[ZL] o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i innych

[Szamir DeLeon]

Patryk Lewicki:

Przechodzimy do debaty nad projektem ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i niektórych innych ustaw
Poseł sprawozdawca: Joanna Dworaczyk

Ustawa z dnia ... roku o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i niektórych innych ustaw

Art. 1 W ustawie z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 4ea dodaje się art. 4eb w brzmieniu:

„Art. 4eb. 1. W przypadku zmiany granic gmin polegającej na wyłączeniu części obszaru gminy i jego włączeniu do sąsiedniej gminy, gmina, do której został włączony ten obszar, wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki gminy na tym obszarze, w tym prawa i obowiązki wynikające z zezwoleń, koncesji oraz innych aktów administracyjnych.”
2. Akty prawa miejscowego z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego ustanowione przez organ gminy przed zmianą granic:
1) w części dotyczącej obszaru, który został wyłączony z tej gminy, stają się aktami prawa miejscowego gminy, do której ten obszar został włączony i obowiązują do dnia wejścia w życie nowych aktów prawa miejscowego ustanowionych przez organ tej gminy, jednak nie dłużej niż przez okres 3 lat od dnia zmiany granic gminy;
2) w części dotyczącej obszaru, który nie został wyłączony z tej gminy, pozostają w mocy.”.
2) w art. 5a:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy, z zastrzeżeniem ust. 7.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 3-7 w brzmieniu:

„3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy. Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.
6. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych.
7. Rada gminy określa w drodze uchwały wymagania jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:
1) wymogi formalne jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;
2) wymaganą liczbę podpisów mieszkańców popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w którym zgłaszany jest projekt;
3) zasady oceny zgłoszonych projektów co do ich zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;
4) zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc pod uwagę, że zasady przeprowadzania głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.”;
3) art. 14 otrzymuje brzmienie:

„Art. 14. 1. Uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Głosowania jawne na sesjach rady odbywają się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. W przypadku gdy przeprowadzenie głosowania, w sposób określony w zdaniu pierwszym
nie jest możliwe z przyczyn technicznych głosowania odbywają się imiennie.
3. Imienne wykazy głosowań radnych podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości na stronach internetowych gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.”;
4) w art. 18 ust. 2:

a) uchyla się pkt 3,
b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu, podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu, rozpatrywanie raportu o stanie gminy oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania z tego tytułu;”,
c) po pkt 12a dodaje się pkt 12b w brzmieniu:

„12b) rozpatrywanie inicjatyw uchwałodawczych, o których mowa w art. 41a.”
5) po art. 18a dodany zostaje art. 18b w brzmieniu:

„Art. 18b. 1. Rada gminy rozpatruje skargi na działania wójta i gminnych jednostek organizacyjnych; wnioski oraz petycje składane przez obywateli; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.
2. W skład komisji skarg, wniosków i petycji wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust. 1.
3. Zasady i tryb działania komisji skarg, wniosków i petycji określa statut gminy.”;
6) w art. 20:

a) ust. 1a otrzymuje brzmienie:

„1a. Rada gminy może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, z zastrzeżeniem ust. 6 i art. 41a ust. 4.”,
b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:

„1b. Obrady rady gminy są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane na stronach internetowych gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.”
c) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:

„6. Na wniosek przewodniczącego klubu radnych przewodniczący rady gminy jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji rady gminy projekt uchwały, jeżeli wpłynął on do rady gminy co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady. W trybie, o którym mowa w zdaniu pierwszym można zgłosić nie więcej niż jeden projekt uchwały na każdą sesję rady gminy.”;
7) w art. 23 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Wymagana statutowa liczba radnych niezbędnych do utworzenia klubu radnych może wynosić:
1) w radach liczących do 30 radnych – co najwyżej 3 radnych.
2) w radach liczących powyżej 30 radnych – co najwyżej 1/10 składu rady.”
8) art. 24 otrzymuje brzmienie:

„Art. 24. 1. Radny jest obowiązany brać udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany.
2. W wykonywaniu mandatu radnego radny ma prawo, jeżeli nie narusza to dóbr osobistych innych osób, do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność organów administracji gminy, a także spółek z udziałem gminy, spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych, gminnych osób prawnych, oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych gminnych jednostek organizacyjnych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej.
3. W sprawach dotyczących gminy radni mogą kierować interpelacje i zapytania do wójta. Interpelacje i zapytania składane są na piśmie do przewodniczącego rady, który przekazuje je niezwłocznie wójtowi. Wójt, lub osoba przez niego wyznaczona, jest zobowiązana udzielić odpowiedzi na piśmie nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania interpelacji lub zapytania.
4. Treść interpelacji i zapytań oraz udzielonych odpowiedzi podawana jest do publicznej wiadomości poprzez niezwłoczną publikację na stronach internetowych gminy, oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.”
9) w art. 24f ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Wójtowie i radni oraz małżonkowie wójtów, zastępców wójtów, radnych, sekretarzy gminy, skarbników gminy, kierowników jednostek organizacyjnych gminy oraz osób zarządzających i członków organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi nie mogą być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikami spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby. Wybór lub powołanie tych osób na te funkcje są z mocy prawa nieważne.”
10) po art. 28a dodaje się art. 28aa w brzmieniu:

„Art. 28aa. 1. Wójt co roku do dnia 31 maja przedstawia radzie gminy raport o stanie gminy.
2. Raport obejmuje podsumowanie działalności wójta w roku poprzednim, w szczególności realizację polityki, programów i strategii, uchwał rady gminy i budżetu obywatelskiego.
3. Rada gminy może określić w drodze uchwały szczegółowe wymogi dotyczące raportu.
4. Rada gminy rozpatruje raport, o którym mowa w ust. 1, podczas sesji na której podejmowana jest uchwała rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Raport rozpatrywany jest w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie gminy przeprowadza się debatę.
5. W debacie nad raportem o stanie gminy radni zabierają głos bez ograniczeń czasowych.
6. W debacie nad raportem o stanie gminy mieszkańcy gminy mogą zabierać głos na zasadach przewidzianych dla radnych niezrzeszonych.
7. Mieszkaniec, który chciałby zabrać głos w trybie określonym w ust. 6 składa do przewodniczącego rady pisemne zgłoszenie, poparte podpisami:
1) w gminie do 20 000 mieszkańców – 10 osób
2) w gminie powyżej 20 000 mieszkańców – 20 osób.
8. Zgłoszenie składa się najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, na który zwołana została sesja podczas, której ma być przedstawiany raport o stanie gminy. Mieszkańcy są dopuszczani do głosu według kolejności otrzymania przez przewodniczącego rady zgłoszenia. Liczba mieszkańców mogących zabrać głos w debacie wynosi 50.
9. Po zakończeniu debaty nad raportem o stanie gminy rada gminy udziela wotum zaufania wójtowi. Przepis art. 28a ust. 2 stosuje się odpowiednio.
10. W przypadku nieudzielenia wójtowi wotum zaufania w dwóch kolejnych latach rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta.”;
11) w art. 28b ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Rada gminy, po upływie 9 miesięcy od dnia wyboru wójta i nie później niż na 9 miesięcy przed zakończeniem kadencji, może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta z przyczyny innej niż nieudzielenie wójtowi absolutorium lub nieudzielenie wójtowi wotum zaufania jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.”;
12) po art. 41 dodaje się art. 41a w brzmieniu:

„Art. 41a. 1. Grupa mieszkańców gminy, posiadających czynne prawa wyborcze do organu stanowiącego, może wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
2. Grupa mieszkańców, o której mowa w ust. 1, musi liczyć:
1) w gminach do 20 000 mieszkańców - co najmniej 100 osób;
2) w gminach powyżej 20 000 mieszkańców - co najmniej 200 osób.
3. Rada gminy nie może zdecydować o zwiększeniu liczby osób, o których mowa w ust. 2, mających prawo wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
4. Projekty uchwał zgłoszone w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej stają się przedmiotem obrad rady gminy najbliższej sesji odbywającej się nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia projektu.
5. Komitet inicjatywy uchwałodawczej ma prawo wskazywać osoby uprawnione do reprezentowania komitetu podczas prac rady gminy.
6. Rada gminy określi w drodze uchwały: rodzaje spraw, których może dotyczyć projekt uchwały o, którym mowa w ust. 1, zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, w szczególności liczbę wymaganych podpisów, zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasady promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, formalne wymogi jakim muszą odpowiadać składane projekty, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.”

Art. 2 W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. 1998 nr 91 poz. 578) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3d:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami powiatu określa uchwała rady powiatu, z zastrzeżeniem ust. 6.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 3 – 6 w brzmieniu:

„3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu powiatu. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej powiatu. Rada powiatu w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość powiatu i jego części w postaci gmin lub grup gmin.
6. Rada powiatu określa w drodze uchwały wymagania jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:
1) wymogi formalne jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;
2) wymaganą liczbę podpisów mieszkańców popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w której zgłaszany jest projekt;
3) zasady oceny zgłoszonych projektów co do zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;
4) zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc pod uwagę, że zasady przeprowadzenia głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.”;
2) w art. 12:

a) pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„6) rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu, rozpatrywanie raportu o stanie powiatu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania dla zarządu z tego tytułu;”
b) po pkt 9d dodaje się pkt 9e w brzmieniu:

„9e) rozpatrywanie inicjatyw uchwałodawczych, o których mowa w art. 42a.”
3) w art. 13 po ust. 1 dodaje się 1a i 1b w brzmieniu:

„1a. Głosowania jawne na sesjach rady odbywają się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. W przypadku gdy przeprowadzenie głosowania, w sposób określony w zdaniu pierwszym nie jest możliwe z przyczyn technicznych głosowania odbywają się imiennie.
1b. Imienne wykazy głosowań radnych podawane są niezwłocznie do publicznej wiadomości na stronach internetowych powiatu oraz w sposób zwyczajowo przyjęty.”;
4) w art. 15:

a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Obrady rady powiatu są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane na stronach internetowych powiatu oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.”,
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Rada powiatu może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, z zastrzeżeniem ust. 11 i art. 42a ust. 4.”,
c) po ust. 10 dodaje się ust. 11 w brzmieniu:

„11. Na wniosek przewodniczącego klubu radnych przewodniczący rady powiatu jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji rady powiatu projekt uchwały, jeżeli wpłynął on do rady powiatu co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady. W trybie, o którym mowa w zdaniu pierwszym można zgłosić nie więcej niż jeden projekt uchwały na każdą sesję rady powiatu.”;
5) po art. 16 dodaje się art. 16a w brzmieniu:

„Art. 16a. 1. Rada powiatu rozpatruje: skargi na działania zarządu powiatu i powiatowych jednostek organizacyjnych; wnioski oraz petycje składane przez obywateli; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.
2. W skład komisji skarg, wniosków i petycji wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 14 ust. 1, oraz będących członkami zarządu.
3. Zasady i tryb działania komisji skarg, wniosków i petycji określa statut powiatu.”;
6) art. 18 otrzymuje brzmienie:

„Art. 18. 1. Radni mogą tworzyć kluby radnych.
„2. Wymagana statutowa liczba radnych niezbędnych do utworzenia klubu radnych radnych może wynosić:
1) w radach liczących do 30 radnych – co najwyżej 3 radnych.
2) w radach liczących powyżej 30 radnych – co najwyżej 1/10 składu rady.”;
7) po art. 19 dodaje się art. 19a w brzmieniu:

„Art. 19a. 1. Pracownicy starostwa wykonujący zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady powiatu, komisji i radnych tworzą odrębną jednostkę organizacyjną zwaną biurem rady powiatu.
2. Przewodniczący rady powiatu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników biura rady powiatu.”;
8) w art. 21:

a) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. W wykonywaniu mandatu radnego radny ma prawo, jeżeli nie narusza to dóbr osobistych innych osób, do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność organów administracji powiatu, a także spółek z udziałem powiatu, spółek handlowych z udziałem powiatowych osób prawnych, powiatowych osób prawnych, powiatowej jednostki organizacyjnej oraz zakładów i przedsiębiorstw samorządowych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej. ”,
b) po ust. 8 dodaje się ust. 9-10 w brzmieniu:

„9. W sprawach dotyczących powiatu radni mogą kierować interpelacje i zapytania do starosty. Interpelacje i zapytania składane są na piśmie do przewodniczącego rady, który przekazuje je niezwłocznie staroście. Starosta, lub osoba przez niego wyznaczona, jest zobowiązania udzielić odpowiedzi na piśmie nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania interpelacji lub zapytania.
10. Treść interpelacji i zapytań oraz udzielonych odpowiedzi podawana jest do publicznej wiadomości poprzez niezwłoczną publikację na stronach internetowych powiatu, oraz w innych sposób zwyczajowo przyjęty.”;
9) po art. 30 dodaje się art. 30a w brzmieniu:

„Art. 30a. 1. Zarząd powiatu co roku do dnia 31 maja przedstawia radzie powiatu raport o stanie powiatu.
2. Raport obejmuje podsumowanie działalności zarządu powiatu w roku poprzednim, w szczególności realizację polityki, programów i strategii, uchwał rady powiatu i budżetu obywatelskiego.
3. Rada powiatu może określić w drodze uchwały szczegółowe wymogi dotyczące raportu.
4. Rada powiatu rozpatruje raport, o którym mowa w ust. 1 podczas sesji na której podejmowana jest uchwała rady powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielenia zarządowi absolutorium. Raport jest rozpatrywany w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie powiatu przeprowadza się debatę.
5. W debacie nad raportem o stanie powiatu radni zabierają głos bez ograniczeń czasowych.
6. W debacie nad raportem o stanie powiatu mieszkańcy powiatu mogą zabierać głos na zasadach przewidzianych dla radnych niezrzeszonych.
7. Mieszkaniec, który chciałby zabrać głos w trybie określonym w ust. 6 składa do przewodniczącego rady pisemne zgłoszenie, poparte podpisami:
1) w powiecie do 100 000 mieszkańców – 50 osób
2) w powiecie powyżej 100 000 mieszkańców – 75 osób.
8. Zgłoszenie składa się najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, na który zwołana została sesja podczas, której ma być przedstawiany raport o stanie powiatu. Mieszkańcy są dopuszczani do głosu według kolejności otrzymania przez przewodniczącego rady zgłoszenia. Liczba mieszkańców mogących zabrać głos w debacie wynosi 50.
9. Po zakończeniu debaty o stanie powiatu rada powiatu udziela wotum zaufania zarządowi powiatu. Przepis art. 30 ust. 1a stosuje się odpowiednio.
10. Nieudzielenie przez radę powiatu wotum zaufania zarządowi powiatu jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu.”;
10) w art. 31 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Rada powiatu może odwołać starostę z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium lub nieudzielenie wotum zaufania zarządowi jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.”;
11) po art. 42 dodaje się art. 42a w brzmieniu:

„Art. 42a. 1. Grupa mieszkańców powiatu, posiadających czynne prawa wyborcze do organu stanowiącego, może wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
2. Grupa mieszkańców, o której mowa w ust. 1, musi liczyć co najmniej 200 osób.
3. Rada powiatu nie może zdecydować o zwiększeniu liczby osób, o których mowa w ust. 2, mających prawo wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
4. Projekty uchwał zgłoszone w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej stają się przedmiotem obrad rady powiatu najbliższej sesji odbywającej się nie później niż po upływie 3 miesięcy od daty złożenia projektu.
5. Komitet inicjatywy uchwałodawczej ma prawo wskazywać osoby uprawnione do reprezentowania komitetu podczas prac rady.
6. Rada powiatu określi w drodze uchwały: rodzaje spraw, których może dotyczyć projekt uchwały o, którym mowa w ust. 1, zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, w szczególności liczbę wymaganych podpisów, zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasady promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, formalne wymogi jakim muszą odpowiadać składane projekty, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.”.

Art. 3 W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r., poz. 486 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 10a:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami województwa określa uchwała sejmiku województwa, z zastrzeżeniem ust. 6.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 3-6 w brzmieniu:

„3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu województwa. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej województwa. Sejmik województwa w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość województwa i jego części w postaci powiatów lub grup powiatów.
6. Sejmik województwa określa w drodze uchwały wymagania jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:
1) wymogi formalne jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;
2) wymaganą liczbę podpisów popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w której zgłaszany jest projekt;
3) zasady oceny zgłoszonych projektów co do zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;
4) zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc po uwagę, że zasady przeprowadzania głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.”;
2) art. 18:

a) pkt 9 otrzymuje brzmienie:

„9) rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych województwa, sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa oraz raportu o stanie województwa;”,
b) pkt 10 otrzymuje brzmienie:

„10) podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania zarządowi województwa z tytułu rozpatrzenia raportu o stanie województwa;”,
c) po pkt 19a dodaje się pkt 19b w brzmieniu:

„19b) rozpatrywanie inicjatyw uchwałodawczych, o których mowa w art. 89a.”;
3) w art. 19 po ust. dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

„1a. Głosowania jawne na sesjach sejmiku województwa odbywają się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. W przypadku gdy przeprowadzenie głosowania w sposób określony w zdaniu pierwszym nie jest możliwe z przyczyn technicznych głosowania odbywają się imiennie.
1b. Imienne wykazy głosowań radnych podawane są niezwłocznie do publicznej wiadomości na stronach internetowych sejmiku województwa oraz w sposób zwyczajowo przyjęty.”;
4) w art. 21:

a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Obrady sejmiku województwa są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane na stronach internetowych sejmiku województwa oraz w sposób zwyczajowo przyjęty.”;
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Sejmik województwa może wprowadzić zmiany w porządku obrad bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, z zastrzeżeniem ust. 10 i art. 89a ust. 4.”,
c) po ust. 9 dodaje się ust. 10 w brzmieniu:

„10. Na wniosek przewodniczącego klubu radnych przewodniczący sejmiku województwa jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji sejmiku projekt uchwały, jeżeli wpłynął on do sejmiku co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji sejmiku. W trybie, o którym mowa w zdaniu pierwszym można zgłosić nie więcej niż jeden projekt uchwały na każdą sesję sejmiku.”;
5) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu:

„Art. 21a. 1. Pracownicy urzędu marszałkowskiego wykonujący zadania organizacyjne, prawne oraz inne związane z funkcjonowaniem sejmiku województwa, komisji i radnych tworzą odrębną jednostkę organizacyjną zwaną biurem sejmiku województwa.
2. Przewodniczący sejmiku województwa wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników biura sejmiku województwa.”;
6) w art. 23:

a) po ust. 3 dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu:

„3a. Niezwłocznie po utworzeniu klubu radnych i wyborze zarządu województwa klub przekazuje przewodniczącemu sejmiku oświadczenie o udzieleniu albo odmowie udzielenia poparcia zarządowi województwa. Informacja o oświadczeniu klubu, o którym mowa w zdaniu pierwszym oraz o zmianie oświadczenia są podawane do publicznej wiadomości.
3b. W wykonywaniu mandatu radnego radny ma prawo, jeżeli nie narusza to dóbr osobistych innych osób, do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność organów administracji samorządu województwa, a także spółek z udziałem samorządu województwa, spółek handlowych z udziałem wojewódzkich osób prawnych, wojewódzkich osób prawnych, wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych oraz zakładów i przedsiębiorstw samorządowych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej. ”,
b) po ust. 4 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:

„5. W sprawach dotyczących województwa radni mogą kierować interpelacje i zapytania do marszałka województwa. Interpelacje i zapytania składane są na piśmie do przewodniczącego sejmiku, który przekazuje je niezwłocznie marszałkowi województwa. Marszałek, lub osoba przez niego wyznaczona, jest zobowiązania udzielić odpowiedzi na piśmie nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania interpelacji lub zapytania.
6. Treść interpelacji i zapytań oraz udzielonych odpowiedzi podawana jest do publicznej wiadomości poprzez niezwłoczną publikację na stronach internetowych samorządu województwa oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.”;
7) art. 29 otrzymuje brzmienie:

„Art. 29. 1.Radni mogą tworzyć kluby radnych działające na zasadach określonych w statucie województwa.
2. Wymagana statutowa liczba radnych niezbędnych do utworzenia klubu radnych wynosi co najmniej 1/10 składu sejmiku.
3. Sejmik województwa nie może zdecydować o zmniejszeniu liczby radnych, o których mowa w ust. 2, niezbędnych do utworzenia klubu radnych.”;
8) po art. 30 dodaje się art. 30a w brzmieniu:

„Art. 30a. 1. Sejmik województwa rozpatruje: skargi na działania zarządu województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych; wnioski oraz petycje składane przez obywateli; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.
2. W skład komisji skarg, wniosków i petycji wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów. Członkostwa w komisji skarg, wniosków i petycji nie można łączyć z funkcjami marszałka województwa, przewodniczącego i wiceprzewodniczących sejmiku województwa oraz radnych będących członkami zarządu województwa.
3. Zasady i tryb działania komisji skarg, wniosków i petycji określa statut województwa.”;
9) po art. 34 dodaje się art. 34a w brzmieniu:

„Art. 34a 1. Zarząd województwa co roku do dnia 31 maja przedstawia sejmikowi województwa raport o stanie województwa.
2. Raport obejmuje podsumowanie działalności zarządu województwa w roku poprzednim, w szczególności realizację polityki, programów i strategii, uchwał sejmiku województwa i budżetu obywatelskiego.
3. Sejmik województwa może określić w drodze uchwały szczegółowe wymogi dotyczące raportu.
4. Sejmik województwa rozpatruje raport, o którym mowa w ust. 1 podczas sesji na której podejmowana jest uchwała sejmiku województwa w sprawie udzielenia lub nieudzielenia zarządowi absolutorium. Raport jest rozpatrywany w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie województwa przeprowadza się debatę.
5. W debacie nad raportem o stanie województwa radni zabierają głos bez ograniczeń czasowych.
6. W debacie nad raportem o stanie województwa mieszkańcy województwa mogą zabierać głos na zasadach przewidzianych dla radnych niezrzeszonych.
7. Mieszkaniec, który chciałby zabrać głos w trybie określonym w ust. 6 składa do przewodniczącego sejmiku pisemne zgłoszenie, poparte podpisami:
a) w województwie do 2 000 000 mieszkańców – 100 osób
b) w województwie powyżej 2 000 000 mieszkańców – 250 osób.
8. Zgłoszenie składa się najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, na który zwołana została sesja podczas, której ma być przedstawiany raport o stanie województwa. Mieszkańcy są dopuszczani do głosu według kolejności otrzymania przez przewodniczącego sejmiku zgłoszenia. Liczba mieszkańców mogących zabrać głos w debacie wynosi 15.
9. Po zakończeniu debaty o stanie województwa sejmik województwa udziela wotum zaufania zarządowi województwa. Przepis art. 34 ust. 1a stosuje się odpowiednio.
10. Nieudzielenie przez sejmik województwa wotum zaufania zarządowi województwa jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu.”;
10) w art. 37 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Sejmik województwa może odwołać marszałka województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium lub nieudzielenie wotum zaufania jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku.”;
11) po art. 89 dodaje się art. 89a w brzmieniu:

„Art. 89a. 1. Grupa mieszkańców województwa, posiadających czynne prawa wyborcze do organu stanowiącego, może wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
2. Grupa mieszkańców, o której mowa w ust. 1, musi liczyć co najmniej 500 osób.
3. Sejmik województwa nie może zdecydować o zwiększeniu liczby osób, o których mowa w ust. 2, mających prawo wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
4. Projekty uchwał zgłoszone w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej stają się przedmiotem obrad sejmiku województwa najbliższej sesji odbywającej się nie później niż po upływie 3 miesięcy od daty złożenia projektu.
5. Komitet inicjatywy uchwałodawczej ma prawo wskazywać osoby uprawnione do reprezentowania komitetu podczas prac sejmiku województwa.
6. Sejmik województwa określi w drodze uchwały: rodzaje spraw, których może dotyczyć projekt uchwały o, którym mowa w ust. 1, zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, w szczególności liczbę wymaganych podpisów, zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasady promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, formalne wymogi jakim muszą odpowiadać składane projekty, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.”.

Art. 4 Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Uzasadnienie:
Celem zmiany ustaw o samorządzie gminy, powiatu, województwa jest wprowadzenie rozwiązań w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie kontrolowania oraz funkcjonowania niektórych organów publicznych – władzy samorządowej oraz zwiększenia znaczenia opozycyjnych ugrupowań.
Proponuje się ustawowe uregulowanie instytucji budżetu obywatelskiego jako jednej z form konsultacji z mieszkańcami odpowiednio gminy, powiatu, województwa. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydowaliby corocznie o części wydatków budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego. Zadania wybrane w ramach tego budżetu uwzględniane byłyby w uchwale budżetowej. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie będzie mógł usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
Obrady odpowiednio rady gminy, powiatu, sejmiku województwa będą zgodnie z intencją projektem transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad będą udostępniane na stronach internetowych jednostek samorządów terytorialnych oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.
Głosowania na sesjach rad oraz sejmików mają zgodnie z założeniem odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. W przypadku gdy przeprowadzenie głosowania, w sposób określony powyżej byłoby niemożliwe z przyczyn technicznych głosowania, odbywałyby się imiennie. Wykazy głosowań radnych będą podlegały niezwłocznemu upublicznieniu na stronach internetowych właściwych samorządów oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty. Celem tej zmiany jest zwiększenie transparentności organów samorządowych. Warto podkreślić, że część samorządów terytorialnych w Polsce posługuje się już elektronicznym systemem glosowania podczas obrad organów stanowiących oraz komisji.
W każdej jednostce samorządu terytorialnego utworzona zostanie komisja skarg, wniosków i petycji. Jej zadaniem będzie rozpatrywanie: skarg na działania organów wykonawczych i odpowiednich samorządowych jednostek organizacyjnych, a także wniosków i petycji obywateli. W skład komisji będą wchodzili radni, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczących i wiceprzewodniczących organów stanowiących oraz będących członkami zarządu odpowiednio powiatu i województwa.
Proponuje się też, żeby na wniosek przewodniczącego klubu radnych przewodniczący organu stanowiącego będzie miał obowiązek wprowadzenia do porządku obrad najbliższej sesji określony projekt uchwały.
Proponuje się, aby pracownicy odpowiednio urzędu gminy, starostwa powiatu, urzędu marszałkowskiego, którzy wykonują zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem organu stanowiącego, komisji i radnych tworzyli odrębną jednostkę organizacyjną zwaną biurem rady/sejmiku. Funkcje zwierzchnika służbowe w stosunku do tych osób miałby pełnić właściwy przewodniczący organu stanowiącego.
Projekt wzmacnia pozycję interpelacji i zapytań radnych poprzez ich ustawowe umocowanie. W sprawach dotyczących danego samorządu właściwi radni będą mogli kierować interpelacje i zapytania odpowiednio do wójta, starosty marszałka województwa. Interpelacje i zapytania składane będą na piśmie do przewodniczącego danego organu stanowiącego, który przekazuje je niezwłocznie odpowiedniej osobie. Treść interpelacji i zapytań oraz udzielonych odpowiedzi będzie podawana do publicznej wiadomości poprzez niezwłoczną publikację na stronach internetowych właściwego samorządu oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.
Projekt ustawy określa maksymalną liczbę radnych do utworzenia klubu radnych. Teraz samorządy mają dowolność w tej kwestii- wymaganą liczebność klubu określają w statucie.
Projekt nakłada na organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego obowiązek przedstawienia organowi stanowiącemu do 31 maja każdego roku raportu o stanie samorządu. Raport obejmuje podsumowanie działalności organu wykonawczego w roku poprzednim, w szczególności realizację polityki, programów i strategii, uchwał i budżetu obywatelskiego. Raport rozpatrywany będzie podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu. Raport rozpatrywany miałby być w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie gminy przeprowadzana będzie debata. Projekt daje mieszkańcom wspólnoty lokalnej uprawnienie do udziału w debacie nad raportem określając jednocześnie zasady uczestniczenia w niej mieszkańców, m.in. wskazując tryb zgłoszenia do debaty, liczbę mieszkańców mogących zabrać głos w debacie. W przypadku nieudzielenia wójtowi wotum zaufania w dwóch kolejnych latach, rada gminy będzie mogła podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta.
Projekt wprowadza instytucję obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Będzie ona przysługiwała odpowiednio grupie mieszkańców gminy, powiatu, województwa. Ustawa określa liczbę osób, mających prawo wystąpić z powyższą inicjatywą.
Proponuje się aby niezwłocznie po utworzeniu klubu radnych i wyborze zarządu województwa, klub przekazywał przewodniczącemu sejmiku oświadczenie o udzieleniu albo odmowie udzielenia poparcia zarządowi województwa. Informacje o oświadczeniu klubu, o którym mowa powyżej oraz o zmianie oświadczenia będą podawane do publicznej wiadomości. Informacje o oświadczeniu klubu, o którym mowa powyżej oraz o zmianie oświadczenia będą podawane do publicznej wiadomości.
Funkcja przewodniczącego komisji rewizyjnej w samorządzie województwa dla przedstawiciela klubu opozycyjnego. Zgodnie z projektem, przewodniczącym komisji rewizyjnej będzie mógł być radny największego klubu radnych, który złożył oświadczenie o odmowie udzielenia poparcia zarządowi województwa. Zagwarantowanie funkcji przewodniczącego komisji rewizyjnej dla klubu opozycyjnego przyczyni się w opinii wnioskodawców do prawidłowego, niebudzącego wątpliwości wykonywania funkcji kontrolnych nad zarządem województwa.
Projekt zawiera też rozwiązanie, które nie powinno budzić większych wątpliwości. W przypadku granic gmin plany zagospodarowania na terenie gminy, która traci terytorium, obowiązują do dnia wejścia w życie nowych aktów prawa miejscowego ustanowionych przez organ tej gminy, ale nie dłużej niż przez okres 3 lat od dnia zmiany granic gminy.
Zmiany te realnie przyczynią się do zapewnienia społeczności lokalnej większego udziału w funkcjonowaniu organów danej jednostki samorządu terytorialnego, pochodzącej z aktu wyboru oraz zagwarantują obywatelom właściwą kontrolę nad władzą samorządową, a tym samym przyczynią się do zwiększenia więzi oraz odpowiedzialności za wspólnotę samorządową, w której zamieszkują.
Wprowadzenie elektronicznego systemu do głosowania oraz transmisji i rejestracji obrad organów stanowiących w samorządach będzie się wiązało z koniecznością poniesienia z ich budżetu kosztów związanych z zakupem odpowiednich urządzeń. Biorąc pod uwagę że w praktyce wiele samorządów stosuje już tą metodę głosowania oraz praktykuje transmisje i rejestracje sesji, a także przybliżony koszt zakupu tych urządzeń maksymalny koszt wprowadzenia takiego rozwiązania nie powinien przekroczyć w stosunku do wszystkich samorządów kwoty 65 mln zł.
Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi.

og; 72h

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Pomaska:

Przechodzimy do głosowania. Kto jest za, kto jest przeciw, kto się wstrzymał?

Dziękuję.

og: 48h

[Szamir DeLeon]

Za

[Laura]

ZA

[Anna Radziwiłł-Schmidt]

za

[Gniewomir Maj-Ołyński]

za

[Joanna Poniatowska]

wstrzymuję się

[Renata Budzyńska]

za

[Lukasz Wojtowicz]

wstrzymuje się

[Kordian Sokowiński]

Wstrzymuję się.