Symulacja polityczna

Wicemarszałek Radziwiłł:

Otwieram debatę nad rządową ustawą o likwidacji prawa użytkowania wieczystego i przekształceniu go w prawo własności nieruchomości. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, panią minister Kingę Gajewską-Płochocką. og: debata 48h

Ustawa
z dnia
o likwidacji prawa użytkowania wieczystego i przekształceniu go w prawo własności nieruchomości

Art. 1.
Z dniem wejścia w życie ustawy prawo użytkowania wieczystego przekształca się w prawo własności nieruchomości.

Art. 2.
1. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stwierdza w drodze decyzji na wniosek zainteresowanego minister właściwy ds. skarbu państwa w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa, albo właściwy organ samorządowy w odniesieniu do nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego.
2. Decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości jest podstawą wpisu w księdze wieczystej.

Art. 3.
1. Osoba, która nabyła prawo własności nieruchomości zgodnie z art. 1 zobowiązana jest do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty za przekształcenie, z zastrzeżeniem art. 4.
2. Wysokość opłaty ustalana jest w decyzji, o której mowa w art. 2 ust. 1 zgodnie z przepisami art. 67 ust. 1, art. 69 oraz art. 70 ust. 2-4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
3. Opłata za przekształcenie może być, na wniosek użytkownika wieczystego, rozłożona na raty roczne płatne w okresie do 25 lat. Warunki rozłożenia na raty określa się w decyzji o ustaleniu opłaty.
4. W razie sporu co do wysokości opłaty użytkownik wieczysty zapłaci część niesporną, a co do reszty spór rozstrzygnie sąd.

Art. 4.
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości następuje nieodpłatnie na rzecz użytkowników wieczystych oraz ich następców prawnych, którym prawo to przyznane zostało w odrębnych ustawach.

Art. 5.
Wraz z przekształceniem prawa wieczystego w prawo własności nieruchomości w mocy pozostają ustanowione na nim obciążenia.

Art. 6.
1. W przypadku, gdy użytkownik wieczysty nie zgłosi się z wnioskiem o wydanie decyzji, o której mowa w art. 2 ust. 1 zobowiązany jest do uiszczania opłaty rocznej, zgodnie z przepisami, na podstawie których była uchwalona.
2. Użytkownik wieczysty nie może wystąpić o przedłużenie zastrzeżonego w umowie terminu użytkowania wieczystego na dalszy okres.

Art. 7.
Jeżeli w dotychczasowych przepisach mowa jest o użytkowaniu wieczystym i o użytkowniku wieczystym rozumie się przez to odpowiednie prawo własności i właściciela.

Art. 8.
W ustawie Kodeks Cywilny uchyla się art. 232-243.

Art. 9.
Uchyla się ustawę o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.

Art. 10.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Uzasadnienie
Sprawozdawca: wiceminister inwestycji strategicznych Kinga Gajewska-Płochocka


Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Pani Premier,

Proponujemy zniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości. Dla obecnych użytkowników oznacza to przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W konsekwencji od dnia wejścia w życie znowelizowanej ustawy nie byłoby możliwe ustanawianie prawa użytkowania wieczystego.

Zmiany dotyczyć będą wszystkich osób posiadających lokale w budynkach wielorodzinnych. Z mocy prawa zostaną one uwłaszczone na gruncie, na którym stoi dom. Tym samym zniknie konieczność wnoszenia corocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego. A wiążą się z tym niemałe kwoty. W przypadku działek oddanych na cele mieszkaniowe opłata wynosi 1 proc. wartości gruntu i może być aktualizowana co trzy lata.

Celem projektowanej ustawy jest ułatwienie przekształcania udziałów w prawie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami wielolokalowymi w prawo współwłasności gruntu. Dziś w przypadku budynków wielorodzinnych przejście przez procedurę przekształceniową nie jest łatwe. Z wnioskiem muszą bowiem wystąpić współużytkownicy wieczyści, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę. Ale jeśli do złożonego już wniosku sprzeciw złoży chociażby jeden współużytkownik wieczysty, właściwy organ musi zawiesić postępowanie. Sprawa trafia do sądu powszechnego, który rozstrzyga o zgodzie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu. Projektowana ustawa ma tę ścieżkę skrócić. Zakłada się przekształcenie z mocy ustawy wszystkich udziałów w prawie użytkowania wieczystego w udziały w prawie własności gruntu. Pod warunkiem jednak, że nieruchomość została zbudowana i oddana na cele mieszkaniowe.

Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej i nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.

Dziękuję.

Adam Andruszkiewicz

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Upowszechnienie własności prywatnej jest na pewno szczytnym celem, ale nie może odbywać się przez naruszanie prawa innych uczestników rynku. Przekształcenie jest przywilejem finansowym dla osoby, która z niego korzysta. Na mocy tej ustawy nie po raz pierwszy zresztą po 1989 roku elity chcą uwłaszczyć przypadkowe grupy osób.

Odbywa się to z naruszeniem podstawowego prawa samorządów i skarbu państwa do samodzielnego dysponowania swoim majątkiem. To ingerencja w ich prawo własności. Uwłaszczamy jednych z mocy ustawy łamiąc prawo w stosunku do drugich. Nie tędy droga. Przepisy te pozbawiają samorządy gwarantowanego w Konstytucji dochodu z majątku.

Proponują państwo usunięcie prawa użytkowania wieczystego, które co prawda jest reliktem PRL, ale nie proponują państwo żadnego nowoczesnego prawa np. prawa zabudowy. Co z osobami, które chcą odpłatnie korzystać z czyjegoś majątku przez dłuży czas dokonując odpowiednich inwestycji na danej nieruchomości?

Ustawa również wymusza na użytkownikach wieczystych konieczność przekształcenia nie dając im możliwości korzystania z niego zgodnie z dotychczasowymi umowami. Co jeśli użytkownik nie chce przekształcenia?

Dziękuję.

Adam Andruszkiewicz

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Pani Premier!

Pani minister, proszę o odpowiedzi na zadane pytania.

Panie marszałku, wnoszę abyśmy nie przechodzili do głosowania dopóki rząd nie odniesie się do zgłoszonych uwag.

Dziękuję.

Antoniszyn-Klik:

pod nosem: Pani marszałek, jak już. Maria Radziwiłł jest kobietą, z tego co mi wiadomo.

Jak mam to rozumieć? Co pan składa? Wniosek o przerwę? O odrzucenie ustawy? Nie bardzo rozumiem.

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

Mam takie wrażenie, i mam je już od sprawy projektu ustawy dla Śląska, że rząd niestety działa w sposób niezwykle impulsywny, bez należytego rozważenia problemów dnia codziennego. Poseł Andruszkiewicz pewnie rzeczy słusznie zauważył, być może nieco z takiej perspektywy emocjonalnej, ale problem istotnie jest.

W sytuacji, gdy mamy do czynienia ze stosunkowo nowym stosunkiem użytkowania wieczystego, nałożenie obowiązku przekształceniowego rodzi ogromny wysiłek finansowy po stronie użytkownika. Rodzi obowiązek w postaci kilkunastu czy kilkudziesięciu tysięcy złotych. Oczywiście, rzad w swoim projekcie dopuszcza możliwość rozłożenia tych obciążeń finansowych na okres do 25 lat, ale pamiętajmy, że to i tak może znacząco obciążać normalnego człowieka, pamiętajmy jaki jest charakter użytkowania wieczystego - ono jest zawierane na okres lat niemal stu, a li tylko w wyjątkowych przypadkach na mniej, a i to na okres co najmniej 40-letni.

Z drugiej zaś strony, to ogromny cios w sytuację finansową samorządów, które nie bez przyczyny wybierają formę użytkowania wieczystego na swoim obszarze. Zapewniają one z jednej strony stałe dochody, a jednocześnie grunty są wykorzystywane w obrocie. Ma to ogromne znaczenie w sytuacji, gdy mamy niekorzystną sytuację na rynku kredytów, gdzie Polacy masowo są zadłużeni. Należy dostosować się do sytuacji prawnej.

Dzisiaj mamy sytuację, że chce się zarówno samorządy czy Skarb Państwa - właścicieli tych gruntów, jak i użytkowników, zmusić do rzeczy, która niekoniecznie jest dla nich interesująca. Oczywiście własność jest rozwiązaniem słusznym, bardzo celowym, bo własność czyni Polaków bardziej "bezpiecznymi", ale trzeba rozwiązanie to zrealizować w sposób rozważny. W moim odczuciu, tego rząd nam nie zapewnia.

Wysoka Izbo,

Odnosząc się jednak krótko krytycznie do uwag posła Andruszkiewicza. Ma rację, że prawo zabudowy być może powinno mieć zastosowanie w polskim porządku prawnym, natomiast w omawianej przez nas sytuacji użytkowników wieczystych, przekształcenie tej więzi w prawo zabudowy nie mogłoby mieć - zdaniem moim, czy także dr Szymczak z Uniwersytetu Szczecińskiego - zastosowania. Dlaczego? Bo jest to prawo jednak od użytkowania wieczystego słabsze, i nie możemy - chroniąc prawa nabyte zgodnie z konstytucją Królestwa - go przekształcić w tę stronę.

Rzeczywiście, likwidacja prawa użytkowania wieczystego może, i moim zdaniem, jest zasadna. Zgadzam się zatem z tym, że być może powinnismy iść w tym kierunku, ale musimy to zrobić racjonalnie.

Proponuję:

Plan sytuacyjny pisze:(1) wprowadzić zniesienie możliwości ustanawiania prawa użytkowania wieczystego pro futuro
(2) wprowadzili jeszcze prostsze, niż to mamy obecnie, zasady przekształcenia w własność dla zainteresowanych, bez przekształcenia obligatoryjnego
(3) wprowadzili konstrukcję "prawa zabudowy" wg modelu niemieckiego, by zastąpiła w przyszłości w obrocie likwidowane prawo użytkowania wieczystego.

W związku z tym, zwracam się do wnioskodawców o wycofanie projektu oraz rozpoczęcie prac nad zaproponowanymi zmianami w ramach wspołpracy z różnymi siłami politycznymi i samorządowcami, gdyż jest to przedsięwzięcie duże, obszerne, wymagające ogromnego wysiłku prawniczego. Zapewniam jednak, że dla dobra Polaków, dla dobra samorządności polskiej, takie rozwiązanie byłoby najbardziej wskazane.

Nie przepychajcie takich spraw na siłę. Zgadzam się z Wami, rzeczywiście warto własność upowszechniać, i należy do tego samorządy także zachęcać, ale zróbmy to z poszanowaniem dla pewnych zasad postępowania.

Dziękuję.

Pani marszałek!
Wysoka Izbo!

Muszę się zgodzić w dużej mierze z moimi przedmówcami. Ustawa rzeczywiście potrzebuje drobnych zmian. Wprowadzenie instytucji prawa zabudowy jest dobrą koncepcją, która zasługuje na wprowadzenie do polskiego prawodawstwa. Rzeczywiście obligatoryjność przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności byłoby krokiem może zbyt dalekim, stąd proponujemy jednak pozostanie przy fakultatywności takiego rozwiązania.
Proponujemy zatem następujące poprawki:

1) tytuł ustawy otrzymuje brzmienie:
Ustawa z dnia ... o likwidacji prawa użytkowania wieczystego i przekształceniu go w prawo własności nieruchomości oraz o prawie zabudowy


Art. 1. otrzymuje brzmienie:
Ustawa określa zasady przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości oraz zasady prawa zabudowy.

2) Art. 3. otrzymuje brzmienie:
1. Osoba, która nabyła prawo własności nieruchomości w wyniku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego zobowiązana jest do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty za przekształcenie, z zastrzeżeniem art. 4. 

3) art. 6-7 otrzymują brzmienie:
Art. 6.
1.  Prawo zabudowy jest zbywalnym i dziedzicznym prawem wznoszenia i posiadania budowli na cudzej nieruchomości.
2. Prawo zabudowy może stanowić samodzielny przedmiot obciążenia hipoteką.

Art. 7.
1. Dla powstania prawa zabudowy konieczne jest zawarcie umowy notarialnej pomiędzy właścicielem i uprawnionym oraz dokonanie stosownego wpisu w księdze wieczystej i w ewidencji gruntów.
2. Prawo zabudowy ustanawia się w zamian za jednorazowe wynagrodzenie lub miesięczny czynsz uiszczany przez uprawnionego właścicielowi gruntu. Szczegółowe zasady wypłacania wynagrodzenia lub czynszu za prawo zabudowy określa każdorazowo umowa notarialna zawarta pomiędzy właścicielem gruntu a osobą uzyskującą prawo zabudowy.
3. Prawo zabudowy wygasa po upływie umówionego okresu, jednak może być przedłużane.
4. W przypadku wygaśnięcia prawa zabudowy właściciel gruntu obowiązany jest zwrócić uprawnionemu wartość wzniesionych przez niego budowli.

4) art. 8. otrzymuje brzmienie:
W ustawie Kodeks Cywilny uchyla się art. art. 232-234 i 236 § 1.

Liczymy na ich poparcie przez izbę lub zaproponowanie ewentualnych udoskonaleń.

Dziękuję.

Adam Andruszkiewicz

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Pani Premier!

Fakultatywną możliwość przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności wprowadziła ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z 29 lipca 2005 roku. Nie widzę żadnego sensu w powielaniu tych rozwiązań.

Prawo zabudowy w naszej opinii tak jak inne prawa rzeczowe powinno znaleźć swoje unormowanie w Kodeksie Cywilnym, a nie w osobnej ustawie. Unikniemy dzięki temu niepotrzebnego bałaganu.

W związku z tym wnoszę o odrzucenie projektu w całości. Proponuję przygotować odpowiednie zmiany w Kodeksie Cywilnym wraz z przepisami przejściowymi dot. wygaszania prawa użytkowania wieczystego.

Dziękuję.

Na mównicę wchodzi poseł Justyna Klimasara

Pani Marszałek
Wysoka Izbo.

Jakie ramy czasowe przewiduje ustawodawca dla obowiązywania prawa zabudowy?.

Dziękuję

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

Podzielam uwagi posła Andruszkiewicza, konstrukcja zaproponowana przez panią premier jest dzisiaj bezcelowa. Przychylam się do wniosku o odrzucenie projektu w obecnej formule po poprawkach.

Dziękuję.

Antoniszyn-Klik:

Przepraszam najmocniej, ale się zagapiłam i nie usłyszałam wniosku formalnego. Przechodzimy więc do głosowania nad wnioskiem posła Andruszkiewicza nad odrzuceniem ustawy.

Kto jest za?
Dziękuję.
Kto jest przeciw?
Dziękuję.
Kto się wstrzymał?
Dziękuję.

og: do północy 8 stycznia