Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń:
Ustawa
z dnia ... 2023 r.
o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń
Art. 1. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2015 r. poz. 1094, z późn. zm.1) art. 66 § 1 otrzymuje brzmienie:
㤠1. Kto:
1) chcąc wywołać niepotrzebną czynność, fałszywą informacją lub w inny sposób wprowadza w błąd instytucję użyteczności publicznej albo organ ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zdrowia,
2) umyślnie, bez uzasadnienia, blokuje telefoniczny numer alarmowy, utrudniając lub uniemożliwiając prawidłowe funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego
–podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1 500 zł.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Sprawozdawca: Renata Budzyńska
Uzasadnienie: Celem proponowanej nowelizacji ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, jest zapewnienie społeczeństwu łatwiejszego i skuteczniejszego dostępu do telefonicznych numerów alarmowych – 112, 984, 985, 986, 997, 998 i 999, poprzez wprowadzenie wyraźnego zakazu bezzasadnego blokowania tych numerów, w szczególności rozłączania połączenia przed podjęciem czynności przez operatora numerów alarmowych.
Od listopada 2011 r., tj. od momentu wprowadzenia do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, zwanej dalej „Kodeksem karnym”, przepisu art. 224a i nowelizacji art. 66 Kodeksu wykroczeń, karalne jest fałszywe powiadamianie o zagrożeniach nagłych wymagających aktywności organów ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zdrowia. Zgodnie z art. 224a Kodeksu karnego, kto wiedząc, że zagrożenie nie istnieje, zawiadamia o zdarzeniu, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób lub mieniu w znacznych rozmiarach, i w konsekwencji wywołuje czynność instytucji użyteczności publicznej lub właściwego organu, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Wykroczeniem jest wprowadzanie w błąd (fałszywa informacja) z zamiarem wywołania niepotrzebnej czynności instytucji lub organu (art. 66 § 1 Kodeksu wykroczeń).
Blokowanie numerów alarmowych jest istotnym problemem, co potwierdzają dane EENA (European Emergency Number Association). W całej Unii Europejskiej liczba bezzasadnych zgłoszeń kierowanych do numeru 112 wynosi ponad 50%.
Jak wynika z danych Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Raportu w centrach powiadamiania ratunkowego aż 47% wszystkich zgłoszeń stanowią zgłoszenia fałszywe, złośliwe lub niezasadne, a w 34% wszystkich zgłoszeń dzwoniący anuluje połączenie przed przyjęciem zgłoszenia alarmowego przez operatora numerów alarmowych, tj. w ciągu kilku pierwszych sekund. Co więcej odsetek zgłoszeń fałszywych, złośliwych lub niezasadnych wzrasta.
Powodowane złośliwością, brakiem wyobraźni i niedostatkiem empatii działania niektórych osób negatywnie wpływają na funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego. Dzwonienie bez potrzeby i uzasadnienia blokuje linię telefoniczną osobie, która właśnie w tej chwili może potrzebować natychmiastowej pomocy.
O ile ustawodawca przewidział reakcję prawnokarną wobec fałszywie powiadamiających o nieistniejących zdarzeniach wymagających aktywności służb ratowniczych, o tyle pominął przypadki polegające na blokowaniu numerów alarmowych poprzez samo tylko wykonywanie połączeń.
Obecnie osoby blokujące numery alarmowe mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie art. 160 Kodeksu karnego, tj. za narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub odpowiadać za popełnienie wykroczenia wskutek kwalifikacji czynu z art. 66 Kodeksu wykroczeń.
Rozbieżność kwalifikacyjna omawianych czynów wzmacnia wątpliwości co do adekwatności stosowanych przepisów w stosunku do zachowań polegających na blokowaniu numerów alarmowych. Przepis art. 66 Kodeksu wykroczeń penalizuje jedynie czyn sprawcy, który fałszywą informacją wprowadza w błąd instytucję albo organ.
Proponowana nowelizacja Kodeksu wykroczeń uzupełnia obecnie obowiązujący przepis art. 66 § 1 Kodeksu wykroczeń. Kto umyślnie, bez uzasadnienia, blokować będzie telefoniczny numer alarmowy, utrudniając lub uniemożliwiając prawidłowe funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego, podlegać będzie karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1 500 zł. Nowa regulacja umożliwi zwalczanie szkodliwych zachowań niezależnie od motywów, które skłaniają sprawcę do działania. Przepis obiektywizuje podstawy odpowiedzialności, która będzie się aktualizować dopiero w przypadku utrudnienia lub uniemożliwienia prawidłowego funkcjonowania systemu powiadamiana ratunkowego.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Efektem nowelizacji powinna być poprawa dostępności usługi powiadamiania alarmowego i zmniejszenie czasu reakcji służb ratunkowych na zgłoszenie, a tym samym poprawa bezpieczeństwa obywateli i zwiększenie efektywności współdziałania służb. System powiadamiania ratunkowego jest systemem o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli, w tym przede wszystkim ochrony ich życia i zdrowia.
Wejście w życie ustawy, w proponowanym brzmieniu, nie spowoduje obciążenia finansowego budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, ani rodzin z dziećmi.
Debata trwa do godziny 18:00 5 lipca.
