby otrzymać dostęp do tej bazy danych.

Kwestię potwierdzenia numeru PESEL w celu uzupełnienia ich we wskazanych procesach można rozwiązać w inny sposób bez dawania notariuszom dostępu do tak szerokiego zakresu danych osobowych. W zdecydowanej większości numer PESEL można bez problemu uzyskać od strony czynności notarialnej. Jego potwierdzenie może odbyć się choćby przez dostęp do Rejestru Dowodów Osobistych.

Jedynym przypadkiem wskazanym w uzasadnieniu, gdy jest to niemożliwe jest sytuacja posługiwania się przez pełnomocnika pełnomocnictwem pomimo śmierci mocodawcy. Jest to oczywiście postępowanie niezgodne z prawem, a sam dostęp do rejestru PESEL pozwoli rozwiązać tylko jeden z przypadków kiedy pełnomocnik posługuje się pełnomocnictwem, które wygasło. Innymi takimi sytuacjami są na przykład odwołanie pełnomocnictwa, utrata zdolności do czynności prawnych czy ustanie stosunku prawnego na podstawie którego zostało udzielone pełnomocnictwo.

W obu przypadkach czyli ustalenia numeru PESEL i potwierdzenia pełnomocnictwa można pomóc notariuszom skuteczniej i bez dawania kolejnej grupie dostępu do bardzo szerokiego zakresu naszych danych osobowych. W związku z tym proponowane przepisy nie spełniają ani celu zbierania danych w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach ani adekwatnego, stosownego oraz ograniczonego do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane. Pamiętajmy, że w rejestrze PESEL są dostępne takie dane jak choćby stan cywilny, numery PESEL rodziców, numer PESEL współmałżonka czy daty i miejsca zameldowania.

W szczególności za bezzasadne uważam nadanie dostępu do rejestru PESEL w celu weryfikacji pełnomocnictwa gdyż cel ten zostanie zrealizowany tylko w niewielkim stopniu i w przypadku jednego powodu wygaśnięcia pełnomocnictwa. Środowiska notariuszy od lat postulują w tym zakresie wprowadzenie rejestru pełnomocnictw, który znacznie pełniej i bez udostępnienia nadmiernych danych pozwoli weryfikować pełnomocnictwa, zapewniając chociażby weryfikację wygaśnięcia we wszystkich możliwych przypadkach.

W związku z tym chciałam zapytać wnioskodawców czy w świetle przytoczonych argumentów nadal uważają nadanie dostępu do rejestru PESEL za właściwy sposób rozwiązania wskazanych w uzasadnieniu problemów? Jeśli tak to w jaki sposób zapewnione zostanie spełnienie wymogów RODO w zakresie ograniczenia celu i minimalizacji danych?

Dziękuję.

Re: [KO]: o zmianie ustawy o ewidencji ludności

: 01 lip 2022, 13:05
autor: Anna Radziwiłł-Schmidt
Wnioskodawcy wycofują projekt.