[PD]: o zmianie Konstytucji oraz ustawy o senatorach dożywotnich

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Wicemarszałek Maria Radziwiłł:

Przechodzimy do debaty nad projektem zmiany Konstytucji oraz ustawy o senatorach dożywotnich, wojewodach i duchownych, który złożyli Postępowi Demokraci. Proszę pana posła Gniewomira Maj-Ołyńskiego o przedstawienie projektu.

Ustawa z dn. ..... 2022 r.
o zmianie ustawy o senatorach dożywotnich, wojewodach i duchownych

Art. 1. W ustawie z dn. 15 września 2018 r. o senatorach dożywotnich, wojewodach i duchownych, w tytule ustawy dokonuje się następujących zmian:

a) po słowie "wojewodach" spójnik "i" zastępuje się przecinkiem,

b) po słowie "duchownych" dodaje się słowa "i przedstawicielach mniejszości narodowych".

Art. 2. W ustawie po art. 16 dodaje się Rozdział V o nazwie "Przedstawiciele mniejszości narodowych" o brzmieniu:

"Art. 16. W skład Senatu wchodzą także przedstawiciele następujących związków lub stowarzyszeń mniejszości narodowych lub etnicznych:
1) prezes Związku Ukraińców w Polsce,
2) prezes Związku Romów Polskich,
3) prezes Związku Karaimów Polskich
4) prezes Stowarzyszenia Litwinów w Polsce,
5) prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim
6) prezes Stowarzyszenia Łemków
7) przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce
8) przewodniczący Białoruskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Polsce
9) prezes Stowarzyszenia Osób Narodowości Śląskiej
10) prezes Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego
11) prezes Związku Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej
12) prezes Rosyjskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego
13) prezes Towarzystwa Słowaków w Polsce
14) prezes Stowarzyszenia Czechów w Polsce

Art. 17. Senatorowie-przedstawiciele związków lub stowarzyszeń mniejszości narodowych lub etnicznych po złożeniu ślubowania po złożeniu ślubowania przed Senatem. Tracą go w momencie zakończenia sprawowania funkcji, z tytułu której go sprawują.

Art. 18. Senatorowie-przedstawiciele związków lub stowarzyszeń mniejszości narodowych lub etnicznych nie mogą brać udziału w głosowaniach senackich.

Art. 3. Dotychczasowy Rozdział IV staje się rozdziałem V, a dotychczasowy art. 16. staje się art. 19.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Ustawa z dn. .... 2022 r. o zmianie Konstytucji RP

Art. 1. Art. 96 Konstytucji RP z dn. 16 sierpnia 2017 r. otrzymuje brzmienie:

"Art. 96.
1. Senat RP składa się z:
a) 49 senatorów wybieranych w wyborach kraju,
b) senatorów wybieranych przez Polaków mieszkających za granicą w liczbie jednego na każde rozpoczęte sześćset tysięcy uprawnionych do głosowania,
c) byłych prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej,
d) następcy tronu,
e) mianowanych przez Króla kasztelanów,
f) wojewodów,
g) powoływanych przez Króla: kanclerza wielkiego koronnego, marszałka wielkiego koronnego, podkanclerzego koronnego, podskarbiego wielkiego koronnego i marszałka nadwornego koronnego,
h) Przedstawicieli Kościołów i Związków wyznaniowych, które mają przynajmniej pół miliona wiernych w Polsce,
i) senatorów wybranych przez sejmiki wojewódzkie,
j) przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2023 r.

Gniewomir Maj-Ołyński:

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Panie i panowie posłanki!

Składamy projekt poszerzenia Senatu o przedstawicieli mniejszości narodowych oraz etnicznych, ponieważ ich głos nie jest słyszany w społeczeństwie. Jednak, by zapobiec nadreprezentacji tychże mniejszości, wprowadzamy przedstawicieli z głosem doradczym, bez prawa głosu, podobnie jak kościoły i związki wyznaniowe.

Chcemy, by przedstawiciele mniejszości mieli równe prawa z pozostałymi Polakami, bo nierzadko odmawia im się praw i swobód obywatelskich, ten stan rzeczy należy zmienić.

Wyboru przedstawicieli dokonaliśmy na podstawie dokładnych analiz liczebności poszczególnych towarzystw, stowarzyszeń czy związków i wybraliśmy te o największej liczbie członków, by uniknąć zarzutowi faworyzacji.

Projekt zmiany Konstytucji wprowadza do tego aktu senatorów wybranych przez sejmiki, których do tej pory tam nie było, a mimo to, wchodzą w skład Senatu oraz wprowadza mniejszości etniczne i narodowe, która powyższa ustawa wprowadza w skład Senatu.

Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej ani nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi.

og: 48h

[Renata Budzyńska]

Wasza Wysokość!
Wysoka Izbo!
Szanowni wnioskodawcy!

Ta ustawa to jest jakieś kompletne nieporozumienie.

Nie mogę zgodzić się ze stwierdzeniem, jakie padło z ust pana posła Maj-Ołyńskiego, jakoby głos mniejszości narodowych nie był słyszany w społeczeństwie. W sejmie zasiada poseł Józef Kotyś reprezentujący Mniejszość Niemiecką, a także poseł Czykwin będący Białorusinem . Inne mniejszości także mają możliwość wystawienia swoich kandydatów w wyborach i na szczeblu samorządowym z powodzeniem to czynią - od niedawna w sejmiku warmińsko-mazurskim zasiadają radni z Mniejszości Ukraińskiej, w poprzedniej kadencji do sejmu została wybrana poseł Sapieha tej narodowości.

Co więcej, mniejszości wymienione w ustawie są już obecne w dużej mierze w izbie wyższej właśnie z racji istnienia senatorów duchownych. Bardzo często bowiem podział na grupy etniczne pokrywa się z podziałem religijnym. Nie widzę powodu, dla którego w senacie miałoby być z urzędu dwóch Karaimów, których w całej Polsce mieszka około czterdziestu. Nie wiem także na jakiej podstawie została dokonana lista przedstawicieli grup narodowych i etnicznych, którzy mieliby z urzędu wejść w skład senatu. Nie ma czegoś takiego, jak narodowość śląska a Stowarzyszenia Osób Narodowości Śląskiej jest nielegalne. Nie wiem też, dlaczego uwzględniony został jedynie prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim, podczas gdy mniejszość ta jest obecna także w innych regionach. Nie uwzględniono także chociażby Żydów.

Mówienie o braku swobód obywatelskich dla mniejszości w Polsce jest jawnie antypolską retoryką, która jest tylko wodą na młyn różnych rewizjonistycznych organizacji nacjonalistycznych w państwach ościennych.

Kolejną sprawą, która dyskwalifikuje ten projekt, jest fakt wprowadzania zmian w konstytucji, o których w ogóle państwo nie wspominacie w uzasadnieniu. Albo nie znacie Państwo ustawy zasadniczej, albo celowo chcecie skompromitować nasz kraj i parlament. Nie widzę potrzeby zwiększania loiczby senatorów wybieranych bezpośrednio w kraju do 49, co wymagałoby w dodatku kolejnej nowelizacji Kodeksu wyborczego. Nie wiem też, dlaczego chcecie Państwo pozbawić mniejszości religijnych swoich reprezentantów w senacie, bo zgodnie z proponowaną ustawą weszliby w jego skład już tylko przywódcy katolicyzmu i prawosławia. Jako baptystka nie mogę się zgodzić na taką dyskryminację!
Nie wiem także, dlaczego chcecie Państwo wyrzucić z senatu udzielnych książąt, bo taki zapis także znalazł się w projekcie.

Prawo i Sprawiedliwość zagłosuje przeciw temu projektowi i apeluje do wszystkich posłów o taki sam krok.

Dziękuję.

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Maj-Ołyński:

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Pani premier!

Cieszy mnie fakt, że posłowie Kostyś i Czykwin wchodzą w skład Wysokiej Izby, a mniejszości są reprezentowane w sejmikach wojewódzkich, ale głos wszystkich mniejszości nie jest słyszalny. Czy słyszała pani premier głos Romów albo Ormian w debacie publicznej?

Pani premier,

owszem, być może dwóch przedstawicieli mniejszości karamskiej to nieco niefortunna sprawa, ale należy pamiętać, że ci senatorowie nie mają prawa głosu.

Wybór organizacji został dokonany w prosty sposób - wpisaliśmy do ustawy organizacje o największej ilości członków. Muszę przyznać, że brak Żydów jest przeoczeniem - punkt 7 miał dotyczyć osób narodowości żydowskiej.

Niestety, fakty są takie, że nie wszystkie mniejszości - np. romska - są traktowane jak pełnoprawni obywatele, co jakiś czas można usłyszeć o atakach na Romów lub szerzeniu nienawiści wobec nich.

Pani premier,

to pani wykazuje się nieznajomością Konstytucji, bowiem tam, w art. 96. us. 1 lit. a jest mowa o 49 senatorach, a w lit. h - przedstawiciele związków wyznaniowych, którzy mają minimum pół miliona wiernych.

Dziękuję.

og: brałem stąd, nie znalazłem w Dz.U. zmian https://docs.google.com/document/d/1I3x ... ef=2&pli=1

[Laura]

Na mównicę wchodzi poseł Laura Novak
Pani Marszałek
Wysoka Izbo

My także nie widzimy zasadności takiego podziału miejsc w senacie aby mniejszości narodowe i etniczne miały gwarancje z racji funkcjonowania ich związków. Uznajemy, że mogą one na równych prawach ubiegać się o mandaty w wyborach do sejmu czy senatu oraz innych organów przedstawicielskich. Etniczną Białorusinką jest także poseł Wiktoria Anastazja Skolska, która pochodzi z Hajnówki, zaś w pierwszej kadencji mandat poselski sprawowała również Alisa Chackiewicz, wówczas w województwie podlaskim żartobliwie mówiono, że jest w sejmie koło mniejszości białoruskiej, gdyż troje posłów ZL reprezentowało tą mniejszość. Pan poseł Maj Ołyński przywołał kazus społeczności romskiej, która nie jest słyszana w debacie publicznej. Jeśli projekt był konsultowany z przedstawicielami mniejszości, powinien pan poseł wiedzieć, że społeczność romska jest bardzo podzielona i wewnętrznie skonfliktowana. W Polsce zamieszkują cztery grupy Roma Polonia, Górska Roma, Kerdełasze oraz Lowarzy, czy wnioskodawcy podczas tworzenia projektu wnikliwie zapoznali się ze stsosukami jakie panują pomiędzy grupami. Obawiam się, że nie. Fakt,że reprezentant jednej z tych grup zasiadłby w parlamencie, nie w efekcie wyboru powszechnego, ale gwarancji ustawowej, może wydatnie te podziały pogłębić. Romowie są pełnoprawnymi obywatelami, mają bierne i czynne prawo wyborcze oraz wszelkie prawa przysługujące obywatelom. Tego nie zmieniają ataki na tą społeczność, które oczywiście potępiamy, a wszelkie akty agresji muszą być rozpatrywane przez wymiar sprawiedliwości zgodnie z jego zadaniami. Sukcesywne zwiększanie liczby senatorów nie jest tym, co przyczyni się do lepszego stanowienia prawa.

[Renata Budzyńska]

brawa z ław PiS po wypowiedzi Novak

Wasza Wysokość!
Szanowni posłowie!

Panie Pośle Maj-Ołyński,
jeśli już wspomina Pan o Ormianach, to w senacie zasiada ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski, który często zabiera głos w ważnych sprawach, także trudno uznać, jakoby mniejszość ta nie była reprezentowana. Jeśli natomiast chodzi o Romów, to pani przewodnicząca Novak słusznie zauważyła, że jest to środowisko bardzo podzielone i na pewno takie ustawowe włączenie przedstawiciela jednej z grup nie rozwiąże ich problemów. Sprawa tej mniejszości jest bardziej złożona i problemem jest tu jej integracja z resztą społeczeństwa. Istnieje szereg programów rządowych i samorządowych majacych na celu poprawę sytuacji Romów, jednak bez chęci z ich strony, a tej właśnie często brakuje, niestety nie da się nic zrobić. Ataki i nienawiść pojawiają się zarówno ze strony Polaków, jak i Romów i wynikają najczęściej właśnie z braku wzajemnego zrozumienia, właśnie braku integracji.
Oczywiście nie jest całkowicie złym pomysłem powołanie w skład senatu przedstawiciela Romów, ale może to zostać dokonane już na podstawie funkcjonujących przepisów - poprzez chociażby nadanie przez króla kasztelanii.
Mimo, iż wskazałam, że podaliście Państwo w ustawie błędny zapis, Pan dalej upiera się przy swoim. Nie zdaje sobie Pan chyba sprawy, że Konstytucja była kilkakrotnie nowelizowana. Artykuł dziewięćdziesiąty szósty był zmieniany trzykrotnie poprzez ustawy z dnia 27 lipca 2018 roku o zmianie Konstytucji RP, ustawy z dnia 17 stycznia 2020 roku o zmianie Konstytucji RP z dnia 16 sierpnia 2017 oraz ustawy z dnia 15 września 2018 roku o senatorach dożywotnich, wojewodach i duchownych i ustawy z 21 kwietnia 2021 roku o zmianie Konstytucji RP. Zamiast sprawdzić w Dzienniku Ustaw, jak faktycznie brzmi art. 96. Państwo z uporem maniaka chcą przestrzegać pierwotnej, od dawna nieobowiązującej wersji.

Dziękuję.

OG: To trzeba było dobrze poszukać.

[Karol Malinowski]

Wicemarszałek Raczyński:
Przechodzimy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem ustawy proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?

[Gniewomir Maj-Ołyński]

PD chwilowo wycofuje projekt.

og: skoro nikt jeszcze nie zagłosował to nie ma przeszkód