Wysoka Izbo!
Przechodzimy do dyskusji nad poselskim projektem ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium
Poseł sprawozdawca: Alisa Chackiewicz
Ustawa z dnia ... r. o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium
Art. 1. 1. Ustawa określa:
1) zadania organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zdrowia społeczeństwa przed następstwami korzystania z solarium;
2) szczególne warunki świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do urządzeń elektrycznych wyposażonych w lampy UV, wykorzystywanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 5 pkt 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793, z późn. zm.).
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) małoletni – osobę, która nie ukończyła 18. roku życia;
2) podmiot świadczący usługi w zakresie udostępniania solarium – osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która świadczy usługi w zakresie udostępniania solarium, niezależnie od formy prawnej, w jakiej prowadzi tę działalność oraz zasad, na jakich udostępnia solarium;
3) promocja – publiczne rozdawanie rekwizytów związanych z usługami w zakresie udostępniania solarium, oferowanie konsumentom tych usług po cenie niższej od normalnie stosowanej, organizowanie premiowanej sprzedaży usług w zakresie udostępniania solarium lub konkursów opartych na ich zakupie, a także innych form publicznego zachęcania do korzystania z solarium, bez względu na formę dotarcia do adresata;
4) reklama – rozpowszechnianie informacji o usługach w zakresie udostępniania solarium lub symboli graficznych z nimi związanych, służące popularyzowaniu korzystania z solarium, z wyłączeniem informacji używanych do celów handlowych pomiędzy podmiotami świadczącym usługi w zakresie udostępniania solarium oraz zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem solariami;
5) solarium – urządzenie elektryczne wyposażone w lampy UV, wykorzystywane do naświetlania skóry w celu wywołania opalenizny (hiperpigmentacji).
Art. 3. 1. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego są obowiązane do podejmowania działań mających na celu ochronę zdrowia społeczeństwa przed następstwami korzystania z solarium.
2. Działania, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:
1) upowszechnianie wiedzy na temat szkodliwości korzystania z solarium, w szczególności wśród dzieci i młodzieży;
2) minimalizowanie negatywnych następstw korzystania z solarium;
3) leczenie osób uzależnionych od solarium;
4) profilaktykę nowotworów skóry, w szczególności czerniaka złośliwego.
3. W ramach działań, o których mowa w ust. 1, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego mogą współdziałać z samorządami zawodów medycznych, organizacjami społecznymi, w tym organizacjami pacjentów, oraz innymi podmiotami zainteresowanymi wsparciem działań, o których mowa w ust. 1.
Art. 4. Zabrania się reklamy i promocji usług w zakresie udostępniania solarium, w szczególności:
1) w telewizji, radiu, prasie, kinach, podmiotach leczniczych, szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych, na terenie obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz w innych miejscach publicznych;
2) na plakatach, w tym plakatach wielkoformatowych;
3) w środkach usług informatycznych.
Art. 5. 1. Zabrania się udostępniania solarium małoletnim.
2. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności osoby zamierzającej skorzystać z solarium, osoba udostępniająca solarium uprawniona jest do żądania okazania przez tę osobę dokumentu potwierdzającego jej wiek.
3. W razie nieokazania dokumentu, o którym mowa w ust. 2, osoba udostępniająca solarium odmawia udostępnienia solarium.
Art. 6. 1. Podmiot świadczący usługi w zakresie udostępniania solarium obowiązany jest umieścić w miejscu udostępniania solarium czytelne i widoczne informacje:
1) o treści: „Zakaz udostępniania solarium osobom, które nie ukończyły 18. roku życia (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia ... o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium)”;
2) o ryzyku związanym z korzystaniem z solarium.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wielkość, wzór i sposób umieszczenia informacji, o których mowa w ust. 1, oraz treść informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, mając na względzie ich czytelność dla adresatów oraz zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie szkodliwości korzystania z solarium.
Art. 7. 1. Kontroli świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium dokonują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i inne organy w zakresie posiadanych kompetencji określonych w ustawach regulujących ich funkcjonowanie oraz na zasadach wskazanych w tych ustawach.
2. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności osoby korzystającej z solarium, organy, o których mowa w ust. 1, są uprawnione do żądania okazania przez tę osobę dokumentu potwierdzającego jej wiek.
Art. 8. 1. Organy, o których mowa w art. 7 ust. 1, mogą, w drodze decyzji, nałożyć na podmiot świadczący usługi w zakresie udostępniania solarium karę pieniężną w wysokości od 1.000 zł do 50.000 zł za:
1) udostępnienie solarium małoletniemu;
2) nieumieszczenie w miejscu udostępniania solarium informacji, o których mowa w art. 6 ust. 1, albo umieszczenie informacji niespełniających wymagań określonych w tym przepisie lub w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 2;
3) reklamę lub promocję usług w zakresie udostępniania solarium;
4) utrudnianie przeprowadzenia kontroli świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium.
2. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się w szczególności rodzaj i okoliczności naruszenia oraz jego potencjalny wpływ na zagrożenie dla zdrowia publicznego.
3. Karę pieniężną uiszcza się na rachunek budżetu państwa, wskazany przez organ, o którym mowa w art. 7 ust. 1, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu tej kary stała się ostateczna. Od kary pieniężnej nieuiszczonej w terminie nalicza się odsetki ustawowe.
4. W sprawach dotyczących kary pieniężnej stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, 648, 768, 935, 1428 i 1537), z tym że uprawnienia organu podatkowego przysługują organowi, o którym mowa w art. 7 ust. 1.
Art. 9. W ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1261) w art. 4 w ust. 1 w pkt 10 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 11 w brzmieniu:
„11) wymagań określonych w ustawie z dnia .... o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium (Dz. U. poz. …).”.
Art. 10. W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1414) w art. 16b w ust. 1 w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
„7) usług w zakresie udostępniania solarium, w zakresie uregulowanym ustawą z dnia ... o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium (Dz. U. poz. …).”.
Art. 11. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie:
Celem projektu ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium jest ochrona zdrowia Polaków przed szkodliwym działaniem sztucznego promieniowania ultrafioletowego (UV), wydzielanego przez urządzenia wykorzystywane do naświetlania skóry, wywołujące efekt opalenizny.
Liczne badania potwierdzają, że korzystanie z solariów sprzyja zachorowaniu na nowotwór skóry. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV jest niebezpieczna dla wszystkich grup wiekowych. Jednak najbardziej narażone na jej negatywne skutki są dzieci i młodzież. Skóra osób młodych nie jest jeszcze w pełni dojrzała (komórki macierzyste znajdują się bliżej powierzchni skóry niż u osób dorosłych), co znacznie zwiększa ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe skóry. Na całym świecie, wśród chorób innych niż zakaźne, nowotwory stanowią najczęstszą przyczynę przedwczesnej umieralności. Największy wpływ na wzrost ryzyka zachorowania na nowotwory mają takie aspekty stylu życia, jak palenie papierosów, niewłaściwa dieta, brak ruchu oraz ekspozycja na promieniowanie i zanieczyszczenie środowiska.
W związku z powyższym, istotą projektu ustawy jest ograniczenie zachorowań na nowotwory skóry. Służyć temu ma przede wszystkim podniesienie świadomości społecznej w zakresie szkodliwości działania promieniowania UV, wydzielanego przez solaria. W Polsce świadomość ta jest nadal niska. Ponadto, nawet wśród osób, które zdają sobie sprawę z ryzyka wiążącego się z korzystaniem z solarium, zazwyczaj brak jest wiedzy na temat faktycznej skali (poziomu) tego ryzyka. Nie mówi się o tym, że już kilkukrotne skorzystanie z solarium przez osoby poniżej 30 roku życia powoduje wzrost zagrożenia wystąpienia nowotworu skóry aż o 75% (jednokrotne – o 20%). Tymczasem w ostatnich latach można zaobserwować gwałtowny wzrost liczby zachorowań na czerniaka złośliwego, głównie wśród osób młodych.
Projekt ustawy, dążąc do zmniejszenia wśród Polaków ryzyka zachorowania na nowotwory skóry, w tym czerniaka złośliwego, wprowadza dwie grupy rozwiązań – z jednej strony przepisy zobowiązujące organy administracji publicznej do podejmowania działań mających na celu ochronę zdrowia społeczeństwa przed następstwami korzystania z solarium, z drugiej natomiast szczególne regulacje dotyczące prowadzenia działalności w zakresie udostępniania solariów. W ocenie projektodawcy, przyjęta koncepcja zapewnia kompletność proponowanej regulacji, umożliwiając w ten sposób osiągnięcie jej celu.
Z kolei, w odniesieniu do świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium, projekt ustawy przewiduje trzy rozwiązania:
1. Całkowity zakaz korzystania z solariów przez osoby, które nie ukończyły 18 roku życia.
2. Obowiązek zamieszczania w miejscach udostępniania solariów informacji o ryzyku związanym z korzystaniem z solarium.
3. Całkowity zakaz promocji i reklamy usług w zakresie udostępniania solariów.
Na chwilę obecną tylko w dwóch państwach wprowadzono całkowity zakaz korzystania z solariów i handlu tymi urządzeniami – w Brazylii oraz niektórych częściach Australii. W ciągu ostatnich dwóch dekad wiele krajów zdecydowało się jednak na wprowadzenie prawnego ograniczenia korzystania z solariów. Jednymi z pierwszych były Norwegia (1982 r.) oraz Szwecja (1983 r.). Dotychczas nie wprowadzono regulacji ogólnounijnych w tym zakresie.
Przewiduje się, że niniejszy projekt ustawy w sposób korzystny wpłynie na zdrowie społeczeństwa. Zwiększenie świadomości w zakresie szkodliwości działania promieniowania UV, wydzielanego przez solaria, oraz wprowadzenie zakazu udostępniania solariów osobo małoletnim i zakazu reklamy i promocji usług solaryjnych powinny spowodować ograniczenie zachorowalności na nowotwory skóry, w tym przede wszystkim czerniaka złośliwego. Z kolei spadek liczby zachorowań powinien przełożyć się na zmniejszenie środków finansowych budżetu państwa wydatkowanych na leczenie tego rodzaju nowotworów.
Ustawa jest zgodna z prawem unijnym. Nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
@edit: drobna poprawka edytorska
